Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1987, Blaðsíða 12

legri merkingu orðanna fóru að skjóta upp
kollinum. Síðan voru það menn eins og
Paul Durant-Ruel (1831—1922), Ambroise
Vollard (1868—1939) og Henry Kahnweiler
sem áttu eftir að gjörbreyta stöðu lista-
verkasala.
Það var ekki spuming um að svara eftir-
spum heldur höfðu þeir ótakmarkaðan
áhuga á þeim listamönnum sem þeir vildu
koma á framfæri — hvað sem það kostaði
— og það sem þeir buðu var oftast á skjön
við smekk venjulegra viðskiptavina. Þeir
börðust fyrir því sem þeir trúðu á (t.d. im-
pressionistana og kúbistana) og vom um
leið byltingarmenn og skaparar á sinn hátt.
Nú er spumingin hvort þróun listaverka-
markaðarins í dag sé ekki í algjörri andstöðu
við hugsjónir þessa gamla þrístimis? Það
mætti segja mér að þeir listaverkasalar nú
á dögum væra teljandi á fingram annarrar
handar sem líkja mætti við þessa gömlu
jötna.
Listaverkasalar og safnarar nú virðast
lifa í stöðugum ótta við að troðfylla húsa-
kynni sín af nýjum Meissonier og það sem
meira er. Missa af nýjum Cézanne. Van-
þekking og misskilningur listgagmýnenda
og miðlara áður fyrr hefur breyst í einn
allsherjar „yfirskilvitlegan“ skilning í dag.
Þannig spila listbraskaramir lottó —
kaupa allt með því hugarfari að ef til vill
leynist einn lítill gimsteinn innan um sem
síðar muni borga upp allt hitt tapið.
Gallerí G.K.M. íMalmö sýndi málaðan flygil og verk efiir CorneiIIe.
FyrstOgFremst
SÖLUMARKAÐUR
Endurspeglar FIAC-markaðurinn þá list-
sköpunina í dag? Svar mitt er eindregið —
nei. En hann gefur vissa heildarsýn yfir
sölumarkað sjónlistanna og undirstrikar til-
vera hins alþjóðlega listaverkamarkaðar.
Það má segja að hann sé einskonar augna-
bliksmynd af ástandi markaðarins í dag,
og þá auðvitað í gegnum ljósop galleríanna.
Ekkert safn gæti boðið upp á slíka sýningu
og skoðandinn verður að leggja dálítið á sig
ef hann vill leiða hjá sér peningalykt mess-
unnar sem ilmar meðfram öllum veggjum
og í dýpstu skúmaskotum.
Eigendur galleríanna era alltaf hálfkvíða-
fullir og þótt sum galleríin mali gull verða
önnur að láta sér nægja minna. Þrátt fyrir
lagagrein vinstri stjómar á sínum tíma um
að skattleggja ekki listaverk er sala þeirra
iðulega ótrygg og gengi galleríanna er allt-
af undir söfnuranum komið. Og öll vitum
við mæta vel að söluárangur er engin sönn-
un um snilli.
Höfundurinn er listfræðingur og býr í París.
Hún hefur oft skrifað í Lesbók um myndlist í
Paris.
Innsetning (installation) eftir Jean Pierre Reynaud í Galerie de Varenne.
verk eftir Erró héngu í gallerí Montenay-
Delsol (verð frá 60.000—100.000 ísl. kr.).
Gúrúinn Daniel Templon var með gríðar-
stóra bása þar sem hann sýndi annars vegar
listamenn gallerísins (Jean Le Gac, Patrice
Giorda, Venet, Chia og fleiri) og hins vegar
módel og teikningar eftir arkitektinn Arata
Isozaki úr því stóra einkasafni (Founda-
tion), sem hann hyggst reisa í Sophia
Antipolis í Suður-Frakklandi.
Durant-ruel, Vollard
OgKahnweiler
Það var raunar ekki fyrr en á 18. öld sem
listaverkasalar og einkasafnarar í nútíma-
í Osló sem raddi brautina með tvo listamenn
í farangrinum, Kjell Nupen oglnger Sitter.
Fimmtán gallerí komu frá Ítalíu og ellefu
frá Þýskalandi svo dæmi séu nefnd.
