Alþýðublaðið - 31.01.1987, Side 6

6
Laugardagur 31. janúar 1987
Bankamál í brennidepli
þurfi að stækka frá því sem nú er.
Reynsla annarra þjóða sýnir glöggt,
að stærðarhagkvæmni er mikil í
bankarekstri. Stórir bankar geta
betur veitt alhliða þjónustu og hafa
meira bolmagn til að tryggja öryggi
innstæðna en smáir, því útlána-
áhættu má dreifa betur í stórum
bapka en smáum.
f öðru lagi er mikilvægt, að ekki
myndist einokunaraðstaða á fjár-
magnsmarkaðnum. Þetta sjónar-
mið togar auðvitað í gagnstæða átt
við það fyrsta.
í þriðja lagi er mikilvægt, að
unnt sé að beita almennri peninga-
stjórn af opinberri hálfu til að auka
stöðugleika i hagkerfinu, en til þess
þarf að vera nokkurt jafnræði með
bönkunum og samkeppni milli
þeirra.
í fjórða lagi þarf bankakerfið að
miðla fé til arðvænlegustu verk-
efna, sem völ er á hverju sinni, ef
það á að þjóna því mikilvæga hlut-
verki að beina fjárfestingu í þann
farveg, að hagvöxtur verði sem
mestur, þegar til langs tíma er litið.
Núverandi bankakerfi hér á landi
er að mörgu leyti áfátt, þegar það er
skoðað á þennan hátt, og getur því
ekki gegnt hlutverki sínu sem
skyldi. Tvær mikilvægustu ástæð-
urnar fyrir þessu eru reyndar ná-
tengdar. Annars vegar langvarandi
verðbólga með neikvæðum raun-
vöxtum og hins vegar víðtæk póli-
tísk afskipti af bankamálum. Þrír
stærstu bankar landsins Landsbank-
inn, Útvegsbankinn og Búnaðar-
bankinn eru í eigu ríkisins og lúta
þingkjörnum bankaráðum og
flokkspólitískt völdum bankastjór-
um. Þegar raunvextir eru neikvæð-
ir, er afar líklegt, að eftirspurn eftir
lánsfé verði meiri en framboð á
sparifé. Þá er jafnframt hætt við því,
að önnur sjónarmið en viðskiptaieg
ráði því, hver fær fé að láni og hver
ekki. Þar sem ítök ríkisins í banka-
kerfinu hafa verið jafnmikil og raun
ber vitni og aðhald frá öðrum bönk-
um er lítið, er efalaust, að stjórn-
málalegir hagsmunir hafa ekki síð-
ur en viðskiptaleg sjónarmið, leynt
og ljóst, ráðið miklu um dreifingu
lánsfjár á undanförnum árum. Sú
nauðsynlega breyting, sem orðið
hefur í vaxtamálum hér á landi á
síðustu árum, þannig að raunvextir
eru nú yfirleitt jákvæðir, hefur
reynst mörgum fyrirtækjum erfið,
sem ekki voru undir hana búin.
Þessi breyting hefur auðvitað einnig
valdið vanda hjá lánardrottnum fyr-
Bankamálin hafa verið í brenni-
depli í vetur. Astæðan er auðvitað
áfallið, sem Útvegsbankinn varð
fyrir við gjaldþrot Hafskips árið
1985. Frá því í ársbyrjun 1986 hefur
Útvegsbankinn í reynd ekki full-
nægt ákvæðum laga um viðskipta-
banka um hlutfall eiginfjár og hefur
því starfað á grundvelli undanþágu
frá þeim lagaákvæðum og á ábyrgð
Seðlabankans. í síðustu viku lýstu
fulltrúar Verslunarbankans því yfir,
að bankinn treysti sér ekki til að
eiga aðild að stofnun nýs hlutafé-
lagsbanka með samruna Útvegs-
banka, Iðnaðarbanka og Verslunar-
banka. Þar með lauk meira en
tveggja mánaða tilraun Seðlabank-
ans til að koma á samruna bank-
anna þriggja, en það var sú leið sem
Seðiabankinn taldi vænlegasta út úr
ógöngum Útvegsbankans. Þar sem
nú er komið á daginn, að hún er
ekki fær, er rík ástæða til að leita
annarra lausna á vanda Útvegs-
bankans og huga um leið að stöðu
bankamála í landinu í heild.
