Tíminn - 27.03.1968, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 27. marz 1968.
'ar <t>
Gtgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
FramJrvæmdastjórl: KrlstjáD Benediktsson Ritstjórar: Þórarlnn
Þórarinsson (áb). Andrés Krlstjánsson. Jón Helgason og Indriðl
G. Þorsteinsson. Fulltrú) ritstjórnar: Tómas Karlsson Ang-
lýsingastjóri: Steingrimui Gislason Ritstj.skrifstofui i Eddu-
búslnu, simai 18300—18305 Skrifspfur: Bankastrætl 7 Af-
greiðsluslmi: 12323 Auglýsingaslmi: 19523 Aðrai skrlfstofur,
sími 18300. Asíkriftargjald kr 120.00 á mán. Innanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. t.
Jónínu og Jóni þakkað
Alþýðumaðurinn, blað Alþýðuflo'kksins á Akureyri,
birti 22. þ.m. forustugrein um lok verkfallsins. Þar segir
m.a. á þessa leið:
„Verkalýðshreyfingin háði sína varnarbaráttu, þrátt
fyrir krepputíma, skírskotaði til leiðar lýðræðis-
sósíalisma, þ.e. að hver bæri byrðar eftir efnum og
ástæðum, og nokkur sigur vannst í réttlætisátt. AM
þakkar hér með traustum foringjum í röðum jafnaðar-
manna, svo sem Jónínu Guðjónsdóttur og Jóni Sigurðs
syni, fyrir farsæla lausn í víðtækustu vinnudeilu er
háð hefur verið á íslandi til þessa."
Ef allt hefði verið með felldu, hefði Alþýðumaðurinn
fyrst og fremst átt að færa ráðherrum og þingmönnum
Alþýðuflokksins þakkir. Hefðu þéir starfað samkvæmt
stefnu Alþýðuflofcksins, myndu þeir hafa átt meginþátt
í því að leysa verkfallsdeiluna. En af eðlilegum ástæðum
sleppir Alþýðumaðurinn þafcklætinu til ráðherranna.
Verkfallið var nefnilega háð við ríkisstjórnina, því að
hún knúði verkalýðinn til að hefja umrædda varnarbar-
áttu, þegar hún afnam verðtryggingu kaupgjaldsins.
Það, sem Alþýðumaðurinn er að þakka þeim Jónínu
og Jóni, er raunverulega það, að þau hafa átt góðan
þátt í að sigra þá Eggert og Gylfa, sem áttu þátt í afnámi
kauptryggingarinnar, án þess að launastéttirnar fengju
nokkuð í staðinn.
Það sýnir bezt, hvert hlutskipti Alþýðuflokksins er
orðið, að flokksblað þafckar sérstaklega því fólki sem
beitti sér fyrir tveggja vikna allsherjarverkfalli til að
sigra ráðherra hans.
Sverrir og Matthías
Sá atburður gerðist í neðri deild Alþingis í gær, að
einn af þingmönnum Sjálfstæðisflokksins, Matthías A.
Mathiesen, skýrði deildinni frá því, að borizt hefðu mót-
mæli frá Landssambandi ísl. útvegsm. gegn því ákvæði
sparnaðarfrumvarpsins svonefnda, að fella niður lög-
bundið ríkisframlag til Fiskveiðasjóðs, sem var áætlað
að myndi nema 30 millj. kr. Þetta framlag til sjóðsins
er byggt á því, að ríkið leggi jafnháa upphæð í sjóðinn
og útgerðin gerir sjálf með þeim hiuta af útflutnings-
gjaldi, er rennur í sjóðinn.
Ekki tóku Matthías Mathiesen og flokksbræður hans
í fjárhagsnefnd neðri deildar þessari áskorun L.Í.Ú betur
til greina en svo, að þeir fluttu á seinustu stundu breyt-
ingartillögu, sem kvað enn fastara að orði um það, að
þetta framlag ríkisins skyldi falla niður.
