Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1997, Síða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1997, Síða 3
LESBðK MORGUNBLAÐSENS ~ MENIMVG LlSilIt 21. TÖLUBLAÐ - 72. ÁRGANGUR EFNI Jón ritstjóri Guðmundsson var einn af frammámönn- um þjóðarinnar á 19. öld og náinn vinur og samstarfsmaður Jóns Sigurðssonar. Kristín dóttir Jóns giftist dr. Harald Krabbe í Kaupmannahöfn og þessi tengsl við Krabbe-ættina áttu eftir að verða mik- il og merkileg. Þetta er fyrsta greinin af þremur um Jón Guðmundsson og Krabbe- ættina eftir Einar Laxness. Kortin Nú leggja landsmenn land undir fót og draga fram kortin, bæði gömlu herfor- ingjaráðskortin og þau nýju frá Landmæl- ingum Islands, sem gætu verið töluvert betri ef meiri fjármunir væru settir í þau eins og nýtt dæmi um kort af Fljótdalshér- aði sýnir og sannar. Húsin Sl. vetur efndi Lesbók til könnunar á því hjá völdum hópi, hver væru fegurstu hús landsins. Eftir að sú könnun birtist, höfðu ýmsir áhugasamir lesendur samband og komu á framfæri eigin ábendingum. Nokkr- ar þeirra birtast nú og ennfremur er ítar- legri frásögn af breytingu á Skeggjastaða- kirkju en hægt var að koma við sl. vetur. Japan var í brennidepli á nýafstaðinni bóka- stefnu í París og rithöfundurinn Banana Yoshimoto var aðalboðsgesturinn. Hrafn- hildur Hagalín hitti hana að máli og í samtalinu kemur í ljós, að þessi einfari í bókmenntaheiminum er síður en svo ein- mana sál. Ingibjörg Björnsdóttir er að láte af störfum sem skólastjóri Listdansskóla íslands eftir tuttugu ára starf. í samtali við Hildi Einarsdóttur ræðir hún feril sinn, en nafn hennar er samofið íslenskri listdans- sögu. Hún er ein af þeim fyrstu hér á landi til að fara utan til að fullnema sig í listdansi. Þegar hún kom frá námi við Skoska listdansskólann í Edinborg árið 1963 eftir þriggja ára nám byijaði hún strax að dansa í Þjóðleikhúsinu og kenna og 1977 varð hún skólastjóri Listdansskóla Þjóðleikhússins. BOHEMAR í FÖRUM Hið spávísa fólk með funa í augnasteinum fór í gærdag burt; Það hélt á litlum ungum á bakinu, eða beindi að körskum tungum brjóstum sem hengu, full af unaði hreinum. Karlar fara á fæti undir vopnum glæstum fram með vögnunum, þjöppuðum venslaliði, og líta um boga himins, höfugan af niði frá horfnum sýnum, er þeir skildu næstum. í fylgsni orpnu sandi snotur engispretta sér þá fara hjá og glæðir sönginn netta. Jörðin, sem ann þeim, yppir grænum hrammi, slær vatn úr grjóti, og græðir eyðisanda, og ganglerana blessar: nú sjá þeir opið standa sitt velkunnuga móðurland í mistrinu frammi. Þýð: Erlingur E. Halldórsson. Charles Baudelaire, 1821-1867, var franskl Ijóðskóld sem lalinn er marko upphaf symbólisma í Ijódogeró og hefur jafnvel haft óhrif ó nútímoljóólist. Hann var einnig bókmennta- og myndlistargagnrýnandi. Þýðandinn er rithöf- undur og kennari. Forsíðumyndina tók Ásdís af nemendum Listdansskóla íslands. RABB UNDIRANN- ARRA HATTI EIR eru að verða umhverfís- vænir hjá Tívolí í Kaup- mannahöfn. Forstjórinn réð sér umhverfisráðgjafa og nú á að stefna á nýja ímynd: það er nefnilega ekki nóg að vera litríkur og skemmtilegur. Þeir sem ætla að vera í fararbroddi verða að vera ábyrgir, horfa fram í tímann, hyggja að högum þeirra sem á eftir koma. Góð umgengni er að verða aðalsmerki, nauð- synlegt þeim sem vilja láta taka mark á sér. Þeir eru meira að segja að hugsa um að láta táknmynd Tívolís, tindátahljóm- sveitina á rauðu búningunum með loðhúf- urnar, spila nótur af endurunnum nótna- blöðum: „hvar sem þeir sjást um heiminn munu þeir þar með kynna að Tívolí er ábyrgt og umhverfisvænt“ segir forstjór- inn heiðríkur með geislabaug. Ekki bara Tívolí, hugsa ég, heldur allt sem danskt er. Varla er það tilviljun að danskir fjöl- miðlar Ijá þessari frétt slíka vængi að hún ratar meira að segja inn á íslenskt stofu- gólf. Danir leggja upp úr því að fá á sig umhverfisvænan stimpil, - það er þeirra hagur. Því þannig blása vindar í dag, að minnsta kosti meðal velmegunarþjóð- anna. Krafan um sómasamlega umgengni verður háværari með hverjum deginum sem líður. Frá blautu barnsbeini