Alþýðublaðið - 02.07.1986, Blaðsíða 13

Mióvikudagur 2. júlí 1986
13
var ráðherra og átti þátt í því að
koma á útflutningsbótum fyrir
landbúnaðarafurðir, þær útflutn-
ingsbætur voru eðlilegar og réttar
eins og þær voru hugsaðar í upp-
hafi, en það var að taka við um-
framframleiðslu í góðærum.
Hreinskilni Gylfa
Það sem Gylfi ekki varaðist var,
að ósvífin gróðaöfl með Sjálfstæð-
isflokk í fararbroddi og stuðningi
framsóknar níddust á því, sem þeim
var til trúað og fóru að gera út á út-
flutningsbótakerfið og kynntu und-
ir taumlausri offramleiðslu og of-
fjárfestingu í landbúnaði.
Af hreinskilni og pólitískri ein-
urð skrifaði Gylfi þá greinar og
deildi á þetta ólánsathæfi og leiddi
rök að því, að það yrði þjóðarbúinu
illbærilegt og kæmi að lokum harð-
ast niður á bændum sjálfum. Að-
vörunarorð Gylfa þá eru staðreynd-
ir dagsins í dag.
Rógur gegn bændum
En þau gróðaöfl, sem ævinlega
hafa haft bændur í seli brugðust við
með sama hætti þá og þau gera enn
í dag þegar á þau er deilt, að kalla
allt slíkt fjandskap og róg gegn
bændum. Sjálfstæðis og framsókn-
armenn héldu uppi linnulausum
áróðri gegn Alþýðuflokknum
vegna aðvörunarskrifa Gylfa, og
margir bændur trúa þeim áróðri
enn. Og þegar ég hef spurt þá hvað
þeir hafi lesið frá Alþýðuflokknum
um landbúnaðarmál, þá er svarið
efnislega, „ekkert ég þarf þess ekki
það vita allir að þið eruð á móti
okkurþ í landbúnaðarumræðunni
mega því fleiri leggja af fordóma en
þéttbýlisbúar.
Hér hefur verið fjallað um hvað
felst í reynd í fíflakjaftæði manna
um að „skera niður“ 15—17 hundr-
uð bændur á einu bretti og hve
óraunhæft það er.
En eftir stendur sú staðreynd að
umfram framleiðsla í landbúnaði
okkar er illbærileg, og spurt er hvað
skal gera. Fyrir nokkrum árum var
innanlandsneysla á dilkakjöti um
11 þús. tonn, í dag er hún á að giska
um 8 þús tonn en framleiðslan liðug
10 þús. tonn muni ég rétt.
Bændur buðu Iækkun
Ég er ekki í minnsta efa um það
að meginástæðan fyrir minnkandi
neyslu okkar á dilkakjöti er það ok-
urverð, sem fyrir það er krafist, það
veltist heldur ekkert fyrir mér að
hægt er að Iækka þetta verð veru-
lega, án þess þó að skerða hlut
bóndans, ég bendi einnig á að for-
maður Landssambands sauðfjár-
bænda skýrði frá á stéttarsam-
bandsþingi á Hvanneyri, að sauð-
fjárbændur væru til viðtals um að
lækka verðið frá sér ef milliliðir
lækkuðu sína álagningu sambæri-
lega, varðhundar SÍS vestur á mel-
um, — bændabændurnir, brugðust
ókvæða við.
Hér þurfa að koma til pólitískar
ákvarðanir og vilji en þar, sem það
gengi gegn hagsmunum auðhrings-
ins SÍS og Sláturfélags Suðurlands
þá verður Framsóknarflokknum og
Þorsteini Pálssyni ekki leyft að taka
slíkar pólitískar ákvarðanir, — og í
því er vandi bænda mestur.
Kjöthótel.
Ég er heldur ekki í neinum efa
um, að það er ekki spurning hvort
heldur hvenær við förum að selja ís-
lenskt lambakjöt á háu verði á
Bandaríkjamarkaði, þegar þeir
tímar koma, þá verður ekki vand-
inn að selja heldur að framleiða
nóg. Hvað langt verður þangað til
ræðst af átökum, sem óhjákvæmi-
leg eru við búvörudeild SIS, því út-
flutningur á kjöti hefur m.a. í för
með sér að auðhringurinn yrði að
hætta að gera út á svikamyllu út-
flutningsbóta og geymslu og vaxta-
gjalda, og missti verulega af þeim
tekjum, sem hann hefur nú af
rekstri kjöthótela sinna í frystihús-
um landsins.