í neðri deild háttar svo til, að þar eiga sæti tveir
þingmenn, sem jafnframt eiga sæti í stjórn L.Í.Ú., þeir
Matthías Bjarnason og Sverrir Júlíusson. Þótt fjárhags-
nefndarmenn stjórnarflokkanna sinntu ekki áskorun
L.Í.Ú., átti að mega búast við því, að þeir Sverrir og
Matthías Bjarnason hefðu'aðra afstöðu. Svo reyndist þó
ekki. Þeir greiddu í neðri deild atkvæði með breytingar-
tillögunni, er hafnaði til fullnustu áskorun stjórnar L.Í.Ú.
Þetta er eitt lítið dæmi um handjárnin, sem ríkis-
stjóm beitir þingmenn sína á Alþingi Þau reyndust
sterkari en áhugi Sverris og Matthísasar Bjarnasonar
á hagsmunamálum útgerðarinnar.
Útgerðarmenn vita það hér eftir, að þeir geta ekki
treyst Sverri og Matthíasi, þegar ríkisstjórnin er annars
vegar.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Vestur-þýzkir sósíaldemokratar
viöurkenna Qder-Neisse-línuna
Skora á Bandaríkin að hætta loftárásum á Norður-Vietnam.
í VIKUNNI sem leið hélt
flokkur vestur-þýzkra sósíal-
demokrataf lokksþing í Niirn-
berg. Þetta er fyrsta flokksþing
i<5, sem sósíaldemokratar halda
eftir að þeir mynduðu sam-
bnæðslustjórnina með kristileg-
um demokrötum haustið 1066.
Seinustu mánuðina hefur gætt
vaxandi áánægju í flokknuim
yfir þessu samstarfi. Því hefur
verið haldið fram, að ráðherrar
flokksins hafi verið of umdan-
látssamir í stjórninni. Það hef-
ur ýtt undir þessa gagnrýni, að
í kosningum, sem hafa farið
fram í ýmsum ríkjum innan
samibandsríkisiins að undan-
förnu, hafa sósíaldemókratar
tapað, en kristilegir demokratar
unnið á. Við þetta bætist svo,
að þingkosningar eiga að fara
fram haustið 1069 og er nok'k-
ur kosningaihugur þegar kom-
inn til sögunmar.
Af þessum ástæðum hafði því
verið spáð, að þetta þing myndi
verða nokkuð sögulegt og deil-
ur myndu rísa þar hátt.
&VO FÓR hins vegar, að deil
ur urðu miklu minni á þinginu
eri búizt hafði verið við og
réði þar mestu, að Willy Brandt
utanríkisráðherra, formaður
flokksins, flutti í upphafi þings-
ins ræðu, sem féll vinstri mönn
um flokksins vel í geð og dró
því m'jög úr fyrirhugaðri gagn-
rýni þeirra. Það var í vinstri
arminum, sem óánægjan með
samstarfið við kristilega demo-
krata hafði verið mest. Vinstri
metnn höfðu 1 framhaldi ræðu
Brandts mikil áhrif á allar
ályktanir þingsins og við kosn
ingar í lok þingsins styrktu þeir
verulega aðstöðu sína í flokks-
stjórninni. Vegna þessa fór
flokksþingið stórum friðsamleg-
ar fram en ella. Öllum blaða-
dómum kemur sam^n um, að
þingið hafi fœrt flokkinn meira
til.vinstri en hann var áður.
Við lok flokksþingsins var
staða Willy Brandts sem flokks
fbringja mun sterkari en í upp
hafi þess. Harnn var kosinn í
flokksstjórnina með fleiri at-
kvæðum en nokkur annar. Það
var einróma samkomulag um,
að hann væri formaður flokks
ins áfram. Varaformenn flokks
ins voru endurkjönnir þeir Her-
bert Wehner og Helmut
Schmidt.
