Vísir - 28.10.1976, Blaðsíða 4

Fimmtudagur 28. október 1976
VISIR
Spá drœmrí kjör-
sókn 2,nóvember
Hinum þekktu skoðana-
könnunum Galiups og
Louis Harris ber báðum
saman um, að Jimmy
Carter hafi 3-6% meira
fylgi en Gerald Ford.
En vegna þess að flest-
ir búast við dræmri kjör-
sókn velta menn fyrir
sér, hvorum frambjóð-
andum kæmi betur, að
sem flestir kjósendur
sætu heima á kjördag, 2.
nóvember.
Þar ber spádómum Gallups
og Harris ekki saman. — Harr-
isstofnunin telur, aö möguleikar
Fords mundu aukast verulega,
ef kjörsókn væri undir 50%. En
segir aö Carter veröi nær örugg-
ur sigurvegari, ef kjörsókn fari
upp fyrir 55%. — Þetta er alveg
öfugt viö kosningaspá Gallups,
sem telur, aö stuöningsmenn
Carters muni skila sér á kjör-
staö, ogdræm kjörsókn mundi
fyrst og fremst bitna á Ford.
Ahugaleysi hins almenna
kjósenda i Bandarikjunum fyrir
forsetakosningunum aö þessu
sinni kemur mönnum til aö spá
þvi, aö kjörsókn veröi ekki
nema 52% og aö af þeim 52%
muni fleiri skila auöum kjör-
seölum en nokkru sinni fyrr i
forsetakosningum.
Segja afvopnun-
arhjalið blekk-
ingu og
Kina sagði í gær að
Sovétríkin rauluðu „mikið
af vögguvísum" um frið og
afvopnun, á meðan þau
hertu undirbúning sinn
hrœsni
fyrir nýja heimsstyrjöld.
Huang Hua, fulltrúi Kina hjá
Sameinuöu þjóöunum, var aö
mæla i allsherjarþinginu gegn
tillögu sovétmanna um sáttmála
milli þjóöa um aö beita ekki vopn-
um eöa valdi i viöskiptum sin á
milli.
Hann kallaöi þessa tillögu
sovétmanna ,,enn eina blekking-
una” og „gatslitna hræsni”.
Huang sendiherra sagöi, aö
eftir 25. flokksþing sovéska
kommúnistaflokksins fyrr á
þessu ári „heföu hinir nýju
keisarar hert undurbúning sinn
undir nýja heimsstyrjöld og
kapphlaupiö um heimsyfirráöin”.
Hann sagöi, aö markmiö þeirra
væri ekki lengur aö standa jafn-
fætis Bandarikjunum, heldur aö
komast fram úr þeim i hernaöar-
mætti.
„En á meðan setja þeir upp
sakleysissvip og raula vöggu-
visur friöar og afvopnunar,”
sagöi Huang. , Það sama geröi
fasistahöfðinginn, Adolf Hitler.”
Þannig fínnst teiknaranum Lurie það
muni ákvarðast,
hver verði nœsti forseti Bandaríkjanna.
Súez-deilcm eftir tuttugu ór
Tuttugu ára afmæli Súz-
striðsins eru timamót, sem
bretar koma ekki til meö aö
halda upp á, þvi aö helst vildu
þeir gleyma þvi.
Þvi aö innrás breta og frakka
1956, eftir aö egyptar höföu
þjóönýtt skipaskuröinn, æsti
upp almenningsálitiö heima
fyrir sem erlendis, breytti
vaidajafnvæginu i heiminum,
klauf samveldiö og lét eftir sig
djúp ósýnileg ör á þjóöarsálinni.
Um tima spillti þaö mjög
sambúö Bretlands og Banda-
rikjanna, og kom Eisenhower
forseta til aö nota beina sima-
sambandiö yfir Atlantshafiö til
ofanigjafar viö sir Anthony
Eden forsætisráöherra.
Eftir Súezstriöið virtust allir
hlutir ööruvisi en áöur. Meö þvi
var svipt burtu slðustu hulunni,
sem hulið haföi hnignun breska
heimsveldisins, og margur
bretinn leit ættjörö sina öörum
augum en áöur.
„Allt ævintýriö var i rauninni
árans kjánalæti og vafalaust
eiga sagnfræöingar eftir aö lýsa
þvi sem siöustu dauöateygjun-
um i skotti ljónsins”, sícrifaöi
Jon Akass I „Sun”, eitt fárra
breskra blaöa, sem minntust
tuttugu ára afmælisins, meöan
flest kusu aö þegja.
Þegar breska stjórnin ákvaö
aö gripa til vopnaihlutunar i
Súezdeilunni, skiptust skoöanir
bresku þjóöarinnar mjög i
tvennt um réttmæti þess. Menn
voru jafn ákaft á móti, eins og
aörir voru meömæltir. Þessi
klofningur náöi inn á heimilin og
mörg dæmi þess aö feður og
synir töluöust ekki viö dögum
saman vegna skoöanaskipt-
anna.
