Alþýðublaðið - 30.05.1987, Blaðsíða 2

2
MM9UBLMÐ
Simi: 681866
Útqefandi: Blaö hf.
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Blaðamenn: Orn Bjarnason, Ása Björnsdóttir,
Kristján Þorvaldsson og
Jón Daníelsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
Áskriftarsfminn er 681866
Bandalag kvenna í
Reykjavík 70 ára
jr
I dag eru liðin 70 ár frá stofnun Bandalags kvenna í
Reykjavík. Bandalag kvenna í Reykjavík er samband
fjölmargra og mjög ólíkra félaga kvenna í höfuðborg-
inni, og á sér merka sögu. í dag eru félagsmenn um 14
þúsund í 28 félögum. í tilefni afmælisins hefur Banda-
lagið gefið út vandað afmælisrit. f ritinu er meðal ann-
ars að finna viðtal við Kristínu Guðmundsdóttur, nú-
verandi formann Bandalags kvenna í Reykjavík. Hún
segir á einum stað: „Ef ég ætti að nefna eitthvað eitt
sem mérfinnst merkilegt í starfi Bandalags kvenna í
Reykjavík, þá vil ég helst af öllu nefnasamstöðu af því
tagi sem þú finnur meðal kvenna í þessum samtök-
um. Það er í rauninni mjög merkilegt á okkar tímum,
að fjöldi kvenna af mjög ólíku pólitísku sauðahúsi og
með hinar margvíslegustu skoöanir á þjóðmálum,
skuli takast að vinna saman að málefnum svo til fyrir-
myndar er.“
Dandalag kvenna í Reykjavík varð til á sínum tfma
vegna þarfar kvenna til að vinna saman að málefnum
til framfara. Tilefni fyrsta fundar kvenna í Reykjavík
var að stuöla aö samvinnu milli norðlenskra kvenna
og sunnlenskra um útgáfumál. En síðan snerist fund-
urinn upp í umræðu um samband kvennafélaga í
Reykjavík og framfaramál borgaranna. Það má þannig
segja að stefnumörkun Bandalagsins hafi verið lögð
þegar á fyrsta fundi þessara kvenna, þótt ýmislegt
hafi að sjálfsögðu breyst í starfi félaganna á undan-
förnum sjötíu árum. Bandalag kvenna í Reykjavík er í
hugum flestra samnefnari fyrir félög kvenna, líknarfé-
lög, kirkjukvenfélög, verkalýðsfélög og pólitísku fé-
lögin sem samtökin mynda. Fyrir utan almenn þjóð-
þrifamál hafa sérstök verkefni Bandalags kvenna í
Reykjavík verið að standa við hlið kvenna, gæta hags-
muna þeirra og þá ekki sist að styðja við bak þeirra
kvenna sem veljast til forystustarfa. Bandalag kvenna
í Reykjavík hefur lýst yfir mörgum málefnum sem
samtökin vilja beita sér fyrir eins og aukinni fræðslu
um vimuefni, fyrirbyggjandi aðgerðir í heilbrigðismál-
um, meiri fræðslu um eyöni, kennslu ( heimilisfræði
( fjölbrautaskólum, aðstoð við störf mæðra utan
heimilis, og aukinn þátt kvenna ( neytenda- og verð-
lagsmálum.
m
A sjötfu árum hafa miklar framfarir gerst I málum
kvenna á íslandi. Stærstu breytingarnar hafa kannski
gerst á siðustu tveimur áratugum. En enn er langt í
land hvað varðar jafnréttismál. Launamisrétti kynj-
annaerenn ríkjandi. Þrátt fyrirstórauknaatvinnuþátt-
töku kvenna, eru enn alltof fáar konur í ábyrgðarmestu
stofnunum. Enn sitja of fáar konur í sveitarstjórnum
og áAlþingi. Einn af neikvæðu þáttum þess að stjórn-
armyndunartilraunir Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks
og Kvennalista mistókust, er einmitt að sú ríkisstjórn
hefði í fyrsta skipti í sögu lýðveldisins haft yfirbragð
jafnréttis, bæði í ráðherrastólum og í framkvæmdum
ríkisvalds. Baráttan fyrirauknu jafnrétti kynjanna í is-
lensku þjóðfélagi heldur engu að síður áfram. Þar hef-
ur Bandalag kvenna ( Reykjavík mikilvægu hlutverki
að gegna. Alþýðublaðið sendir Bandalagi kvenna (
Reykjavíkog öllum félagskonum þess blessunaróskir
á afmælisdaginn.

