Vísir - 15.01.1980, Blaðsíða 8

VjÉSXR Þriöjudagur 15. janúar 1980
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjori: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: olafur Ragnarsson
Höröur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Ðlaöamenn: Axel Ammendrup. Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Páll Magnusson, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson.
iþrottir: Gylfi Kristjónsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V André'sson, Jens Alexandersson.
Uflit og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson
Auglysinga og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson. t
Auglysingar og skrifstofur:
Siöumula e. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.500 á mánuöi
innanlands. Verö i lausasólu
230 kr. eintakið.
Prentun Blaöaprent h/f
Lagmetið og Sðlustofnunin
Lagmetisiönaöurinn er lltiö eöa ekkert betur á vegi staddur i dag en hann var þegar
Sölustofnun iagmetis var komiö á fót og rikiö fór aö hafa afskipti af þessari útflutnings-
grein. Alvarlegast er þó, hve eftirliti með framleiöslunni er ábótavant.
Málefni Sölustofnunar lag-
metis eru enn einu sinni komin í
sviðsljós fréttanna vegna gall-
aðrar framleiðslu og eins konar
upplausnar hjá fyrirtækinu.
Kvartanir um galla á fram-
leiðslu aðildarfyrirtækja stofn-
unarinnar hafa borist úr ýmsum
heimshlutum að undanförnu,
dótturfyrirtæki stof nunarinnar
vestan hafs hefur verið lokað,
bæði framkvæmdastjóri Sölu-
stofnunarinnar og stjórnarfor-
maður sagt störfum sínum laus-
um og stórir framleiðsluaðilar
hugieiða að segja sig úr stofnun-
inni.
Vegna gallaðrar framleiðslu
niðursuðu-og niðurlagningar-
verksmiðjanna, sem selja vöru
sína undir vörumerki Sölustofn-
unar lagmetis, er nú rætt vítt og
breitt um gæðaeftirlit með fram-
leiðslunni og er engu líkara en
framleiðendurnir sjálfir vilji
skella skuldinni á Rannsóknar-
stofnun fiskiðnaðarins. Hún
hefði átt að hafa betra eftirlit
með þeirri vöru, sem verið er að
senda úr landi, en raun beri vitni.
Aftur á móti virðist sem þessum
framleiðendum finnist nánast
allt í lagi, að þeir láti hvað sem er
i dósirnar. Hvarf lar að manni að
i stað þess að reynt sé að bæta
framleiðslunaogauka eftirlitið í
i verksmiðjunum sjálfum, leggí
eigendur sumra jjeirra meiri
áherslu á að snúa á Tiannsóknar-
stofnunina, meðal annars með
því að senda henni valin sýnis-
horn til dæmis af gaffalbitum,
sem gefi alranga mynd af þeirri
framleiðsluvöru sem þeir eru að
fá útflutningsvottorð fyrir.
í Ijós hefur komið, að sú hafi
orðið raunin á í sambandi við
gaffalbitasendingu, sem fór til
Sovétríkjanna. Sendingin í heild
var gölluð, en sýnin, sem verk-
smiðjan sendi til þess að fá út-
f lutningsvottorð, voru á hinn
bóginn í lagi. Það er í raun ótrú-
legt, að slíkt geti gerst hjá þjóð,
sem byggir afkomu sína á
veiðum og vinnslu sjávarfangs
og á undir högg að sækja á mörk-
uðum erlendis.
Auðvitað er eina leiðin til þess
að koma í veg fyrir að stórgölluð
vara sé send úr landi, sú að hafa
stöðugt eftirlit með framleiðsl-
unni í verksmiðjunum sjálfum
frá degi til dags, enda verður lítið
að gert eftir að varan er komin í
dósirnar og farin á markað. En
til þess að þetta verði í lagi þarf
tvennt, annars vegar hugarfars-
breytingu framleiðendanna og
hins vegar fleira sérmenntað
fólk á sviði matvælaframleiðslu.
