Tíminn - 17.03.1967, Blaðsíða 29

FÖSTUDAGUR 17. marz 1967.
TflVIINN
HAFAORÐIÐ
Haukur Snorrason:
Þar er veiðimennskan lífs-
baráttan sjálf og lítil virð-
ing á erlendri veiðikánst
Með grænlenzkum veiðimönnum á sjó
og landi við Angmagsalik-fjörð
Við vorum langt komnir að
setja saman veiðistengurnar, þeg-
ar Grænlendingurinn kom ark-
andi niður að ánni. Þetta var
þreklegur ungur maður og gekk
rösklega. Hann hélt á krókstjaka
í hendinni. Okkur féllust hendur
við okkar verk. Þarna glampaði
anorgunsólin á fíngerðu skozku
veiðistengurnar, við fætur manns
voru dýrindis hjól og línur og
hv.ers konar útbúnaður, og svo
kemur þarna maður með krók-
stjaka og stillir sér upp við
skársta hylinn, neðan við stóra
steininn í miðjum hvamminum.
Heima í íslandi hefði maður
ekki tekið þessu þegjandi, en hér
erum við í framandi iandi, fram
ándi fyrir innbornum Grænlend-
ingi, sem ekki ber snefil af virð
ingu fyrir neinni útlendri veiði
kúnst.
á
Svona á að taka hann.
Og svo hefst veiðiskapurinn
Kraftalegar henidur færa stjak
ann með snöggum átökum um hyl-
inn. Það er leitað í hverri holu
og á bak við hvern stein. Silfur-
gljáandi fisikur þeytist af krókn-
um en iendir aftur í ápni, með
svöðusár á bakinu. En Grænlend-
ingurinn hlær og kinkar kolli
til okkar. Svona á að taka þá. Það
les meður úr brosi hans.
Það verður svo heldur iítið úr
okikar veiðitækjum eftir þetta.
Maður slöngvar litlum fluguspóni
út í hylinn, en veit fyrirfram, að
það er til einskis. Þeir fiskar, sem
ekki eru særðir af hamförunum
með krókstjakann, eru víst áreið
anlega farnir veg allrar veraldar
niður eftir ánni, sennilega allt út
í sjó því að það er ekki löng
leið. Grænlendingurinn færir sig
niður éftir ánni og rannsakar hvern
poll. Maður sér glampa á fisk og
þarna hendir hann einum af krókn
um upp á land. Félagi hans er
nú komin í leikinn. Þeir standa
sitt hvorum megin árinnar og
henda krókstjakanum í milli sín.
Það er sjálf lífsbaráttan.
Niður við árósinn standa tveir
ferðalangar og kasta allt hvað af
tekur, og vona augsýnilega að fá
eitlhvað áður en Grænlendingurinn
kemur með krókstjakann. En það
tekst ekki. Eftir stundarkorn eru
grænlenzku piltarnir komnir nið-
ur úr, og þá liggja 4 fallegar og
silfurgljáandi bleikjur á bakkan-
um. Þær eru allar særðar hol-
undarsári og; þlóðið drýpur á
fölgrænt lyngið.
Eftir þetta varð litið úr veiði-
skap. Ferðalangarnir snúa sér að
ljósmyndatöku. En grænlenzku pil1
arnir henda krókstjakanum á bakk
ann og fara sína leið. Þeir eru
búnir að sanna, að þeirra aðferð
tekur langt fram hinni útlendu
kúnst. Hún er líka miðuð við
nauðsyn, en ekki leik. Á Græn-
landi stunda engir nema útlend-
ingar veiðiskap sér til skemmtun-
ar. Veiðimennskan er sjálf lífs-
baráttan. Það sem þarf til viður
væris, er tekið þegar það gefst,
en duttlungum náttúrunnar ekki
treyst.
Veiðimaður kemur af sjó.
Það er miður morgunn. Sólin
hefur hrakið þokuslæðinginn úr
sundi og skarði. Það er hlýtt í
veðri og lognkyrrt loftið svo tært.
að fjöll í fjarska sýnast óeðlilega
nærri manni. Stóreflis ísjakar eru
strandaðir hér og þar um sundið
og nú skýzt þríróinn árabátur og
hraðskreiður húðkeipur í sjón-
mál framundan jaka og stefnir
á fjöruna innan við árósinn. Þarna
eru komnir þeir, sem við sáum
fyrr úr flugvélinni, og þá alllangt
úti á firði.
Bátarnir kljúfa lognkyrran sjóinn
og fara skammt frá landi inn með
þarafjörunni. Það er masað og
skrafað um borð, og kliðurinn
berst langa leið í logninu, enda
er það kvenfólk, sem rær stærri
bátnum. Aftur í skut situr fjöl-
skyldufaðirinn og stýrir, dæturn-
ar róa, en fram í stafni .sést lítijl.
svartur kollur teygja sig ux. fyr-
ir borðstokkinn. Yngsti veiðimaður
inn er ekki meira en tveggja ára.
