Morgunblaðið - 21.01.2001, Síða 63

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
Á HEIMSMÆLIKVARÐA
S: 569 7700
VIÐSKIPTAHUGBÚNAÐUR
FORNLEIFAUPPGRÖFTUR er
hafinn í Aðalstræti í Reykjavík, en
þar er fyrirhugað að reisa hótel og
fleiri byggingar á næstu árum.
Fornleifafræðingar eru búnir að
moka ofan af gömlum göngustíg
sem er talinn vera frá dögum Inn-
réttinga, en vitað var um tilvist
hans frá fyrri rannsóknum. Orri
Vésteinsson fornleifafræðingur,
sem stjórnar uppgreftrinum ásamt
Mjöll Snæsdóttur, sagðist vænta
þess að uppgröfturinn ætti eftir að
varpa nýju ljósi á byggð á þessu
svæði.
Það er afar óvenjulegt að unnið
sé að fornleifauppgreftri í janúar.
Orri sagði að ástæðan fyrir því að
unnið væri á þessum árstíma væri
sú að fornleifarannsóknum á lóð-
inni ætti að vera lokið 1. júlí og
menn vildu hafa góðan tíma til að
rannsaka svæðið. Vinnan hefði
gengið vel til þessa, en hann kvaðst
viðbúinn snjókomu og frosti.
Á lóðinni Aðalstræti 14 stóð eitt
af húsum Innréttinga, sem reist
var 1752–54, en það brann 1764 og
var annað hús reist á grunni þess.
Orri sagði að stéttin sem komið
hefði í ljós tilheyrði að öllum lík-
indum þessu húsi. Hann sagði að
áformað væri að taka hana upp og
skoða hvað leyndist undir henni.
Þarna væru óhreyfð mannvistarlög
sem spennandi yrði að skoða. Mjög
spennandi yrði að skoða mannvist-
arlög undir húsinu sem stæði á lóð-
inni Aðalstræti 16, en það hús er
talið vera að stofni til frá tímum
Innréttinganna, en því hefur marg-
sinnis verið breytt.
Orri sagði að þær fornleifarann-
sóknir sem gerðar hefðu verið á
þessu svæði hefðu leitt í ljós að
þarna væru leifar af mörgum skál-
um sem hefðu staðið þarna á land-
námsöld. Þarna hefði því snemma
myndast eins konar þorp. Hann
kvaðst vænta þess að rannsókn-
irnar sem væru að fara af stað
kæmu til með að varpa nýju ljósi á
þá byggð sem þarna hefði verið í
gegnum aldirnar.
Guðný Gerður Gunnarsdóttir
borgarminjavörður sagði að fyr-
irhugað væri að fara út í umfangs-
mikinn fornleifagröft í Aðalstræti.
Uppgröfturinn í Aðalstræti 14 væri
aðeins fyrsta skrefið. Í framhald-
inu yrði grafið í Aðalstræti 16 þeg-
ar viðgerðir á því húsi hæfust.
Jafnframt væri áformað að kanna
svæðið þar sem fyrirhugað er að
reisa nýbyggingar, alveg upp með
Túngötu. Búið væri að kanna það
svæði lítillega og flest benti til að
ekki væri að finna miklar mann-
vistarleifar ofar í brekkunni.
Guðný Gerður sagði alls ekki
útilokað að reynt yrði að búa svo
um hnútana að þær fornminjar
sem yrðu grafnar upp yrðu hluti af
götumyndinni í framtíðinni. Það
kæmi t.d. til greina að gefa vegfar-
endum kost á að ganga eftir þess-
ari stétt sem lögð var á tíma Inn-
réttinganna og Skúli fógeti og
samtímamenn hans hefðu að öllum
líkindum gengið eftir á sínum
tíma.
Morgunblaðið/Ásdís
Frá fornleifauppgreftrinum í Aðalstræti. Fremst er göngustígurinn sem lagður var á tímum Innréttinganna.
