Lesbók Morgunblaðsins - 10.10.1987, Qupperneq 16

W - - *>•4
Skúlptúr og veggmynd eftir Jón Axel.
Jón Axel og Valgarður
á KjarvaJsstöðum
■

Það er þriðja og sfðasta sýningarhelgin
núna hjá þremur myndlistarmönnum á
Kjarvalsstöðum, sem hafa kosið að skipta
vestursalnum á milli sín. Þetta eru þau
Björg Örvar, f.1953, Valgarður Gunnars-
son f. 1952 og Jón Axel Bjömsson, f.1956.
Þau eru sem sagt engir unglingar lengur,
heldur fullþroskað fólk, en tilheyra þó
fremur yngri deildinni í myndlist. Á síðustu Lesbók birtist
forsíðumynd af Björgu og einu verka hennar og því er hún
undan skilin hér. Jón Axel hefur verið geysilega ötull við
sýningarhald og er skammt sfðan hann hafði viðkomu f
iisbók í tilefni sýningar, en nú eru verk hans á Kjarvalsstöð-
um með öðrum brag; skúlptúr kominn til sögunnar, svo hér
em áfangaskil hjá honum. Jón Axel er átakamaður og vinn-
ur stórt og það sýnist henta honum vel.
Það skal tekið fram, að á myndinni era tvö sjálfstæð
verk. Annarsvegar er stór veggmynd, að mestu úr jámplöt-
um, sem hafa fengið að ryðga á náttúralegan hátt, en era
þá líklega um leið ofurseldar eyðingunni. A milli þeirra er
málaður myndhluti í þeim stíl, sem Jón Axel hefur tileinkað
sér uppá síðkastið og túlkar að því er virðist mannlega þján-
ingu öðra framar. Skúlptúrinn er í takt við þann meginstraum
nú á dögum, sem nýtir allskonar efni samtímis. Mannveran
sem engist þama undir rammgerðri burðargrind úr svörtum
plönkum, er annað stef við þemað um þjáninguna.
Valgarður Gunnarsson sýndi síðast smámyndir á Kjarvals-
stöðum; þær vora unnar við ljóð og eftirminnilegar fyrir
ffnleika og ljóðræna tilfínningu. Nú hefur Valgarður flutzt
til Noregs f bili og ræktar sinn garð þar, en ávextimir hafa
breyzt, og það er svo auðvitað álitamál, hvort breytingin er
til batnaðar. Kannski er það veigamest að leitinni sé haldið
áfram; að ekki sé spólað í sama farinu langtímum saman.
Nógur er víst tíminn til að staðna. Valgarður sýnir einnig
smámyndir, en nú era þær nánast geómetrískar, enda heitir
einn nýstraumurinn neo-geo. Þessum bylgjum skolar ótrú-
lega fljótt á land hér. Þær minna á fatatízkuna og nýjustu
boðorðin frá París um hærri eða lægri pilsfald. En svo kem-
ur sá tími í lífi hvers málara, að hann nennir ekki lengur
að eltast við þessa neo-pilsfalda, sem kaupahéðnar í útlönd-
um fínna upp til að glæða viðskiptin og þá fara menn að
sækja sér myndefhi úr eigin umhverfí og hugmyndaheimi.
GS.
Málverk eftir Valgarð Gunnarsson.
16