Tíminn - 30.07.1968, Blaðsíða 9

ÞRIÐJUDAGUR 30. júlí 1968.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framikvæmdastjórl: Krlstján Benediktsson. Rltstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Heigason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrímur Gislason Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323 Auglýsingasimi: 19523 Aðrar skrifstofur,
simi 18300 Askriftargjald kr 120.00 á mán Innanlands — I
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjna EDDA h. f.
Höfuðstaður
Norðurlands
Undanfarna daga hefur veriS sumarblíða mikii á
Norðurlandi og raunar líka austan lands. Fólkið úr þétt-
býlinu suðvestan lands hefur þyrpzt vestur, norður og
austur. Ferðamannastaðirnir eru þéttsetnir. í þessum
ferðamannastraumi er sívaxandi fjöldi útiendinga. Fréttir
virðast bera með sér, að Akureyri sé sá staður, sem
flestir ferðamenn gista, enda er bærinn í senn góð mið-
stöð og áningarstaður, og hefur einnig margt að bjóða
sem ánægjulegur viðdvalarstaður.
Akureyri er óumdeilanlega höfuðstaður Norðurlands.
Það er staðfest fyrir hálfri öld. Bærinn hefur öil skiiyrði
til þess að gegna því hlutverki með fullri reisn nú og
síðar. Mergur gamallar bæjarmenningar er í stofni hans,
en hræringar og umsvif nýs tíma hafa sífellt laufgað hann
á ný, og forsjármenn bæjarins hafa borið gæfu til að
láta ekki hallast á um varðveizlu og endurnýjun. Hann
er nú einn mesti samvinnubær í heimi, þar sem sam-
vinnurekstur er gildasti þáttur bæði í atvinnulífi og
verzlun, og sú þjónusta er til fyrirmyndar. Hann á mörg-
um öðrum bæjum fremur merkilegar söguminjar. Hús
þriggja stórskálda þjóðarinnar eru þar enn talandi
minnismerki um líf þeirra og starf, opin hverjum gesti.
Fagur trjágróður setur meiri svip á byggðina en annars
staðar. Umhverfið er stórbrotið og blómlegt. Bærinn er
miðstöð samgangna á báðar hendur.
Akureyri er einnig mikill skólabær, setur einnar
virðulegustu menntastofnunar landsins og veitir einnig
skjóli nýrri skólum, sem sóttir eru af ungu fólki langt
utan bæjarmarka. í bænum eru myndarleg gistihús og
hlúð með alúð að tjaldbúðagestum. Gott náttúrugripa-
safn og minjasafn eru þar heimsóknarverðir staðir. Allt
þetta veldur því, að Akureyri er ákjósanlegur áfanga-
staður á ferðaleiðum milli fagurra staða á Norður- og
Austurlandi.
En þótt Akureyri haldi að sínu leyti vei á hlut sínum
sem höfuðstaður Norðurlands, þurfa landsstjórnarvöld að
skilja, að þau hafa sérstakar skyldur við slíkan bæ, og
þar er eðlilegt heimkynni ýmissa stofnana 1 samræmi við
hlutverk hans sem höfuðstaðar fjölmenns landsfjórðungs
og mestu ferðamannamiðstöðvar utan Reykjavíkur.
Gera þarf áætlun um það, með hvaða hætti sé eðlileg
efling bæjar með slíka sérstöðu. Ingvar Gíslason, ai-
þingismaður hefur stigið þar fyrsta skrefið með því að
leggja til á Alþingi, að Akureyri sé sérstaklega efld sem
skólabær. íþróttasamtök hafa kjörið hann sem miðstöð
vetraríþrótta á landinu, og heimamenn efn-t til þess með
óblöndnum myndarskap. Fleira mun koma til á næstunni.