fá verð- andi þjóðfélagsþegnar nágrannalanda okkar - og reyndar okkar eigin börn ekki síður - þá uppfræðslu að mengun sé af hinu illa. Það byrjar mildilega: menn eiga að flokka sorp, koma batteríum sómasamlega fyrir kattarnef, gefa mjólk- urfernum eilíft líf, drepa á bílvél hvenær sem færi gefst, fara með pappír í gáminn úti á horni. Eftir því sem litla fólkinu vex fiskur um hrygg, gerir það sér grein fyr- ir að vandinn er miklu víðtækari: Við þyrftum að vera meðvituð um þau áhrif sem allar okkar gjörðir hafa á umhverfið. Enn er langt í land - en þessi vitneskja er komin til að vera - og henni mun aukast ásmegin. Á því er ekki nokkur vafi. Meðan íbúar Miklubrautar eru nánast þeir einu sem kvarta undan mengun hér á landi, kann að vera erfitt fyrir okkur eyjarskeggjana að setja okkur í spor meginlandsbúa sem geta ekki þverfótað hver fyrir öðrum, dragandi dauðan fisk úr gegnsýrðum ám og daunillt margnotað loft niður í þreytt lungun. I Ruhr er hreint loft ekki upp í nös á ketti. Þetta er jarð- vegurinn sem flokkur Græninga sprettur upp úr og dregur fylgi sitt frá. I Þýska- landi hafa umhverfissinnar mikil pólitísk áhrif - og ungt fólk er áberandi fylgis- menn þeirra. Ungt og róttækt í dag. Mið- aldra og valdamikið á morgun. Þannig blása vindarnir. Og feyktu hingað í síðustu viku sendi- nefnd nýrra samtaka sem kalla sig Mar- ine Stewardship Council. íslensku fjölm- iðlarnir kalla þau Sjávarnytjaráðið. Þetta er einstætt samstarf langstærstu um- hverfisverndarsamtaka veraldar, World Wide Fund for Nature, og alþjóðafyrir- tækisins Unilever, sem kaupir um fjórð- ung af öllum frosnum botnfiskafurðum í Evrópu og Norður-Ameríku. Ólíkir sam- herjar. En hagsmunir þeirra fara nægi- lega saman til þess að þeir stofna af fullri alvöru til samstarfs. Hagsmunir Unilever eru eflaust margþættir í þessu sambandi - en meðal annars standa þeir frammi fyrir því, að á undanförnum misserum hefur hver hryllingsfréttin rekið aðra í víðlesnustu tímaritum heims um ástand sjávar og fiskistofna. Fiskveiðum er líkt við skynlausa útrýmingarherferð og stóru orðin hvergi spöruð. Með öðrum orðum: Neikvæð ímynd. Neikvæð ímynd fiskveiða er andstæð hagsmunum allra sem lifa á því að veiða fisk og selja hann - það er þeim öllum í hag að snúa þeirri mynd við. Hvaða áhrif hefur þetta á okkur íslend- inga? Hvar stöndum við? Er krafa um bætta umgengni við hafið okkur ógn? Eða getur hún reynst okkur styrkur? Sannleik- urinn er sá, að við höfum gott orð á okk- ur fyrir umgengni við hafið. Alþjóðlega þykir fiskveiðistjórn tveggja ríkja bera af. Þau eru Nýja-Sjáland ogísland. Hvað sem okkur sjálfum finnst um fiskveiði- stjórnunarkerfið, er til þess tekið erlendis að innan íslenskrar lögsögu lúta fiskveið- ar strangri stjórn sem er byggð á vísinda- legri ráðgjöf. Vinnslan er með eindæmum tæknivædd, varan í hæsta gæðaflokki. Við njótum álits fyrir fagmennsku í sjáv- arútvegi. Á næstu dögum verður undirrit- aður samningur um það að Sjávarútvegs- háskóli Sameinuðu þjóðanna verður falinn íslendingum. Orðspor okkar er sem sagt gott í hug- um þeirra sem kunna að greina eina þjóð frá annari í þessum efnum. Vandinn er hins vegar að láta ekki setja sig undir annarra hatt. Bera ekki annarra skömm. íslendingar bera ekki ábyrgð á ofveiði og illri meðferð Norðursjávar, svo nær- tækt dæmi sé tekið. í ofureinfaldaðri umfjöllun heimspressunnar var lítið hirt um að hafa línur skýrar. Sú tegund frétta- mennsku er okkur mjög hættuleg - við eigum betra skilið og eigum að vinna að því að skapa íslendingum skýra ímynd ábyrgðar í veiðum og vinnslu. Skera okk- ur úr - því það getum við. Heimsókn Sjávarnytjaráðsins var þörf áminning um að umhverfismálin krefjast athygli - en þau þurfa ekki að vera okkur ógn. Við höfum forskot sem við eigum að nýta okkur. Krefjast verðskuldaðrar athygli og viðurkenningar fyrir það sem við ger- um vel, og bæta okkur þar sem á vant- ar. Leiðina til þess veljum við sjálf. Guðrún Pétursdóttir LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 31. MAÍ 1997 3

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.