Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1988, Qupperneq 18

samtökin séu að lognast út af
vegna peningaleysis," segir Reyn-
ir Adolfsson, starfsmaður West
Norden á íslandi. Hluti af starfi
Reynis er að efla ferðamál úti á
landi, en hann hefur líka unnið
þarft sjálfboðastarf í þágu ferða-
málasamtakanna. — Sjálfboða-
starf gengur allra fyrst á meðan
verið er að hrinda einhveiju af
stað, en ef enginn skilningur kem-
ur frá ábyrgum aðilum í þjóð-
félaginu á mikilvægi samtakanna
gefast sjálfboðaliðar upp á að
gefa sinn tíma. Mikill áhugi og
eldmóður var ríkjandi hjá ferða-
þjónustufólki úti á landi meðan
unnið var að stofnun samtakanna.
Margir inntu ómælt starf af hönd-
um, jafnvel um árabil áður en
samtökin voru formlega stofnuð.
Allir sáu að eitthvað varð að gera
til að halda utan um ferðamál
landsbyggðarinnar.
— Fjármagn er undirstaða þess
að hægt sé að halda einhverju
starfí gangandi. Ferðamálasam-
tökin fengu 600 þúsund frá ríkinu
á síðasta ári og allir sjá hvað
mikið hefur komið í hlut hvers
og eins. Við höfum heyrt að
ákveðin hafí verið flárveiting að
upphæð 900 þúsund á þessu ári,
en allt er óljóst varðandi þá fjár-
veitingu.
Verksvið-
Tilgangur
— Tilgangur samtakanna er
fyrst og fremst að fá ferðaþjón-
ustufólk til að starfa saman.
Hreppapólitíkin er oft Þrándur í
Götu, en þar sem menn hafa náð
að vinna saman hefur náðst mik-
ill árangur fyrir svæðin. Nú eru
6 ár síðan fyrstu ferðamálasam-
tökin, Ferðamálasamtök Vestur-
lands, voru stoftiuð. Austurlands-
samtökin voru stofnuð upp úr 9
ferðamálafélögum, en öll hin af
einstaklingum og fyrirtækjum.
Svæðaskipting þeirra er að miklu
leyti byggð á §órðungssambönd-
um sveitarfélaga, nema á Norður-
landi. Lögin gerðu ráð fýrir Norð-
urlandi vestra og eystra, en þá
var þegar búið aað stofna ferða-
málasamtök Norðurlands fyrir
Reynir Adólfsson
bæði svæðin. Norðurland er stórt
landsvæði og matsatriði á milli
manna hvort svæðin eiga að vera
eitt eða tvö;
Óli B. Ólason hefur starfað
lengst fyrir ferðamálasamtökin,
bæði sem fulltrúi samtaka Vestur-
lands og Suðurlands, en hætti í
júní á síðasta ári og síðan hefur
enginn ferðamálafulltrúi starfað
hjá einstökum samtökum. Óli var
á endalausum ferðalögum á milli
landshlutanna sem ferðamálafull-
trúi og starfssviðið var mjög um-
fangsmikið. Starf ferðamálafull-
trúa er geysilega mikið fólgið í
ráðgjafarþjónustu og aðstoð við
uppbyggingu á ferðamannastöð-
um. Öli segist ekki skilja hvemig
það getur gengið til lengdar að
vera ekki með ferðamálaráðgjafa
fyrir landsbyggðina og ekki mót-
aða framtíðarstefnu um upp-
byggingu á ferðaþjónustu úti um
allt land.
NÁMSKEIÐAHALD
Bæklingaútgáfa
Þeir sem starfa fyrir ferðaþjón-
ustuaðila úti á landi em oft byij-
endur eða óþjálfað fólk í starfí.
Starfstíminn er svo stuttur að illa
gengur að halda sama fólkinu.
Margir em óömggir og vita ekki
hvemig þeir eiga að inna þjón-
ustuna af hendi. Það er mikið
atriði að halda stutt 4-5 daga
námskeið fyrir hvem landshluta
áður en aðalferðamannatíminn
héfst. Fólk sem sækir námskeiðin
ætti síðan að njóta þeirra í laun-
um. Hússtjómarskólar víðsvegar
um landið væm hentugt húsnæði
undir slík námskeið.
