Vísir - 18.02.1977, Síða 10

10

Föstudagur 18. febrúar 1977
VÍSIR
VÍSIR
L._ .--7 . :
C'tgefandi: Keykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri:Davfö GuOmundsson
Ritstjórar :Þorsteinn Pálsson ábmi
. ólafur Ragnarsson
RUstjórnarfulltrúi:Bragi Guömundsson.f Fréttastjóri erlendra írétta :GuBmundur Pótursson. Umsjón
með helgarblaði: Arni Þórarinsson. Blaðamenn:Edda Andrésdóttir, Einar Guðfinnsson, Ellas Snæland
Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guðjón Arngrlmsson, Kjartan L. Pálsson, óli Tynes, Sigurveig
Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson, Iþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson. Akureyrarritstjórn:
Anders Hansen. (Jtlitsteiknun: Jón óskar Hafsteinsson og Magnús ólafsson. Ljósmyndir: Jens Alex-
andersson, Loftur Asgeirsson, Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurösson. Dreifingarstjóri: Siguröur
R. Pétursson.
Auglýsingar: Siðumúla 8. Slmar 11660, 86611. Askriftargjald kr. 1100 á mánuði innanlands. 1
Afgreiðsla: Hverfisgata 44. Simi 86611 < Vcrö I lausasölu kr. 60 eintakið.
Ritstjórn: Siðumúia 14. Slmi 86611, 7 llnur . Prentun: Biaðaprent hf.
Akureyri. Slmi 96-19806.
Ríkisvald og einstaklingar
Leyndarstarfsemi utanríkisráðuneytisins varðandí
umsóknir um framkvæmdastjórastöðu Sölu varnar-
liðseigna hefur enn á ný beint athygli manna að opin-
berum stöðuveitingum. I þessu tilviki hefur verið
gengið á snið við venjulega framkvæmd mála af
þessu tagi og þar að auki hafa gildandi lög verið þvér-
brotin.
A siðasta ári voru ráðnir forstjórar að Fram-
kvæmdastofnun ríkisins án undangenginnar auglýs-
ingar um, að störfin væru láus til umsóknar svo sem
rétt var og skylt lögum samkvæmf. Þessi ráðstöfun
var harðlega gagnrýnd hér í blaðinu á þeim tíma enda
um augljóst lögbrot að ræða.
Sama er upp á teningnum nú. Því er haldið fram af
ráðuneytisins hálfu, að undanþágureglan um auglýs-
ingu vegna starfa í þágu utanríkisþjónustunnar eigi
við um Sölu varnarliðseigna. Þetta er rangt og það er
utanríkisráðuneytinu að sjálfsögðu kunnugt. I lögum
um utanríkisþjónustuna er nákvæmlega og tæmandi
upp taldir þeir þættir, er teljast tií utanríkisþjónustu.
Sala varnarliðseigna erað sjálfsögðu ekki talin til
utanríkisþjónustunnar, þó að hún heyri stjórnarfars-
lega undir utanríkisráðuneytið. I handbók ráðuneytis-
ins, þar sem birtur er listi yfir starfsmenn utanríkis-
þjónustunnar er ekki minnst á framkvæmdastjóra
Sölu varnarliðseigna. Þessi skýring ráðuneytisins er
því vísvitandi blekking og furðulegt, að hún skuli
borin fram á Alþingi íslendinga.
Lögin um auglýsingu opinberra starfa eru sett I því
skyni að allir sitji við sama borð að því er stöðuveit-
ingar varðar. Lögbundin upplýsingaskyIda um
umsækjendur á hins vegar að vera veitingavaldshafa
aðhald og stuðla að óhlutdrægni. Brot á þessum lögum
eru þvi alvarleg réttarskerðing gagnvart einstakling-
unum og því i andstöðu við þau frjálshyggjusjónar-
mið, sem ríkjandi eiga að vera í stjórnsýslu lýðræðis-
þjóðfélags.
En stjórnvöld hafa einnig frá öndverðu fótumtroðið
rétt einstaklinganna i þessum efnum án þess beint að
brjóta lögin. Ýmsar leiðir hafa þannig verið farnar til
þess að komast framhjá þeirri meginreglu, sem lög-
bundin er. I reynd er þessi regla óvirk að því er tekur
til verulegs hluta af opinberum störfum.
Nefna má í þessu sambandi, að sú venja hefur verið
mynduð, að störf bankastjóra eru ekki auglýst. Þá er
á það að líta, að stjórnvöld hafa misnotað verulega
lagaheimildir til þess að setja menn án auglýsingar til
þess að gegna tilteknum störfum. Þegar þeir hafa
gegnt því nægjanlega lengi þannig að útilokað er að
ganga framhjá þeim, er starfið loks formlega auglýst
og veitt þeim, sem því hefur gegnt.
