Vísir - 18.11.1977, Qupperneq 10

10
VÍSIRl
Utgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: DaviA Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson(ábm)
ólafur Ragnarsson [ '
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson. Umsjón með HelgarblaAi: Arni Þórarinsson
BlaAamenn: Elias Snæland Jónsson, Guðjón Arngrímsson, Jón Óskar Hafsteins- ;
son, Kjartan L. Pálsson, Kjartan Stefánsson, Magnús Ölafsson, Óli Tynes, Sigur 1
veig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Björn Blöndal, Gylfi
Kristjánsson Ljósmyndir: Jón Einar Guðjónsson, Jens Alexandersson.
Auglýsinga og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur: SíAumúla 8.
Simár 86611 og 82260
AfgreiAsla: Stakkholti 2-4, Sími 86611
Ritstjórn: Síðumúla 14. Sími 86611, 7 linur.
Áskriftargjald kr. 1500 á mánuði
innanlands. i.
Verð i lausasölu kr. 80 eintakið. •
Prentun: Blaðaprent h.f.
Útvarpsfjölmiðlun undan
flokksrœðisstjórn
Þegar Guðmundur H. Garðarsson mælti fyrir frum-
varpi sinu um frjálsan útvarpsrekstur síðastliðinn mið-
vikudag upplýsti hann, að yfir sexhundruð ungmenni
hefðu skrifað undir áskorun til Alþingis um að afnema
rikiseinokun á útvarpsfjölmiðlun. Þetta er skemmti-
legur stuðningur við þær kröfur, að horf ið væri frá þeim
afturhaldssömu reglum, sem nú gilda um þetta efni.
Það er í hæsta máta óeðlilegt, að Alþingi geti með
lagasetningu útilokað einstaklinga eða félög þeirra frá
því að hagnýta sér þá f jölmiðlunarmöguleika, sem tækn-
in leyfir. Engum hefur dottið í hug að fella blaðaútgátu
undir ríkiseinokun og er hún þó miklu meira fyrirtæki en
rekstur staðbundinna útvarpsstöðva. Stjórnmálaflokk-
arnir eiga ekki i gegnum ríkiseinokunina að hafa meiri
rétt til útvarpsf jölmiðlunar en aðrir aðilar í þjóðfélag-
inu.
Guðmundur H. Garðarsson, benti á það í framsögu-
ræðu sinni fyrir frumvarpinu, að viða í Evrópu eru nú
uppi hugmyndir um aukið frelsi varðandi útvarpsrekstur
Og sums staðar hefur ríkiseinokunin verið afnumin.
Hann vakti t.a.m. athygli á, að Bretar hafa heimilað
rekstur fjölda sjálfstæðra útvarps-og sjónvarpsstöðva.
I Sviþjóð hafa einnig verið uppi alvarlegar hugmyndir
um aukið frelsi í þessum efnum. Svíar hafa sennilega
öðrum lýðræðisþjóðum fremur orðið fyrir barðinu á
f lokksræðisáhrifum rikisf jölmiðlunar. Andsvarið kemur
fram i kröf um um f relsi til staðbundins útvarpsreksturs.
Fyrstu umræðu um frumvarp Guðmundar H. Garð-
arssonar er ekki lokið. En eins og vænta mátti hafa
afturhaldsöf lin þegar gripið til varna fyrir ríkiseinokun-
ina. Bæði Páll Pétursson þingmaður Húnvetninga og
Svava Jakobsdóttir þingmaður Reykvikinga mæltu gegn
afnámi ríkiseinokunarinnar með þeim rökum, að það
myndi færa peningamönnum sérstök forréttindi.
Þetta eru falsrök. Það er miklu minna mái að reisa
staðbundna útvarpsstöð en gefa út dagblað. Ef þessir
þingmenn væru samkvæmir sjálfum sér í málflutningi
myndu þeir að sjálfsögðu leggja til að blaðaútgáfa yrði
bönnuð og stjórnmálaf lokkarnir fengju síðan eitt sam-
eiginlegt ríkisblað til umráða. En þetta gera þeir ekki af
því að það stangast á við stjórnarskrárverndað tján-
ingarfrelsi. Og að réttu lagi ætti sama að gilda um út-
varpsf jölmiðlun.