Grófu niður
á stétt frá
tímum Inn-
réttinga
Fornleifauppgröftur í Aðalstræti í fullum gangi um miðjan vetur
REKSTRARKOSTNAÐUR Íbúða-
lánasjóðs var 652 milljónir kr. á
árinu 2000 samkvæmt bráðabirgða-
uppgjöri, sem er um 60 milljónum
kr. hærri útgjöld en ráð var fyrir
gert í fjárlögum og 15 milljónum kr.
hærri en rekstrarútgjöld ársins
1999, en í fjárlögum var gert ráð fyr-
ir að talsverður sparnaður myndi
nást í rekstrinum á síðasta ári miðað
við árið 1999.
Guðmundur Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs, segir
að á þessari útkomu séu ýmsar skýr-
ingar, en þó þær fyrst og fremst að
komið hafi í ljós að fjárhagsáætlun
fyrir árið 2000 hafi verið óraunhæf,
einkum hvað launaliðinn snerti. Gert
hefði verið ráð fyrir að sú mikla
kostnaðaraukning sem varð vegna
launa á árinu 1999 myndi eitthvað
dragast saman vegna minni þenslu
og umsvifa í þjóðfélaginu, en sú hefði
ekki orðið raunin. Gert hefði verið
ráð fyrir að til launa færu 183 millj-
ónir kr. samkvæmt fjárlögum og að
launaútgjöld lækkuðu um 13 millj-
ónir kr. frá rauntölum árins 1999, en
niðurstaðan hefði orðið 206 milljónir
kr. kostnaður vegna þeirra.
22 milljóna kr. kostnaðaraukn-
ing vegna millibankagjalda
Það skýrðist einkum af miklum
umsvifum. Þegar Íbúðalánasjóður
hefði hafið starfsemi í ársbyrjun
1999 hefðu starfsmenn verið 49 en í
árslok sama ár hefðu þeir verið 60.
Sami starfsmannafjöldi hefði verið
hjá sjóðnum í árslok 2000, enda
hefðu útlán og afgreiðslur verið
mjög mikil á síðasta ári og ekki dreg-
ist nema lítilsháttar saman frá fyrra
ári. Hækkun launaliðarins milli ára
um 9–10 milljónir skýrðist aðallega
af 3% launahækkun í ársbyrjun 2000
og launaflokkahækkunum.
Guðmundur sagði að aðrir liðir
hefðu einnig hækkað verulega á síð-
asta ári, liðir sem væru utan vald-
sviðs stofnunarinnar og hún réði því
ekki við. Þar væri annars vegar um
að ræða hækkun á millibankagjöld-
um úr 45 kr. í 75 kr. eða um 60%, en
það þýddi 22 milljóna kr. kostnaðar-
aukningu sjóðsins á síðasta ári. Hins
vegar hefðu póstburðargjöld hækk-
að um 10% og það hefði valdið 4 millj.
kr. kostnaðaraukningu hjá sjóðnum.
Þá væri húsaleiga einnig 5 millj. kr
hærri en ráð hefði verið fyrir gert, en
þar væri um nýjan kostnaðarlið að
ræða þar sem sjóðurinn hefði áður
verið í eigin húsnæði. Kostnaður
vegna flutningsins hefði einnig
reynst vera 7 milljónum kr. hærri en
ráð var fyrir gert, sérfræðiþjónusta
hefði farið 4 milljónir umfram áætl-
anir og styrkir vegna tækninýjunga
hefðu hækkað um 7 milljónir kr.
Guðmundur sagðist aðspurður
áfram telja raunhæft að stefna að því
að rekstrarkostnaður Íbúðalána-
sjóðs yrði sambærilegur við rekstr-
arkostnað Húsnæðisstofnunar, en
samkvæmt skýrslu Ríkisendurskoð-
unar frá síðastliðnu vori var rekstr-
arkostnaður Íbúðalánasjóðs á árinu
1999 17,6% hærri en hann var að
meðaltali hjá Húsnæðisstofnun á ár-
unum 1994–97.
Guðmundur sagði að kostnaður
hefði fylgt breytingum stofnunarinn-
ar úr Húsnæðisstofnun í Íbúðalána-
sjóð, svo sem hvað varðaði stefnu-
mótun nýrrar stofnunar svo og
vegna endurnýjunar á tækni- og
tölvubúnaði, og þess vegna yrði að
skoða málið yfir lengra tímabil til
þess að samanburðurinn væri mark-
tækur.
