Vísir - 13.12.1978, Blaðsíða 11

VISIR Miðvikudagur 13. desember 1978
n
Á BAK VIÐ SLÍKT FORSJÁRHLUTVERK
BÝR FAIKIL VISSA UM EIGIÐ ÁGÆTI
Landlæknir hefur nú „a&
gefnu tilefni” birt greinar úr
læknalögum og lögum um
sjúkraþjálfun til þess aö menn
geti áttaö sig á skottulæknum,
Tvö atriöi umræddra Ivitnana
eru sérstakleg feitletruö til auö-
kenninga, annaö þessara atriöa
er aö „auglýsa sig” en hitt er
nudd”.
Hver er ástæöan fyrir því aö
skottulæknar koma fram á sjón-
varsviöiö og þrlfast? Margir
telja aö þaö sé fyrir þá sök aö
hópur manna berjist viö krank-
leika sem þeir fá ekki bót á þrátt
fyrir mikla leit til löggiltra
lækna og sjúkraþjálfara. Sé
þetta rétt þá er flóttinn til
skottulæknisins siöasta von og
sjaldnastfrá glæstum vonum aö
hverfa.
Fólk sem haldiö er „ólækn-
andi” sjúkdómum, svo sem
sykursýki, mígreni og exemi
hafa stofnaö meö sér félög og
hafa fengiö löggilta lækna i liö
meö sér. Fleiri félög mætti og
nefna I þessu sambandi sem
eins fara aö svo sem Krabba-
meinsfélag og félag kransæöa-
og hjartasjúklinga. Þessi félög
stofna til fjáröflunar meö happ-
drættum ef vera kynni aö pen-
ingar gætu hjálpaö. Feiknin öll
eru unnin, ekki aöeins fyrir
þessa fjáröflun heldur fyrir
almannafé.
Fólk leitar skottulæknana
uppi
A læknaþingi nú á þessu ári
var árangri þessa mikla starfs
lýst á þá leiö aö dánartala
hjarta- og æöasjúklinga haföi
náö hámarki fyrir tveimur ár-
um. Ef til vill er þessu svipaö
fariö á öörum sviöum. Ef til vill
er dánartala þó ekki alls staöar
enn i hámarki.
Þaö er öllum ljóst aö þau
vinnubrögö sem viö hafa veriö
höfö eru ekki aö öllu leyti full-
nægjandi og töluveröur hópur
fólks lifir ennþá og hrærist
meöal okkar, þrátt fyrir ofan-
greinda starfsemi,meö „ólækn-
andi” og lltt þolandi sjúkdóma.
Þetta fólk fréttir aö nágranni,
skyldmenni eöa vinur hafi feng-
iö bót á exemi, migreni
háþrýstingi, bakverkjum,
blöörubólgu, astma o.fl. hjá
skottulækni. Ef skottulæknar
fyrirfinnast leitar þetta fólk þá
uppi, þvl löggiltu læknarnir hafa
reynt en ekki tekist, enda eru
sjúkdómarnir oft ólæknandi aö
þeirra mati, og þá auövitaö
réttu mati.
Á bann við skottulækn-
ingum rétt á sér
Á þaö ákvæöi sem um getur I
/-----------y---------->
Magnús Magnússon
skrifar:
Það er mikil ábyrgðar-
tilfinning, sem að bak
við það býr að banna
fólki með lögum að
leita sér bata á heilsu
sinni hjá öðrum en
þeim sem bréf hafa
upp á það að veita bata
við mannanna mein-
um, þegar batinn fæst
upphafi 15. gr. læknalaga um
bann viö skottulækningum rétt á
sér?
Einhverjir munu segja aö hér
sé veriö aö vernda landslýö
gegn svikum og prettum. Þetta
getur aö sjálfsögöu veriö rétt,
en viö erum um leiö svift þeim
möguleikum sem skottulækn-
ingar bjóöa upp á.
Þaö er Hkt meö skák og lög-
giltum lækningum aö menn eru
ekki á eitt sáttir um eöli þeirra.
Sumir telja skákina Iþrótt, en
aörir telja hana list. Sumir telja
læknisstarfiö vlsindi; en aörir
tala um læknislist.
Vitaö er aö löggiltir læknar
eru ósammála um lyfjagjafir.