ÞAÐ, sem vakti mesta at-
hygli í framsöguræðu Brandts,
voru ummæli hans um vestur-
landamæri Póllands, Oder-
Neisse-línuna svonefndu. Hing
að til hafa sósíaldemokratar
ekki viljað viðurkenna harna,
en sagt, að þeir myndu ekki
reyna að breyta henni með
vopnavaldi. í ræðu sinni sagði
Brandt, að Þýzkaland hefði
lagalegan rétt til að krefjast
landa austan Oder-Neisse-lín-
unnár, en þessi réttur skapaði
þó ekki grundvöll fyrir óraun-
hæfar kröfur Af þessu hlyti
að leiða, að Vestur-Þjóðverjar
bæði viðurkenndu og virtu
WILLY BRANDT
landaimæri Póllands þangað
til að friðarsamningar hefðu
verið gerðir. Vestur-þýzka
stjórnim yrði að vera reiðulbúin
til að semja á þessum grund-
velli. Flokksþingið samþykkti
einróma þessa stefnu Brandts.
Fullvíst þykir, að þetta viðhorf
muni leiða til árekstra við
kristilega demokrata, en af-
staða þeirra er sú, að þeir neita
að viðurkenna Oder-Neisse-Mn-
una þangað til Mðarsamningar
hafa verið gerðir. Þeir lýsa
hins vegar yfir þvi, að þeir
muni ekki reyna að breyta
henni með vopnavaldi, en hins
vegar vinna að því eftir öllum
friðsamlegúm leiðum.
Brandt réttlætti þessa stefnu
breytingu með því, að hún
myndi auðvelda bætta sambúð
við Pólverja, en það væri mikil
vægt fyrir friðinn í álfunni.
Þetta er þó ekki íullnægjandi
að dómi Pólverja, því að hing-
að til hafa þeir einnig sett það
skilyrði, að Vestur-Þjóðverjar
viðurkenni Austur-Þýzkalaind.
í ræðu sinni deildi Brandt
hart á flokk nýnazista og taldi
hann ekki samræijiast stjórnar-
skránni fremur en kommúnista.
Þá deildi hann einnig furðulega
óvægið á einn ráðherra kristi-
legra demokrata, Franz Josef
Strauss. Hann sagði, að Strauss
reyndi að yfirbjóða nýnazista í
þjóðernisrembingi og nefndi
einkum í þvi sambandi afstöðu
hans til samningsuppkastsins
um bann við útbreiðslu k.iarn-
orkuvopna. „Strauss talar ekki _
fyrir hönd Vestur-Þjóðverja í að hún rofini. Ráðherrar sósíal- i
því máli“, sagði Brandt. demokrata mum verða ednbeitt- v
ari innan ríkisstjórnarinnar en |
FLOKKSÞINGIÐ fylgdi þess- þeir hafa verið hingað til. Þ.Þ.
um ummælum Brandts eftir
með því að samþykkja nær ein-
róma, að Vestur-Þýzkaland ætti
að fallast á þetta samnmgsupp-
kast, sem kjarnorkuveldin þrjú,
Baindaníkin, Sovétríkin og Bret-
land, hafa orðið sammála um.
Þetta getur orðið mikið ágrein-
ingsmál við kristilega demo-
krata, en þeir vilja ekki að
Vestur-Þj óðverj ar fallist á samn
ingsuppkastið óbreytt.
Þá samþykktý flokksþ’ngið,
að sósíaldemokratar skyldu
flytja í vestur-þýzka þinginu
tillögu, þar sem skorað væri á
Bandaríkin að hætta Loftárás-
um á Vietnam Kristilegir demo
kratar munu senmilega beita
sér gegn þessari tillögu, en
Kiesinger kanslari sagði ný-
lega, að Þjóðverjar hefðu ekki
þá aðstöðu, að þeir gætu gert
kröfu til að gerast umvandarar
og leiðbeinendur Bandaríkja-
manna. Hins vegar tók hamm
ekki málstað Bandaríkjanna
meira en það, að hann kvað
ekki rétt að eigna þeim alla
sökina.
Þá samþykkti flokksþingið,
að Atlantshafsbandalaginu bæri
að fresta allri hernaðarlegri að-
stoð við Grikkland, unz þing-
ræði hefði verið endurreist í
landinu.
Það þykir Ijósara af þessu
öllu, að sambúð sóslaldemo-
krata og kristilegra demokrata
muni verða erfiðari en áður
það, sem eftir er af kjörtíma-
bilinu, en samt sé bó ólíklegt