Morgunblaðið - 13.07.2001, Blaðsíða 16

NÚ voru um það fréttir í vikunni að fjármögn-
unarsamningi ykkar við Íslandsbanka hefði
verið rift. Síðar kom yfirlýsing um að tíma-
rammi samningsins hefði runnið út og hlutverki
Íslandsbanka væri þar með lokið, hvort er rétt?
„Það er rétt að aðilar samningsins voru sam-
mála um að tímarammi samningsins hefði runn-
ið út. Samningnum var ekki rift, hvorki af okkar
hálfu né Íslandsbanka. Það tókst ekki að ljúka
fjármögnun á tilsettum tíma og hlutverki Ís-
landsbanka er því lokið. Stjórnin hefur núna
tekið málin í sínar hendur og er að skoða aðrar
leiðir til að ljúka þessari fjármögnun, meðal
annars með útgáfu skuldabréfa sem hægt er að
breyta í hlutafé.
Hlutafjárútboð ÍS var lokað útboð þar sem
völdum hópi fjárfesta var boðið að koma að
félaginu. Það hefur verið einkennilegt að fylgj-
ast með fréttaflutningi af þessu útboði þar sem
útboðsgögn eru trúnaðarmál. Ég veit ekki bet-
ur til en að útboðsgögnin séu nú komin inn á
borð hjá flestum fjölmiðlum á Íslandi og í sum-
um tilfellum með rangtúlkunum þeirra sem
komu þeim þangað. Menn mega draga þær
ályktanir sem þeir vilja af þessari staðreynd og
þeirri að margir fjölmiðlar hafa birt fréttir sem
eru mjög villandi og oft beinlínis rangar.“
Það kom fram að náðst hefði að fjármagna
hlutafjáraukninguna að 65%, koma þessir aðilar
inn sem hluthafar í Íslenska sjónvarpsfélagið?
„Það eru fjórir aðlilar sem hafa ákveðið að
koma með fjármagn inn í reksturinn. Við bú-
umst við að klára fjármögnunina á næstu vik-
um. Fjármálamarkaðir hafa verið í lægð að und-
anförnu og við hjá ÍS höfum ekki farið varhluta
af því.“
Þið voruð með samning við Burnham á Ís-
landi um að sjá um hlutafjárútboð Íslenska
sjónvarpsfélagsins, hvers vegna sá Burnham
ekki um útboðið?
„Við mátum það svo að þessum tímapunkti að
Íslandsbanki væri besti aðilinn fyrir okkur til að
sjá um þetta útboð þar af leiðandi komumst við
að samkomulagi við Burnham um að losna und-
an þessum samningi.“
Það kemur fram í áreiðanleikakönnun Del-
oitte og Touche að það eru gerðar athugasemdir
við eignfærslu kostnaðar meðal annars við dag-
skrárgerð og auglýsingar. Væri ekki eðlilegt að
gjaldfæra þennan kostnað í stað eignfærslu
hans?
„Það er rétt að það er gerð athugasemd við
þetta. Þegar SkjárEinn fór af stað, fyrir okkar
tíma, þá var gerð skoðannakönnun þar sem
uppsafnað áhorf var 21%. Þegar við tökum við
félaginu ári síðar var enn 21% uppsafnað áhorf.
Í síðustu könnun er SkjárEinn með 64% upp-
safnað áhorf og er örugglega með töluvert
meira í dag. Það tókst ekki á einu ári að auka
áhorfið um eitt einasta prósent en á einu og
hálfu ári er búið að þrefalda áhorfið. Það er búið
að leggja gríðarlega mikið í dagskrárgerð og
markaðssetningu til að opna augu almennings
og sýna fram á að SkjárEinn sé skemmtilegur.
Við teljum því þetta varlega áætlaðan kostn-
aðarauka sem hefur hlotist af því að auka áhorf-
ið svona mikið. Fjölmiðlanotkun er vanabundin,
þess vegna þarf að vera með mikla markaðs-
setningu til að vinna sig upp í svona áhorf. Þetta
er sá kostnaður sem þarf af fara í til að kynna
stöðina og við töldum þess vegna að það mætti
rökstyðja það að eignfæra jafnvel meira af þess-
um kostnaði. Þetta er lítill hluti af þeim kostnaði
sem við höfum lagt í að byggja upp þessa stöð“.