Allmargir matvælaf ræðingar eru
væntanlegir frá námi á næstunni
og verðum við að vona, að for-
ráðamenn þeirra fyrirtækja, sem
þarna eiga hlut að máli, nýti sér
þekkingu þeirra og sjái sóma
sinn í því að fara að reglum varð-
andi meðferð og vinnslu þess
hráefnis, sem þeir nota í lag-
metisframleiðslu sína.
Eðlilegt hefði verið að Sölu-
stofnun lagmetis hefði haft með
höndum framleiðslueftirlit í lag-
metisiðjunum sem aðild eiga að
stofnuninni á svipaðan hátt og
Sölumiðstöð hraðf rystihúsanna
og Sjávarafurðadeild SíS hafa
haft með höndum hjá þeim fyrir-
tækjum sem selja framleiðslu
sina fyrir milligöngu þessara að-
ila. En Sölustofnunin hefur
hvorki sinnt þessu verkefni né
mörguöðru, sem þörf hefði verið
á undanfarin ár.
Nú er svo komið, að íslenskur
lagmetisiðnaður er lítið eða ekk-
ert betur á vegi staddur en hann
var þegar Sölustofnuninni var
komið á fót fyrir einum sjö
árum. Starfsemi hennar hefur
verið samfelld sorgarsaga og
hefur þar fengist enn ein sönnun
þess, að það kann ekki góðri
lukku að stýra, þegar ríkisvaldið
fer að fálma inn á svið, sem ætti
að vera í höndum einkaaðila.
hEt ekki mynntur
minnihlutastjórn”
..SjálfstæOisflokkurlnn mun ekkl verja sllka stjórn vantraustl.” segir
Gelr Haiigrfmsson sem nú hefur skliaö umboði sínu til stlórnarmyndunar
Ég tel þjóðstjórn undir rikj-
andi aðstæðum engan neyðar-
kost heldur visbendingu um að
allir flokkar standi saman að
þvi að koma verðbólgunni niður
i það stig sem er I nágranna-
löndum okkar”, sagði Geir
Hallgrimsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins I gær, þegar
hann boðaði blaðamenn á sinn
fund. Þar skýrði hann frá þvi,
að hann hefði skilað forseta um-
boði sínu til stjórnarmyndunar,
þar sem hann teidi, að svo
stöddu, ekki von um árangur
frekari tilrauna af sinni hálfu tii
myndunar meirihlutastjórnar
jafnframt lagði hann fram
greinargerö um stjórnarmynd-
unarviðræðurnar og gögn sem
formennirnir hafa fengið frá
Þjóðhagsstofnun og Seðla-
banka.
Hann var spurður, hvortekki
heföi fariö óþarflega langur tlmi
I „þreifingar” og óformlegar
umræöur i staö þess aö hefja
formlegar stjórnarmyndurnar-
viðræöur.
„Ég geri ekki mikið úr þeim
mun, sem þarna er á, og tel aö
óformlegar könnunarviöræöur
muni frekar leiöa til árangurs
en hdtlölegar viðræöur meö
nefndir sitjandi hver á móti
annarri sem þora ekkert að
segja. — Ekki vegna þess, sem
gæti oröiö til árangurs, heldur
af hræöslu viö aö spillu fyrir
árangri”.
Vilja fullreyna aðra
möguleika.
1 greinargerö Geirs segir, aö i
viöræöunum um myndun þjóö-
stjórnar undanfarna daga hafi
þaö veriö staöfest, aö allir
flokkarséusammálam bæði um
meginvandamálin sem leysa
þarf, svo og nokkur aöalatriði i
nauösynlegum ráðstöfunum,
þótt ágreiningur sé um Utfærslu
og áherslur. Hann teldi ekki, aö
þessi ágreiningur væri þaö sem
kæmi í veg fyrir samkomulag
aö svo stöddu, heldur hitt, aö
menn vildu fullvissa sig um,
hvort aörir möguleikar væru
fyrir hendi, áöur en þeir væru
reiöubúnir til aö einbeita sér aö
samstjórn allra flokka. Hann
sagöi, aö timinn,sem hann heföi
haft til stjórnarmyndunar heföi
veriö mjög vel nýttur og benti i
þvi sambandi á þau gögn, sem
lögð voru fram á fundinum.