Ríkisstyrkir seldir
Það er nefnilega þannig að SÍS
fær sölulaun af útflutningsbótun-
um, því er þeim hagkvæmast og
engin áhætta að geyma kjötið sem
lengst og hirða fyrir vaxta og
geymslugjöld beint úr ríkissjóði.
Áhættan er engin því þegar þeim
hentar að losna við kjötið þá skiptir
engu máli fyrir þá hvað fyrir það
fæst, bara eitthvað, hvað sem er,
nokkrar krónur, það býttar engu,
þeir fá umboðslaun af ríkisstyrkn-
um, og með honum eru einnig
greidd flutningsgjöldin til skipa-
deildar SÍS og þau eru vel há.
Það er pólitísk nauðsyn að
bændur geri sér grein fyrir því að
auðhringurinn SÍS hefur hag af því,
að ekki verði selt kjöt úr iandinu
með öðrum hætti en þeim, er nú
tíðkast og þeir ráða.
Með einu pennastriki má þó
koma því á að SÍS fái aðeins sölu-
laun af því verði, sem því tekst að
selja vöruna á, en framsóknarráð-
herra fær aldrei leyfi til að draga
það pennastrik.
0rum & Wulf
Af forsjálni hafa SÍS herrarnir
séð, að þeim tekst ekki að halda
Framsókn inni í ríkisstjórn enda-
laust, því stofnuðu þeir s.l. haust
Landssamband sláturleyfishafa. í
þriðju og fjórðu grein laga þessara
samtaka eru ákvæði þeirrar gerðar
að leita verður í pappírum einokun-
arkaupmanna á 17. öld til saman-
burðar.
Rússneskt ritúal
Þar er m.a. ákvæði um að enginn
sláturleyfishafi innan þessara sam-
taka má selja kíló út fyrir sitt svæði,
nema að fengnu samþykki Búvöru-
deildar SÍS og ber að auki að greiða
henni umboðslaun.
Þetta þýðir að ef t.d. Skagfirðingar
vilja selja Siglfirðingum kjöt, þá
þarf heimildin að koma úr Reykja-
vík frá Búvörudeild SÍS og skulu
henni síðan send umboðslaun suð-
ur, fyrir söluna.
Bændur voru aldrei spurðir, en hafa
verið að frétta það eftir á, að þeir
hafi stofnað landssamtök.
Með þessum samtökum hefur
einokunarkrumlan náð kverkataki
á neytendum og bændum.
Óseðjandi skrímsli
Eftir slíka lesningu er eðlilegt að
menn spyrji, hvað veldur því að fé-
lagsmálahreyfing, sem byggð er á
fögrum hugsjónum samvinnu og
jafnaðarstefnu hefur breyst í óseðj-
andi skrímsli?
Mín skýring er sú, að SÍS hring-
urinn stjórnast af eigin lögmálum
þ.e. lögmálum auðhringsins.
Margir þeirra einstaklinga, sem þar
ráða cíkjum eru afburðahæfir og
duglegir og það ég best veit eru
þetta góðir og vandaðir menn sem
einstaklingar og vinir.
En þeir eru slitnir úr tengslum við
hugsjónir og tilgang samvinnu og
jafnaðarmanna, — í raun er þeim
ekki sjálfrátt, því að í ábyrgð sinni
og ákvörðunum þá geta þeir ekki
annað en lotið þeim lögmálum auð-
hringsins, að ná yfirráðum yfir
þeim valdaþáttum, sem ráða verði
og greiðslum á aðföngum og afurð-
um í þjóðfélaginu.
Þeir verða að lúta þeim lögmál-
um auðhringsins, að mynda gróða
án tillits til þess af hverjum hann er
tekinn eða með hvaða hætti.
Auðhumla
Ein helsta gróðalind þessa auð-
hrings rennur úr blóðmjólkuðum
kaupfélögum í kringum landið með
þeim afleiðingum, að vaxandi
fjöldi bænda eru arðrændir og
ánauðugir menn, afgirtir í kvía-
grindum SÍS og leyft að tóra fyrir
nytina eina saman.
Gerum bændur sjálfstæða
Það er sögulegt og hugmynda-
fræðilegt hlutverk jafnaðarmanna
um veröld alla, að endurreisa sjálf-
stæði og sjálfsvirðingu slíks fólks,
og það gerum við best hér með því
að vinna að því, að SÍS hætti að
starfa sem auðhringur.