Vísir - 18.10.1979, Qupperneq 8

Fimmtudagur 18. október 1979
8
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjdri: Davlð Guömundsson
Ritstjórar: Úlafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra trétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guð
vinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson. Útlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson,
Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Sfðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.000 á mánuði
innanlands. Verð i lausasölu
200. kr. eintakið.
Prentun Blaöaprent h/f
Ríkíö
Ekki verður annað sagt en
stefnuyfirlýsing kjaramálaráð-
stefnu Vinnuveitendasambands
(slands valdi nokkrum vonbrigð-
um. Sérstaklega þau tvö atriði,
að ríkisvaldið verði aðili að
kjarasamningum og, að vinnu-
veitendur skuli vera búnir að
sætta sig við sjálfvirk vísitölu-
ákvæði i kjarasamningum sem
óhjákvæmilega nauðsyn, spurn-
ingin sé aðeins um framkvæmd-
ina.
Megintillaga Vinnuveitenda-
sambandsins er sú, að kjara-
málastefna fyrir næstu tvö ár
verði ákveðin í þríhliða viðræð-
um vinnuveitenda, launþega og
í kjarasamningana?
KjaramálaráOstefna VSl lagöi m.a. til, aö kjaramálastefna næstu tveggja ára veröi
mörkuö i þrfhliöa viöræöum vinnuveitenda, iaunþega og rfkisvalds. En er rikisvaldiö
eölilegur aöili aö kjarasamningum vinnuveitenda og launþega?
Vísitöluákvæði ölafslaga sem svo hefur verið nefndur.
og atvinnumálum eða lífskjör
launþega betri.
Það er áreiðanlega farsælast,
að vinnuveitendur og launþegar
semji á eigin spýtur um kaup og
kjör án afskipta ríkisvaldsins og
á eigin ábyrgð, og handhafar
rikisvaldsins sinni sínum eðli-
legu verkefnum á sviði efna-
hagsmála, fyrst og fremst ríkis-
fjármálunum og peningamálun-
um.
Vissulega eru svo Ijósir punkt-
ar í ályktun VSI. Til dæmis: Það
markmið VSI, að breytingar á
kjarasamningum verði gerðar
innan þeirra marka, að þær hafi
ekki i för með sér aukinn heildar-
ríkisvaldsins í þeim tilgangi að
f inna leiðir að því marki, að nýir
kjarasamningar leiði ekki til
aukinnar verðbólgu.
Páll Sigurjónsson formaður
VSI minnti á það í ræðu sinni á
kjaramálaráðstefnunni, að verð-
bætur á laun eru nú ákveðnar
með lögum og þvf verði ekki
breytt án atbeina stjórnvalda.
Þetta er rétt, og á meðan þessi
sjálfvirku kauphækkunar-
ákvæði eru f gildi, hafa laun-
þegar og vinnuveitendur lítið um
að semja.
þyrfti því að fá felld úr gildi. Að
þvf slepptu verður ekki séð, að
ihlutun ríkisvaldsins um kjara-
samninga geti orðið til bóta.
Reynsla okkar sjálfra og ann-
arra af íhlutun ríkisvaldsins um
kjarasamninga er slæm. Hér á
landi hefur ríkisvaldið um langt
skeið verið með puttana i f lestum
kjarasamningum, og allir sjá
árangurinn af því kukli. Sjálf-
sagt vakir fyrir vinnuveitendum,
að afskipti rfkisvaldsins verði
með skipulegri hætti en þau hafa
verið til þessa og stefnt að ein-
hvers konar „kjarasáttmála",
Reynsla annarra þjóða af þessu
fyrirbæri, t.d. Breta, er því mið-
ur ekki svo góð, að hún gefi til-
ef ni til bjartsýni. Að því leyti sem
ástæða er til að huga að fyrir-
myndum erlendis f rá, virðist nær
að líta t.d. til Vestur-Þýskalands,
en þar er íhlutun ríkisvaldsins
um kjaradeildlur beinlínis bönn-
uð samkvæmt sjálfri stjórnar-
skránni. I Vestur—Þýskalandi
gera samtök launþega og vinnu-
veitenda út um kjaramálin sín á
milli í frjálsum samningum,
oftast án vinnustöðvana, og óvíða
er meiri stöðugleiki í efnahags-
launakostnað, hlýtur að verða
grundvallarskilyrði nýrra kjara-
samninga. Og þurfi á annað borð
að semja um vísitölutryggingu
launa, eru tillögur V:S.I um breyt-
ingar á vísitöluákvæðunum til
mikilla bóta. Með þeim er t.d.
stefnt að því, að sömu launa-
hækkanirnar gangi ekki inn í
vísitöluna hvað eftir annað,
breytingar á beinum sköttum og
gjöldum og niðurgreiðslu vöru-
verðs hafi ekki áhrif á verðbóta-
vísitölu og meira tillit verði tekið
til viðskiptakjarabreytinga en nú
er gert.
Flottl tll freisis
Senn fara fram kosningar i
Háskóla tslands. Þá munu
stúdentar taka afstööu til þess
hvaöa efni eigi aö tileinka fuil-
veidisdegi lslendinga fyrsta
desember.