Með þessu móti hefur ávallt verið farið í
kringum lögin, þegar stjórnvöldum hefur þótt henta.
Þannig hefur verið gengið á lögvarinn rétt borg-
aranna. Einstaklingarnir njóta ekki fyrir bragðið
sömu aðstöðu gagnvart stjórnvöldum. Hagsmunir
stjórnenda kerfisins hverju sinni hafa verið teknir
fram yfir hagsmuni einstaklinganna. Þetta er var-
hugaverð þróun.
Embættisveitingar hafa oft á tíðum verið gagn-
rýndar, en þá fyrst og fremst, þegar menn hafa talið,
að ráðherrar hafi notað veitingavaldið pólitiskum
skjólstæðingum til framdráttar. Minna hefur á hinn
bóginn farið fyrir almennri gagnrýni á þá öfugþróun,
sem átt hefur sér stað að því er varðar jaf nræðishags-
muni borgaranna. Alþingi hefur ekki tekið þessi mál
til meðferðar á þessum grundvelli, en einmitt á þeim
vettvangi er ástæða til að veita stjórnvöldum aðhald.
Hvert einstakt mál af þessu tagi er mikilvægt þó að
það snúist ekki um veigamikið embætti vegna hinna
almennu hagsmuna einstaklinganna gagnvart ríkis-
kerfinu.
Höfum ítrekoð borið
fram tillögur um
lœgra mjólkurverð
Aö gefnu tilefni vegna skrifa
Upplýsingaþjónustu iandbúnaö-
arins og endurtekningu á þeim I
fjölmiölum vilja Kaupmanna-
samtök islands taka fram eftir-
farandi:
Þaö er algjörlega úr lausu
lofti gripiö aö kaupmenn vilji
losna viö smásölu á mjólk, og aö
Mjólkursamsalan taki viö henni
aftur.
Kaupmannasamtökin óskuöu
eftir óbreyttri álagningu i smá-
sölu á mjólk.
Formaður Kaupmannasam-
takanna, Gunnar Snorrason
mótmælti á fundi I 6-manna-
nefnd álagningarlækkun i smá-
sölu, sem yröi notuð til sjóöa-
myndunar hjá Mjólkursamsöl-
unni, en taldi sig geta fallist á
lækkuná álagningu kaupmanna
um eina krónu á litra, gegn þvi
aö verö til neytenda (smásölu-
verö) lækkaöi um leið um sama
og yröi þaö auglýst. Þessi til-
laga formanns Kaupmanna-
samtakanna var rædd I
6-mannanefnd, en fékk ekki
hljómgrunn.
Framkvæmdastjóri Kaup-
mannasamtakanna, Magnús E.
Finnsson Itrekaöi verölækkun-
artillögu Kaupmannasamtak-
anna á fundi i 6-mannanefnd
þann 31. janúar, en á hana var
ekki fallist.
Þaö er þvi augljóst aö Kaup-
mannasamtök íslands báru
fram tillögu um lækkun á mjóik
I smásölu og geröu þaö sem I
beirra valdi stóö til þess aö
lækkunin kæmi neytendum til
góða.
Þaö er staðreynd aö viö
mjólkursölubreytinguna varð
lækkun á dreifingarkostnaöi
mjólkur I smásölu, þótt kaup-
mönnum tækist ekki aö fá þvi
framgengt aö neytendur fengju
að njóta hennar I lækkuöu út-
söluveröi. Þvi þótt mjólkurfern-
an lækkaði 1. febr. um nærri þvi
þrjár krónur, vegna álagn-
ingarlækkunar renna pen-
ingarnir I sjóöi Mjólkursamsöl-
unnar, en ekki til neytenda, sem
lækkaö útsöluverð.
Aö lokum: Hvaðan hefur
Upplýsingaþjónusta landbúnað-
arins þær upplýsingar sem hún
byggir á fréttir sinar um þessi
mál?
NEÐANMALS - NEÐANMtfLS - NEÐANMÍLS -
úrval manna sem kann vel til verka situr hjá Vegagerðinni og hefur það verk-
efni helst að hlaupa út um allar koppagrundirtil að leggja búta.