Það kemur einnig fram að stór hluti lána
félagsins sé fallinn í vanskil er þetta rétt?
„Þetta er alveg rétt, við höfum orðið að glíma
við fortíðardrauga varðandi sjónvarpsrekstur á
Íslandi. Þannig hefur verið erfitt að fjármagna
hugmyndir stjórnenda og stofnfjárfesta, við
höfum þurft að sýna fram á að þetta sé hægt.
Við höfum því þurfta að reka fyrirtækið að
mestu á skammtímaskuldum. Það er erfitt að fá
langtímafjármögnun þegar reksturinn er ekki
kominn yfir núllið. Ástæða þess að þessi lán eru
fallin í vanskil er að útboðið tók lengri tíma en
ráð var fyrir gert. Markmið útboðsins var að
sjálfsögðu að laga þessa stöðu félagsins, auka
eigið fé og breyta skammtímaskuldum yfir í
langtímaskuldir.“
Það kemur í ljós við lestur áætlana að í árslok
2001 er enn gert ráð fyrir að skammtímaskuldir
séu um 334 milljónir, verður staðan ekki erfið
þrátt fyrir aukningu á eigin fé og breytingu
skammtímaskulda yfir í langtímaskuldir?
„Við mátum það ásamt Íslandsbanka að þetta
væri nægjanlegt fyrir félagið. Um áramót voru
skammtímaskuldir um 580 milljónir. Þá var ÍS
ekki í teljandi vanskilum. Væntanlegt tekju-
streymi á að standa undir greiðslum á þessum
skuldum og áætlanir gera ráð fyrir því.“
Eignastaðan um áramót er ekki góð. Veltu-
fjárhlutfall er til dæmis lágt, er ekki erfitt að
vera í þessari stöðu núna?
Þetta er ekki auðveldur tími en hefur að vísu
ekki verið það frá byrjun. Á fyrsta heila rekstr-
arári félagsins var tap upp á rúmar 200 millj-
ónir. Staðan um áramót er einungis yfirlit yfir
fyrsta rekstrarárið og það er ekki hægt að ætl-
ast til þess hvorki í þessum rekstri né öðrum að
félög skili hagnaði á fyrsta árinu.“
Í lýsingu er gert ráð fyrir að auglýsingar í
sjónvarpi aukist töluvert á næstu árum og
SkjárEinn taki til sín töluvert af þeirri aukn-
ingu, er þetta raunhæft?
„Markmið stjórnenda er annað en það sem
reiknað er með í lýsingunni. Markmið okkar er
að vera með um 50% af sjónvarpsauglýsinga-
markaði árið 2005. Sú tekjuáætlun, sem var
gerð á sínum tíma í útboðinu hjá Burnham,
stóðst og vel það. Bara í desember vorum við 10
milljónum yfir áætlun, sem var jafnframt mark-
mið stjórnenda okkar í sölu auglýsinga. Hlutfall
sjónvarpsauglýsinga á móti heildarauglýsing-
um hefur verið að aukast verulega milli ára og
fóru sjónvarpsauglýsingar úr 32 prósentum í 45
prósent milli áranna 1999 og 2000. Í áætlunum
er einungis gert ráð fyrir 5–10% vexti á mark-
aðnum. Sjónvarpsauglýsingamarkaðurinn hef-
ur því vaxið meira en heildarauglýsingamark-
aðurinn. Eitt er markmið stjórnenda og annað
er það sem gert er ráð fyrir í áætlun. Þar er gert
ráð fyrir að auglýsingatekjur SkjásEins fari úr
um 573 milljónum á þessu ári í tæpar 900 millj-
ónir árið 2005. Þar erum við ekki að tala um að
Rúv fari út af sjónvarpsauglýsingamarkaði eins
og sumir fjölmiðlar hafa haldið fram. Við teljum
þessa aukningu raunhæft markmið.“
Almennur efnahagssamdráttur hlýtur samt
sem áður að koma við auglýsingatekjur eða
hvað?
