Tíminn - 30.07.1968, Blaðsíða 2

ÞRIÐJUDAGUR 30. júlí 1968.
2
Sumarhátíöin í
Húsafellsskógi
um Verzlunarmannahelgina
HLJÓMAR — ORION og Sigrún
Harðardóttir. — Skafti og Jóhannes. —
Dans á 3 stöðum. — 6 hljómsveitir. —
Táningahljómsveitin 1968 —
hljómsveitarsamkeppni
SKEMMTIATRIÐI: Leikþættir úr „Pilti og stúlku"
og úr „Hraðar hendur". — Ómar Ragnarsson —
Alli Rúts — Gunnar og Bessi — Ríó tríó —
Bítlahljómleikar — Þjóðdansa- og þjóSbúninga-
sýning — Glímusýning — Kvikmyndasýningar
i — Fimleikar.
Keppt verður í: Knattspyrnu — Frjálsíþróttum
— Glímu — Körfuknattleik — Handknattieik.
★ UnglingatjaldbúSir — ★ Fjölskyldutjaldbúðir.
Bílastæði við hvert tjald.
Kynnir: Jón Múli Árnason
Verð aðgöngumiða kr. 300,00 fyrir fullorðna;
kr. 200,00 fyrir 14—16 ára, og 13 ára og yngri
ókeypis í fylgd með foreldrum sínum. —
Gildir að öllum skemmtiatriðum.
Sumarhátíðin er
skemmtun fyrir alia
U.M.S.B. - ÆM.B.
ÓDÝR ÚRVALS
FILT-TEPPI
Skrifið eða nringið og við sendum upplýsinga-
bækling og litaprufur yður að kostnaðarlausu.
AUGLÝSIÐ f TÍMANUM
TÍMINN
Lárus Jónsson:
Stundum er langt milli Reykja
víkur og Uppsala. Þess vegna
barst mér ekki svar „alfs“ við
Uppsalabréfi mínu um Suður-
Afríku og Ólympíuleikana fyrr en
í gær (4.5.‘68). Grein hans birt-
ist þann 21.4. Uppsalabréf mitt
gerði athugasemdir við grein, sem
hann hafði ritað um sama efni í
Tímann, þar sem hann gagnrýndi
þau Afríkuríki og ýmsa „taglhnýt
inga“ þeirra fyrir það, að þau
mótmæltu þátttöku Suður-Afríku
í Ól. í Mexíkó á sumri komanda.
Þau hótuðu að sitja heima ef S.-
Afríka fengi að vera með. Þetta
mál er nú- útkljáð S.-Afríku í ó-
hag. „alf“ og ég erum sýnilega
ósammála um réttmæti þessara
mótmæla, ég tel og taldi þau rétt-
mæt, en það hefði varla dugað
til þess að fá mig til að skrifa á-
deilugrein á móti honum, heldur
hitt að mér virtist „alf“ snúa
ýmsum veigamiklum atriðum við
í röksemdafærslunni. Þau atriði
voru:
1) „alf“ sagði að mótmælend-
ur með „taglhnýtingum" blönd-
uðu saman pólitík og íþróttum.
Ég segi, að þessi ríki séu að mót-
mæla þeirri staðreynd að ríkis-
stjórn S.-Afríku blandar pólitík í
íþróttirnar með því að meina
blökkumönnum bátttöku í íþrótt-
um heima og erlendis á jafnrétt-
isgrundvelli.
2) „alf“ sagði að ábyrgðin
hvíldi á mótmælendum ef ÓL í
Mexíkó splundruðust. Ég sagði að
ábyrgðin félli á Alþjóðlegu Ólym
píunefndina, sem fól Mexíkó að
halda ÓL 1968 í Tokyo 1964, þar
sem S.-Afríka fékk ekki að vera
með, án þess að endurskoða þá
ákvörðun. Þremur og hálfu ári
síðar, aðeins hálfu ári áður en
Mexíkó ÓL á að hefjast, taka þeir
nýja og þveröfuga afstöðu í máli,
sem nefndin vel vissi að væri eld-
fim.
3) „alf“ . . . á meðan stjórn-
in í Suður-Afríku samþykkir að
senda sameinað lið hvítra og
blakkra á leikina." Mér virtist
hann gefa í skyn að skilyrðin
væru jöfn fyrir báða. Svo er þó
ekki. Hvítir og svartir máttu ekki
mætast á leikvelli þegar lið er val
ið, heldur skyldi farið eftir skeið-
klukku og málbandi. Allir vita að
frjálsíþróttaárangrar, sem nást á
mismunandi brautum í mismun-
andi veðri eru ekki sambærilegir.
Hver trúir því að undirbúningur
svartra og hvítra sé sambærileg-
ur?