Selspik fyrir olíu.
í bátnum liggur selur, og ferð-
in er gerð til þess að selja verka
fólki í Ikateq kjöt og spik. Öll
f jölskyldan er með í ferðinni nema
húsfreyjan. Hún er heima í kofa
einhvers staðar út með firðinum.
Þegar bátarnir snúa heim hafa
þeir meðferðis olíu og fleiri nauð
synjar, sem fæst fy-rir selinn í
Ikateq, og þá tekur hún á móti'
þeim í f jörunni.
Ung-ur piltur rær kajakanum fim
lega á undan fjölskyldubátnum og
svo er land tekið neðan við upp-
fyllinguna, sem gerð hefur verið
á stríðsárun-um þegar f-lugvöllur
inn var byggður. Dæturnar stökkva
í land og halda á spiklehgjum, sem
Framhalá á bls. 55.
Sér yfir höfnina í þorpinu við Angmagsalik-fjörð á Grænlandi.
Haukur Snorrason var ritstjóri Tímans ásamt Þórarni Þórar-
inssyni frá miðjum februar 1956 til dauðadags 10. maí 1958.
IJaukur Snorrason Vfu fæddur á Flateyri við Önundarfjörð 1.
julí 1916, sonur Snorra Sigfússonar , skólastjóra þar og síðar
skólastjóra og námsstjóra á Akureyri, og konu hans Guðrúnar
Jóhannesdóttur. Árið 1930 fluttist Haukur með foreldrum sín-
um til Akureyrar og ólst þar upp, lauk þar gagnfræðaprófi og
fór síðan til náms í Bretlandi. Starfaði síðan um skeið hjá
Kaupfélagi Eyfirðinga, einkum að fræðslumálum félagsins og
fór að rita greinar í Dag, sem þá var undir ritstjórn Ingimars
Eydals. Árið 1939 var hann fulltrúi Vilhjálms Þór, sem þá var
framkvæmdastjóri heimssýningarinnar í New York, en í árs-
byrjun 1944 tók Haukur við ritstjórn Dags af Ingimari og
Jóhanni Frímann.
Haukur hafði til að bera marga hina beztu blaðamannskosti.
Hann var fluggreindur maður og öllum fljótari að átta sig á
nýjum málurn. Hann var ágætlega riÆfær og hamhleypa við
störf, lipur, glaðvær og mannblendinn. Hann hafði kynnt sér
blaðamennsku erlendis, og Dagur tók miklum stakkaskiptum
undir stjórn hans, varð fjörlegt og nýtízkulegt blað og jók út-
breiðslu sína mjög Einnig annaðist Haukur ritstjórn Sam-
vinnunnar um nokkurt árabil og gerði ritið mjög fiölbreytt,
læsilegt og fallegt tímarit.
Þegar Tímin hugði til stækkunar ú.r átta síðum í tólf dag-
lega upp úr áramótum 1956, var Haukur ráðinn ritstjóri hans.
Vann hann fyrst að því að sniða blaðinu stakkinn eftir breyting-
una og réð mestu um hinn nýja búning og almennt efnisval.
Hánn stefndi að því að auka efni um menningarmál að mun,
gera blaðið fjörlegra með gamansömu efni, og létta yfirbragð
þess í umbroti og efnisskipan. Hann fékk ýmsa fróða menn til
þes^ að rita fasta þætti í þlaðið, svo sem um náttúrufræði, foma
muni og minjar, íslenzkt mál og fléira.’
Haukur ritaði einnig mjög mikið í blaðið á ritstjórnarárum
sínum og greip víða niður, því að hann var öllum mönnum
fjölhæfari í blaðamennskunni. Hann skrifaði um stjómmál
samhliða Þórarni Þórarinssyni, en þó í minni mæli, ritaði frétt-
ir, ef svo bar undir, skrifaði dægurdálka, viðtöl og ferðafrásagn-
ir svo að dæmi séu nefnd, Það var ætíð líf og skarpleiki í því
sem hann skrifaði. Hann verður óhikað að telja í allra fremstu
röð íslenzkra blaðamanna, sem um dagblöð hafa fiallað. Fram-
sóknarflokkurinn vænti sér mikils af þessum fjölhæfa og mikil-
virka ritstjóra við aðalmálgagn sitt, og var fráfall hans á bezta
aldri þungt átall.
Sem sýnishorn af greinum hans er valin í þetta afmælisblað
ein grein úr frásagnarflokki hans frr; Grænlandi, en þessar
greinar skrifaði hann í Tímann í sept. 1956 eftir nokkurra daga
Grænlandsför. Sýnir greinin vel, hve snjöll blaðamannstök
hann kunni á slíku frásagnarefni, og hve fjörlega hann ritaði
slíkar greinar. Greinin birtist í Tímanum 4. sept. 1956 A. K.