„Auðvitað er þetta rétt. Hins vegar erum við
alltaf að bæta við okkur áhorfi og verðum þess
vegna ákjósanlegri miðill fyrir auglýsendur fyr-
ir vikið. Við erum stöðugt að auka auglýsinga-
tekjur okkar á milli mánaða vegna þess að aug-
lýsendur vilja fá sem mest fyrir peninginn.
Sumarið er hins vegar erfiður tími á auglýs-
ingamarkaði eins og allir vita. Við viljum meina
að í erfiðu árferði vandi menn betur til birtinga
og það skili sér til SkjásEins vegna þess að við
erum eina auglýsingsjónvarpið á Íslandi og í
harðnandi árferði hætta menn að borga áskrift-
ir og horfa á fría miðilinn.“
Það kemur einnig fram í áreiðanleikakönnun
Deloitte og Touche að vandséð sé að verðmæti
umfram bókfært verð felist í eignarhlutum ÍS í
Skjávarpi, Japís og SkjáEinum, hvert er þitt
mat á þessu?
„Ef við byrjum á SkjáEinum þá er Deloitte
og Touche að horfa eingöngu á verðmæti í árs-
reikningum. Þarna er ekki verið að meta við-
skiptavild, framtíðarvirði eða tekjustrauma
félagsins. Endurskoðendur meta ekki fyrirtæki
sem er með rúmar 100 milljónir í eigið fé og tap
upp á um 200 milljónir, á hundruð milljóna. Við
stjórnendur ÍS erum eðlilega á annarri skoðun.
Varðandi Skjávarpið og Japís þá er dreifi-
kerfi SkjásEins að töluverðu leyti í gegnum
Skjávarp á höfuðborgarsvæðinu og alfarið úti á
landi. Ef við værum ekki með Skjávarpið hefði
það veruleg áhrif á áhorfsmælingar SkjásEins.
Þessi eign er því verulega mikils virði fyrir
félagið. Skjávarpið er eina eignfærsla á dreif-
ingakerfi SkjásEins og því er 92 milljóna króna
eignfærsla ekki ofaukið fyrir það. Til dæmis er
dreifikerfi RÚV bókfært á um 650 milljónir í
dag. Varðandi Japís þá er það félag sem var að
velta í fyrra tæplega 300 milljónum og er að
velta um 500 milljónum á þessu ári og rekst-
urinn verður í jafnvægi. Áætlanir gera ráð fyrir
hagnaði á næsta ári hjá Japís.
Sá virðisauki sem búinn hefur verið til í Japís
gerir fyrirtækið meira virði en bókfærðar tæp-
ar 80 milljónir. Deloitte og Touche er einungis
að horfa á stöðuna í ársreikningi 31.12. árið
2000, ekkert annað. Við metum þetta á meira en
svo.“
Meira og minna allir fjölmiðlar á Íslandi fyrir
utan Fréttablaðið eru reknir á samblandi af
auglýsinga- og áskriftartekjum. Er mögulegt
að reka sjónvarpsstöð á þessum forsendum?
„Af okkar reynslu erum við sannfærðir um að
það sé hægt. Þetta er búinn að vera gríðarlegur
vöxtur undanfarið en reksturinn er að komast
fyrir vind. Við eigum að vísu enn eftir að um-
breyta efnahagsreikningnum til batnaðar. Við
höfum haft mikla trú á þessu rekstrarformi frá
upphafi og höfum það enn. Það hamlar áskrift-
armiðli að ná ekki til allra, bara áskrifenda. Með
því að vera í opinni dagskrá og ná til fleiri færð
þú meiri auglýsingatekjur.“
Hvernig sérð þú fyrir þér sjónvarp á Íslandi
eftir fimm ár, verða ennþá þrjár ráðandi stöðv-
ar Rúv, Stöð 2 og SkjárEinn?
