Vísir - 22.08.1977, Blaðsíða 10

10
Mánudagur 22. ágúst 1977 WSIR
VÍSIR
t lt'<“fandi: Kc\kjnpmit lif
Framkvæindustjóri: Davift (•uftmundssnn
Hilstjórar: l»orstcinn Pálsson áhm.
Olafur Itat'narsson.
Hitstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson Fróttastjóri crlcndra frctta : (íuftmuhdur G. Pótursson.
I msjón mcft llclgarhlafti: Arni Dórarmsson Hlaftamenn: Andors Hansen. Anna Heiöur Oddsdóttir,
Edda AndrOsdottir, Kinar K. Guðfinnsson. Elias Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guöjón
Arngrimsson. Hallgrimur H Helgason. Kjartan L Pálsson. Oli Tynes. Sigurveig Jónsdóttir. Sveinn
Guðjónsson. Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Björn Blöndal. Gylfi Kristjansson. t tlitstciknun: Jón
Oskar Hafsteinsson. Magnus Olafsson Ljósmyndir: Einar Gunnar Einarsson. Jens Alexandersson.
Loftur Asgeirsson.
Siilustjóri: Páll St^fansson Auglysingastjóri: Dorsteinn Fr. Sigurðsson.
Drcifingajstjóri: Sigurður K. Pótursson
Auglvsingar: Siftuimila K. Simar KJLMiO. KC.Iill. Askriftargjald kr. lilOO á mánufti innanlands.
Afgrciftsla : Stakkhnlti L’-1 slmi Klilill Vcrft i lausasölu k'r. 70 cinlakift.
Hilstjórn : Siftumiila II. Sfmi Klilill. 7 línur. Prcntiin . Hlaftaprcnt hf.
Að fara nýjar leiðir
Rikisstjórnin skipaði á siðasta ári svonefnda verð-
bólgunefnd, er hafði það hlutverk að finna leiðir til
þess að koma þjóðinni út úr þeirri ringulreiðarverð-
bólgu, sem við höfum búið við. Nefndinni tókst hins
vegar ekki að gera það sem henni var ætlað með
þeirri af leiðingu, að við stöndum frammi fyrir hrika-
legri verðbólguskriðu en oftast nær áður.
Hugmyndin með verðbólgunefndinni var eigi að síð-
ur góð. Mistökin breyta þar engu um. Sannleikurinn er
sá, að lítil sem engin von er til þess að raunverulegur
árangur náist í baráttunni við verðbólguna, nema þar
um takist samvinna valdaaðilanna í þjóðfélaginu,
stjórnvalda og hagsmunasamtaka.
Jónas H. Haralz bankastjóri á sæti í verðbólgu-
nefndinni. Hann greindi frá þvi á aðalfundi Vinnu-
veitendasambandsins, sem haldinn var síðastiiðið
vor, að formaður nefndarinnar, Jón Sigurðsson hag-
rannsóknarstjóri, hefði sett fram hugmyndir um auk-
ið samráð og samvinnu ríkisvalds og aðila vinnu-
markaðarins í því skyni að hamla gegn verðbólgu. Að
visu er þetta ekki óþekkt fyrirbrigði hér, en hug-
myndin miðaði að því að koma fastri skipan á þessi
efni.
Tillagan gerir ráð fyrir þvi, að fástanefnd þessara
aðila skuli vera vettvangur samstarfs og samráðs í
tekjumálefnum og almennum efnahagsmálum og
jafnframt móta sameiginleg markmið i kjara- og
efnahagsstefnu. Með öðrum orðum er hugmyndin sú,
að verkefni nefndarinnar verði að skilgreina þá um-
gjörð i efnahagsmálum, sem hverju sinni er fyrir
hendi, og setja fram markmið, sem menn telja auðið
að ná. Niðurstaðan á síðan að marka umgjörð fyrir
þróun launa og lífeyristekna, auk verðlagsbreytinga,
skatta, opinberra útgjalda og útlána.
Jónas Haralz segir, að þessar hugmyndir feli í sér,
að stefnan í skattamálum einstaklinga og fyrirtækja, í
verðlagsmálum, í launamálum og í bankamálum eigi
að mótast i þessari sameiginlegu nefnd ríkisvalds
vinnuveitenda og launþega. Hann segir, að þannig
megi móta skynsamlegar vinnuaðferðir við
ákvarðanir, sem þegar er f jallað um utan við vinnu-
markaðinn. I raun og veru sé með þessu verið að f inna
leiðir til þess að bæði ríkisvaldið og aðilar vinnu-
markaðarins viðurkenni i vaxandi mæli markaðsað-
stæður og markaðslögmál og taki tillit til þeirra.
Hér er vissulega hreyft ákaflega þýðingarmiklu
málefni. öllum má vera Ijóst, að það kerfi sem
við búum nú við leiðir til stöðugt vaxandi verðbólgu.
óhjákvæmilegt er því að fara nýjar leiðir, ef nokkur
von á að vera til þess að árangur náist í baráttunni við
verðbólguna. I þessu efni þarf tvennt að koma til. I
fyrsta lagi er nauðsynlegt að móta stefnuna í efna-
hags- , peninga-, og kjaramálum á grundvelli
markaðsaðstæðna. I annan stað er einsýnt, að þetta
tekst ekki nema tilkomi samvinna hinna ólíku valda-
aðila í þjóðfélaginu.
Þó að störf verðbólgunefndarinnar síðastliðinn vet-
ur hafi mistekist, er ástæða til þess að reyna vinnu-
brögðaf þessu tagi til þrautar. Sú efnahagslega ring-
ulreið, sem við búum við í miklu góðæri á m.a. rætur
að rekja til þess, að ákvarðanir í verðlagsmálum, pen-
ingamálum, skattamálum og launamálum hafa verið
teknar án tillits til markaðarins. Þessari framvindu
mála þarf að snúa við.
