Vísir - 05.10.1977, Blaðsíða 11

vism Miövikudagur 5. október 1977
ÁRBÆJARSAFN 20 ÁRA:
/#Þetta er óskaplega
skemmtilegt starf. Viöhorf
manna til gamalla hluta
hefur breyst mikið og við
finnum að starfið hér er að
bera ávöxt/' sagði Nanna
Hermannsson/ safnvörður
Árbæjarsafns í viðtali við
Vísi.
Arbæjarsafn er 20 ára á þessu
hausti. Fyrir tilviljun var Iðn-
minjasýningin opnuð þar sama
mánaðardag og safnið var fyrst
opnað 22. september.
Nanna sagði að þótt sýningin
hefði verið litil, hefði hún veriö
sérstaklega skemmtileg.
vegar vilja hlutir safnsins hverfa.
„Það er ekki mikið um þetta og
sist meira en gerist á erlendum
söfnum. En það alltaf jafn sorg-
legt. Við getum ekki lokað allt fyr-
ir innan gler, þvi þá verða mun-
irnir óraunverulegir. Við reynum
að gefa fólki tilfinningu fyrir þvi
að það sé að skoða húsin eins og
þau voru þegar fólk bjó i þeim”.
Einn þeirra hluta sem horfið
hafa er afar fallegt brauðmót,
sem hvarf úr safninu i vor. Nanna
sagðist vera mjög sár yfir þessu
hvarfi, þvi brauðmótið hefði verið
mjög sérstakt, auk þess sem þaö
var einn þeirra muna I safninu
sem alltaf var sýndur gestum..
Mótið var tákn um lifnaðarhætti
sem horfnir eru.
JúKana Gottskálksdóttir, lístfræðingur/ Nanna Hermannsson safnvörður og
Kristín Jónsdóttir safnvörður fyrir utan Dillonshús í Árbæ.
— segir Nanna Hermannsson, safnvörður

„Viðgetum ekki lokaðalla munina bak viðgler."
„Það væri gaman aö hafa fólk
við vinnu i húsunum alla jafna
þegar safnið er opið. Til þess eru
hins vegar engar aðstæður. t
þeim er enginn hiti, vatn né nægi-
leg birta til vinnu. Hér hafa veriö
konur við spuna en ef meiri vinna
ætti að geta farið hér fram, þyrfti
bæði meira pláss og betri aðstæð-
ur.
í sambandi við Iðnminjasýn-
inguna hefíur verið gaman hvað
fólk var hjálpsamt. Skósmiðafé-
lagið stóð til dæmis fyrir kynning-
um á skósmiði. Félagið lánaöi
ýmsa muni og tæki, sem safnið
átti ekki til, og félagar skiptust á
að koma hér og vinna við skó-
smiöar. Þeir höfðu sjálfir smiðað
skó, áður en allir foru að ganga i
innfluttum skóm, og gátu þeir
þeir úrskýrt fyrir fólki hin ýmsu
handbrögð. Sú viska hverfur með
þessum mönnum.”
Vantar sýningarhúsnæði.
Sá sem fyrst og fremst mótaöi
Árbæjarsafn var Lárus Sigur-
björnsson skjalavörður, en hann
var fyrsti safnvörður þar. Hann
annaðist jafnframt Skjala- og
minjasafn Reykjavikur, en eftir
að hann hætti störfum var það
safn látið i geymslu á Korpúlfs-
stöðum.
„1 þessu safni er margt góðra
muna,” sagði Nanna. „Hins
vegar getum við ekki tekið þá
fram til sýninga.
Býr i safninu
Nanna Hermannsson bvr i húsi
þvi i Arbæjarsafni, sem áður var
Laufásvegur 31, vinalegu tveggja
hæða húsi. Hún hefur nú starfað
við safnið i þrjú ár, en áður vann
hún við söfn i Danmörku og Fær-
eyjum.
Nanna er þjóðháttafræðingur
að mennt og hlaut hún að mestu
menntun sina i Sviþjóð þar sem
hán er fædd og uppalin. Móöir
hennarer islensk, en faðir hennar
er sænskur. Þessi þrju siðustu ár
eru ekki eini timinn, sem Nanna
hefur búið á íslandi, þvi hún var
hér tvo vetur i menntanskóla.
Hún er gift dönskum manni
Peter Ottosson, þjóðháttafræö-
ingi og eiga þau tvo syni, eins og
tveggja ára.
Auk Nönnu og fjölskyldu henn-
ar býr yfirsmiður safnsins, Ólaf-
ur Jónsson, i Árbæ, en fastir
starfsmenn safnsins eru alls 8:
þrir smiðir, einn múrari, ræst-
ingakona og þrir safnverðir.
Hlutir hverfa
Nanna sagði að umgengni sýn-
ingargesta væri ekki slæm. Hins
í brauðmótið var skráð þessi
setning: „Guð blessi brauðiö
vort, 1881, amen.” Er tæpast lik-
legt að sá sem mótið tók hafi af
þvi mikla ánægju.