Lyfin eru þó sá sproti sem mest
mun notaöur af löggiltum lækn-
um. Einnig munu þeir hafa
skiptar skoöanir á rafstraumi
viö geölækningar. Þegar um
vlsindi er aö ræöa mun þaö fátítt
aö visindamenn sömu greinar
byggi andstætt álit á eigin til-
finningu og haldi henni fram I
nafni visinda. Þetta gerist bæöi I
oröræöum og skrifum löggiltra
lækna sbr. skrif „heimilislækn-
is” i Dagblaöinu I vikunni 26.
nóv. til 2. des. þ.á. Vegna þessa
hafa menn taliö likt á komiö
meö löggiltum læknum og
skottulæknum, báöir hóparnir
byggi störf sln á tilfinningu og
kúnst. Báöir hóparnir una þess-
um samjöfnuöi almennings illa
og þykir á sig hallaö, ekki siöur
skottulæknunum.
Auglýtingar loaknlngamiftlai
Landlœknir
mótmœlir
er ekki hægt aft
horfa fram hjá þvl þegar
fólk «em ekki hefur lækn*
ingaleyfi er farift aft aug*
lýsa starfsemi sina, til
dæmls lækningamiftlar”,
sagfti ólafur óiafssun land-
læknir f samlaii vift Vlsi I
murgun. *
Landlæknir hefur vakíft
alhygli ft (,aft gefnu tílefni**
aft þeim sem ekki hafa
iækníngaleyfi t*r ftheimilt
samkvæmt islenskum i«g-
um að taka sjúklinga U1
lækninga. Vitnað er i
LæknalBgin þar scm hv*r»
konar skottulxkníngar eru
bannaðar hCr a landt
„Augij'st var a dogunum
að Ifckníngamiðillmn Em-
ar á Eínarsstöðum v*rl að
koma i bxtnn. I þcssari
auglýsingu íelat ioforð um
lækningu. Ef augiyst veri:
Er kotninn 1 b*tnn — Ein-
ar, icti Cg það öátalið, en
þetta cr of langt gengið",
sagði Olafur ólafuoo Und-
ladtnir.
Fólk verður að dæma
sjálft
Þegar hugtakiö skottulækning
er skilgreint svo vlötækt sem
hér á landi er mikil hætta á aö
eitthvaö gott kunni aö fara for-
göröum sem sjúkum mætti
veröa til góös. Hver á svo aö
dæma um hættuna viö þvl aö
leita til skottulæknis? Aö sjálf-
sögöu getur þar ekki veriö um
löggiltan lækni aö ræöa, þvi
enginn getur dæmt um þaö sem
hann ekki kann. Veröur fólk
ekki aö fá aö dæma sjálft?
Hægt væri aö gera hlutlausa
könnun á þvi hvort sjúklingar
skottulækna eöa löggiltra lækna
heföu fengiö hlutfallslega fleiri
misheppnaöar lækningameö-
feröir.
Erfiöleikar viö aö gera sllka
rannsókn sem þessa eru þeir aö
sjúklingar skottulækna eru
flestir haldnir „ólæknandi”
sjúkdómum.
Þaö er augljóst aö ef þessi
lagagrein er hugsuö til aö
vernda sjúklinga þá getur hún
snúist I andstæöu sina.
Ýmsir þeir sem flokkast hér
undir skottulækna starfa á lög-
legan hátt I nágrannalöndum
okkar t.d. þeir sem stunda
„hina eölu kúnst, svæöanudd”,
svo vitnaö sé i Lis Andersen,
sjúkraþjálfara.
Nú tiökast þaö mjög aö menn
fari utan til aö leita löglegra
lækna þegar islensk læknislist
hrekkur ekki til og má þvi segja
aö mönnum sé ekki vandara um
aö skreppa til næsta lands i leit
aö skottulækni. Hér er þó óliku
saman aö jafna, þvi slikar feröir
eru ekki greiddar af almanna
fé.
Mikil vissa um eigið
ágæti
Þaö er mikil ábyrgöartilfinn-
ing sem á bak viö þaö býr aö
banna fólki meö lögum aö leita
sér bata á heilsu sinni hjá öör-
um en þeim sem bréf hafa upp á
þaö aö veita bata viö mannanna
meinum, þegar batinn fæst
ekki. A bak viö sllkt forsjárhlut-
verk sem þannig skeröir frelsi
annarra býr ótrúlega mikil
vissa um eigin ágæti.
Mörgum þykir sem forsjónar-
hlutverkinu sé ekki jafnt skipt
milli ógnvalda samfélagsins og
þar sé hluti skottulæknanna
geröur óþarflega stór. Bent er á
aö menn geti óhindraö drekkt
sorgum sinum I alkóhóli, aörir
geti áunniö sér krabbamein meö
tóbaksreykingum. Þá eru aörir
sem ekki þola þjáningar lifsins
þrátt fyrir meira magn af ró-
andi pillum sem hér er étiö en á
hinum Noröurlöndunum og
styttu sér þjáningatímann meö
jafn einföldum hlut og snæri.
Enginn hefur reynt aö banna
þessa hluti hér nú I seinni tiö.