Vandi Útvegsbankans er ekki ein-
göngu bundinn því einstaka, fjár-
hagslega áfalli sem bankinn varð
fyrir árið 1985, þótt það hafi að
sönnu verið nógu alvarlegt; hann
er líka vísbending um veilur í
skipulagi og stjórnkerfi bank-
anna, sem ráða þarf bót á sem
allra fyrst.
Skipulag bankamála
Skipulag bankamála má skoða frá
fjónim hliðum.
í fyrsta lagi þarf að haga rekstri
bankanna sem fyrirtækja á hag-
kvæman hátt. Það þýðir án efa, að
rekstrareiningar í bankakerfinu
eftir Jón
Sigurðsson
Þessa ræðu flutti Jón
Sigurðsson, fyrrum for-
stjóri Þjóðhagsstofn un -
ar, sem nú skipar 1. sæti
á framboðslista Alþýðu-
flokksins í Reykjavík, á
opnum fundi um banka-
mál, sem haldinn var í
HótelSögu sJ. mánudag.
IBURÐUR,
ÞÆGINDI
OG TÆKNILEG
FULLKOMNUN
LANCIA THEMA:
Við hjá Lancia viðurkennum fúslega að við höfum gaman
af því að vera fyrstir. Fyrir 25 árum síðan smíðuðum við
fyrsta ítalska bílinn með framdrifi. Það var líka okkar hug-
mynd að smíða bíl með sjálfstæðri fjöðrun á öllum hjólum
og sjálfberandi yfirbyggingu. Og enn erum við í fararbroddi.
Nú er það fólksbíll sem skipar sér á bekk með þeim bestu í
Evrópu og sameinar kraft og aksturseiginleika sportbílsins og
íburð og þægindi luxusbílsins. Þetta er LANCIA THEMA.
Að innan er THEMA íburðarmikill og geysilega rúmgóður og
undir húddinu leynist 165 hestafla TURBO vél með millikæli og
ýmsum tæknilegum eiginleikum, sem hingað til hafa eingöngu verið
notaðir í vélar kappakstursbíla. Þessi vél skilar THEMA TURBO úr
kyrrstöðu upp í 100 km hraða á aðeins 7.2 sekúndum og hámarkshraðinn
er 218 km/klst! Vélin er næsta hljóðlaus og titringsdeyfar eyða öllum titringi,
þannig að þú finnur raunverulega aldrei fyrir þessum ógnarkrafti. Hröðunin
og mýktin er slík, að líkast er að setið sé í þotu í flugtaki! Ef þetta er ekki nóg
fyrir þig, þá er hægt að fá THEMA með 32 ventla FERRARI V8 vél og þá er
hröðunin í 100 km hraða aðeins 6.8 sekúndur!
LANCIA THEMA TURBO kostar nú aðeins 895 þúsund krónur* með álfelgum og ríku-
legum búnaði. Aðrar gerðir af LANCIA THEMA kosta frá 760 þúsund krónum*.
Ef þú telur að þú eigir aðeins það besta skilið, hafðu þá samband við okkur og fáðu að reynsluaka
LANCIA THEMA TURBO, ÞAÐ ER LÍFSREYNSLA ÚT AF FYRIR SIG!
LANCIA THEMA ER FLUTTUR INN AF BÍLABORG H.F. ÞAÐ TRYGGIR ÖRUGGA
ENDURSÖLU OG 1. FLOKKS ÞJÓNUSTU, SEM ER RÓMUÐ AF ÖLLUM SEM TIL ÞEKKJA!
LANCIA THEMA FÆST í 5 MISMUNANDI GERÐUM:
THEMA TURBO - 2000 cc, 165 hö, 0-100 km/klst = 7.2 sek.
THEMA i.e - 2000 cc, 120 hö, 0-100 km/klst = 9.7 sek.
THEMA 6V - 2850 cc, 150 hö, 0-100 km/klst = 8.2 sek.
THEMA TURBO DIESEL - 2500 cc, 100 hö, 0-100 km/klst = 11.9 sek.
THEMA 8.32 - 2927 ccc, 218 hö, 0-100 km/klst = 6.8 sek.
LANCIATHEMA#
★ gengisskr. 14.1.87
BÍLABORG HF
SMIÐSHÖFÐA 23. SlMI 68-12-99