Tíminn - 05.04.1968, Qupperneq 7

/
FOSTUDAGUR 5. aprfl 1968
ÞINGFRÉTTIR
TÍMINN
ÞINGFRÉTTIR
Upplýsinga verði afíað um lánskjör atvinnuvega
þeirra þjóða, sem Islendingar keppa við
Þórarinn Þórarinsson heíur
lagt fram tillögu til þingsálykt-
unar í neðri deild Alþingis um
lánskjör atvinnuveganna. Til-
laga Þórarins er svohljóðandi:
„Neðri deild Alþingis álykt-
ar að fela ríkisstjórninni að
afla upplýsinga um lánskjör at-
vinnuveganna hjá þeim þjóð-
um, sem íslendingar keppa við
á erlendum mörkuðum og á
heimamarkaði. Upplýsingar
þessar skulu bæði ná til stofn-
lána og rekstrarlána og greina
frá lánsmöguleikum, afborgun-
arskilmálum, vöxtum og öðru
því, sem máli skiptir. Að fengn
um þessum upplýsingum skal
gerður samanburður á lánskjör
um þessara atvinmuvega og ís-
lenzkra atvinnuvega og sá sam
anburður birtur opinberlega".
í greinargerð segir:
„Það er undirstaða að ör-
yggi afkomu þjóðarinnaf, að
atvinnuvegir hennar séu sam-
keppnisfærir við atvinnuvegi
annarra þjóða. Hið opinbera
verður að gera allt, sem það
megnar, til þess að svo megi
verða. í þeim efnum er það
ekki sízt þýðingarmikið, að at-
vinnuvegirnir búi við ekki lak-
ari lánskjör en tíðkast annars
staðar, þar sem lánsfé verður
nú stöðugt stærri þáttur í
rekstri atvinnuveganna sökum
vaxandi vélvæðingar og hraðr-
ar framþróunar. Þess vegna er
hér lagt til, að aflað verði sem
ítarlegastra upplýsinga um láns
kjör atvinnuvega þeirra þjóða,
sem við keppum helzt við, og
síðan verði gerður samanburð-
ur á þeim og lánskjörum ís-
lenzkra atvinnuvega. Slíkut
'samanburður mun leiða í ljós,
hvernig sú stefna í peningamái
um, sem nú er fylgt, tryggir
samkeppnisstöðu atvinnuveg-
anna og hvaða breytinga kunni
að vera helzt þörf í þeim efn
um“.
Kjördæmisráö f lokks f ær vald til
að afneita framboðslista, sem
borinn er fram í nafni flokksins
- séu fleiri en einn framboðslisti bornir fram í' nafni sama
flokks. Heimilt verður bó áfram að bera fram fleiri en einn
lista sama flokks, mótmæli viðkomandi kjördæmisráð ekki.
Frumvarpið um breytingu á
kosningalögum til samræmis við
stjórnarskrárbreytingu um lækk-
un kosningaaldurs í 20 ár var
tekið til 2. umræðu í neðri deild
í gær. Við þetta frumvarp höfðu
komið fram breytingatillögur,
meðal annars í tvígang frá dóms-
málaráðherra þess efnis, að komið
yrði í veg fyrir að sagan frá í
kosningujnum á s. 1. vori og óvissa
kjósenda um það, hvernig farið
yrði með atkvæði á lista Hanni-
bals Valdimarssonar í Reykjavík,
gæti endurtekið sig. Enmfremur
brej’tingartillaga um að hrepps-
stjórnum sé heimilt að hafa kjör-
stað utan hreppamarka, að femgnu
leyfi yfirkjörstjórnar.
