Vísir - 16.10.1978, Page 5

VTSIR Mánudagur 16. október 1978
V
Réttarhöldin yfir Hamsun"
Kapallinn
sem aldrei
gengurupp
Bókmenntagagnrýnendur deila
hart á bók Thorkild Hansens
„í tvo daga hef ég gleymt mér
yfir bók Thorkild Hansens
„Réttarhöldin yfir Hamsun” og
það verður ekki auðvelt að taka
á sig rögg. Hið eina sem ég hef
löngun til eftir að hafa lesið
þessar 700 blaðsíður er að byrja
aftur upp á nýtt. Þetta er bók
sem verður ekki létt að af-
greiða”. segir Eisa Askeland í
bókmenntagagnrýnandi hjá
Verdens Gang í Noregi
„Við og okkar segir Thorkild
Hansen en það er eina bók-
menntalega athugasemdin sem
ég ætla að gera. „Við” á ekki
rétt á sér. Thorkild Hansen
fæddist nokkrum árum of seint
og nokkrum kilómetrum of
sunnarlega til að vera einn af
okkur i hinu mikla uppgjöri.
Aftur og aftur gerist það við
lestur bókarinnar eru slikar
staðleysur bornar á borð fyrir
lesandann. Mann langar mest
til að henda bókinni frá sér og
taka fyrstu flugvél til Danmerk-
ur og taka ærlega i hnakka-
drambið á höfundinum.
Vesalings maður ég er sann-
færð um þaö aö flestir ef ekki
allir ibúar hins langa og magra
Noregs munu finna til sömu
kenndar eftir nokkra daga.
Kaldhæðnislegar athuga-
semdir Hansen um að norskir
lögfræðingar hafi notað réttar-
höldin eftir strið sem lifibrauð
verða aðrir að svara en ég. Lög-
mannafélag Noregs hlýtur að
herma þetta upp á hann.”
Elsa Askeland segir ennfrem-
ur:
„Réttarhöldin yfir Hamsun”
nær yfir 10 ára timabil i lifi
skáldsins. Þessi 10 ára ferð er
slik stórslysafrásögn að ég hef
aldrei reynt annað eins. Eitt af
þvi sem kom oft upp i huga minn
við lestur bókarinnar var: Læt-
ur þú ekki hina miklu hæfileika
hans sem rithöfundar hlaupa
með þig i gönur?
Þvi að Thorkild Hansen getur
einnig blekkt og hrifið. Kald-
hæðni hans og still likist meira
en litið þvi sem að Ham$un
skrifaði. Hansen lætur okkur i
gegnum lesturinn berast upp að
hlið Hamsun þannig að við finn-
um til vanmáttar okkar. Og
vissulega svarar Hansen mörg-
um spurningum sem ekki hefur
áður verið svarað — hann leysir
hins vegar ekki gátuna Ham-
sun. Það hefur Thorkild Hansen
heldur ekki ætlað sér. Hamsun
lagði oft og iðulega kapal á sinni
löngu ævi, sjálfur var hann sá
eini sem aldrei gekk upp skrifar
Hansen.
Erum viö nokkru nær um
Hamsun?
Erum við þá ekki eftir 700
blaðsíður um 10 ár i lifi Hamsun
nær svarinu. Arið 1947 skrifaði
ungur blaðamaður Oskar
Stórskáldið Knut Hamsun á leið inn i dómssalinn I Grimstad.
Hasselknippe sem var kunnur
heimavarnarmaður i Verdens
Gang:
Er við hugsum um það sem
skiptir máli i þessum réttar-
höldum, hvernig afstöðu við eig-
um að taka til ódauðlegs skálds
og verka hans verða þessir til-
burðir réttarins fremur hlægi-
legir.
Erum við einhverju nær?
Við erum það. Það er ekki
lengur fremur hlægilegt að
þessi réttarhöld skyldu fara
fram. Hvaða afstöðu eigum við
hins vegar að taka til ódauðlegs
skálds og verka hans þegar ein-
staklingurinn og „séniðið”
virðast ekki lengur haldast i
hendur? Thorkild Hansen leysir
heldur ekki þessa gátu fyrir
okkur. Hann hrærir okkur til
meðaumkunar og fær okkur til
að viðurkenna smæð okkar. Það
er ætið stórfenglegt þegar menn
mótmæla ranglætinu sama að
hverjum það beinist. Ranglætið
gagnvart Hamsun var að við
kölluðum hann föðurlandssvik-
ara sem hann var ekki.
Illska
Hugsum okkur aö þeir sem
voru á annarri skoöun hefðu
fengið til liðs við sig mann eins
og Thorkild Hansen sem hefði
getað útskýrt að það var ekki
aðeins hefnd og hatur sem við
fundum. Útskýrt það að við vor-
um álika hjálparvana og rugluð
i sljóleika okkar eins og... já
eins og HamSun á Norholm á
striðsárunum. Við höfðum brot-
ið guðsmynd. Maria Hamsun
var ekki litið sár við vorum reið
manni hvers hugarfar við gát-
um ekki skilið. Thorkild Hansen
er reiður okkur.
Það er ekki hughreystandi orð
að finna hjá Hansen en við fáum
ef til vill dálitla uppörvun i þess-
um orðum Hamsun:
Við hin verðum jafnlitil i okk-
ur og raun ber vitni, vegna þess
hversu venjuleg við erum. Hann
kemur frá landi sem er á mörk-
unum og við þekkjum ekki til.”
Þýtt og endursagt BA—
Jnýár góðar

Electrolux
Mjög kraftmikil ryksuga (loftflæði 2.0 rúmm/min.)
Hún slekkur sjálfkrafa á sér, þegar pokinn er fullur.
Dregur snúruna inn i hjóliö.
Vegur aðeins 7 kg. og er með6 m. langa snúru. VERÐ 96.500.-
zm> Kraftmikil ryksuga (loftflæöi 1.9 rúmm/min.)
Hún sýnir hvenxr pokinn er fullur.
Snúran dregst inn i hjóliö.
Poktnn er sjálflokandi þ.e. rykiö dreifist ekki þegar skipt er um poka. Veg-
ur 7 kg og er með6 m langa snúru.
VERÐ 86.500,-
'£:ms Mjög ódýr og meðfærileg ryksuga en með góðan sogkraft
(leftflæöi 1.65 rúmm/min.)
Vegur 5.7 kg og er með 7 m ianga snúru.
VERÐ 67.500,-
Vörumarkaðurinn hf.
ARMULA 1A — SlMI 86117
I I Electrolux |
GOD GJÖF
SAMEINAR NYTSEMI
OG FEGURD
Gjafavörurnar hjá Kristjáni Siggeirssyni hf. eru valdar úr
framleiðslu heimsþekktra listiðnaðarfyrirtækja. Við mælum
með finnskum glervörum frá Iittala, þýzkum kertastjokum frá
Rondo, sænskum lömpum frá Lyktan, finnskum stálvörum
m.a. pottum frá OPA, dönskum könnum frá Stelton, að
ógleymdum vörunum frá Dansk Design. Finnsku kertin fr,á
Juhava eru til í úrvali. Góð gjöf sameinar nytsemi og fegurð.
Látið okkur aðstoða við valið.
HÚSGflGflflVERSLUn
KRISTJflnS
SIGGEIRSSOnflR HF.
LAUGAVEG113. REYKJAVÍK. SÍMI 25870