4) Ég mótmæli saman-
burði „alfs“ við Portugal. Spán
o.fl. vegna þess að það sem verið
væri að mótmæla væri ekki harð-
stjórnin, einræðið eða fasisminn
sem slíkur, heldur sú staðreynd
að í S.-Afr. (og Rhodesia) væri
mönnum kerfisbundið og mark-
visst mismunað á öllum sviðum,
einnig íþróttum, eftir hörundslit.
Auk þessa gat ég þess að Alþj.
ÓL nefndin væri miður lýðræðis-
lega uppbyggð og stæði í litlum
tengslum við íþróttahreyfingu nú
tímans. Ég gat þess að núverandi
forseti Alþj. ÓL nefndarinnar,
Avery Brundage, hefði árið 1936
komið i veg fyrir að frjálsíþrótta
menn USA sætu heima, til þess
að mótmæla gyðingaofsóknum
Hitlers ileikarnii fóru fram í
Beríín). Afleiðingin varð sú að
formaður frjálsíþróttasambands-
ins sagði af sér og Brundage tók
við.
Tilgangur minn var að vekja
umræður, knýja ,alf“ til þess að
nánar rökstyðja sína skoðun og
betur upplýsa lesendur um þau
atriði, sem ég hefi hér talið upp.
Fjölþættari meðhöndlun málsins
sýnist mér lesendur ættu skilið.
Hvað skeður? „alf“ gerir alls
enga tilraun til þess að ræða
nokkurt þessarra atriða. f staðinn
kemur hann með skæting í minn
garð og Svía fyrir afstöðu þeirra
til ýmissa alþjóðamála. Hann
ræðst á Svía fyrir orðagjálfur og
„þeir kynna sér ekki einu sinni
alla málavexti.“ Með hvaða rétti
skrifar ,,alf“ þetta? Hvað kemur
þetta málinu við? Hefði þá ekki
verið auðvelt að andmæla grein
minni á málefnalegum grundvelli?
Sá eini hluti greinar „alfs“,
sem ekki er skítkast á Svía yfir-
leitt og „Lárus Jónsson og hans
líka“, er þýðing hans á ummæl-
um forystumanns blakkra íþrótta
manna í S.-Afríku. Sá telur að
bann á S.-Afríku muni auka ein-
angrun svartra þar. Þetta er hans
skoðun. Ég hefi enga ástæðu til
þess að efast um það, né hefi
ég ástæðu til þess að setja mig
til dóms yfir þessum manni eða
skoðunum Jians, jafnlítið og ég
hefi sett mig til dóms yfir skoð-
unum „alfs“ í þessu máli. Allir
höfum við rétt til þess að mynda
okkur skoðun og rökstyðja hana,
án þess að elgurinn sé vaðinn
um málflutning og skoðanir ann-
arra og óviðkomandi á öðrum og
eftir atvikum óviðkomandi mál-
efnum. Alv?g eins og ég tel mig
hafa rétt til þess að hafa mínar
skoðanir í utanríkispólitík, hún
má síðan vera sænsk eða íslenzk,
þá héfir „alf“ rétt til sinnar, hún
má síðan vera af íslenzkum eða
amerískum toga. Hitt veit ég að
þetta appelsínubann. sem „alf“
talar svo háðslega um er runnið
undan rifjum pólitískra forystu-
manna svartra í S.-Afríku. Það er
hugsanlegt, að þeir séu á annari
skoðun i ÓL-málinu en forystu-
maður um íþróttir. Kannski vildu
þeir ckki þiggja augnabliksárang
ur, scm myndi vara í mánuð eða
svo, sem myndi torvelda framtíða
sigra. Við höfum okkar uppkast
1908. Hinu megum við heldur
ekki gleyma að kynþáttapólitík
S.-Afríku, er ögrun við allan
svarta kynstofninn. Það er hugsan
legt að mótmæli þeirra séu óháð
skoðunum svartra innan S.-Afr.
Þannig náði ég i engu tilgangi
mínum. Ég læt mér hið almenna
skítkast „alfs“ í minn garð og í
garð sænsku þjóðarinnar á einu
bretti í léttu rúmi liggja. Eitt
gremst mér þó. Reiði „alfs“ blind
ar hann svo gjörsamlega að hann
kann sýnilega ekki að lesa, ekki
einu sinni þótt hann skrifi af
klausu úr bréfi mínu kemst hún
óbjöguð inn í hausinn á honum.
Klausan er svona (,,alf“ hafði
kallað Svía taglhnýtinga Afríku-
ríkjanna): „Hvað taglhnýting-
um viðkemur kann . fleiri en
mér að finnast betra að vera tagl-
hnýtingur þeirra, sem einhverju
vilja fórna til þess að sýna þrælk-
uðum meðbræðrum og systrum
samúð, en hinna. sem auka að-
gerðarleysi með ráðum og dáð
styðja bessa viðbjóðslegu stjórn“.
