Vísir - 11.08.1979, Blaðsíða 14

14
Laugardagur 11. ágúst 1979.

(jÉoRGJ
Njálsgötu 112,
símar 18680 & 16513.
Smurða brauðiö er
sérgrein okkar.
ATH: aóeins framleitt
úrekta náttúruefnum
Fást um allt land
Sparið hundruð
þúsundo
meö endurryðvörn
á 2 ja ara fresti
RYÐVÖRN S.F.
Grensásvegi 18
Simi 30945
Sparið tugþúsundir
með mótor- og
hjólastillingu
einu sinni ó ári
BÍLASKOÐUN
^&STILLIWG
g t a-tO O
SKÚLAGÖTU 32
Uniljofr.Eldborg sf
Klapparstíg 25-27
S.M.A. barnamjólkiu frú Wyclh
hrmM uæst hcniii i itnasam-
S.M.A. er framlag
é óri barrtsins.
Atlar frekarí upplvsingar er
KEMIKALIA HF.
Skiphotti 27.
f,Imar: 2Ui3«og 2B377.
UPPBOÐ
Að kröfu tollinnheimtu ríkissjóðs í Hafnar-
firði verða neðangreindar ótollafgreiddar
vörur seidar á opinberu uppboði mánudaginn
13. ágúst nk. ki. 14.00 að Helluhrauni 2,
Hafnarfirði til lúkningar á aðflutningsgjöld-
um:
Smávarningur til húsgagnagerðar, varahlutir
i bifreiðir og lyftara, niðursoðnar matvörur,
leirstyttur, bifhjól, byggingarefni, sólningar-
efni og notaðar bifreiðar.
UPPBODSHALDARINN I HAFNARFIROI.
V,
&
DLAÐDURÐARDÖRN ÖSKAST
SÓLHEIMAR
Goðheimar
ALFHEIMAR
Glaðheimar
SiMI 86611 — SIMI 86611
Teikning af UB-65, fleytunni fordæmdu.
Fordæmd fíeyta
FYRIR ELLEFU ARUM sigldi
Sven Mogens-Larsen, ásamt
konu sinni ameriskri June að
nafni, frá Crookhaven á Suður-
Irlandi á snekkju sem þau áttu
og nefndist Grey Seal. Þann
morgun skoðuðu þau strand-
lengjuna i nánd við Cape Clear,
en uppúr hádegi var haldið yfir
til Fastnet Rock þarsem sér-
kennilegur viti stendur, reistur
fyrir meiren heilli öld.
Um hálfsjöleytið um kvöldiö
fengu þau sér bita á þiljum uppi
i bliðviðrinu, en þá bar fyrir
þau óvænta sýn: Fyrst heyrðist
hálfkæföur sprengjudynur, en
siöan tók sjórinn að ólga i litiö
meiren hundrað metra fjar-
lægð. Sven bað konu sina og
börn sem lika voru á snekkjunni
að taka nú vel eftir þvi honum
skildist að kafbátur væri að siga
uppá yfirborðið rétthjá. Andar-
taki seinna bólaöi á turninum
og siðan rauf stafninn vatns-
skorpuna. I þessum svifum
veittu þau athugli einkennis-
búnum manni sem stóð á kaf-
bátnum framantil, og skipti
engum togum að nær samstund-
is var sá herramaður á bak og
burt. Hjónin og börn þeirra tvö
sáu þetta öll gapandi af undrun.
Og ekki nóg með það: öll uröu
þau litlu seinna vitni að þvl að
kafbáturinn sjálfur leystist upp
I ekki neitt og sjórinn varð aftur
einsog spegill. Samt hafði Sven
unnist timi til að bera sjónauka
að augum, og þannig greindi
hann einkennisstafi bátsins:
númerið var 65!
Þau biðu nú enn um stund til
að sjá hvort önnur sprenging
heyrðist neöansjávar. En svo
varð ekki og Sven þokaöi
snekkju sinni yfirá þann blett
þarsem kafbáturinn hafði sést.
Eitthvert brak hlyti að fljóta
upp ef þetta hefði verið eitthvað
annaðen missýning. En særinn
glampaði tær og sléttur og ekki
einu sinni oliubrá á yfirborðinu.
