Vísir - 18.10.1978, Síða 14

14
MiOvikudagur 18. október 1978
VÍSIR
LÍFOGLIST LÍFOGLIST LÍF OG LIST LIF OG LIST LÍF OG LIST
Sovéskir kvikmyndadaqar í Lauqarósbiói:
Gaman og alvara
„Eigin skoöanir”: t.h. er Ljudmila Chursnina sem er i
hópi kunnustu kvikmyndaleikara Sovétmanna en hún
er nú stödd hér á landi i tilefni sovésku kvikmyndadag-
anna.
„Sextugasta afmælisár
októberbyltingarinnar f
Sovétrikjunum er jafn-
framt sextiu ára afmæii
sovéskrar kvikmynda-
listar: Meö byltingunni
fór kvikmyndagerö I
Sovétrikjunum af staö:
Þær vonir sem henni voru
tengdar innblésu meist-
ara á borö viö Eisenstein
og Dovsénkó og þeir lögöu
grundvöll aö þvi starfi
sem sovéskir kvikmynda-
geröarmenn hafa byggt
upp sfðan.”
Þetta kom m.a. fram á
blaðamannafundi með
forsvarsmönnum
sovéskra kvikmyndadaga
sem verða hér i Reykja-
vik i vikulokin. Þær þrjár
kvikmyndir sem sýndar
verða er gerðar 1977 og
1978 og eru valdar með
tilliti til þess að þær gefi
mismunandi myndir af
sovéskri kvikmyndagerð,
— ein er gamanmynd,
önnur hugmyndafræöi-
leg, sú þriðja er ballet-
mynd. Á fundinum kom
fram aö kvikmynda-
menning væri orðin þaö
rótgróin i Sovétrikjunum,
aö þar væri orðin mesta
bíóaðsókn i heimi. Sovét-
menn fara að meðaltali 18
sinnum í bió á ári.
Vandamál á verk-
smiðjugólfi
Dagskrá kvikmynda-
dagana hefst á morgun,
fimmtudag kl. 8.30 með
sýningu myndarinnar
„Eigin skoðanir”. Allar
sýningar verða i
Laugarásbiói.
„Eigin skoðanir” gerist
i verksmiðju og er að
sögn Sovétmanna, flokk-
uð sem „framleiðslu-
mynd” en slikar myndir
„Astarsaga af skrifstofunni”
af.
fjalla um vandamál sem
upp koma manna á milli
vegna skipulags og fram-
leiðslutilhögunar. Þar
segir frá sálfræöingi ein-
um (karli) og félags-
fræöingi (konu) sem
fengin eru til að kanna
vandamál sem upp hafa
komið á vinnustað. Or:
sakanna leita þau i mann-
legum samskiptum i
verksmiðjunni og skipu-
lagi hennar. Aður en
lausn finnst hafa þau bæði
lent i tilfinningalegum og
faglegum flækjum. Á
blaðamannafundinum
: skriffinnurinn slappar
var vakin sérstök athygli
á þessari mynd, en i til-
efni kvikmyndadaganna
er hér staddur einn aðal-
leikari myndarinnar,
Ljudmila Churshina.
Leikstjóri er Yuli
Karasik.
Ballett frá Bolsoj
A föstudag kl. 5, 7 og 9
verður sýnd ballettmynd
frá Bolsojleikhúsinu um
„Ivan grimma”. Tónlist-
in er eftir Sergei
Prokofév og danshöf-
undur er Juri Origorovits.
„Ivan grimmi”:
sorgir ein valdsins.
Helstu dansarar: Juri
Vladimirov, Natalia
Béssmertnova og Boris
Akimov. Ballettinn er
byggður á ævi Ivans II.
Rússakeisara sem uppi
var á 16. öld og varö
fyrstur til að sameina
Rússa i eitt riki. Þar segir
frá ástum, valdabaráttu
sorgum og einmanaleik
keisarans og er ballett-
inn sagður hafa brotið
blað I sögu Bolsoj.
Gamanmynd úr
skrif finskuveldinu
Skriffinnskukerfið I
Sovétrikjunum er ill-
ræmt. Þaö er þvi ánægju-
legt að Sovétmenn skuli
geta gert grin að þessu
kerfi og þvi mannlifi sem
þar þrifst. Um það fjallar
einmitt þriðja og siðasta
myndin á sovésku kvik-
myndadögunum, gaman-
myndin „Astarsaga af
skrifstofunni” sem sýnd
verður á föstudag kl. 9.