Annar merkur hlutur sem horf-
ið hefur af safninu er fyrsti gripur
safnsins, vaktaraklukka. Sagði
Nanna að þessir atburðir heföu
orðið til þess að ekki væri lengur
árætt að hafa alla hluti frammi
við til sýnis.
Litið til af leikföngum.
A hverju ári berast Arbæjar-
safni fjöldi gjafa. Siðasta viðbótin
kom þangað á sunnudaginn, en
það er kistill frá fyrri hluta 19.
aldar. 1 honum er myndagetraun
frá þvi um siðustu aldamót.
„Þetta var sérstaklega kær-
komin gjöf, þvi við eigum annars
litið af leikföngum,” sagði
Nanna. „Það er mikill misskiln-
ingur hjá fólki að það séu aðeins
dýrgripir sem eigi að fara á söfn.
Við höfum einmitt mestan áhuga
á dæmigerður hlutum, sem fólk
Eitt af fáum leikföngum
safnsins eru þessi spil
sem bárust safninu i vik-
unni ásamt kistlinum sem
þau voru geymd í.
Vísismyndir: JEG
hefur átt og notað. Viö metum
ekki hlutina eftir verögildi þeirra,
heldur eftir þeirri sögu sem þeir
segja.”
50 ára áætlun.
Við spurðum Nönnu hvaða
verkefni væru helst framundan á
safninu. Verkefnin eru ótæmandi
sagði hún. „1 rauninni er svo
margt sem biöur aö okkur finnst
stundum aö viö vinnum eftir 50
ára áætlun. Til dæmis vantar
okkur bækling um safnið og til
þess aö koma honum saman þurf-
um við að viða að okkur margvis-
legum upplýsingum um húsin.
Það er mjög erfitt, þvl um þau
hefur tiltölulega litiö veriö
skrifað.
Eins þurfum við að safna sam-
an heimildum og kunnáttu um
fjölmargt frá liðnum tima. Safnið
á helst að geta upplýst fólk um
það hvar það getur leitað sér nán-
ari upplýsinga um efni tengd okk-
ar sviði.
Við eigum svolitið af viðtölum
við fólk, sem hefur gefið hingað
hluti, en við höfum ekki haft tima
til þess að taka skipulega viðtöl
við eldra fólk, áður en það hverf-
ur héöan. Þetta þyrftum við að
geta gert.
Eitt aðalverkefnið i framtiðinni
verður að útbúa safniö þannig, að
börn geti komið hingað til aö
kynna sér ýmsa hluti i sambandi
við nám sitt.”
Veturinn aöalstarfstíminn.
„Veturinn er okkar aðal starfs-
timi. Það verður svo mikið út
undan á sumrin. Hér koma fjöl-
margir erlendir fræðimenn og
fleiri aðilar sem þarf að ganga
með um safnið og sinna að ýmsu
öðru leyti meira en almenningi. A
veturna vinnum við við aö safna
saman munum, skrá þá og sögu
þeirra.
Núna erum við að koma Likn-
arhúsinu i viðunandi horf. Þar á
að vera skrifstofu húsnæði fyrir
safnið og þar fáum við stofu sem
hægt er að taka á móti skólabörn-
um i.”
Braggarnir að hverfa
„Eitt af þvi sem mig langar
mikið til að fá hingaö uppeftir er
braggi. Ég veit ekki hvernig fólk
tekur i það, en i minum huga eru
braggarnir þáttur i lifi þeirrar
kynslóðar sem nú er uppi. Þeir
voru húsnæði, þegar ekkert annað
var að fá. Braggarnir eru nú að
hverfa og með þeim hverfa minj-
ar um stríðsárin. Mér fyndist þvi
vel við hæfi að flytja einn þeirra
hingað.”
Hraöbrautin eina áhyggju-
efnið
„Hraðbrautin sem fyrirhugað
er að byggja hér alveg við safnið,
er mitt eina áhyggjuefni. Ég er
hrædd um aö umferðarniöurinn
spilli stemmningunni sem hér er.
Það er svo sérstakt að eiga svona
safn mitt inni i borginni og þó meö
þessu frjálslega umhverfi. Hér er
alveg sérstaklega skemmtilegt á
sumrin i kyrrðinni og meö lóurn-
ar i túninu.
Það virðast hins vegar engir
aðrir en við hér hafa áhyggjur af
þeirri breytingu sem hraöbrautin
myndi valda.
Annars mætum við mikilli vel-
vild bæði hjá yfirvöldum og al-
menningi, enda er þetta þjónustu-
stofnun sem hefur þann tilgang að
fólk hafi ánægju af þessu. Og við
höfum ekki sist i sumar fundiö að
fólk hefur gaman af að koma
hingað. Þá er tilganginum náð,”
sagði Nanna Hermannsson aö
lokum.
—SJ