„OneManShow14
Það er ógjömingur að skoða FIAC-sýn-
inguna á einu síðdegi nema láta sér nægja
yfirborðslega skoðun. Þó kjami markaðarins
breytist lítið ár frá ári, svipaðir básar á
svipuðum stöðum, þá breytast listaverkin
sem á boðstólum era. Galleríin reyna öll að
tefla fram sinni bestu vöra eða réttara sagt,
þeirri sem vænlegast þykir til sölu í það og
það skiptið. Einnig breytist fjöldi gallerí-
anna. Sum hverfa og önnur koma í staðinn,
t.d. tóku nær engin ljósmyndagallerí þátt í
messunni í ár en þau fengu að vera með í
fyrsta skipti 1982 og lögðu þá metnað sinn
í að sannfæra gesti sýningarinnar um að
ljósmyndin gæti haft listrænt gildi og líka
verið söluvara.
Það sem setur hvað sterkastan svip á
þennan markað og gefur tón sýningarinnar
era hin svokölluðu „one man show“ gallerí-
anna þar sem aðaláherslan er lögð á
framleiðslu eins listamanns. Cobra-málar-
amir hafa verið áberandi vinsælir á síðustu
FIAC-sýningum og virðist áhuginn á þeim
frekar fara vaxandi en dvínandi. Gallerí
Fabien Boulakia, París, bauð upp á „one
man show“ á tuttugu málverkum eftir As-
ger Jöm frá áranum 1948—1969, en verk
eftir hann kosta í dag 2,5—4 milljónir ísl.
kr. Sænska galleríið GKM í Malmö sýndi
eingöngu verk eftir Comeille, og verk eftir
Appelog Alchiniskyu vora í mörgum gallerí-
um. Danska galleríið Birch var einnig með
mörg verk eftir Carl Henning Pedersen.
Þau „one man show“ sem vöktu hvað
mesta athygli mína vora Jean Pierre Ray-
naud (Galerie de Varenne, Genf Sviss),
Zoran Music (Galerie Claude Bernard,
París), Gasiorowski (Galerie Maaeght,
París) með málverkaseríu „Fertilité" sem
hann málaði skömmu áður en hann lést.
Höggmyndalistin fékk nú meira rými en
áður. Artcurial var t.d. með „one man show“
á skrautieguin viöarhöggmynöum ertir Eti-
enne Martin og í bás gallerí Beaubourg var
varla hægt að þverfóta fyrir gríðarmiklum
niðurskomum grískum styttum eftir Arman.
En sá sem bar hæst að mínu mati var
ungur myndhöggvari, Plensa, sem gallerí
Guimiot frá Briissel kynnti með aðeins einu
gríðarstóra verki.
StígandiVeldi
Abstrakt-Listarinnar
Fígúratíva málverkið sem réð lögum og
lofum á markaðnum fyrir 3-4 áram víkur
nú hægt og bítandi fyrir ferskari hreyfing-
um, eilítið vitsmunalegum sem standa
kannski minimal-, concept- og abstrakt-
listinni nær, — eins og við mátti búast.
Stjörnur FIAC í ár voru án efa stórkarlar
„non-fígúratíva“ málverksins, Hans Hart-
ung (Galerie Daniel Gervais, París) og Pierre
Soulages (Galerie de France, París) sem
Myndröð Gasiorowski í Gallerí Maeght.
þjóta upp verðstigann en ótrúlegar upphæð-
ir heyrast nefndar þegar spurt er um verð
verkanna. Gallerí Dina Viemy, París, var
með einstaklega fallegt „one man show“ á
verkum eftir Serge Poliakoff og minnist
undirrituð þess ekki að hafa séð svo mörg
verk eftir hann samankomin á einum stað.
í gallerí Clivages, París, beint á móti héngu
verk eftir Tal Coat.
Listamenn „la figuration narrative", eða
frásgnarlistarinnar eins og þeir hafa verið
nefndir, frá sjöunda áratugnum vora einnig
dálítið áberandi. Menn eins og Velickociv
(Galerie Trigano, París), Peter Klasen (Gal-
eríe Mathias Fels, París), Fromanger
(Galeríe Ysy Brachot, París), og fimm lítil
„Ég vil vera fijáls og vitlaus, - en mér
tekstþað ekki“, undirritað Ben.