Lesbók Morgunblaðsins - 22.07.2000, Qupperneq 12

æn Paradís
rtfíffy jfJar ; ;.-,
h '■ f ■■/■• .. :• . :■
!is•v.uAfeíasua .«»«,■
Af «««>
^i'E-áiœí.v ws W >-.■
í»';» •ÍKíiíiréSsHi.T wí «í> «*,,.-,■
>««a wœ u.¥3 mí umiDi
'miMtar, i&ur
h'fjijitt ■**'&*;;> *$> .'íV-flOHw
$f* •'"' fC^íSY*; <(.' 7íwsi.» ratí:
•
,4íáí
■■^.i« if'jt -Wfca. <,./•/. '
KIM/iC ws imf-itílMUJBL
jP&fé’WT í 'ítótw. «•-' r-re. -us* *•*, >v
g^«PKS 'f 0/ ,i:
Einn af mörgum upplýsingaglugaum í Gjánni þar sem greint er frá loftslagi á
íslandi fyrir 3 milljónum ára, en pá var Island suðræn Paradís. Síðar varð ís-
land land fimbulkulda.
„Keilan", bogmynduð útbvgging, ris eins og stílfærður eldgígur upp úr hraun-
inu. Aðrir hlutar nússins mynda hér áhrifamikla andstæðu.
skaganum. Hægt hefði verið að fylla
sprunguna, en hér var sú leið valin að nýta
hana fyrir miðlun jarðfræðiupplýsinga.
Þetta er Gjáin í Eldborg, „sýning Hitaveitu
Suðumesja um jarðfræði, jarðhita og
vinnslu orku úr iðmm jarðar“.
Farið er með lyftu niður í gjána, en úr
henni er auk þess neyðarútgangur. Með-
fram gjárveggjunum hefur verið komið fyr-
ir Ijósakössum, eins konar upplýstum
gluggum með vel unnum myndum og upp-
lýsingum, til dæmis um aldur jarðar, plötu-
mörk á jarðskorpunni, jökulskeið yfír
Skandinavfu, mótun og tilurð fslands, þeg-
ar ísland var suðræn Paradfs, eldgos á
Reykjanesi, spmngugos á fsiandi, bomn
eftir heitu vatni, Orkuverið í Svartsengi og
Bláa lónið. Áhrifamestur er hátíðnihljóð-
búnaður sem líkir eftir hljóðinu sem fylgir
jarðskjálfta upp á 7 á Richter. Það er bein-
línis óhugnanlegt að heyra það hljóð og
vekur áreiðanlega ekki þægilegar minning-
ár hjá þeim sem upplifðu þetta hljóð á Suð-
urlandi f júnímánuði sfðastliðnum.
Bjöm Björnsson f List & sögu ehf. á heið-
urinn af hönnun sýningarinnar f Gjánni.
Höfundur texta og mynda er Björg Péturs-
dóttir mannvirkjafræðingur, Bragi Einars-
son og Borgar Erlendsson hjá Gjorby
margmiðlun ehf. eiga heiðurinn af grafískri
hönnun og margmiðlunarefni. Hljóðtækni
og tækjabúnað hefur Stefán Guðjohnsen f
Hljóðvist ehf. séð um; smfði sýningarbúnað-
ar og líkana fór fram hjá Sviðsmyndum ehf.
og nokkrar prýðilegar vatnslitamyndir em
eftir Sigurjón Jóhannsson leikmyndahönn-
uð. Hljóðsetning myndefnis var á hendi
Bfóhljóða hf., en Iýsingu og tölvustýringu
sá Kastljós ehf. um.
Af þessari upptalningu má sjá að hér er
flókinni margmiðlunartækni beitt og hver
sá sem getur gefið sér tíma og hefur til
þess áhuga getur orðið margs vísari um
landið okkar og náttúm þess eftir stund f
Gjánni. Það er hins vegar eins lfklegt að
flestir gestir gefi sér ekki tfma til þess að
lesa alla þessa texta og spurning hvort
þetta þyrfti að vera myndrænna og byggj-
ast minna á lestri. Hliðstæðar upplýsingar
em í hinni nýju Geysisstofu við Geysi í
Haukadal, en langsamlega áhrifamest þar
er sírennsli kvikmynda, annars vegar af
eldgosi og hins vegar af Skeiðarárhlaupi.
Gjáin í Eldborg er ekki sízt eftirminnileg
vegna þess að hún er ekki tilbúin; gesturinn
er beinlfnis leiddur inn í sprungusvæðið.
Setustofa starfsmanna og gesta. Við hlið hennar eru nokkur gistiherbergi
Loftmynd af Reykjanesi í Gjánni, tekin að vetrarlagi og sýnir vel sprungurnar.
Svæðið er einstakt í heiminum; þar liggja sprungur úr sjó og upp á land.
Eldgas eru tíð á Reykjanesi
1 2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 22. JÚLÍ 2000