Vísir - 04.12.1958, Blaðsíða 26

26
•JÓLABLAÐ VtSIS

.■v

■^Árií.
ÓCýÖCýt'l
SEIVI AVALLT
LPÍ»FYLLA iiKÖFLR
TÍMANS
★
*
f >V
GÓLFTEP'PI,
L A M P A R allskonao*,
FIAASKTR KHISTALL
★
/ ★
Hátjdn- *Siffieiróóon
LAUGAVEGI 13 - REYKJAVÍK - SÍMI 13B79 - 17172
FBÁ FINILAIDI
Hlaðenpappír
HákapappsB’
MJinháöapappia*
Srnjarpappt'r
Séllafanpappir
fnssliif/
Reifin ih gshcfii
Stiía bevk ar
Zo iietpappir
tt.fi. peeppirsvörtcr
jftlU kcHár
pappi til ifaatar cy utnbúla
Verð og sýnishorn fýrirliggjandi.
S.J,
maóon
(C Co.
Haínárstræti 5, sími 2-22-14.
ekkert tóbak fékkst í verzlun-
5nni. „Ef skútan strandar,“ sagði
ég, „færðu nóg .tóbak, pabbi.“
Hann þagði en fór að tvístíga
fram með garðinum og bretta
upp á burulafið eins og hans
Var einatt vani, þegar honum
var mikið í hug. Öll vinna var
úti hjá okkur feðgum. Athyglin
beindist að skútunni. Nú hvarf
hún undir fjöruna. Þá þurfti
eltki neinar ágizkanir hvað hún
vildi. Hún ætlaði ^að setja í
strand.
Tveir menn
drukkna.
Við bræður hentum moldar-
vettlingunum á garðinn, hlup-
. um inn í baðstofu,' féngujm pkþ-
ur hálsklút og vettlinga, grip-
'um hnakka og beizli í bænurn,
tókum sitt hrossið hvor við tún-
fótinn og riðum sem af tók á
strandstaðinn. Ekki vorum við
yfir tuttugu mínútur að kom-
ast þangað. Faðir okkar bjó sig
’ líka í snatri, en varð eitthvað
á eftir okkur. Þegar á strand-
staðinn kom, er þar kominn
slæðingur af mönnum, sem áttu
stytztu leið á strandið, en brátt
drifu menn að hvaðanæfa. Það
var verið að bjarga síðustu
mönnunum í land, þegar við
bræður komum. Af einhverjum
mistökum þeirra, sem í landi
voru, en þó einkum skipsmanna
sjálfra, drukknuðu tveir af
skipverjum. Þetta þótti öllum
leiðinlegt, slíkt hafði ekki áður
komið fyrir við björgun á
strandmönnum í Suðursveit.
Þegar nú var búið að bjarga
mönnunum úr skipinu, rak haf-
ísinn að landi og þrýsti sér að
skipinu. Nú var ekki mikil
hætta á ferðum. Sjórinn lá eins
og tjörn og skipið. hreyfðist
ekki. Ef strandmennirnir hefðu
aðeins beðið litla stund í skip-
inu þar til ísinn kom, hefði allt
farið vel. En það var ísinn, sem
þeir óttuðust, þess vegna var
meira fum á þeim að komast
í land en annars hefði verið.
íila farið
meo konjak.
Eftir sögusögn skipsmanna
rakst skútan á hafísjaka, leki
kom að henni, og af þeim ástæð-
sögðust þeir liaía hleypt henni
í strand. Nú var gengið að því
að korna upp bráðabirgðaskýli
í fjörunni fyrir strandmennina.
En áðrir gengu 1 það ásamt
strandmönnunum sjálfum að
ná rúmfatnaði og öðrum nauð-
lynlegu dóti þeirra úr skipinu.
Brátt byrjuðu þeir frönsku að
veita konjak. Var það af flest-
um vel þegið. Margir urðu
kenndir, en engir út úr. Annars
var lítið konjak á þessu strandi,
og þeir frönsku fóru illa með
það, helltu því niður í sandinn
og jafnvel báru það í sjóinn.
Fiskur var ekki teljandi, en mik
ið af salti. Það keypti Þórhall-
ur Daníelsson þáverandi kaup-
maður á Hornafirði. Seinna um
sumarið sótti hann það á mót-
orbát að sandinum.
Það fór eins og ég sagði föð-
ur mínum, hann fékk talsvert
af tóbaki hjá þeim frönsku.
Muldi hann úr því þar til tóbak
kom síðar um vorið í Verzlun.
Nokkuð var það misjafnt hvað
strandmenn voru gjöfulir. Þeir,
sem gátu sprokað við þá, voru
nögu einarðir og slógu um sig,
fengu einatt smávegis hjá þeim.
Einn hlutur var lengi til minja
um þetta strand- Maður er
nefndur Björn Arason, var
fæddur og uppalinn og ól allan
sinn aldur á Reynivöllum hjá
Þorsteini bróður sínum. Það
var nú góður karl og gerði mörg
um glatt í sinni. Ilann var svo
viss að taka lag á brimlendingu,
að aldrei þurfti að afturkalla
það. Steinn afi minn sagði um