Flest ferðamálasamtökin byij-
uðu á að gefa út kynningarrit um
sína landshluta og allt fjármagn
þeirra og meira til fór í útgáfu-
starfíð. Margir sjálfboðaliðar sitja
síðan eftir með persónulegar
ábyrgðir á skuldum. í framhaldi
af sinni fyrstu reynslu hafa ferða-
málasamtökin meðal annars beitt
sér fyrir samræmingu og betra
skipulagi á útgáfu kynning-
arbæklinga, en víða er of miklu
eytt í bæklingagerð og ekki nægi-
lega vel staðið að upplýsingum
sem má oft rekja til vanþekkingar.
Einnig er slæmt að þurfa að
fylla landkynningarbæklinga af
auglýsingum til þess að fá upp í
kostnað. Ferðamálasamtökin hafa
líka haft áhuga á að sinna betur
framleiðslu minjagripa sem víða
er mjög bágborin úti um land.
Þar er gífurlega stórt óunnið verk-
eftii.
Ferðamálasamtök Vesturlands
hafa verið einna öflugust, eru
búin að starfa lengst og hafa ver-
ið með fastan starfsmann í nokk-
ur ár. Árið 1986 lögðu þau fram
allt að 10 ára áætlun um upp-
byggingu á ferðaþjónustu fyrir
sitt svæði. Slíka áætlun þyrfti að
vinna fyrir öll landhlutasamtökin,
en slíkt verkefni er ekki fram-
kvæmanlegt nema að hafa fastan
starfsmann. Það má líka nefna
gerð kynningarmyndbanda og
fleira sem er stór þáttur í mark-
aðssetningu hvers landshluta.
Það eru margir grunnþættir í
uppbyggingu á ferðaþjónustu úti
á landi, sem enginn getur fram-
kvæmt nema heildarsamtök sem
ÓÚ J. Ólason
hafa yfírsýn jrfír atvinnulíf lands-
hiutanna. En ferðamálasamtökin
vantar fjárhagslegan grundvöll til
að geta byggt starfíð upp hægt
og rólega. Eins og fram hefur
komið er erfítt að vera með
stefnumótun og áætlanir fram í
tímann á meðan enginn veit hvort
einhver íjárveiting kemur eða
hvenær. Núna er febrúar að verða
liðinn og ennþá er ekkert hægt
að skipuieggja vegna peninga-
leysis.
StyttriTími-
hægariÞróun
Umræðan í þjóðfélaginu geng-
ur út á að atvinnugreinin eigi að
sjá um sig sjálf. Aðalvandamál
ferðaþjónustu úti á landsbyggð-
inni er að ferðamannatíminn er
miklu styttri en í Reykjavík og
þróunin hægari. Ferðaþjónustu-
aðilar úti á landsbyggðinni gera
ekki meira en að standa undir sér
og hafa enga peninga aflögu.
Þeir reyna að halda uppi nauðsyn-
legri þjónustu, 8-9 mánuði ársins.
með miklum taprekstri. Lands-
byggðahótel og samgöngur eru
nauðsynlegir þættir í nútímaþjóð-
félagi, en eru rekin á flestum stöð-
um með miklu tapi. Allir eru sam-
mála um mikilvægi þeirra, en sýna
rekstrarörðugleikum þeirra ekki
nægilega mikinn skilning.
Hingað til hafa samtökin verið
fjármögnuð af fijálsum framlög-
um frá einstaklingum, fyrirtækj-
um og sveitafélögum. Rætt hefur
verið um að sveitafélögin eigi að
styrkja þau veruiega, en eins og
allir vita hafa sveitarfélögin í
mörg hom að líta. Tekjur þeirra
eru líka heldur rýrari núna eftir
nýlega skattkerfísbreytingu og
verkefnaskiptingu. Mörg sveitar-
félög eru búin að leggja fram
mikla peninga til að auðvelda
ferðaþjónustu á sínu svæði. Við
getum nefnt til dæmis SeyðisQörð
og fleiri sem eru búin að byggja
upp góð tjaldsvæði. Nokkur sveit-
arfélög eru eignaraðilar að hótel-
um, standa að kynningum, merk-
ingum við svæðin og fleira. Allt
er þetta stuðningur við atvinnu-
greinina, þó að ekki séu lagðar
beint fram stórar peningaupp-
hæðir.