Jón Daníelsson skrifar
HVAÐ ER Á SEYÐI
I BOGASALNUM?
Þessi eldavél sem flutt var inn frá Sviss upp úr 1930, er meöal muna á
sýningunni. Myndin er úr leiðbeiningabæklingi sem fylgdi eldavélinni á
sinum tima.
Það segir sína sögu að stór hluti
sýningarmunanna á sýningu Þjóð-
minjasafnsins, „Hvað er á seyði?“,
skuli vera fenginn að láni héðan og
þaðan frá fólki sem enn varðveitir
slíka muni og notar þá í sumum til-
vikum enn í dag. Eldhús heimil-
anna hafa verið einkaeign kvenna
allt fram undir nú líðandi stund og
svo sem kunnugt er, hafa störf
kvenna aldrei þótt tiltakanlega
merkileg, hvorki með tilliti til launa
né heldur hefur þótt ástæða til að
púkka sérstaklega upp á sögu eða
heimildir um störf kvenna.
Þetta er að breytast. Konur eru
hættar að sætta sig við að syngja
bara bakraddirnar í söngleik ver-
aldarsögunnar og þessi sýning er út
af fyrir sig eitt teikn um þessa þró-
un.
Þessi sýning er líka um margt allt
öðruvísi en þær sögusýningar sem
maður á annars að venjast. Hún er
t.d. ekki meiri að vöxtum en svo að
sýningargesturinn kemst yfir að
skoða hana í heild tiltölulega vel áð-
ur en þreytan í fótunum rekur hann
út úr sýningarsölunum, að næsta
kaffihúsi, þar sem hægt er að tylla
sér niður með sígarettu og kaffi-
bolla.
Það sem þó kom mér mest á
óvart, var sú hárfína kímni sem ein-
kennir þessa sýningu og gerir það
að verkum að það er beinlínis
skemmtilegt að ganga um hana.
Við fjöldamarga sýningarmuni eru
límdir litlir miðar með málsháttum,
gömlum lausavísum eða öðru sem
tengir þessa muni við veruleikann
og hugarheim sjáandans. Auk þess
var þetta lesefni í mörgum tilvikum
svo hnyttilega valið að það hlýtur
að vera afar húmorslaus maður sem
ekki brosir a.m.k. út í annað, ein-
hvern tíma á ferli sínum um sýning-
arsalinn.
Þeir sem komnir eru á miðjan
aldur eða þar um bil munu raunar
kannast við langflest á þessari sýn-
ingu og hafa séð þessa muni í notk-
un. Sumir þeirra sýningarmuna
sem fengnir eru að láni úr einkaeign
eru í notkun enn í dag. Þannig er
því til dæmis háttað um Elektrolux
hrærivélina sem kom til landsins í
lok síðari heimsstyrjaldarinnar og
er enn ekki farin að láta verulega á
sjá, þótt hún hafi verið í stöðugri
notkun síðan.
Sá hluti sýningarinnar sem
spannar yfir fyrstu tíu aldir íslands-
sögunnar er miklu minni að vöxt-
um, enda er sannleikurinn sá eins
og vikið var að í upphafi að þessi
dæmigerðu kvennastörf hafa aldrei
þótt tiltakanlega merkileg og sjálf-
sagt hefur þótt minni ástæða til að
halda eldhúsáhöldum til haga, en
amboðum þeim sem karlmenn not-
uðu við störf sín, eftir að farið var
að safna saman ýmsum gripum sem
persónugera söguna.
Þótt smekkur fólks fyrir dægra-
dvöl sé vissulega nokkuð misjafn
má nokkuð örugglega gera ráð fyrir
að jafnvel þeir sem að öðru jöfnu
hafa ekki sýnt eldhússtörfum veru-
legan áhuga, muni hafa gaman af
að skoða sýninguna í Bogasalnum.
Sýningarskráin er líka bæði vönd-
uð og ítarleg.
Hallgerður Gísladóttir, þjóð-
háttafræðingur, safnaði munum til
þessarar sýningar og sá um upp-
setningu hennar að mestu leyti, auk
þess sem hún er höfundur sýningar-
skrár. Vonandi setur hún upp fleiri
.sýningar í þessum dúr á næstunni.