VAKA félag lýöræöissmnaöra
stúdenta býöur aö þessu sinni
fram efniö „Fldttafólk”. Er
ætlunin aö ræöa þaö út frá
þremur mikilvægustu þáttum
mannlifs, mannrdttindum,
freisi og sjálfstæöisbaráttu. Er
tilhlýöilegt aö landsmenn geri
þetta aö umhugsunarefni á degi
fullveldis okkar.
Nú kunna margir aö segja
sem svo, aö hérséum gamalt og
þvælt efni aö ræöa. Ég er sam-
mála um aö efniö er gamalt.
Flótti til betra lifs hefur veriö
stór þáttur mannkynssögunnar.
Hinsvegar er efni þetta ferskt.
Þó menn viti glöggt hverjar or-
sakir flóttamannavandamálsins
eru, fæst engin lausn. Þvi er
þörf þess, aö menn hugi vel aö
þessum málum. tslendingar
hafa litiö þurft aö kynna sér
þessi mál. Slikt kom vel fram I
hinum einstrengingslegu og
andlausu greinum er skrifaöar
vorusem gagnrýni á komu hins
vietnamska flóttafólks hingaö
til lands. Meöan slikar raddir
láta i sér heyra er ástæöa til aö-
geröa. VAKA telur aö þar eö
aldrei hefur veriö fjallaö um
efniþetta af einhverri kostgæfni
sétilvaliö aö gera þaö á fyrsta
desemberhátiöinni.
„Oft veröa sömu bátarnir fyr-
ir mörgum árásum og þess
eru dæmi aö aöeins fáeinar
hræöur halda lifi á vatns- og
matarlausum bátunum meö
þvi aö lifa á kjötinu á hinu
dauöa fólki, og horfa síöan
máttvana á þegar sjávarfugl-
arnir gogga augun úr and-
vana fjölskyldumeölimum.”
tlr hvaöa hryllingssögu er
þessitilvitnuntekin? Nei, þaöer
ekki Edgar Allan Poe sem mæl-
ir þessi orö, heldur vietnamskur
flóttamaöur. I nýútkomnu
Vökublaöi er aö finna viötal viö
þennan mann um hættur þeirra
er flýja hörmungar Vietnam.
Hvi leggur fólk lif sitt i' slikar
hættur? Þessu lýsti hinn viet-
namski skýrt: „til þess aö
öölast bæöi frelsi og betra lif.”
Flóttafólk i heiminum er um
13 milljónir. Flest býr þaö viö
bág kjör, hungur fátækt og von-
leysi. Flestir flýja kúgunar-
stjórnir einræöis- ellegar al-
ræöisafla. Straumurinn liggur
frá Vietnam, Kampútseu,
austantjaldslöndum, Chile,
Kúbu og svo mætti lengi áfram
halda. Ekki má gleyma striös-
hrjáöum og landlausum
Palestinumönnum. Eru þeir
einir taldir um 2.5 milljónir.
Flóttamannavandamáliö er
hvorki litilvægt né auöleyst. Þaö
er skylda allra lýöræöisþjóöa aö
vinna aö lausn þess. Islendingar
eru þar ekki undanskildir.
Vantar mikiö á aö landsmenn
geri sitt besta til styrktar þessu
fólki á flótta til frelsis. Sá mein-
legi misskilningur rikir manna
Óskar segir aö mikiö vanti á aö tslendingar gerl sitt besta til styrktar flóttafólki I heiminum, sem nú sé
taliö um ia milljónir manna.
neðanmóls
Óskar Einarsson, formaöur
Vöku, félags lýöræöissinnaöra
stúdenta segir I þessari grein aö
þaö sé fyrir neöan allar hellur,
aö einungis 25% stúdenta taki
þátt i 1. desemberkosningunum
i Háskólanum, en þaö hafi gerst
á siöasta ári.
á meöal aö þetta sé vandi er
hjálparstofnanir einar eiga aö
glima viö. Nei, þetta er vandi
okkar allra. Meöþví aö hugleiöa
orsakir vandans hljóta allir aö
sjá gildi lýöræöis. Einungis
virkt lýöræöiveitir mönnum full
mannréttindi og frelsi. Þvi er
slik hugleiöing tilvalin á degi
sem landsmenn minnast fengins
fullveldis. Hún er einnig nauö-
synleg til þess aö menn hafni
ekki I þeirri gryf ju aö efast um
ágæti lýöræöisskipulagsins.
Aö lokum hvet ég alla
stúdenta aö mæta á kjörfundinn
mánudagskvöldiö næsta. Siöast
kusu einungis um 25 hundraös-
hlutar stúdenta. Er slikt fyrir
neöan allar hellur, sérstaklega
þegar litiö er á þá staöreynd aö
þetta hefur leitt til hörmungan-
samkundu ár hvert i kvik-
myndahúsi Háskóla íslands.
Breytum þessari ógæfu áöur en
heiöur stúdenta er aö engu gerö
ur.