Tveir yngri ráðherrar i stjórn
ihaldsflokksins sögöu af sér. I
öllu uppnáminu lagöist sir
Anthony Eden veikur og sagöi
af sér nokkrum mánuöum siöar.
Súezdeilan var honum persónu-
legur harmleikur. Sir Anthony
haföi lengi notiö álits sem
friöarins maður, en þegar hann
sagöi af sér embætti, lét hann
eftirsig minninguna um aö hafa
verið sá, sem greip til vopn-
anna.
Aöur en hann varö forsætis-
ráöherra haföi hann þótt
framúrskarandi utanrlkisráö-
herra. John Curtin fyrrverandi
starfsbróöir hans i Astrallu
kallaði hann mesta utanrikis-
ráöherra 20. aldar.
Bretar og frakkar gripu inn i
Súezstriðið, eftir að her Israels
haföi sótt fram yfir Sinaieyði-
mörkina i átt til skipaskuröar-
ins. Stjórnirnar i London og
Paris töldu sig geta haft þaö aö
yfirvarpi aö ganga i milli „herj-
anna” og afstýra stórstyrjöld i
Austurlöndum nær.
Israel réöst inn i Sinai-eyöi-
mörkina 29. október, og þann 5.
nóvember réöust enskar og
franskar hersveitir á Port Said.
Bandarikjastjórn gat ekki
heimsaálitsins vegna lengi setiö
álengdar og horft á þessa tvo
bandamenn sina þegjandi, og
kom þar, aö hún hótaöi efna-
hagsaögeröum i Bretlandi og
Frakklandi. Eftir snarpar deil-
urhjá Sameinuöu þjóöunum var
friöargæslusveit sett á laggirn-
ar.
Fyrstu sprengjunum haföi
veriö varpaö á Egyptaland 31.
október, en bardagar stóöu til 6.
nóvember, aö innrásarherirnir
hættu skothriö vegna áskorunar
Sameinuöu þjóöanna. Bretar
drógu sitt herliö þaöan 22.
desember það ár.
Egyptar lokuöu skuröinum
fyrir skipaumferö 2. nóvember
1956, en opnuðu hann aftur i
april áriö 1957, eftir aö margar
þjóöir höföu lagt hönd á plóginn
viö aö hreinsa hann. — í sex
daga striðinu viö Israel 1967 lok-
uöu egyptar skuröinum aftur,
og opnuðu hann ekki fyrir skipa-
umferö á nýjan leik fyrr en I
iúní i fyrra.
önnur riki I breska
samveldinu voru bretum
sár fyrir að hafa ekki
verið höfð meö I ráö-
um, áöur en breska stjórn-
in greip til þessara rót-
tæku aðgeröa. Riki, sem voru i
varnarbandalögum með bretum
og frökkum, töldu, að þarna
heföi nær þvi verið æst til styrj-
aldar, sem þau hefðu hugsan-
lega dregist inn i, án þess aö
hafa verið spurö áöur álits.
Bretar voru taldir hafa meö
Súez-deilunni gert rússum stór-
an greiða, þegar þeir beindu
athygli umheimsins frá innrás
Sovétmanna i Ungverjaland. —
Ennfremur gátu rússar gert sér
mat úr þvi, aö innrásarherir
frakka og breta hættu i miöju
kafi og drógu sig burt af
egypskri grund, sovéskur áróö-
ur sannfæröi marga um, aö þaö
hefðu veriö rússneskar eld-
flaugar, sem fælt hefðu
innrásarherina burt úr Egypta-
landi.
Sir Anthony reyndi I endur-
minningum sinum aö bera i
bætifláka fyrir þessa hrapalegu
ákvöröun. Sagöi hann, aö eng-
inn möguleiki heföi veriö á þvi
aö ráðfæra sig viö bandamenn
breta. Menn heföu litið innrás
sitt hvorum augum, og heföu
umræöur hafist, hefði aldrei
komið til aögeröa.
Breski forsætisráöherrann
var sannfæröur um, aö meö
þjóönýtingu Súezskuröarins
vektifyrirNasser Egyptalands-
forseta aö ná kyrkingartaki á
aöal oliuflutningsæöinni frá
Austurlöndum til Vestur-
Evrópu.
Þaö var margra hald, aö sir
Anthony hefði taliö stööuna vera
þá sömu og i Miinchensamning-
unum, og Gamal Abdel Nasser
væri likt fariö og Adolf Hitler.
Breski forsætisráöherrann
ætlaði ekki aö láta friöarvilja
sinn teyma sig út i gönur, eins
og gert höföu forverar hans viö
Míinchensamningana.