Sven beið ekki boðanna að
láta irsku strandgæsluna vita,
en hún hafði ekki spurnir af að
neinum kafbáti heföi hlekkst á
né væri saknað um gervallt
Norður-Atlantshaf.
Ekki fékk Sven gleymt þess-
ari furðulegu sýn, og þegar
hann kom heim til Baltimore
tók hann að kynna sér hafsvæöið
við Suðvestur-Irland, einkum
útaf Cape Clear — ef vera kynni
að hann rækist á einhverja vis-
bendingu um kynlegar kafbáta-
ferðir á þeim slóöum.
Loks fundu þau hjón stutta
umgetningu i bók sem greindi
frá atburðum i fyrri heimsstyrj-
öld: Siðla dags 10. júli 1918 bar
svo til skammt frá Fastnet Rock
að ameriskur kafbátur, AL2,
undir stjórn skipherra sem
Foster nefndist, skaut hringsjá
sinni uppúr sjó og kom þá i ljós
einhver furðuhlutur rétt fram-
undan. Þegar betur var að gáð
reyndist þetta vera þýskur kaf-
bátur sem mjakaöist áfram að
mestu ofansjávar. Foster skip-
herra lét hefja vanalegan við-
búnað, en naumast gafst ráð-
rúm til nokkurra aögerða þvi
sprenging virtist verða rétt
framanviö þýska kafbátinn og
hann tók að sökkva. En áður
hafði Foster séð mann standa á
stefni hans með krosslagðar
hendur á brjósti, öldungis
hreyfingarlaus, en var horfinn
þegar sjórinn laukst saman yfir
bátnum.
Þetta gerðist kl. 18.30, staðar-
ákvörðun: 51 gr. 7 min. norður,
og 9 gr. 42 min. vestur.
Samkvæmt frásögn Fosters
skipherra var báturinn UB 65,
en Sven hafði séð töluna 65.
Honum fór nú að flögra margt i
hug og ákvað að halda áfram að
athuga málið.
Sven átti leið til Munchen og
leit þar inni flotaskjalasafnið i
Institut fur Zeilgeschuche. Þar
gróf hann upp kynlega sögu:
UB 65 var smiðaöur i Ham-
borg, sjósettur 26. júnl 1917, hóf
þátttöku i hernaði I ágúst sama
ár, 500-600 tonn, áhöfn: 34, skip-
herra: Kapitanleutant Scheele.
Ögæfan skall á strax er kjöl-
urinn var lagður: maöur
kramdist til bana þegar biti
losnaði úr krana og annar særð-
ist til ólffis. Eldur gaus upp i
vélarrúmi umþað er báturinn
var að verða fullbúinn og þrir
menn létu lifið. Þessum óhöpp-
um héldu ráðamenn leyndum
svo eigi blossuðu upp sögusagn-
ir sem yllu kviða og vantrú
meöal sjómanna.
I reynsluförinni bar svo við að
skipherra sendi reyndan kaf-
bátsmann framá bátinn ein-
hverra erinda, en hann gekk
rakleitt i sjóinn. Þegar báturinn
kafaði i fyrsta sinn réttvið land I
Norðursjó ætláði hann aldrei að
nást upp aftur og áhöfnin var
nær dauða en lifi þegar það
loksins tókst.
Nú skyldi halda til hafs og
berja á Bretanum, en þegar
tundurskeyti voru sett um borð
sprakk eitt þeirra og grandaöi
sex manns, þeirra á meðal öðr-
um stýrimanni.
Eftir þetta virtist fjandinn
laus I skipinu. Hver skipverja af
öðrum fullyrti að hinn látni ann-
ar stýrimaður gengi þar ljósum
logum. Einn lýsti þvi sérstak-
lega að hann hefði séð hann
ganga framá stafn og standa
þar nokkra stund með kross-
lagöar hendur á brjósti.
Reynt var með öllum ráðum
að þagga niður sögusagnir þess-
ar. Aðstoðarmanni Schröders
aömiráls var samt gert aðvart,
en ekki þóttu önnur ráð hald-
betri en kenna útsendurum
Breta um alltsaman, þeir áttu
að spinna upp draugasöguna.