— Hvað gerist ef ferðamála-
samtökin fá enga peninga? „Þá
geta þau ekki staðið við sínar
skuldbindingar við Upplýsinga-
miðstöðina og ferðaþjónusta á
landsbyggðinni dregst enn frekar
aftur úr og við megum ekki við
því,“ segja viðmælendur okkar.
— Við stofnuðum samtök sam-
takanna í fyrra, til þess að gefa
einhveijum okkar umboð til að
koma fram fyrir hönd samtak-
anna. Einhver verður að fara til
ráðherra og til fjárveitingarvalds-
ins til að bera sig eftir peningum,
hvort sem það hefur eitthvað að
segja eða ekki. Við erum með
fastan árlegan fund, sem verður
núna í mars. Á þeim fundi verður
rækilega farið í gegnum stöðu
samtakanna. Samtökin verða að
hafa ákveðna stöðu í heildarupp-
byggingu ferðamála og fjárhagur
þeirra öruggur til nokkurrar
framtíðar. Ljóst er að núverandi
ástand getur ekki gengið lengur.
Vetrarsól fyrir
Islendinga á Kanaríeyjum
Það vakti mikla
athygli þegar
Kanaríeyja-
klúbburinn
klofnaði á
sínum tíma.
En kannski
var það enn
meira fréttaefni þegar höfuð-
andstæðingarnir, Utsýn og
Samvinnuferðir-Landsýn tóku
höndum saman og hófu sam-
starf um leiguflug til Kana-
ríeyja. Ferðablaðinu lék for-
vitni á að vita hvemig sam-
starfið hefði gengið.
Óhætt er að fullyrða að tilraun
Samvinnuferða-Landsýnar og Út-
sýnar hafí tekist með ágætum.
Báðir aðilar voru með heldur
minna sætaframboð, en á móti
kemur að aukning hefur verið í
sætanýtingu hjá báðum ferða-
skrifstofunum. Uppselt var í jóla-
ferðina og nær uppselt hefur ver-
ið í allar ferðir fram að þessu.
Örfá sæti eru laus í ferðina
ll.mars og í páskaferðina
Um 2000 íslendingar hafa nýtt
sér vetrarfrí á Kanaríeyjum í vet-
ur og það er meiri fjöldi en undan-
farin ár. Það er orðið miklu meira
um að fólk taki hluta af sínu fríi
yfir vetrartímann. Stærsti hlutinn
tekur sér frí yfír sumartímann,
en vetarfrí eru í mikilli aukn-
ingu“, segir Helgi Daníelsson hjá
Samvinnuferðum.
Kanaríeyjar eru mjög góður
hvíldarstaður yfir vetrarmánuð-
ina. Þægilegt eyjaloftslag sem á
vel við okkur íslendinga og meðal-
hiti um 19.5 gráður frá desember
fram í apríl. Dvalist er á Gran
Canaria sem er stærsta eyjan í
eyjaklasanum út frá ströndum
Marokkó. Boðið er upp á gistingu
í íbúðahótelum, smáhýsum og lúx-
ushótelum á ensku ströndinni á
suðurhluta eyjunnar sem er sólrík-
asti staður Kanaríeyja.
31.mars sem er tveggja vikna
ferð og um leið síðasta ferðin hjá
þeim.
Flugleiðir settu upp leiguflugs-
ferðir til Kanaríeyja á sama tíma
og Samvinnuferðir og Útsýn og
hafa seit í þær ásamt minni ferða-
skrifstofunum. Hjá þeim eru fáein
sæti laus í tveggja vikna ferð 11.
mars og líka í páskaferðina sem
er farin 25. mars. Síðasta ferð
hjá þeim er 8. apríl með því að
fara. hpim í orpcmiim TiOndon.
•
Enska ströndin er 30 km löng
og einkennist af gulbrúnum
sandhólum með grænum gróð-
urreitum
Ibúðahótel. Myndin fyrir ofan sýnir smáhýsi með sameigin-
legan garð og sundlaug
Höfuðborgin, Las Palmas er vinsæl smábátahöfn