Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1984, Blaðsíða 11

Leipzig var í rústum.
Samt var verið að kenna
við háskólann, en fornt
harmsefni um Guðrúnu
Gjúkadóttur virtist ekki
ná eyrum ungu stúlkn-
anna. Nærtækara
harmsefni tók huga
þeirra allan.

MINNISSTÆÐ
KENNSLUSTUND
EFTIR MATTHÍAS JÓNASSON DR. PHIL.
indrunarlaust rann sporvagninn síðasta
spölinn inn á Ágústustorgið í Leipzig. Við
tróðumst gegnum þröngina til að komast
út, síðan skjögraði hver í átt til vinnustað-
ar síns, flestir konur og aldurhnignir karl-
ar. Hrásvalur næðingur lék við drungalega
morgunskímuna. Umhverfis torgið gnæfðu
við himin svartar brunarústir.
Ég gekk fram hjá rústum háskólabygg-
ingarinnar og mér fannst sótsvartir múr-
arnir stara á mig dauðum augnatóttum.
Svipular eru frægð og vegsemd. Hér háðu
Marteinn Lúther og Jóhannes Eck hinar
sögufrægu kappræður árið 1519. Háskól-
inn var þá rúmlega aldar gamall. Margir
vísindafrömuðir hafa síðan aukið hróður
hans. Nú var allt brunnið, sem eld gat á
fest, rannsóknarstofnanir ásamt bókum
sínum og öllum búnaði, brostin voru
steinloftin milli hæða, en víða héngu þau á
járnbindingum og bærðust eins og surta-
þvottur fyrir gjóstinum með ýlfrandi hvin.
Ég fann þetta fremur en ég skynjaði, um
leið og ég beygði frá Schillerstræti til
hægri inn í brunarústirnar. Leið mín lá
fyrst yfir múrbrotaklúngur þangað til ég
kom að tröppum, sem höfðu verið hreins-
aðar og lágu niður í djúpan kjallara undir
hinum mikla byggingaklasa, sem tengdur
hafði verið aðalbyggingunni. Pramundan
voru löng göng undir röð af steinhvelfing-
um, sem staðist höfðu bæði eld og
sprengjuregn. Langt inni, undir einni
slíkri hvelfingu, hafði germanistiska
stofnunin fengið neyðarskýli. Þangað lá
mín leið. Ég sá rétt til vegar í dauflega
lýstum göngunum og þurfti að gæta þess
vel að villast ekki inn í hliðargöng, sem
opnuðust ýmist til hægri eða vinstri. Graf-
arþögn ríkti, aðeins rofin af fótataki mínu.
Allt í einu var kallað dimmri skipandi
röddu.
„Hvað viljið þér hér?“
Ég nam staðar á augabragði eins og vel
þjálfaður dáti. í hálfrökkrinu sá ég
dökkklæddan mann, sem benti mér
valdsmannslega að koma nær. Ég hreyfði
mig ekki, enda grunaði mig að hann væri
vopnaður, eins og svarti búningurinn benti
raunar til. Hvað sem því leið, vildi ég sýna
að ég væri í fullum rétti, þar sem ég stóð.
Þá gekk hann til mín með stappandi skref-
um, líkt og S.A.-maður í götumarsi.
„Hvað eruð þér að vilja hér?“ Hann leit
tortryggnislega á slitnu bókatöskuna
mína.
„Ich dociere hier,“ svaraði ég, „og er á
leið í germanistisku stofnunina."
Svipur hans gerbreyttist og hann baðst
afsökunar á afskiptum sínum. Hann hefði
umsjón með þessum rústum. Hingað
slæddist misjafn lýður, sem í engu mætti
treysta. Ég mætti ekki misvirða fram-
komu hans.
Og það gerði ég vitanlega ekki. Hann var
að gegna skyldu sinni eins og ég minni.
Samt þótti mér þessi byrjun dagsins ill-
ur fyrirboði.
Albjart var orðið, þegar ég kom aftur út
í Schillerstræti og hélt sem leið liggur
fram hjá Nýja ráðhúsi og vestur Karl
Tauchnitz-stræti alla leið niður að Kaiser
Wilhjálmsstræti, en þar átti ég að kenna.
Húsnæðið var gamall skóli, sem stóð nokk-
uð heillegur, að því frátöldu að gluggar og
hurðir höfðu fokið úr í sprengjuárás, sem
hafði raunar breytt tónlistarhverfinu öllu
í hrikalega afskræmingu Ódáðahrauns.
Háskólabókasafnið og tónlistarhöllin
Gewandhaus, er ljómuðu áður sem perlur
hverfisins, gnæfðu nú eins og svartir
drangar yfir hraunbreiðunni.
Stúdentahópur minn var ekki stór,
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 17. MARZ 1984 .11