Að vísu segir það meira um mál-
flutning „alfs“ en um mig og
„mína líka“. en mér gremst, að
,,alf“ les út úr þessu, að ég telji
mig vera að fórna einhverju. Það
hefir mér aldrei dottið í hug, ég
tala um taglhnýting þess sem
fórnar. Hverju ég „og mínir lík-
ar“ höfum fórnað eða erum reiðu
búnir að fórna hefir „alf“ að sjálf
sögðu enga hugmynd um. Eg trúi
því hins vegar, að ef Afríkurík-
in hefðu setið heima í mótmæla-
skini, þá hefðu þau fórnað tals-
verðu, einmitt vegna þess órjúf-
anlega og nána sambands, sem er
milli íþrótta og pólitíkur.
íþróttir eru hluti af pólitík hvers
einasta ríkis á jarðarkringlu
vorri.
Annar sænsku limanna í Alþj.
Ól. nefndinni er dugandi atvinnu
rekandi. Hann heldur uppi fót-
boltaliði, sem nýlega byrjaði í
fyrstu deild. Eftir honum er haft,
að hann líti á íþróttirnar sem
fjárfestingu fyllilega sambærilega
við aðra fjárfestingm Með þessu
á hann við tvennt. íþróttastjörn-
urnar laða yngra fólkið til í-
þróttaiðkana, sem gefur hres-
andi og betri starfsmenn, sem
afkasta meiru. Nafnkunnugt í-
þróttalið, sem oft er nefnt í blöð-
um og útvarpi og sjónvarpi, er
ódýr og árangursrík auglýsinga-
starfsemi, er liður í sölustarfsemi
fyrirtækisins. Ég gæti nefnt
fjölda dæma um einstök fyrir-
tæki sem styrkja íþróttir á sama
hátt af sömu ástæðum. Þetta er
pólitík, skynsamleg pólitík. í-
þróttirnar fá fé frá hinu opin-
bera í mörgum myndum. Allir
flokkar í öllum kosningabaráttum
alls staðar vilja gefa íþróttunum
meira. Af hverju? Vegna þess að
íþróttaiðkanir eru liður í uppeld-
is-, menningar- og heilbrigðis-
pólitík pjóðfélagsins og ekki hvað
sízt vegna þess sigurríkt landslið
er eitt bezta verkfæri, bezta PR-
tæki, bezta auglýsingin að selja
eitt land, bæði útflutning þess og
að laða að ferðamenn. Ekkert er
þetta nema pólitík. Sumar þjóðir
hafa sérstakar íþróttaherdeildir.
Og Ólympíuleikarnir? Við vit-
um að ÓL í Berlín voru gróflega
misnotaðir pólitískt af Hitler, ætli
það hefði verið jafn auðvelt ef
bandarísku frjálsíþróttamenn-
irnir hefðu setið heima? Fimm
þjóðir sátu heima frá Melbourne
1956 af pólitískum ástæðum, og
hvers vegna vantaði mörg Aust-
ur-Evrópulið í Squaw Valley 1956.
Það er eftirsótt að fá að halda
ÓL. Af hverju? Af því að ÓL
draga þúsundir blaðamanna, út-
varpsmanna, sjónvarpsmanna og
ferðamanna til landsins og borg-
arinnar. Landið og borgin er á
forsíðu allra blaða um allan heim,
í öllum útvarpsfréttum sést á
hverjum sjónvarpsskermi. Hver
trúir að það sé ekki pólitík að
keppa um að hreppa slíkt hnoss?
Ér atvinnulíf pólitík? Atvinnu-
líf þeirra borga og ríkja, sem
lifa á ferðamönnum, og sem hafa
það sem fastan lið á dagskránni
ár eftir ár að halda íþróttamót
til þess að draga að ferðamenn.
Hafa ekki tvö stærstu stórveld
in ÓL eftir ÓL lagt í það mik-
inn metnað að vinna í óopin-
berri keppni um flest stig og tal-
ið það keppni milli tveggja þjóð-
félagskerfa? Hafa ekki smáþjóð-
irnar rembst innbyrðis í skugga
stórveldanna? Olympíuleikar eru
keppni milli þjóða meira en ein-
staklinga. Þjóðsöngurinn er leik
inn, fáninn er dreginn að hún.
Landið. þjóðin er hyllt fyrir sig-
urinn. Slíkt leiðir óhjákvæmilega
til þess að íþróttirnar fá pólitíska
þýðingu.
íþróttahreyfingin er voldug fé-
lagsmálaihreyfing innan lands og á
alþjóðavettvangi. Seg mér þá fé-
lagBmálahreyfingu, sem ekki er
þáttur pólitík. Seg mér þann
þátt í mannlegum samskiptum,
eða samskiptum bjóða. sem ekki
er blandaður pólitík, og sem get-
ur öðruvísi verið
Uppsala, 5.5. 1968.
(Greinin hefur beðið birtingar
lengur en ætlað var).