Lesbók Morgunblaðsins - 16.05.1998, Blaðsíða 10

Við setningu Listahátíðar í dag verSur opnuS sýning á konumyndum eftir Erró í ófullgerSu sýningarrými (
miSstöSvar Listasafns Reykjavíkur í Hafnarhúsinu. Um þessar mundir er aS koma út í París fjórSa bókin í
1984 til 1998, og hefur Listasafn Reykjavíkur látiS prenta nokkur hundruS eintök meS formála á íslensku
ræddi viS listamanninn Erró og sýningarstjórann Gunnar Kvaran, forstöSumann listasafnsins í Björgvin í

^siretý/'/vÍ wL tfa i í-HAiL . m/í/ifl
FACESCAPE, úr myndaseríunni
BANDARÍSKI listfræðingurinn
Arthur Danto hefur skOgreint mál-
verk Errós sem barokk-popp.
Nafngiftin er ekki úr lausu lofti
gripin þar sem myndmál Errós
hefur orðið sífellt flóknara og
skreytikenndara með árunum.
Fleiri og smærri myndbrot sitja
fóst í netavirki sem ólgar og sveiflast um mynd-
flötin. Stundum hverfa afmarkaðir rammar nets-
ins og ofurhetjur teiknimyndasagnanna í bland
við þekktar ímyndir úr listasögunni eða úr dag-
blaðinu í gær, virðast þess viðbúnar að stökkva
út úr myndfletinum. En við vitum að það eiga
þessar persónur aldrei eftir að gera því þær til-
heyra öðrum heimi en okkar. Slíkur er sýndar-
veruleiki málverka Errós.
Verkin eiga fleira en flókna samsetningu
myndflatarinns sameiginlegt með málverkum
gömlu barokkmeistaranna því eins og Gunnar
Kvaran bendir á þá er meiri fjarlægð á höfund-
inn í verkum Errós en almennt gerist um list 20.
aldarinnar. Konurnar á sýningu Errós í Hafnar-
húsinu eru alls ekki konur Errós, aðeins þær
aðstæður sem hann hefur búið þessu samsafni
persóna annarra höfunda. í því flóði ímynda sem
slást um athygli okkar daglega er þetta ef til vili
merki um að höfundareinkennið sé smám saman
að hörfa og áherslur í listsköpun að hverfa aftur
til fyrri alda þegar listamaðurinn réð yfir
verkstæði handverksmanna og læriinga.
Frá því að Erró færði Listasafni Reykjavíkur
stórt safn verka sinna fyrir 9 árum hefur hann
stöðugt verið að bæta við gjöf sína svo safnið tel-
ur nú um 3.000 verk; olíumálverk, vatnslita- og
þekjulitamyndir, grafíkverk, teikningar og
klippimyndir auk fleira persónulegs efnis á borð
við skissur og dagbækur. í tUefni þess að vinna
við nýtt safnarými í Hafnarhúsinu hefur hafist,
þar sem safninu gefst í fyrsta sinn kostur á að
sýna reglulega verk úr Errósafni, var listamann-
inum boðið að setja upp sýningu á Listahátíð í
hluta tilvonandi safns.
Undanfarin 10 ár hefur stór sýning á pólitísk-
um verkum Errós ferðast um Evrópu vítt og
breitt. Upphaflega stóð til að sú sýning kæmi
hingað til lands á Listahátíð en þegar ljóst varð
að svo yrði ekki þar sem sýningin verður sett
upp í Suður-Frakklandi í sumar voru góð ráð
dýr. Eða hvað? „Erró, þú sýnir konur,“ segir
Eitó að Gunnar hafi þá stungið upp á. „Og ég
fór af stað og fann nóg af málverkum." Hvern
skyldi undra annan en listamanninn? Konur
hafa, jú, verið talsvert áberandi í list Errós allt
frá upphafí og einna mest á síðustu ái-um.
Frá mýkl fil hörku
Gunnar bendir á athyglisverða breytingu sem
orðið hefur á kvenímyndinni í meðfórum Errós.
„í eldri verkunum eru þær fremur settar fram
sem tákn um mýkt og sakleysi til mótvægis við
harðneskju og grimmd. Svo gerist það fyrir um
fjórum árum að ofurkonurnar fara að koma
fram. Konur sem eru frjálsar og bjartsýnar, -
færar um flest.“ Og þær „eru“ ekki bara í mynd-
unum heldur þjóna þær ákveðnum tilgangi í
frásögn málverksins, þeim aðstæðum sem iista-
maðurinn hefur búið þeim með því að stilla sam-
an ólíku rými, ólíkum tíma og ólíkum forsendum
í einum og sama myndfletinum. „Það er líka at-
hyglisvert að konur í verkum Errós eru alltaf
mjög óraunverulegar,“ segir Gunnar. „Þar af
leiðandi er Erró aldrei að lítillækka konur. Þess-
ar myndir eni fremur táknrænar en raunveru-
legar og þannig ná t.d. erótískar, og stundum
jafnvel klámfengnar, konumyndh’ Errós aldrei
að ganga fram af okkur. Til þess er fjarlægðin
við veruleikann einfaldlega of mikil.“
Síðasta myndasería Errós nefnist Femme
Fatal og þar eru ofurkonum teiknimyndasag-
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 16. MAÍ1998