Myndin fjallar á gaman-
saman hátt um ástar-
samband sem myndast
milli rykfallinnar konu I
skrifstofustjórastööu og
hægláts skriffinns sem
hjá henni starfar. Handrit
er eftir Emil Braginski og
Eldar Risanov, sem einn-
ig leikstýrir. AÞ
Einn dogur í
lífi snillings
í tilefni af þvi aö bráð-
lega hefst sýning á grafik-
myndum eftir Salvador
Dali á Kjarvalsstöðum er
ekki úr vegi að rifja sitt-
hvað upp um meistarann
og jafnframt að freista
þess að gefa örlitla innsýn
inn i daglegt lif hans. Sal-
vador Dali er eins og flestir
vita einn þekktasti (og dýr-
asti) myndlistarmaöur
heimsins. Hann fæddist á
Spáni i Figueras 1904 og
býr þar. Salvador Dali er
ásamt Max Ernst, Yves
Tanguy, André Breton, Jo-
an Miró, René Magritte svo
örfá nöfn séu nefnd einn af
merkisberum Súrrealism-
ans svokallaða i listum.
Þessi listastefna sem ein-
kennist af óraunverulegum
draumkenndum hlutum
sem settir, eru i hversdags-
legt samhengi, markar
upphaf sitt við stefnuyfir-
lýsingu aðalhugmynda-
smiðs stefnunnar André
Breton er gefin var út 1924.
En Salvador er ekki aö-
eins einn þekktasti
súrrealistiski málari
heims. Lif hans er ekki
siður frægt, enda lifsmát-
inn súrrealistiskur mjög.
Dali býr til dæmis i furðu- (
legu húsi. Kona sem eitt
sinn lenti i „partii” hjá
honum sagði mér að það
væri likt og linsoðið. Engar
beinar linur. Og ekki er
langt siöan að Dali fékk
frægan bakara i Paris til að
baka fyrir sig heilt her-
bergi með stólum borði og
öllu tilheyrandi. Hús þetta
er fullt af eiturslöngum og
leópörðum. Þá er skegg
Dali ekki siður frægt (sjá
MYNDLIST
11 ólafur
M.
k, fi Jóhann-
jjgf esson
IMK skrifar.
mynd).
Likt og Rembrandt, Erró
og fleiri myndlistarmenn
er Dali frábær kokkur
hefur hann fundið upp
ýmsa fræga rétti. Má nefna
einn sem samanstendur af
tannkremi og tannburstum
úr glassúr. Segja má aö allt
sitt lif eöa frá þvi hann
ungur sveinn hóf að kasta
sér niður stiga á Lista-
skólanum aö viðstöddu
fjölmenni, hafi Dali vakið á
sér athygli með furðuleg-
ustu uppátækjum.
— En hvernig skildi þá
daglegt lif þessa meistara
vera. Gefum Dali sjálfum
orðið. Dagurinn sem hann
ætlar að lýsa er 16. septem-
ber 1953. Dali er heima i
Port Lligat:
„Við vöknum seint.
Regnið lemur rúðurnar,
myrkrið er þvilikt að ég
verð ekki fær um að mála.
Mér verður ljós hin tækni-
lega skyssa þessa septem-
bermánaðar. Þar sem mér
tókst að mála klæðafalda
betur enn nokkru sinni fékk
ég yfirskilvitlega löngun til
að ná fullkomnun, mála
næstum án litar i flöt þak-
inn ambri. Ég vildi ná full-
Músik á morgun
Sinfónían í Háskólabíói:
Innlent og erlent
Leifur Þórarinsson, Dmitri
Kabalevsky og Alexander
Glasunow eiga verk á öðr-
um áskriftartónleikum
Sinfóniuhljómsveitar
Islands annaö kvöld,
fimmtudag kl. 20.30 i
Háskólabiói. Einleikari
verður Gisela Depkat, sem
starfaði meö
Sinfóniuhljómsveitinni
1973-4, en hefur, að þvi er
fram kemur i frétta-
tilkynningu, nú öölast al-
þjóölega viöurkenningu
sem sellóleikari. Hún fékk
t.d. fýrstu verölaun I al-
þjóðlegri tónlistarkeppni i
Genf 1974 og hefur leikið
meö helstu hljómsveitum
Leifur — „Jó”
Ameriku og Evrópu.
Stjórnandi á tónleikunum
veröur Páll P. Pálsson.
Verk Leifs er ,,JÓ”,
Kabalevsky leggur til
sellókonsert nr. 1 og
Glasunov „Arstiðirnar”.
Geffa út smárit Iðunnar
Smárit Kennara-
háskóla lslands og Iðunn-
ar, nefnist nýr flokkur
sem hefur hafiö göngu
sina.
Lifsstarfi og kenning
geymir þrjú erindi sem
flutt voru á námsskeiöi I
kennslufræðum sem
haldiö var I Kennara-
háskóla lslands I júnf
1975.
Ura rannsóknarritgerð-
ir er eftir Asgeir S.