En ferðamannastraumum fylgja hættur, eins og fregn-
ir um ölvun og ólæti í bænum síðustu daga sýna. Fyrir
slíka þróun verður að taka með föstum tökum. Akureyri
má ekki verða griðastaður þeirra, sem finnst hæfa að
fara um íslenzk sumarlönd með ölæði. Það mundi fæla
frá marga hina beztu gesti, sem Akureyri vilja sækja
heim til þess að njóta staðarins.
En af því að Akureyri er höfuðstaður Norðlendinga,
hvílir ábyrgðin á viðgangi bæjarins og virðingu ekki
aðeins á Akureyringum sjálfum, heldur öllum Norðlend-
ingum, sem hljóta að setja metnað sinn í það að efla
hann á alla lund sem höfuðsetur fjórðungsins. Slíkt yrði
um leið styrkur hverrar minni bygðar, kaupstaðar og
kauptúns í þessum landshluta.
TIMINN
Verður Richard Nixon kjörinn
forseti Bandaríkjanna í haust?
Hann er af fátæku miðstéttarfólki kominn, dáir einkaframtakið og hin-
ar fornu dyggðir, enda hafa þær dugað honum bezt.
ÞEGAR Nixon fyrrver-
andi varaforseti var búinn að
starfa að stjórnmálum í fullan
áratug átti hann íbúðarhús í
Washington, keypti í skuld,
fjögurra ára gamlan bíl og svo
var lífsábyrgðin.
Nú situr helzti meðeigand-
inn í fyrirtækinu Nixon, Mudge,
Stern, Guthrie og Alexander í
glæsilegri skrifstofu, stólarnir
eru bólstraðir og klæddir
svörtu leðri, og umhverfis
hann er fullt af minjagripum
frá stjórnmálastarfinu, skildir,
fundahamrar, golfkúlur og
jafnvel Indíánahnífur, allt
með viðeigandi áletrunum.
Við honum blasir mynd Haile
Selassie og drottningu hans í
silfurramma.
150 lögfræðingar, sem hjá
fyrirtækinu starfa, ganga
hljóðlega um í lögfræðibóka
safni Nixons. Þegar dagur er
að kvöldi kominn ekur hann
heim í Cadillac, en einkabíl-
stjóri situr við stýrið. íbúð
hans er við fimmtu götu, ein-
mitt í sama fjölbýlishúsinu og
Rockefeller býr í, en Nixon
forðast fylkisstjórann í New
York með því að fara upp í
einkalyftu.
HINN virti lögfræðingur get
ur sannarlega verið sér þess
meðvitandi að nú hafi hann
komið ár sinni betur fyrir borð
en fulltrúadeildarþingmann
inum, öldungadeildarþingmann-
inum og varaforsetanum, sem
kjöri náði í hrifingaröldunni
umhverfis Eisenhower, tókst
nokkurn tíma. Árstekjur
hans eru nú 200.000 dollarar.
Ekki var ætlunin að gefa i
skyn að Nixon sé fégjarn. Vin
ir hans halda fram, að hann
hafi stutta stund leikið sér að
dýrum bílum og glysi, en fljót-
lega orðið að heita má ónæm-
ur á þá ánægju, sem hafa megi
af slíkum hlutum. En í þessu
þjóðfélagi er velgengni og
dyggðir oftast talið fara sam-
an og flestu fólki finnst því,
að í velgengni Nixons í lög-
fræðistörfum felist siðferðileg
réttlæting og öryggi.
ENGUM Bandaríkjamönn-
um er þetta þó jafn mikils
virði og þeim, sem sprottnir
eru úr því umhverfi, sem Nix-
on fæddist í fyrir 55 árum.
Kvekarar stofnuðu borgina
Whittier árið 1887 og ætluð-
uðust til þess, að þar gætu vin-
ir búið við kyrrlátar erfðavenj
ur samfélags síns í sólskini
Kaliforníu. Frank Nixon
hafði starfað sem málari, leir-
kerasmiður, ávaxtaræktandi
og daglaunamaður áður en
hann settist þarna að sem spor
vagnsstjóri. Þá leit borgin út
eins og smáborg frá mið-vest-
ur fylkjunum, sem flutt hefði
verið vestur á strönd Kyrra-
hafsins. Borgin er enn kyrr-
lát en nú er hún eins og vin
í auðn Los Angeles.