Á hinn bóginn má taka undir hugmyndir Svövu
Jakobsdóttur um meiri hreyfanleika við ráðningu em-
bættismanna rikisf jölmiðlanna. Heppilegt væri að taka
þar upp i ríkari mæli tímabundnar ráðningar. Og
reyndar mætti sama gilda um fleiri svið ríkiskerfisins.
En hugmyndum hér að lútandi má ekki blanda saman
við það grundvallaratriði að afnema ríkiseinokunina
eins cg Guðmundur H. Garðarsson leggur til.
Magnús Torf i Ólafsson lýsti í þessum umræðum miklu
skynsamlegri hugmyndun en Svava Jakobsdóttir og
Páll Pétursson. Hann taldi rétt að athugaðir yrðu mögu-
leikar á stofnun sjálfstæðra útvarps- og sjónvarpsstöðva
úti á landsbyggðinni fyrir utan einkaleyfiskerfi gildandi
laga. Hugmyndir af þessutagi miða vissulega í rétta átt,
þó að þærgangi ekki nógu langt. Ellert B. Schram f lutti á
sinum tíma frumvarp á þingi, er byggði á svipuðum við-
horfum. Ef til vill má brjóta isinn með þessu móti og því
ástæða til að hugleiða þann kost í alvöru.
Tillögur um frjálsan útvarpsrekstur eru með öllu
óskyldar gagnrýni á Ríkisútvarpið. Hún er allt annar
handleggur. Krafan um frjálsan útvarpsrekstur innan
þeirra marka, sem tæknilegar aðstæður leyfa, lýtur að
grundvallarréttindum. Það er rétt, sem Guðmundur H.
Garðarsson bendir á, að nú um stundir gera menn miklu
meiri kröfur til frjálsræðis en áður. Við erum smám
saman að sigla út úr tímabili flokksmálgagna i dag-
blaðaútgáfu og þetta frumkvæði Guðmundur H.
Garðarssonar er fyrsti visir í þá veru að leysa útvarps-
f jölmiðlunina undan flokksræðisstjórn.
Föstudaeur 18. nóvember 1977 VISIR
Eiías Snœland
Jónsson,
bíaðamaður,
skrifar um
kosningum. Þaö er þvi I reynd
verið að takast á um þingsæti.
Sjö kjörstaðir
Rétt til þátttöku I prdfkjör-
inu hafa allir 18 ára og eldri sem
lögheimilieiga í kjördæminu og
ekki eru flokksbundnir i öðrum
flokkum.
Kjörstaðir verða opnir á sjö
stöðum. Þeir verða opnir sem
hér segir:
Röst, Akranesi, kl. 14-18 á
laugardag og 14-18 á sunnudag.
Svarfhóll við Gunnlaugsgötu,
BorgáTnesikl. 15-18 á laugardag
og kl. 14-18 á sunnudag.
Hjá Vigfúsi Baldvinssyni,
Búðardalkl. 13-19 á laugardag.
Lionshúsið Stvkkishólmi kl.
14-18 laugardag og sama tima
sunnudag.
HVER VERÐUR
EFTIRMAÐUR
BENEDIKTS Á
VESTURLANDI?
Kosið verður um eftirmann
Benedikts Gröndals i efsta sæti
framboðslista Alþýðuflokksins i
Vesturlandskjördæmi við næstu
þingkosningar um helgina.
Tveir menn eru i kjöri: Eiöur
Guðnason, fréttamaður, og
Guðmundur Vésteinsson full-
trúi.
Telja verður sennilegt aö sá,
sem efsta sætið hlýtur um helg-
ina muni ná kjöri sem uppbóta-
þingmaður i næstu alþingis-
Hliðarvegur 10, Grundarfirði
kl. 15-18 á laugardag og sunnu-
dag.
Brúarholt2, ÓlafsvBc.kl. 14-22
laugardag og 18-22 sunnudag.