Björn: „Hann var enginn ræð-
ari, en var góður að taka lag“.
Og svo sagði hann langa sögu
af snilld Björns í þessu efni, er
hann fól honum (Steinn var
formaður á roðrarbát) að taka
lag í land í foraðsbrimi, og
ekki sýndist lands leitandi, en
sú saga verður ekki sögð hér.
En allt bjargaðist, bæði skip
og menn. Ekki fór Björn al-
tént alfaraleið með orð og orð-
myndanir. Bjó hann sjálfur til
orð og nýnefni á ýmsa hluti
bæði lifandi og dauða.
Skrýtnar.
nafngiftir.
Bleik hryssa var á Reynivöll-
um, sem hét Bleik. Hana kallaði
hann Mörfleiginn. Jarpur hest-
ur var þar, sem hét Jarpur,
hann kallaði hann Sardínusíld-
ina. Skjóttan hest kallaði hann
Skinuna. Jarpan hest, sem hann
átti sjálfur og hét Blakkur, kall
aði hann Blænkúruna. Vinnu-
kona var á Reynivöllum, sem
hét Ástríður. Hana kallaði hann
Álakerfi, einkum í spaugi. Á
þessu strandi gaf einn frans-
maðurinn honum pening, áletr-
aðan, sem gat líkst minnispen-
ing, og var hægt að festa hann
á sig, því svoleiðis umbúhaður
var á honum. Björn stóð í þeirri
meiningu, að þetta væri dýrind-
is gjöf, sem hann yrði að láta
fylgja ættinni. Kvöldið, sem
hann kom heim af strandinu eft-
ir að hann eignaðist gjöfina,
1 gekk hann vandega frá honum,
vafði um hann silki og læsti
hann niður í kistu sinni.
Þegar Björn fór að eldast fór
hann að skyggnast eftir ein-
hverjum úr ættinni til .að gefa
peninginn og varðveita hann.
Svo liðu ár og áratugir, að eng-
an fann hanh, sem hann treysti
að bera peninginn og geyma
hann.
Þao var
vörumerki.
Nú var það einu sinni sem
oftar að við hjónin fórum
í heimsókn að Reynivöllum og
Torfi sonur okkar 11—13 ára
með okkúr (konan mín var
systurdóttir Björns og alin upp
á Reynivöllum).Afhendir Björn
þá Torfa peninginn með löng'
urn formála. Lagði hann ríkt á
við hann að bera peninginn að
innsta kosti við öll hátíðleg
tækifæri, en þó umfram allt að
lóga honum ekki, en láta hann
fylgja ættinni. Þair, sem gátu
lesið á peninginn, — en á hann
var letrað á frönsku, —-sögðu,
að þetta væri hvorki minnis-
peningur né medalía, heldur
vörumerki úr eh' eða kopar.i
Svona fór með minnispening
þann.
Mennirnir, sem drukkn-
uðu, Voru jarðsettir í suðaustur
horninu í kirkjugarðinum á
Kálfafellsstað. Ég var einn, sem
var líkmaður að þeim. Sonur
annars hins látna var einn af
skipshöfninni, drengur um
fermingu. Tók hann lát föður
síns sér mjög nærri. Við ís-1
lendingarnir skildum vel sökn-
uð hins unga manns, þótt ekki
skildum við málið, sem hann
talaði. Séra Pétur, þáverandi
prestur á Kálfafellsstað, hélt
ágæta ræðu yfir þeim dánu, í
kirkjunni. Hann talaði um-sjó-
mennina, o þá hættu, sem þeir
legðu sig í og hvaða örlögum
þeir yrðu einatt að sæta. Þessir
tveir útlendingar, sem í kistun-
um hvíldu, hefðu látizt fjarri
ættjörð sinni og nánustu vin-
um, þar sem enginn hefði skilið
þeirra mál, en fleiri skilið lífs-
baráttuna, sem þeir hefðu orð-
ið að heyja. Allir strandmenn-
irnir voru viðstaddir jarðarför-
ina. Djúp alvara ríkti hjá þeim
og þeir drúptu höfðum.
Tekinn
vV i r
meo vaica.
Skipstjói'inn á þessu strandi
þótti heldur leiðinlegur. Vel
gat það staíað af því, að hann
missti hóseta sína í sjóinn.
Hann var mjög drukkinn, dag-
inn sem strandið kom, og vildi
ekki yfirgefa skipið, hvernig
sem reynt var með góðu að fá
hann frá borði. Síðast um
kvöldið réðust tveir röskir Suð-
ursveitungar, þeir Bjarni Run-
ólfsson á Kálfafelli og Björn
Steinsson á Breiðabólstað inn
í káetuna til hans. Þegar hann
varð mannanna var, atti hann
stórum hundi, sem var hjá hon-
um, á þá. Hvutti ætlaði ekki
að láta standa á sér og bjóst
til að stökkva á þá. Björn gaf