Þrfr merkir áfangar hafa
náöst á sföustu tfmum f vega-
gerö I landinu, lagning Kefla-
vlkurvegar, lagning austurveg-
ar og nú sföast opnun hringveg-
ar um landiö. Alit kostaöi þetta
ákveöin átök, en án einbeitni viö
framkvæmdir ættum viö engan
austurveg, hringvegurinn væri
enn opinn viö Skeiöará, og þeir
sem færu um Kefiavik aö og frá
landinu væru enn að skrölta inn-
an um hraunhólana sunnan
Hafnarfjaröar.
Aö ööru leyti sér þess hvergi
staö, aö lagðir hafi veriö varan-
legir vegir, þ.e. meö slitlagi úr
oliumöl, malbiki eöa stein-
steypu. Hins vegar eru akfærir
vegir komnir vitt og breitt um
landiö, enda fer jafnan stór hluti
af árlegum fjárveitingum til
vega í aö halda þeim viö á sama
tfma og ákveöin samræmd
stefnumið vantar, sem þokaö
gætu getö varanlegra vega af
umræöustiginu.
Sljórri fyrir stórum að-
gerðum en saumnál i
pósti frá þingmannin-
um
A góöum stundum hneigist
oröræöan aö byggöajafnvægi.
Stundum er ekki hægt aö átta
sig á þvi hvaö veriö er aö fara
meö silku taii, enda oftar en hitt
átt viö einfalda fyrirgreiöslu,
sem hægt er aö þakka fyrir I
kjörklefanum. Og satter þaö, aö
almenningur viröist oft sijórri
fyrir stórum aögeröum, sem
hafa áhrif langt út fyrir sjón-
deildarhringinn en saumnál I
pósti frá þingmanninum. Vega-
gerö hér á landi var stórátak á
slnum tlma, en hún hefur oröiö
sorglega aftur úr miöaö viö al-
mennar framfarir á slöustu
tuttugu árum. Þessi afturför á
sér um margt eölilegar orsakir.
Hún stafar m.a. af því, aö
gleymst hefur aö marka stefnu-
breytingu I áætlanagerö frá
frumbýlingsárum vegamála,
þegar þingmenn voru aö berjast
fyrir brú hér og vegarspotta
þar. Enn veröur Vegagerö rikis-
insaöútbúa „smurbrauöslista”
handa þingmönnum til aö velja
úr og hafna, þegar vegaáætlun
liggur fyrir I heild, þ.e. f járveit-
ing til viöhaids og nýbyggingar
frá ári til árs. Þegar svo viö
bætist, aö fjárveitingar til vega
hafa aö tiltölu aldrei veriö iægri
Eyjólfur Konráð Jónsson
gerðist flutningsmaður
þess á Alþingi að ef nt yrði
til happdrættisláns til að
koma þessum vegi á. En
það er eins og enn gangi
ýmislegt annað fyrir.
en um þessar mundir, getur fólk
Imyndaö sér hvort tlmi þykir til
stórra og þýðingarmikilla
ákvaröana um gerö varanlegra
vega, þótt raunar veröi ekki
deginum lengur unaö viö aö enn
dragist hin skipulega aöför aö
malarvegunum, svo tsiand
komist samgönguiega séö út
fyrir samfélag meö búskmönn-
um.
Reykjavikurborg gott
fordæmi
Sá galli er á þessu, aö varan-
legir vegir veröa seint lagöir I
bútum. Framkvæmdinni veröur
ekki sundraö til aö þjóna undir
hin smærri sjónarmiö einstakra
ráöamanna, sem fyrst og
fremst eru talsmenn kjördæma
sinna. Gerö varanlegra vega
byggist á ákvöröunum, sem
draga munu stórlega úr öörum
vegaframkvæmdum I landinu á
meöan á byggingu hins varan-
lega vegar stendur. En á endan-
um og meö nokkurri þolinmæöi
fer samt svo, sé byrjaö skipu-
lega á sllku verki, aö helstu
þjóövegir veröa úr varanlegu
efni. Reykjavlkurborg getur
veriö nokkurt fordæmi um
þessa hluti. Ekki er svo ýkja
langt síöan aö götur borgarinn-
ar voru aö stórum hluta ófull-
geröar, og jókst þessi vandi ár
frá ári vegna mikillar útþenslu
borgarinnar. Þaö var svo sem
nóg rætt um lagningu gang-
stétta og malbikun gatna. Slöan
geröist þaö aö forráöamenn
borgarinnar sneru sér allt I einu
aö þvi af alefli aö malbika og
leggja stéttir. Og þessu verki
lauk á undraskömmum tfma,
jafnvel svo skömmum, aö þeir
sem höföu vaniö sig á aö tala um
væntaniegt malbik og væntan-