Röst Hellissandi kl. 14-22
laugardag og 18-22 sunnudag.
Tveir frambjóðendur
Eins og áður segir eru fram-
bjóöendur i þessu prófkjöri
tveir, en aðeins er kosið um
efsta sætið.
Eiður Guðnason, fréttamaöur
viö sjónvarpið hefur ekki haft
afskipti af stjórnmáiastarfi
siðan hann réöist til starfa hjá
sjónvarpinu og ákvörðun hans
um aö gefa kost á sér i prófkjör-
ið kom þvi óvænt. Forsaga þess
var hins vegar að ýmsir for-
ystumenn innan Alþýðuflokks-
ins i kjördæminu leituðu til hans
og óskuðu eftir þvl að hann gæfi
kost á sér. Eftir nokkra um-
hugsun féllst hann á beiðni
þeirra og verður forvitnilegt aö
sjá hvernig honum reiðir af i
þiessari fyrstu pólitisku þolraun
sinni.
Eiður er að sjálfsögðu fyrir
löngu landsþekktur vegna
starfa sinna hjá sjónvarpinu og
sem einbeittur og ákveðinn
spyrjandi.
Eiður Guðmundur
Guðnason Vésteinsson
Guðmundur Vésteinsson
bæjarfulltrúi á Akranesi keppir
viö Eið um fyrsta sætið.
Hann hefur um árabil starfað
hjá embætti bæjarfógetans á
Akranesiog setið i bæjarstjórn-
inni þar frá 1970. Mestan þann
tima hefur hann einnig átt sæti i
bæjarráði.
Guðmundur hefur lagt
áherslu á málefni kjördæmisins
i kosningabaráttu sinni og hann
og stuöningsmenn hans hafa
gert það að eins konar kjörorði
sinu að nú eigi að velja mann
búsettan i kjördæminu i efsta
sætið á framboðslistanum.
—ESJ
„Menn geta komist á þing með ýmsu móti.
Þeir geta verið......."
ÞINGIi
Erlendis er taiað um lobbiista,
eða anddyrismenn, sem taka laun
fyrir að hafa áhrif á þingmenn og
gang þingmála. Einkum er þetta
fyrirbæri þekkt og viðurkennt í
Washington i Bandarikjunum.
Þar hefurmargoft komiðiljós að
lobbiistar hafa haft áhrif á at-
kvæðagreiðslur til hagsbóta fyrir
umbjóðendur sina, sem geta ver-
ið allt frá Standard Oil til verka-
mannasambanda Ameriku.
Afturá mótihefur engum dottið
i hug aö kjósa lobbiistana á þing.
Þeirra staöur er utan þingsala, og
hvenær sem grunur leikur á þvi
að þeir hafi gerzt of nærgöngulir
við þingmenn og þinghefðir er
rekið upp varnaðaróp.
Almennur misskilningur
þeirra sem kosnir eru á
þing
Einn þáttur þess hve menn
syrgja nú mjög það, sem kallað
hefur verið virðing Alþingis hér á
landi, er sá almenni misskilning-
ur stjórnmálamanna, að þeir
verði fyrst og fremst fulltrúar
einstakra hagsmunahópa um leiö
og þeir taka sæti á þingi. Þess eru
jafnvel dæmi að þingflokkar
freisti þess að koma þannig
skipulagi á störf sin, að einum
þingmanni sé afhentur iðnaður til
umfjöllunar, annar taki að sér
verzlunarmálin og sá' þriðji
sjávarútveginn.
Þessi skipting viðgengst að visu
að nokkru, t.d. i brezka þinginu,
en þá er einungis um aö ræða
meðlimi svokallaðs skuggaráöu-
neytis stjðrnarandstöðuflokksins,
þar sem einstakir aðilar eiga að
taka að sér iðnað, verzlun eða
sjávarútveg, þegar og ef um
stjórnarskipti verður að ræða.
Hér er aftur á móti varla hægt að
tala um skuggaráðuneyti
stjórnarandstöðu, og vel getur