Fljótlega eftir að þing kom
saman á þessu ári flutti dómsmála
ráðherra breytingartillögu við
kosningalögin bess efnis, að til
þyrfti að koma samþykki flokks-
stjórna, svo að listi teldist bor-
inn fram i nafni flokks. Eftir við-
ræður við fulltrúa frá þingflokk-
unum tók dómsmálaráðherra þessa
tillögu til baka og bar fram til-
lögu þess efnis, að heimilt yrði
að bera fram fleiri en einn lista
í nafni sama flokks í kjördæmi,
e* ekki kæmu fram mótmæli frá
þeim aðila, sem samkvæmt regl-
um viðkomandi flokks færi með
æðsta vald varðandi framboð
fiokksins í kjördæminu (Kjördæm
isráðin). Mótmælti kjördæmaþing
ið hins vegar lista, sem borinn
væri fram í nafni flokksiins,
skyldi yfirkjörstjórn rnerkja þann
lista utan flokka og landkjör-
stjórn útliluta uppbótarþingsæt-:
um til flokka í samræmi við það. j
Alisherjarnefnd neðri deildar i
kiofnaði . afstöðu til þessarar;
br eytingatillögu dómsmálaráð-1
herra. Taldi minnihlutinn. Gíslil
Guðmundsson og Steingrímur J
Pálsson, að ekki bæri að sam-
Endurskoðun á inn-
heimtu barnameðlaga
Þingmenn úr öllum flokkum,
þeir Bragi Sigurjónsson, Halldór
E Sigurðsson, Lúðvík Jósefsson
og Steinþór Gestsson, hafa lagt
fram tillögu til þingsályktunar um
eindurskoðun lagaákvæða um
meðlagsgreiðslur. Kveður tillag-
an á um að stefnt verði að því að
endurskoðun þessari ljúki það tím
anlega, að unnt verði að leggja
fvrir næsta reglulegt ALþingi frum
varp til laga um þetta efni. Leit-
að verði samvinnu við Samband
íslenzkra sveitarfélaga um endur-
skoðun þessa.
í greinargerð segja flutnings-
menn m. a., að í framkvæmd muni
það vera svo. að Tryggingastofn-
unin krefji ekki einstaka barns
feður um endurgreiðslu barnsnieð
laga, heldur framfærslusveit
þeirra. Reynslan sýni, að endur-
greiðslukröfur framifæirslusveitar
á hendur barnsfeðrum innheimt-
ist bæði seint og illa og beri þar
margt til. Útgjöld vegna óinn-
heimtanlegra meðlaga leggjast
mjög þungt og misjafnlega á
mörg sveitarfélög, ekki sízt þau
fámennustu. SveitarfélÖgin eru
óánægð með núverandi skipan
þessara mála og hafa oft rætt
þau á fundum sínum og þingum,
síðasí á landsþingi Sambands ísl.
sveitarfélaga á liðnu sumri, þar
sem samþykkt var tillaga um að
fela stjórn sambandsins að vinna
að því, að gerðar yrðu breytingar
ti! hagsbóta fyrir sveitarfélögin á
núgildandi lagaákvæðum um þetta
efni.
þykkja tillögu dómsmálaráðherra
og afgreiða frumvarpið óbreytt,
þ. e. aðeins samþykkja aldurs-
ákvæðín. Gísli Guðmundsson
hafði framsögu fyrir áliti minni-
hlutans og t.aldi hann tímabært
að kosningalögin frá 1959 væru
endurskoðuð í heild á þessu eða
næsta ári og ættu þá að koma til
athugunar breytingartillögur, sem
fram hefðu verið bornar nú. Þarf
laust væri að breyta kosningalög-
um á þessu þingi.
Jóhamn Hafstein dómsmálaráð-
herra, sagði þessa breytingartil-
lögu borna fram til samræmts við
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar við
afgreiðslu kjörbréfa í haust. Nauð
svnlegt væri að gera ’þessa breyt-
ingu á bessu þingi, því að eng-
inm vissi, hvenær kosiö yrði næst.
Ríkisstjórnin væri veik, hefði að-
eins eins atkvæðis meirihluta í
annarri þingdeild og engir gerðu
sér betur ljóst en ráðherrar, að
íil kosnimga gæti komið fyrirvara
lítið. Koma yrði í veg fyrir að
kjósendur gætu verið í jafnmikilli
óvissu um meðferð atkvæða þeirra
eins og verið hefði i síðustu kosn
ingum varðandi lista Hannibals
Valdimarssonar i Reykjavík. Þvi
yrði að koma þessari breytingu
fram á þessu þimgi. Sjálfsagt
þymfti að endurskoða kosningalög-
in í heild, en líta bæri á í þvi
sambandi að- til verulegra breyt-
inga á þeim þyrf'ti stjórnarskrár-
breytingu, en tímabært væri að
huga að slíkri endurskoðum í
ljósi þeirrar reynslu, sem fengizt
hefði af þeinj brejdingum, sem
gerðar hefðu verið 1959.