Á blaðamannafundi í ársbyrjun
1999, þegar Íbúðalánasjóður hóf
starfsemi, kom fram hjá Páli Péturs-
syni félagsmálaráðherra og Gunnari
S. Björnssyni, formanni stjórnar
Íbúðalánasjóðs, að ekki væri ólíklegt
að sparnaður vegna breytinga á
rekstrarfyrirkomulagi gæti numið
80–100 milljónum kr. árlega þegar
breytingarnar væru að fullu komnar
til framkvæmda og kostnaður sam-
fara þeim að baki.
Aðspurður hvort þetta væri fánýtt
markmið í ljósi reynslunnar sagðist
Guðmundur telja að hægt yrði að ná
fram meiri hagræðingu og sparnaði í
rekstrinum. Hins vegar væru stöð-
ugar breytingar að verða á þjóð-
félaginu og sjóðurinn yrði að bregð-
ast við þeim. Sjóðurinn myndi áfram
stefna að því að ná kostnaði niður
eins og hægt væri án þess að það
kæmi niður á þjónustunni og sýna
fram á að rekstur þessarar nýju
stofnunar gæti verið hagkvæmari en
hjá þeirri fyrri.
Rekstrarkostnaður Íbúðalánasjóðs var 652 milljónir króna á árinu 2000
60 millj. umfram fjárlög
Rætt um
að flytja
Reykjanes-
braut frá
álverinu
RÆTT er um í tengslum við breyt-
ingar á aðalskipulagi í Hafnarfirði að
færa Reykjanesbrautina um allt að
einn kílómetra til suðurs og austurs á
um fimm kílómetra kafla frá Hafn-
arfirði og suður fyrir Straumsvík.
Þessar hugmyndir eru, að sögn
Jónasar Snæbjörnssonar, umdæmis-
stjóra Vegagerðarinnar á Suðurnesj-
um, í tengslum við útvíkkun iðnaðar-
svæðisins í Straumsvík. Jónas segir
að vandamál sé að tvöfalda Reykja-
nesbrautina við Straum vegna nátt-
úruverndarsjónarmiða en til þess að
unnt sé að stækka iðnaðarsvæðið og
tryggja að það hafi aðgang að höfn-
inni í Straumsvík hefur þessi hug-
mynd verið sett fram.
Jónas segir að stefnt sé að því að
ákvörðun um þetta liggi fyrir í maí
eða júní og gæti framkvæmdin þá lent
inni í framkvæmdaáætlun um tvöföld-
un Reykjanesbrautar. Jónas segir að
líklega hefjist framkvæmdir við tvö-
földun brautarinnar í haust og stefnt
sé að því að byrja sunnan við Hafn-
arfjörð. Liggi þá fyrir hvernig staðið
verði að tvöfölduninni í gegnum
Hafnarfjörð og gæti sú framkvæmd
orðið áfangi nr. 2 með verktíma árið
2003–2004. Þá er ekki miðað við nú-
verandi vegaáætlun heldur viljayfir-
lýsingar stjórnmálamanna sem lík-
lega verða teknar inn í vegaáætlun
við endurskoðun næsta vetur.
Hafdís Hafliðadóttir, skipulags-
stjóri í Hafnarfirði, segir að hug-
myndin sé í vinnslu. „Við erum að
endurskoða aðalskipulagið og þar
verður tekið á þessu. Við erum í við-
ræðum við Vegagerðina um málið,“
segir Hafdís.
FULLTRÚAR helstu laun-
þegasamtaka og forsvarsmenn
samtaka eldri borgara héldu
fund með framkvæmdastjórn
Öryrkjabandalagsins í gær.
Umfjöllunarefni hópsins
voru viðbrögð ríkisstjórnarinn-
ar við dómi Hæstaréttar í máli
Öryrkjabandalagsins og laga-
frumvarpið sem nú er til með-
ferðar í heilbrigðis- og trygg-
inganefnd Alþingis. Þetta var
fjórði samráðsfundur þessara
samtaka vegna málsins en hóp-
urinn kom fyrst saman 11.
janúar sl.
Samráðs-
fundir um
öryrkjamálið