Lesbók Morgunblaðsins - 18.09.1999, Blaðsíða 16
SÝNING Á VERKUM HELGA ÞORGILS FRIÐJÓNSSONAR í LISTASAFNIÍSLANDS
Listasafn íslands opnar í
dag sýningu á olíumál-
verkum Hel ga Þorgils
F riðjónssonar listamanns.
Sýningunni e jr ætlað að
gefa yfirlit y rfir tveggja
áratuga listferil hans og
di raga fram helstu höfund-
areinkenni. MARGRÉT SVEINBJÖRNSDÓTTIR hitti Helga í vinnustofu hans í Þverholtinu og hann sagði henni að mál-
verkið lifói góðu lífi.
MARKMIÐI sýningar-
innar lýsir Ólafur
Kvaran sýningarstjóri
þannig í aðfaraorðum
að það sé að gefa yfirlit
yfir listferil Helga
Þorgils, draga fram
meginþemu listar hans
og dýpka skilninginn á stöðu hans í íslenskri
og alþjóðlegri samtímalist. „Það er mikilvægt
hlutverk fyrir Listasafn Islands að efna til
sýninga á verkum starfandi íslenskra og er-
lendra listamanna sem eru virkir þátttakend-
ur í samtímalistinni, bæði til að auka skilning
okkar á listinni og um leið móta og skerpa
menningarlega sjálfsmynd okkar í nútíman-
um,“ segir þar ennfremur.
Helgi Þorgils segist varla vera orðinn
nógu gamall til þess að hægt sé að tala um
yfirlitssýningu á verkum hans, enda sé sýn-
ingin líka takmörkuð við málverk hans og
, það fyrst og fremst stóru málverkin. Jafn-
hliða því sem hann vinnur að málverkinu
vinnur hann hugmyndir sínar í teikningu,
grafík, skúlptúr og texta. En á sýningunni
sem opnuð verður í sal 1 í Listasafni íslands
í dag gefur að líta tuttugu stór málverk, hið
elsta frá árinu 1982 og hið nýjasta rétt
nýþomað. Auk þess má sjá safn eldri smá-
mynda í kjallaranum, einskonar myndröð.
„Þetta eru rúmlega 40 verk, 20x20 senti-
metrar, það elsta frá 1978. Þetta er eiginlega
á mörkum þess að vera eitt verk og fjörutíu,"
segir hann og bætir við að hann hafi lagt
mikla áherslu á að hafa þessi minni verk með
á sýningunni, þar sem þau eigi að geta aukið
skilning á stóru verkunum.
En eru þá stóru verkin tuttugu sem Lista-
safnið sýnir nú rjóminn af málverkum Helga
T Þorgils? „Ég held að ég ætti nú sjálfur erfitt
með að ákveða það. SérstakJega vegna þess
að þar er ekkert af minni myndunum mínum,
sem eru um metri og þar um kring, og mér
fínnst þær mjög mikilvægar í samhengi við
þær stóru,“ segir hann og segist gjaman stilla
upp litlum og stórum myndum saman, þar
sem það bjóði upp á ákveðna víxlverkun og of-
hlæði. „Þessi aðferð skapar visst óöryggi eða
óróa og undirstrikar það að verkin saman eru
eitt. Þessi víxlverkun verður ekki á sýning-
unni en ég leysti það kannski að einhveiju
leyti með því að hafa gamlar og nýjar myndir
saman, þeim er ekki raðað upp línulega í
__ tíma.“
Hann lýsir hugmyndinni bak við litlu mynd-
imar í kjallaranum þannig: „Hugsunin var að
þær væru unnar mjög líkt og dagbók. Ég
teikna á hveijum degi teikningar sem eins og
flæða á pappírinn, stundum bara orð og
stundum myndir, stundum bara vottur af
Morgunblaðið/Kristinn
Auðvitað verður maður
var við að tískustraumar
breytast enpað halda allar
liststefnur sínu gildipótt
pað komi hljóðlátir tímar.
Það erpá ágætt að nota pá
til íhugunar ogjafnvel
finna fyrirpví að listin er
hvorkipeningar né kastljós.
þróun sé að ræða. „Það þarf ekki annað en að
horfa á myndimar og bera saman ártölin til að
sjá það. Það má segja að einn hlutur sé nokkuð
augljós. Það verða skil um 1983. Áður reyndi
ég mikið á þanþol þess óvænta og umsnúning
þess hversdagslega, t.d. með því að gefa mál-
verkunum hrátt yfirbragð og útlit. Þar af leið-
andi var ég að vinna á einhvem hátt gegn hefð-
inni í þessi hefðbundnu efni. Bæði efnislega
efnið og það huglæga fékk þessa meðferð. Það
hefur mjög lengi verið einkennandi í listum að
menn era að brjóta upp fagurfræðina oft með
kaldhæðni og hráleika eða þá með afmörkun
hlutanna og í sumum tilfellum hafa verk jafn-
vel nær eingöngu gengið út á það að koma
áhorfandanum á óvart. Um ‘83 tek ég ákvörð-
un en hún er þó lengi að taka á sig mynd, því
þó að ég sé búinn að fá hugmyndina þá tekur
Listamaðurinn á vinnustofu sinni.
Vernd, 1988.
hugmynd. Hugmyndin á bak við þessa
myndröð var að yfirfæra þetta á striga með
eins litlum málaratilfæringum og hægt væri,
þ.e.a.s. að láta þær vera eins hráar og skissur.
Og þar var ég að hugsa um málaraformið,
þetta sögulega efni málverkið, sem er eins og
einhvers konar traustsyfirlýsing og staðfesta
varðandi söguna. Einhvers konar eilífð eins
oglífið.“
Þanþol þ«ss óvasnta og
umsnúningwr þess hversdagslega
Aðspurður um þróun í málverkunum segir
Helgi Þorgils augljóst að um einhvers konar
„MJOG MARGT AÐ
GERAST í MÁLVERKINU"
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 18. SEPTEMBER 1999