Hugmyndir Jóns Sigurðssonar og Jónasar H. Haralz
um fast samráð stjórnvalda og aðila vinnumarkaðar-
ins ættu, ef vilji er fyrir hendi, að geta leitt til nauð-
synlegra umskipta í þessum efnum. Spurningin er
helst sú, hvort valdaaðilarnir i þjóðfélaginu hafa
raunverulegan áhuga á að stöðva verðbólguna. Margt
bendir til að ekki sé allt meint, sem sagt er þar um.
Það fór sem mig grunaði, að hófsöm andmæli mín við
siðustu áfengishækkun varð góðtemplurum tilefni útúr-
snúninga. Sá ágæti maður, Árni Helgason í Stykkishólmi,
sá sérstaka ástæðu til þess að „svara" því sem ég
sagði. Þvi miður var svar hans umræða um áfengis-
sjúklinga í landinu, — allt aðra menn en ég var að ræða
um, og ég tók sérstaklega fram.
Árni er svo bundinn góðtemplaraumræðu um áfengis-
mál að hann gerir sér ekki grein fyrir því, að það er
álíkastór hópur manna sem drekkur yfir sig og drekkur
ekki. Hugmyndir beggja hópanna um meðferð og neyslu
áfengis eru yfirleitt ógeðfelldar þeim stóra hóp islend-
inga, sem telja áfengisneyslu eðlilega og sjálfsagða þar
sem hún á við.
Verð á áfengi
er of hátt
Ég færði að þvi rök i siðustu
grein að verð á áfengi og
tóbaki er allt of hátt. Tóbaks-
nautn minnkar ekki f landinu,
þótt verð á tóbaki sé hækkað.
Menn hætta tóbaksnautn, ef
það þykir ljóöur á ráði manna
að stunda reykingar: — ef
reykingar fara úr tisku.
Hátt verð á tóbaki er þvi
einungis ósvifið ráð stjórn-
málamanna til þess að ná
peningum af almenningi, sem
þarf að nota þessa vöru. Verð-
lagningarsjónarmiðineru ekki
skárri en hjá eiturlyfjasölum.
Sama má segja um áfengi.
Verð þess verður aldrei of hátt
fyrir þá, sem vilja kaupa það.
Afengissjúklingar læknast
ekki af þrá sinni við það að
þurfa að kaupa áfengi dýru
verði, — þá drykki enginn
íslendingur, ef þaö væri satt.
Verðlagning áfengis er þvi
gerð með sama hugarfari og
tóbaksálagningin, en eitur-
lyfjasölusjónarmið enn svi-
virðilegra.
I samkeppni við hass
Ég hnaut um þaö i grein
Árna Helgasonar, að hann
saknaði þess aö ég ræddi ekki
hass. Þvi skal ég gera það.
Allir vita, að fullorðið fólk
reykir yfirleitt ekki hass,
heldur er það aðallega bundið
við ungt fólk og jafnvel
unglinga. Margt af þessu fólki
er undir tvitugu. Það fær ekki
áfengi eftir löglegum leiðum.
Það verður aö brjóta lög um
meðferð og neyslu áfengis til
þess að njóta þess. Þessir
— „Veisluhættir menntamála-
ráðherra eru að mfnu mati
hrein sýndarmennska.. Til
samanburðar geta menn
tekið, ef Björn L. Jónsson i
Hveragerði yrði heilbrigðis-
ráðherra og „trúr” sinni
náttúrulækningakenningu gæfi
mönnum einungis gulrætur og
gras i veislum sinum”.
„Mikilvœgt að ski
þörfum iðnaðarin
Senn líður að lokum iðnkynn-
ingarársins, en það hófst fyrir
tæpu ári siðan með degi iðnaðar-
ins á Akureyri og mikilli iðn-
sýningu þar. Siöan hefur dagur
iðnaðarins verið haldinn viða um
landið, siðast nú um helgina á
Hellu.
tslensk iðnkynning hefur þvf
veriö mikið i sviðsljósinu, en hver
hefur raunverulegur árangur alls
þessa erfiðis veriö? — Til þess að
leita svara við þeim spurningum
leituðum við til Péturs Svein-
bjarnarsonar, framkvæmda-
stjóra tslenskrar iönkvnningar.
Mjög góðar
undirtektir
„Þegar upp veröur staöið munu 150 þúsund manns hafa komiö á iön-
kynningarnar viða um land”.
„öll framkvæmd iðnkynning-
arinnar hefur tekist mjög vel”
segir Pétur. „Undirtektir hafa
betri en við þorðum að vona, og
nú fyrir stærsta atriðið, sem er
iðnkynning i Reykjavik, þá hafa
meira en hundrað þúsund manns
sótt sýningar og fundi og annað i
tengslum við iðnkynninguna.
Þegar upp verður staðið munum
við hafa náð beint til meira en
hundrað og fimmtfu þúsund
manns, og þá er ótalið það sem
komist hefur til skila með fjöl-
miðlum.”
Auk þess sem almenningur
hefur þannig kynnst fslenskum
iðnaði og uppbyggingu hans, þá
telur Pétur það mikilvægt hve
mikinn áhuga ráðamenn hafa
sýnt iðnaðinum á þessum tfma.
„Vonandi hefur þetta ár orðið til
þess aö skilja eftir hjá ráðamönn-
um betri kynni og jákvæðari af-
stöðu til iönaðarins f landinú”
segir Pétur.
Pétur segir að ákaflega erfitt sé