Lesbók Morgunblaðsins - 05.03.1988, Blaðsíða 4

F ar vel, Flóki
að var kominn háttatími, þegar síminn hringdi
eitt kvöldið. Mér var tjáð eins vægilega og
slíkt er hægt að gera, að íslenzki teiknarinn
og grafíklistamaðurinn Alfreð Flóki væri látinn
og hefði heilablæðing verið banamein hans.
Hann varð aðeins 48 ára gamall. Mér brá
svo, að samtalið varð vandræðalegt og átti
auk þess að fara fram á ensku. Alfreð Flóki
hafði verið vinur minn í 15 ár. Við höfðum
EftirULF
GUDMUNDSEN
unnið saman að sýningum, við bókagerð og
ýmislegt annað.
Skyndilega varð allt svo tómlegt og und-
Biðlamir. Teikning eftir Flóka.
arlegt. En það er náttúrulega aðeins gott,
að það sé þannig. Því að hvað er líf án til-
finninga?
Ég kynntist Alfreð Flóka fyrir tilstilli
hinnar gömlu kempu súrrealismans í Dan-
mörku, Steen Colding. Hann fæddist í
Reykjavík 1938, stundaði nám við Mynd-
lista- og handíðaskólann þar og fór síðan í
Listaháskólann í Kaupmannahöfn, þar sem
aðalkennari hans var Hjort Nielsen. ,
Einu sinni sátu þeir saman á veitinga-
húsi skammt frá Charlottenborg, Hjort Niel-
sen og Alfreð Flóki. Þá hélt Flóki fyrirlest-
ur um glæsibrag liðinna tíma og lagði það
til að lokum, að prófessorar á akademíunni
bæru fomlega, rauða einkennisbúninga með
þríhymda hatta á höfði.
„Meinarðu þetta í alvöru?" spurði Hjort
Nielsen.
„Já,“ svaraði Flóki, „glæsilegan einkenn-
isbúning og þríhymdan hatt — og gult bindi
um handlegginn með þremur svörtum depl-
um.“
. Alfreð Flóki ferðaðist víða um Evrópu
og hélt margar einkasýningar á íslandi og
í Danmörku. Hann tók einnig þátt í samsýn-
ingum í Reykjavík og New York sem og í
baltneska biennalinum í Rostock og í sýning-
um „Súrrealistanna“ í Kaupmannahöfn og
Svíþjóð.
Hann hafði fast samband við Galleri
Passepartout í Kaupmannahöfti, meðan það
var við lýði, og Maeyers Galleri í Esbjerg.
Verk eftir Alfreð Flóka eru meðal annars í
eigu Listasafns ríkisins í Reykjavík og
ýmissa góðra safna í Bandarfkjunum.
Einu sinni gerði Alfreð Flóki það heyrin-
kunnugt, að hann hefði málað eitt einasta
olíumálverk, og það væri eitt af því hræði-
legasta sem hægt væri að hugsa sér. Hann
var og varð alltaf teiknari og á sýningum
vom teikningamar metnar á við „raun-
vemleg málverk".
Flóki tók sér fyrir hendur mörg áhuga-
verð verkeftji sem teiknari — allt frá því
að myndskreyta sögur eftir ICdgar Allan
Poe til að teikna frímerki fyrir íslenzku
póstmálasljómina. Hin tvö Jólafrímerki“
hans urðu mjög vinsæl. Annars hefði maður
haldið að friðsæld jólanna hefði verið eitt
af því, sem sízt hefði legið fyrir hinum
óvenjulega listamanni. „Þú mátt alls ekki
segja þetta nokkmm einasta manni, þvi að
ef þú gerir það, er ég búinn að vera!“ skrif-
aði Flóki aftan á jólakort, sem hann sendi
Listamaðurinn með gyðju sér við hönd
á götu í Kaupmannahöfn.
mér frá Sögueyjunni, en það var frímerkt
með merkjunum tveimur.
Alfreð Flóki átti ekki aðeins heilmikið
sammerkt með súrrealistunum. Það var
einnig um tengsl að ræða aftur til „de dekad-
ente“ og symbólistanna. Og eiginlega liggja
þræðir í þessu sambandi alla leið aftur og
inn í rauðamyrkur miðalda.
Snemma á áttunda áratugnum fékk Flóki
þá hugmynd, er hann var að undirbúa sýn-
ingu, að birta Iista yfír nöfti manna, sem
honum fannst hann vera andlega skyldur,
í sýningarskránni. En það var þó horfíð frá
því ráði. Þeir voru alltof margir! En ég man
eftir ýmsum nöfnum svo sem Bosch og
Baudelaire.
Alfreð Flóki taldi sig vera mesta myndlist-
armann, sem uppi væri á íslandi. En það
er enginn vafi á því, að hann var sá hneyksl-
anlegasti af því tagi. Þessi ágætismaður
naut þess í rauninni að gera allt vitlaust í
kringum sig.
Þannig man ég eftir hátíðarfundi í Nor-