Saga forfeðra Nixons er
saga venjulegs bandarisks
fólks fyrr á tíð, sem brauzt
þvert yfir meginlandið með
vinnu, baráttu og fyrirbænum.
Báðir foreldrarnir voru Kvek-
RICHARD NIXON
arar, en Milhous-arnir voru
enn fastari í trú sinni. Þeir
fluttu frá suður-fylkjunum af
því að þeir voru á móti þræla-
haldi.
Hafi nokkur nokkurntíma
eignast land, þar sem allt flaut
í mjólk og hunangi, hlýtur af-
komendum landnemanna að
hafa fundist það falla sér í
skaut. Samt var æskuheimili
Nixons ekki hamingjureitur
og vanheilsa og erfiði hrjáði
fjölskylduna. Graftarígerðir
hrjáðu föður Richards og tveir
bræður hans dóu í bernsku
annar úr heilahimnubólgu,
hinn úr berklum. Árum sam-
an varð móðir Richards að
heiman eða í Arisona, þar sem
hún rak hjúkrunarheimili,
bæði til þess að berklaveiki
drengurinn nyti eyðimerkur-
Önnur grein
loftslagsins og svo til þess að
unnt væri að greiða lækninum.
ÁRIÐ 1922. þegar Dick var
níu áfa, ákvað faðir hans að
kaupa bensínstöð. Hann átti
um tvær að velja og valdi þá
þeirra, sem var í Whittier. Ári
síðar fannst olía á landi hinn-
ar stöðvarinnar, lind, sem gaf
25 tunnur á dag. Einn vinur
fjölskyldunnar heldur að hún
„hafi átt bágt með að gleyma
því, hversu litlu munaði að
húq yrðu auðug“
Engan þarf að undra þó að
tvennt ,seti einkum svip sinn
á stjórnmálaheimspeki Nixons
og baráttu alla. Annað er lof
um þá glæstu gnægð, sem
einkaframtakið hefur fært
Bandaríkjamönnum, — „þessi
aflamesti framfarahreyfill“
sem heimurinn hefur nokkurn
tíma komizt í kynni við. Hitt
er eftirsjá eftir þeim gömlu,
góðu dyggðum. sem einkenndu
smáborgirnar, sem voru hin
raunverulega Ameríka áður
en stóru, vondu borgirnar
lögðu landið undir sig.
Þessar dyggðir hafa einmitt
gert Nixon að því, sem hann
er, að dómi lærisveina hans.
Þegar hann var að verða að
manni — til dæmis í Washing-
ton að loknu laganámi — var
sú spurning á vörum fjöl-
margra Bandaríkjamanna,
hvort bandarískar hugmyndir
og stofnanir þyrftu ekki að
komast í nútímahorf. Nixon
var lítið um þessar efasemd-
ir gefið og hefir sennilega
fundist, líkt og ungu, gáfuðu
mönnunum, sem vinna hjá
hjá honum núna, að spurn-
ingar þessai léku einkum
þeim fjölskyldum á tungu sem
þegar væru orðnar vellauðugar
eins og Roekefeller-arnir,
Kennedy-arnir, Rooseveltarn
ir og Harrimanarnir.
NÚ hefur Nixon loksins
eignast sína auðlind Hann er
orðinn öruggur, dáður og
traustur borgari. Hann er góð
ur vinur, góður eiginmaður
góður faðir og góður lögfræð-
ingur. En fleira fólk, bæði í
Bandaríkjunum sjálfum og
hvarvetna um heim. ber einn-
ig í brjósti meiri andúð i hans
garð en nokkurs annars stjórn
málamanns að heita má. Ein
Framhald á 12. síðu.