UB 65 mun hafa sökkt skipi á
Ermarsundi fljótlega eftir að
hann hélt úr höfn á ný. Daginn
þareftir átti að leggja til atlögu
við skip úr breska flotanum, en
þá birtist hinn látni stýrimaður
þremur mönnum samtimis.
Hann stóð framá stafni einsog
fyrr. Ahöfnin var skjálfandi af
hræðslu næstu daga, en tókst
samt að sökkva einu skipi og
laska annað.
Þegar báturinn var kominn til
hafnar sást stýrimaður enn.
Um það leyti varö fyrsti stýri-
maður fyrir sprengikúlu og lést.
Schröder aömiráll likaði mið-
ur allur draugagangur I skipum
sinum sem von var, á slikan ó-
vin tjóáði ekki aö skjóta. Hann
brá þvi á annað ráð og lét prest
frá hinni lúthersku kirkju
syngja messu i skipinu og biöja
sjálfan guð og vernd fyrir iilum
öndum.
Gekk nú allt skaplega um
hrið, og UB 65 barði rösklega á
Bretanum, undir stjórn sama
kapteins, en með nýrri áhöfn.
I maí 1918 skyldi haldið allt
suöur i Biskaya-flóa til árása á
skipalest. En undan Landsenda
á Norðvestur-Spáni ærðist aðal-
skyttan, sagðist hafa rekist á
draug I þýskum foringjabún-
ingi. Stýrimaðurinn var kominn
aftur þrátt fyrir allan messu-
söng, og hitt lika að enginn af á-
höfninni utan skipherra vissi
um furður þær sem gerst höfðu
áður. Unnt var að róa skyttuna i
bili, en hann var ekki fyrr búinn
að hrista af sér þá sem settir
voru til að gæta hans en hann
svipti sig lífi.
Sama kvöld fótbrotnaði véla-
meistari, og næsta morgun þeg-
ar báturinn var kominn uppá yf-
irborð að eltast við amerisk skip
hljóp einn foringjanna i sjóinn
og synti úti buskann. Sást hann
aldrei framar.
Að kvöldi þess dags laskaöist
UB 65 I viðureign við herskip
bandamanna og sökk til botns,
en dýpi var ekki svo mikið að
sakaöi. Meöan hann hvildi á
hafsbotni ætlaði allt af göflun-
um að ganga innanborös, að þvi
er greint er frá i skipsdagsbók-
inni. Grænhvitum eldglæringum
brá fyrir hér og hvar um skipið,
og sumir töldu vofur ýmist
koma i ljós eða hverfa.
Skipherra tókst samt að láta
gera við helstu skaða og komast
til hafnar. Þar fór fullnaðarvið-
gerð fram, og á nýjan leik hélt
UB 65 úr höfn. Hann varð fyrir
tundurskeyta-árás i Norðursjó,
en slapp, og siðan bárust eigi
frá honum önnur tiöindi en frá-
sögn Fosters skipherra á AL2.
Hinn 31. júli telja þýsk flotayfir-
völd hann af.
Rekistefna var gerð útaf at-
buröum þessum hjá þýska sjó-
hernum, en ekkert látiö opin-
berlega uppi. Naumast þótti
einleikið hve mögnuð óhöpp
sóttu á þetta skip, og sjálfur
Schröder aðmlráll taldist viss
að draugur gengi þar ljósum
logum og byggi þvi fárleg enda-
lok. Svo langt gekk sú athugun
að leyniþjónusta hersins stóð
fyrir vitnaleiðslum — sem raun-
ar leiddu ekkert i ljós annaðen
þær staöhæfingar fyrrverandi
skipverja að bölvun hlyti að
hafa hvírtá kafbátnum, hefðu sú
vissa leitað á þá með lamandi
hrolli alltfrá komið var um
borð. Stýrimaðurinn látni var á
svingli um allt, en oftast meö
hendur krosslagðar á brjósti og
grafkyrr einsog myndastytta —
uns hann leystist upp.
Max Hecht prófessor i sál-
fræði lét svo um mælt eftir at-
hugun á kringumstæöum i UB
65 að engin skýring lægi á lausu,
ekki virtust brögð i tafli hjá
skipverjum og engin lausn gát-
unnar nærtækari en að dulinn
máttur hefði haldið öllu á skip-
inu i heljargreip.