Eysteinn Jónsson sagði að síð
ári tillaga dómsmálaráðherra væri
skynsamleg og hófleg málamiðlun
eftir ágreinimg um fyrri brejrting-
artillögu ráðherrans og myndi
hann styðja tillögunn Flutti Ey-
steinn Jónsson alllanga og gagn-
merka ræðu um stjórnmálaflokk-
ana, stöðu þeirra í þjóðfélaginu
og á Alþingi og þær hættur. sem
að stjórnmálaflokkunum stöfuðu
vegma sívaxandi áhrifa embættis
og peningakerfisins. Meginefni
þessarar ræðu verður birt í Þing-| Fundinum var írestað að lok-
sjá blaðsins. Vegna þrengsla í irmi ræðu Eysteins Jónssonar í
sunnudagsblaðimu mun Þingsjá gær em boðað til framhaldsfundar
koma í blaðinu á morgun, laugaS k’ukkan 8,30 í gærkveldi.
dag.
★ Ríkisstjórnin Iagði í gær fram á Alþingi frumvarp til laga um
breytingu á lögum um Húsnæðism.stofnun ríkisins. Frumvarp þetta
er flutt í samræmi við yfirlýsingu ríkisStjórnarinnar lfi. marz s. 1.
í sambandi við Iausn verkfallanna. Með frumvarpinu er stefnt að
því að vísitölubreyting íbúðarlána verði ekki hærri cn nemi helm-
ingi breylingarinnar á almennum kauptöxtuni verkafólks. Hin nýju
kjör gildi um iill Ián, sem veitt liafa verið síðan 19fi4.
★ Eftirfarandi fj’rirspurnir hafa verið lagðar fram í sameinuðu
Alþingi:
★ Til sjávarútvegsmálaráðherra uni tjónabætur til útvegsmanna
vegna veiðarfæra, sem óvirk urðu vegna banns við síldveiðum sunn-
anlands frá Karli Guðjónssyni.
Hefur rannsókn farið fram á því, hve mikil verðmæti liggia í
ónýtanlegum veiðarfærum hjá einstökum útgerðarmönnum eða út-
gerðarfyrirtækjum vegna þess, að síldveiðar sunnanlands hafa verið
bannaðar?
Ilefui^ ríkisstjórnin metið hugsanlega bótaskyldu af opinberri
hálfu vegna síldarnóta, sem gerðar voru sérStaklega fvrir síldveiðar
sunnanlands, en verða ekki nýttar nú, eftir að þær veiðar hafa verið
bannaðar með stjórnarráðstilskipun?
★ Til ríkisstjórnarinnar um átta stunda vinnudag frá Þórarni
Þórarinssjmi.
Hvenær má vænta álits nefndar þeirrar. sem var kosin sam-
kvæmt ályktun Alþingis 18. des. 1961 til „að rannsaka. á hvern há^t
verði með mestum árangri komið á 8 stunda vinnudcgi meðal verka-
fólks?“
★ Fyrstu umræðu um liinar nýju álögur á umferðina í landinu var
lokið í neðri deild á þriðjudag. Töluðu undir lok þeirra umræðna
meðal annars þeir Rjörn Pálsson og Gísli Guðmtindsson og lögðust
gegn frumvarpinu. Taldi Gísli að ekki mætti mismttna landshlutnm
í sambandi við ráðstiifun slíkra skatta. sem allir íbúar landsins
þyrftu að greiða og vantaði heildar áætlun ttm' átök í vegamálnm
áður en gengið væri lengra í skattheimtunni. í niðurlagi ræðu sinnar
sagði Gísli m. a.:
„En skattur á skatt ofan í vegamálum 50. millj. í fyrra 100 millj.
í ár, 150 millj. á næsta ári án nokkurs samciginjpgs bióðartakmarks
á þessu sviði, er svo sannarlega ekki hin rétta leið. Slíkir skattpinkl-
ar ár eftir ár vekja enga sameiginlega þjóðarvon, aðeins gremju
og vonleysi margra byggðarlaga, sem sjaldan eða aldrei sjá neina
skímu í þessum málum Það er ákaflega erfitt að styðja slíka aðferð
og vita eiginlega ekkert um árangurinn nema þá helzt það, að
peningarnir eigi eða mestur hluti af þeim að fará í framkvæmdir
í einum hluta landsins. Það þarf í þessu máli stórhug og það þarf
takmark og forsjá. Og það þarf réttlæti gagnvart landshlutum, liéruð
um og byggðarlögum. Það þarf yfirsýn, það þarf stefnu, skýra
stefnu, sem allir rnega þekkja, þar sem engu þarf að leyna. Og
þá, þcgar svo er um búið, en aðeins þá finnst mér, að hægt sé að
ætlast til að þjóðin leggi sig fram í þessum málum, en þá held ég
líka, að hún sé öll af vilja gerð til að gera það.