Björnsson og Indriöa
Gislason. Iritinu eru leiö-
beiningar um ýmislegt
sem snertir vinnu viö rit-
smiðar ogfrágang þeirra.
Fjórða ritiö er Ct fyrir
takmarkanir tölvlsind-
anna eftír ólaf Proppé
—BÁ
Upp-tekinn hanski
„Mér finnst alveg ferlegt
á hvaða stig allt er komið,”
segir Rögnvaldur. Hann er
að tala um popp. „Fáeinir
strákar utan af götu koma
sér saman og fara að spila
á einhver rafmagnstæki
með öskrum og hávaöa.”
A þennan hátt afgreiðir
Rögnvaldur Sigurjónsson
pianisti popptónlistina i
viötali við Morgunblaðið
nýlega. Hann styðst að
sjálfsögðu við bestu fáan-
legu heimildir um þetta
fyrirbæri og greinir lesend-
um þessa viðlesna blaðs frá
niðurstöðum rannsókna
sinna á hleypidómslausan
hátt — eins og sönnum
listamanni sæmir! En
meöal annarra oröa, Rögn-
valdur, hverjir eru þessir
synir götunnar? Og hver eru
þessi „einhver rafmagns-
tæki”?
TÓNLIST
’WWgjÉm Gunnar
m Salvars-
son
I Wwl skrifar
Ber svo að skilja að synir
götunnar séu úrhrök þjóð-
félagsins veslingarnir sem
sökum fátæktar sinnar,
andlegrar og likamlegrar,
fá ekki notið þeirrar upp-
ljómunar hugans sem að-
eins fæst við að berja
klassisk tónverk eyrum?
Eöa ber að skilja þetta bók-
staflega, að strákar göt-
unnar séu hinir tittnefndu
rónar bæjarins sem hafi
einn guðs volaöan daginn
fundið þá þörf brenna sér
heitast i hjarta aö dýrka
hávaöaguðinn ögn? Ein-
hver rafmagnstæki
sagöirðu.
Kannski hraösuöuketill
steikarapanna ellegar
brauðrist? Vissiröu aö
Yoko Ono lék einu sinni á
kommóðu?
Haraldur ólafsson lektor
sagði nýverið i blaðagrein
að hann undraðist hvaö
blaðamenn væru sein-
þreyttir til vandræöa. Ef
blaðamenn eiga þetta hól
skiliö eiga popptónlistar-
menn það ekki siður.
Hversu oft sem flytjendur
eða boðberar klassiskrar
tónlistar sviviröa og
skamma þá gera þeir ekki
minnstu tilraun til þess að
bera af sér höggin.
Rögnvaldur: ... spila á
einhver rafmagnstæki með
öskrum og hávaða.
Fyrirlitningin á öllu þvi
sem kennt er við popp er
ekkert einsdæmi hvað
Rögnvald áhrærir. Þótt all-
ar alhæfingar séu hæpnar
er ekki fjarri að álykta að
þorri flytjenda klassiskrar
tónlistar sjái ofsjónum yfir
poppinu. Ekki einvöröungu
vegna vinsælda þess og
áhrifa heldur og vegna
þeirra skila sem þvi eru
gerö i fjölmiðlum.
Rögnvaldur segir i
Morgunblaðsviðtalinu:
„Og svo eru blöðin að slá
þessu upp i striðsfyrirsögn-
um og risamyndum af ein-
hverjum meðlimum. Það
er m.a. verið að segja frá
þvi að einn þeirra hafi farið
úr þessari bölvuðu vitleysu
eða að einhver hópurinn sé
hættur að spila saman. A
hvaöa stig er menningin
komin? Blööin eru með
heilu opnurnar um þessa
menn með risamyndum
dag eftir dag. Það er ekki
minnst á fólk sem kann
eitthvað fyrir sér.”
Þessi klásúla úr viötalinu
lýsir að minum dómi afar
vel þvi viðhorfi sem alltof
margir „klassikkerar”
hafa á popptónlist og þeim
sem leika hana. Þaö eru
notuð orð eins og „bölvuð
vitleysa” og svo er stuniö
og sagt með föðurlegri um-
hyggju: „A hvaða stig er
menningin komin?”
Segjum svo að menning-
in (hvaö sem það nú er) sé
komin á poppstig. Er það
slæmt fyrir landiö? Slæmt
fyrir þjóöina? Er hætta á
byltingu með blóði eöa
skothriö aö næturlagi?
Veröa klassiskar plötur
kannski brenndar á báli?
„Þaö er ekki minnst .á
fólk sem kann eitthvað fyr-
ir sér.” Margir popptón-
listarmenn kunna „eitt-
hvað” fyrir sér hafa setið á
skólabekk i tónlistarskól-
LIF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST