Vísir - 16.10.1978, Blaðsíða 2

2
Mánudagur 16. október 1978
loðnuveiðar og fylgdisí með störfum um borð
Hákon ÞH250 með lóOtonna kastá síðunni. Dýptarmælirinn og asdikið sýna að góð torfa er undir. Nótinni er dreift jafnt

færi til aö sleppa úr nótinni og á
hún þaö til að stinga sér. Yfirleitt
er ekki kastað á torfur sem eru á
meira dýpi en 30 föömum en það
fer þó eftir þvi hvernig nætur
skipin eru með.
Þrátt fyrir að kraftblökkin
dragi nótina inn aftur er það erfitt
starf fyrir hásetana aö taka við
henni og raða henni i nótaskúff-
una i skut skipsins, enda er hún
nokkur tonn að þyngd. Nótin er
dregin þar til loðnan i henni er
orðin þétt og nótin er komin að
siðu skipsins. Þá er byrjað að
dæla úr henni og rennur loönan
sjálfkrafa i lestar skipsins og þarf
mannskapurinn litiö að koma ná-
lægt þvi nema að stjórna rennsl-
inu til þess að skipið hlaðist jafnt
og hallist ekki.
A milli þess sem kastaö er hafa
hásetarnir litið að gera. Þeir
þurfa að standa tveggja tima
vaktir i brúnni á 14 tima fresti.
Hins vegar er enginn fastur
vinnutimi hjá þeim um borð. Þeir
þurfa aö vera tilbúnir hvenær
sem kallaö er og vinna oft á tiðum
stanslaust eða meö stuttum hlé-
um jafntá degisem nóttu. Þannig
getur það gengið i nokkra sólar-
hringa með litlum svefni á milli.
En þessar tarnir koma ekki i
hverjum túr. Oft hamlar veður
veiði eða þeir fá i bátinn á einum
degi og þá er stimað i land.
Nótin dregin, Vignir stýrimaður og Sighvatur taka
hressilega á móti.
Barningur við Jan Mayen
Veiöin þarna hafði verið góð
rétt fyrst en loðnan gaf sig ekki til
núna og var dreifð i litlum torfum
sem kallarnir i talstööinni kölluðu
smáskitapeðrur. En barningur-
inn hélt áfram i nokkra daga, þvi
engar fréttir höfðu borist um
veiöi annars staðar og rann-
sóknarskipið Bjarni Sæmundsson
var kominn á miðin að leita aö
loðnu. en ekkert fannst.
Kallarnir fylgjast vel meö þvi
hvaö hinir eru að gera og hvar
þeir eru staddir. Allar þessar
upplýsingar fara i gegn um tal-
stöðina en þar eru einnig ýmis
mál efst á baugi. Að þessu sinni
var ekki rætt um annað en mis-
mun á fitumælingum á loðnunni i
Noregi og á Islandi. Fitan var allt
frá 2% til 4% hærri i Noregi en á
islandi þrátt fyrir að loðnan væri
veidd á svipuðum slóöum og jafn-
langur timi að sigla i land hjá
báðum. Veröið á loðnunni hækkar
um 95 aura við hvert fituprósent
og sögöu kallarnir að þetta gæti
munað um 2 til 3 milljónum i afla-
verömæti á túr og voru óhressir
yfir.
Flestir loðnubátarnir um 50
talsins, fóru tvo til þrjá túra á
miöin við Jan Mayen og enduöu
þessar veiðar þar eða þeir fóru til
lands með slatta i endaðan
september.
Næsta hálfa mánuð komu tvær
góðar aflahrotur um 70 milur suð-
austur af Scoresbysundi. Lengst
af var þó bræla en margir bátar
fengu þó tvisvar sinnum fullfermi
þar.
Mest aö gera þegar minnst
veiöist
Þrátt fyrir að litið veiðist eru
engin rólegheit um borð. Þvi
minna sem fæst i nótina i hverju
kasti þeim mun fleiri köst þarf til
að fylla bátinn.
Hvert kast tekur um klukku-
tima til einn og hálfan tima, allt
eftir þvi hvað lengi er veriö að
dæla loðnunni úr nótinni. Einnig
getur það dregist að gera klárt
fyrir næsta kast ef nótin hefur
rifnaö eöa eitthvað annað farið
úrskeiðis.
Þaö er kastað stanslaust þegar
eitthvað er við aö vera. Þó kemur
það iðulega fyrir að menn eru ný-
búnir aöklæða sig úr göllunum og
rétt sestir viö matboröiö, svangir
eftir stritið, að kallað er KLARIR
og þeir verða aö rjúka upp á dekk
aftur.
Byrjað er á þvi að kasta út
bauju sem fest er við annan enda
nótarinnar. Þegar báturinn er
kominn vel fyrir torfuna er nótin
látin fara og siglt i hring aö bauj-
unni og nótin tekin upp við stefni
skipsins. Enn hefur loðnan tæki-
Oddgeir Adólfsson skipstjóri á Hákoni fylgist vel meö
tækjunum.
„Þetta er nú meiri vitleysan. Einhverntíma hefði
maður ekki litið við þessu. Það borgar sig ekki að
kasta á þessar smápeðrur. Ég held nú það. Er eitthvað
að hafa hjá þér? — Nei, það var sama sagan hinum
megin, best væri að leggja þessum bátum og hætta
þessum barningi.
Þetta er hluti af talstöðvarsamtali tveggja skip-
stjóra á loðnubátum á miðunum við Jan Mayen fyrir
nokkru. Blaðamaður Vísir fór þrjá túra á loðnuveiðar
með Hákoni ÞH og var þetta samtal fyrstu kynni hans
af veiðunum.
Aflinn hafði verið tregur í rúma viku en kallarnir
héldu samt áf ram að berja á þessu, eins og þeir sögðu.
Fengu 10 til 50 tonn af loðnu í kasti, sem þykir ekki
mikiðenda ekki óalgengt annars að bátarnir séu fyllt-
ir í nokkrum köstum.
Allur íslenski loðnuf lotinn var kominn á miðin milli
Jan Mayen og Grænlands en þar voru einnig allmörg
norsk loðnuskip að veiðum og er talið að loðnan þar sé
af sama stof ni og sú loðna er gengur suður fyrir land á
vetrum til hrygningar. Hins vegarr'var þessi loðna
miklu feitari en sú sem bátarnir höfðu verið að veiða
áður djúpt undan Vestf jörðum og Norðurlandi og voru
ekki allir sjómenn á einumálium að hér væri um
sama stofn að ræða.
Mesfa
minnst
Blaðamaður Visis fór þrjá túra með Hákoni ÞH á