„Já, ef menn einbeita sér að því sem þeir eru
að gera. Við erum á auglýsingamarkaðnum og
verðum þar. Stöð 2 er áskriftarsjónvarp og Rúv
er náttúrlega ríkisfjölmiðill. Ég ætla ekki að
leggja dóm á hinar tvær stöðvarnar en ég er
sannfærður um að okkar eining kemur til með
að bera sig.“
Rangar fullyrðingar hafa komið fram í fjölmiðlum segir Kristján Ra., fjármálastjóri ÍS
Fyrirkomu-
lagi fjármögn-
unar breytt
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kristján Ra. Kristjánsson, fjármálastjóri SkjásEins.
Íslenska sjónvarpsfélagið, sem rekur meðal
annars sjónvarpstöðina SkjáEinn, hefur verið
mikið á milli tannanna á fólki að undanförnu.
Tómas Orri Ragnarsson ræddi við Kristján Ra.
Kristjánsson, fjármálastjóra félagsins.
tomasorri@mbl.is
VIÐSKIPTI
16 FÖSTUDAGUR 13. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
AUÐUR Finn-
bogadóttir, fram-
kvæmdastjóri
MP Verðbréfa
hf., segir ótíma-
bært að gefa út
yfirlýsingu vegna
viðræðna við
Verðbréfastofuna
um sameiningu.
Aðspurð segir
Auður að MP
Verðbréf séu mun stærra fyrirtæki
en Verðbréfastofan og hafa tekið þá
stefnumótandi ákvörðun að verða
fjárfestingabanki. Kaup á Verð-
bréfastofunni eða sameining við
hana gæti verið æskilegur áfangi á
þeirri leið.
Eigið fé MP Verðbréfa var um
450 milljónir króna í lok síðasta árs
en eigið fé Verðbréfastofunnar í
kringum 185 milljónirkróna. Starfs-
menn MP Verðbréfa er nú 15 en 13
manns starfa hjá Verðbréfastof-
unni.
MP Verðbréf og Verðbréfastofan
Kaup og/eða
sameining
Auður Finn-
bogadóttir
Íslandssími
með afkomu-
viðvörun
ÍSLANDSSÍMASAMSTÆÐAN
hefur sent frá sér afkomuviðvörun
þar sem ljóst er að afkoma félagsins
fyrri hluta árs 2001 er lakari en gert
var ráð fyrir í áætlunum.
Í tilkynningu til Verðbréfaþings
Íslands kemur fram að kostnaður
vegna gagnasambanda við útlönd og
samtengigjalda er meiri en gert var
ráð fyrir og gengisþróun hefur verið
móður- og dótturfélögum óhagstæð.
Þá er afkoma Títans, sem Íslands-
sími á 58 % í, mun lakari en áætlanir
gerðu ráð fyrir.
Frá skráningu á markað 13. júní
sl. hefur gengi félagsins lækkað um
tæp 35% frá útboðsgengi til almenn-
ings, úr 8,75 í 5,70.
ESB skoðar sænsk-
an bankasamruna
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evr-
ópusambandsins hefur hafið rann-
sókn á samruna sænsku bankanna
Skandinaviska Enskilda Banken
AB og Förenings Sparbanken AB
en sameiginlegur banki yrði sá
næst stærsti á Norðurlöndum.
Í yfirlýsingu frá framkvæmda-
stjórninni segir að sameinaður
banki kunni að njóta yfirburða á
ýmsum sviðum bankaviðskipta í
Svíþjóð, einkum í bankaþjónustu
til einstaklinga og meðalstórra fyr-
irtækja. Bankarnir tveir tilkynntu
um samrunann í febrúar. Áforma
þeir að mynda nýjan sameiginleg-
an banka, SEB Swedbank. Aðeins
Nordea, sem var stofnaður í fyrra
við samruna finnsk-sænska bank-
ans MeritaNordbanken, danska
bankans Unidanmark og norska
bankans Christiania Bank og
Kreditkassen yrði stærri á Norð-
urlöndum.
Samkeppnisyfirvöld í Evrópu-
sambandinu hafa nú fjóra mánuði
til að rannsaka samrunann og taka
ákvörðun um hvort hún verður
heimiluð eða ekki.
Skandinaviska Enskilda Banken
sýndi áhuga á að kaupa ráðandi
hlut í Landsbanka Íslands hf. fyrir
nokkrum árum.