Þau lög sem eitt sinn bönnuöu
alkóhól aö hluta hér á landi hafa
löngu veriö afnumin. Skortur
hefur veriö hér á snæri siöan á
dögum Jóns Hreggviössonar.
Nú munu ýmsir segja, aö lög
séu lög og eftir þeim beri aö
fara.
Stundum er lögum breytt
eða standa án merkingar
Nú er þaö svo aö fá lög munu
svo fullkomin aö breytinga sé
aldrei þörf og kemur þar margt
til. Stundum er lögum þvi
breytt, þau afnumin eöa þau lát-
in standa án merkingar og eng-
inn vekur á þeim athygli nema
þá vegna sögulegs gildis.
Heyrt hef ég aö enn séu i gildi
lög i Bretlandi sem kveöa á um
þaö aö hlaupandi maöur skuli
fara fyrir vélknúnu ökutæki og
vara vegfarendur viö hættunni
meö hrópum.
Bretar munu hættir aö vara
menn viö hættu umferöarinnar
á þennan hátt, enda munu þeir
mörgum fremri i þvl aö læra af
reynslunni.
Samkv. frásögn Morgun-
blaösins 6/lL’77 hvetur Halfdan
Mahler framkvæmdastjóri
Alþjóöa-heilbrigöismálastofnun-
ar Sameinuöu þjóöanna, W.H.O.,
til samstarfs löggiltra lækna og
þeirra sem hér eru nefndir
skottulæknar. Hann telur aö
slíkt gæti bætt heilsufar i heim-
inum. Erfitt er aö imynda sér aö
svona hvatning kæmi úr þessari
átt ef skottulæknar eru svo
hættulegir aö ástæöa sé til aö
banna þá meö lögum.
Ef Sameinuöu þjóöirnar ráöa
sæmilega hæfa menn til starfa,
má ljóst vera af framanskráöu
aö réttast væri fyrir okkur Is-
lendinga aö afnema, eöa aö
minnsta kosti þegja um banniö
viö skottulækningum.
Væri þaö gert gætu löggiltir
læknar og skottulæknar starfaö
óáreittir hvorir af öörum. Ef til
vill yröi um smávegis sam-
keppni aö ræöa sem báöum gæti
veriöholl. Skottulæknar gætu þá
bruggaö grasaseyöi til inntöku
eöa nuddaö iljar þeirra sem lög-
giltar læknisaöferöir geta ekki
veitt tilætlaöa meinabót.
KRUPMf) TfLTR Tfí X TRKfíU P S VERKRMRNNR
JfíN- mÍ-FEWQl*)

/oo
Skl/. QQtAHINGrUlA
Vld ÚTREIKNinO MÍurócu TfívrfítfíuPs
er retoe TiLLir tu. BtievTrRfí vpiq-
MINNu'nLfKrO 0<rVefí.fí&ÓTAVIf>AUKfí
VSOfíB LfíG-fí Bfílfí IfíTT.
RE'VND
2. RLFfífOV ER MlfífíS) Vlt> FRfíMFÆRSLUT
víiiröLu og Því exto retao tillit th-
brævtihga 'a &E/UUM SiLBrmM at>»
séfíí,TfíKef) FeL.fíGGLBCrR.f) fíCŒRÐfí
3. VlB ÚTRElXfílfíCr KfíUPS SVV SBMH/HtUM
BR MIBBC vie VERBLfíCr iKV. HlfíuRFKfíMfíl
F- VlSl TÖLU i S£RT Oír 6ES. tfílt
Sambandsstjórn ASÍ:
LÝSIR SKILN-
INGI Á EFNA-
HAGSAÐGERDUM
Kaupmáttur taxtakaups verka-
manna veröur kominn niöur fyrir
meöaltal ársins 1978 I febrúar á
næsta ári samkvæmt þeim út-
reikningum sem ASt hefur sent
frá sér.
Sambandsstjórn ASl hélt fund
fyrir skömmu þar sem húsnæöis-
mál og kjara- og efnahagsmál
voru rædd. 1 kjaramálaályktun
segiraöASllýsiskilningi sinum á
nauösyn aögeröa rikisstjórnar-
innar i september og desember
s.l. þó þær séu bráöabirgöaúrræöi
og ekki varanleg lausn á þeim
vanda sem viö sé aö etja.
I ályktuninni áréttar sam-
bandsstjórn ASI nokkur atriöi:
Samræma veröi fjárfestingar-
ákvaröanir, auka hagræöi i opin-
berum rekstri sem einkarekstri,
framleiösla landbúnaöarvara
miöist viö innanlandsþarfir og aö
heildarstjórn veröi komiö á kerfi
veröákvaröana og verögæslu.
—KS