Hann sagöist ennfremur telja
mikilvægt aö formenn allra
flokka hefðu komiö saman a
löngum fundum og myndi þetta
hvorttveggja koma til góöa I
áframhaldandi stjórnarmyndun
hver sem á héldi.
Mál sem samstaða er
um.
Þau mál, sem viötæk sam-
staöa var um hjá flokkunum
voru: aö brýnt sé aö draga úr
veröbólgunni — aö þvl marki
yröi ekki náö nema meö þvi aö
stööva eöa draga verulega úr
um tima vixlgangi kaupgjalds
ogverölags —aöbyröumsem af
þvi leiöir veröi skipt eftir eína-
hag og lendi ekki á hinum lægst-
launuðu — aö samræma aö-
geröir i launa- og verðlagsmál-
um annars vegar og um styrka
stjórn f jármála rikisins og pen-
Geir Hallgrimsson
ingamála hinsvegar — aö leggja
áherslu á þróun orkumála og
notkun innlendrar orku i sem
rikustum mæli.
Geir lýsti vonbrigöum meö
tilliti til þess þjóöarvanda sem
við blasti, aö ekki skyldi hafa
reynst unnt aö laöa menn til
málamiölunar og samstööu,
sem vísað gæti leiö úr ógöngun-
um.
Þá gerði hann grein fyrir
þeim hugmyndum, sem hann
hefði lagt fram til málamiöl-
unar sem umræöugrundvöll aö
myndun þjóöstjórnar. Slik
stjórn yröi mynduö til aö gang-
ast fyrir breytingum á kjör-
dæmaskipan og kosningalögum
annarsvegar, og ná veröbólg-
unni niöur i 15-20% á einu ári
hinsvegar.
Upplýsingar en ekki
gæðastimpill
Geir var spuröur, hvort sú til-
högun aö senda tillögur til Þjóö-
hagsstofnunar og Seölabanka til
aö fá á þær sérstakan gæöa-
stimpil yröi ekki fordæmi, sem i
framtlöinni yröi notaö, til
dæmis i kosningum.
Hann sagöi, aö hugmyndir
væru ekki sendar þessum stofn-
unum til að fá á þær gæöa-
stimpil eöa leggja þær undir
dóm heldur til aö fá upplýs-
ingar. Siðan myndu menn vega
og meta þær upplýsingar.
Sjálfur heföi hann sitthvað viö
niöurstööur Þjóöhagsstofnunar
að athuga og heföi mælt sér mót
viö forstööumann stofnunar-
innar til aö ræða þaö viö hann.
Honum þættiekkert verra þó út-
reikningar væru ekki eins frá
báöum stofnunum. Menn
myndu skoða báöa og draga
siöan af þeim ályktanir. Slikar
stofnanir gætu aldrei oröiö dóm-
stóll i pólitlskum umræðum, en
■menn yröu aö kunna aö nota
þessar stofnanir,sem þeir heföu
sjálfir sett á stofn. En stjórn-
málamenn yrðu aö taka tillit til
miklu fleiri þátta viö
ákvaröanatöku.
Geir var spuröur, hvort Sjálf-
stæöisflokkurinn, sem ekki heföi
lagt fram sérstakar hugmyndir,
héldi fast viö leiftursóknina.
„Sjálfstæöisflokkurinn er
reiðubúinn til málamiðlunar”,
svaraöi hann.
Hvort einhver visbending
heföi komiö fram i viöræöunum
um hvort Alþýðubandalagið
væri fáanlegt til að slá af i
varnarmálunum. „Nei, ég hef
enga heimild til aö segja neitt
um slikt”.
Gengi Sjálfstæðisfloidiurinn
til viöræöna um stjórnarsam-
starf viö Alþýðubandalagið ef
þaö óskaöi þess.’ Þvi sagöist
Geir svara þeim Alþýöubanda-
lagsmönnum, ef eftir þvi yrði
* leitaö.
Geir Hallgrimsson sagöist
vilja, aö þaö kæmi skýrt og
greinilega fram, aö hann væri
ekki hlynntur minnihlutastjórn
og Sjálfstæðisflokkurinn myndi
ekki verja slika stjórn van-
trausti.
— JM