Vísir - 02.02.1980, Blaðsíða 8

vtsm
Laugardagur 2. febrúar 1980
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdast jóri: Davió Guðmundsson
Ritstjorar: Olafur Ragnarsson
Hdrður Einarsson
Ritstjornarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elías Snæland Jónsson.
Frettastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldor Reynisson, Jonina Michaelsdöttir. Kafrin
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sigurveig Jonsdóttir, Sæmundur Guðvinsson.
Iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson, Jens Alexandersscn.
Ullit og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson.
8
Auglýsinga: og sölustjóri: Páll Stefánsson Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. II innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglysingar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Forréttindin 09 bjórinn
AUir þeir, sem fara út fyrir landsteinana mega nú kaupa sér áfengt öl, fslenskt eöa
erlent, þegar þeir koma aftur heim. Hætt er viöaö þeir, sem heima sitja telji nú brotiö
á sér og þrýsti á um aö fá aö drekka sömu veigar og feröalangarnir i forréttinda-
hópnum.
Fram til þessa hef ur ekki ver-
ið meirihluti á Alþingi fyrir að
leyfa almenna sölu áfengs öls
hér á landi, enda tvíeggjuð ráð-
stöf un, ef tekið er tillit til reynslu
ýmissa nágrannaþjóða í þeim
efnum.
Aftur á móti haf a tveir tiltölu-
lega fámennir hópar þjóðfélags-
þegna, farmenn og flugliðar,
haft leyfi yfirvalda til þess að
f lytja inn og drekka áfengt öl um
alllangt skeið. Nú hefur for-
réttindahópurinn verið stækkað-
ur og öllum sem koma til landsins
verið veittur sami réttur til að
kaupa þessar veigar.
Bjórinn sækir á, án þess að á-
fengislögum sé breytt og Alþingi
fái þar nokkru um ráðið.
Björn Hermannsson tollstjóri,
rifjaði í grein í Vísi á dögunum
upp sögu bjórréttinda farmanna
og flugliða, og kom þar fram, að
allt f ram til ársins 1965 voru eng-
in skráð ákvæði um það, hvað
ferðamenn eða farmenn mættu
hafa með sér til landsins, en að
sögn Björns sköpuðust smám
saman hefðir um þetta.
Með breytingu á tollskrárlög-
um, sem gerðar voru að frum-
kvæði f jármálaráðuneytisins
síðla árs 1965, var bætt inn heim-
ildarákvæði, sem reglugerð, er
gefin var út í ársbyrjun 1966,
studdist við.
Þessi reglugerð heimilaði þó
einungis farmönnum á skipum
að hafa bjór meðferðis við komu
til landsins, en hvorki flugliðum
né farþegum.
Eftir tæplega þriggja ára
þrýsting á kerfið var flugáhöfn-
um veitt heimild til þess að hafa
bjór meðferðis við komu til
landsins í nóvember 1968.
Þessi skipan hefur haldist ó-
breytt á tólfta ár. Farþegar og
ferðamenn hafa maldað í móinn,
og öðru hverju hefur verið rætt
um þetta misrétti opinberlega, en
það var ekki fyrr en Davíð
Scheving Thorsteinsson, iðnrek-
andi, lét til skarar skríða gegn
kerfinu nú eftir áramótin með
því að kaupa bjór í Fríhöfninni á
Keflavíkurflugvelli og krefjast
þess að fá hann afhentan, að
máliðtók kipp. Fjörugar umræð-
ur hófust og töldu flestir þarna
um réttindamál að ræða, fráleitt
væri að starfsmenn flugfélaga
og skipafélaga nytu forréttinda
varðandi bjórinnf lutning, en aðr-
ir (slendingar, sem ferðuðust
milli landa, ekki.
Sighvatur Björgvinsson, fjár-
málaráðherra, tók svo af skarið i
bjórmálinu í vikunni og gaf út
þriðju bjórreglugerð ráðuneytis-
ins, þar sem kveðið er á um, að
ferðamenn hafi sama rétt og
flugliðar og farmenn til þess að
kaupa bjór I Fríhöfninni við
komu til landsins.
Sighvatur átti aðeins tveggja
kosta völ í þessu máli. Annars
vegar var sá kostur, er hann
valdi og hins vegar að svipta far-
menn og flugliða þeim forrétt-
indum, sem þeir hafa haft. Nið-
urstaðan hefur almennt hlotið
góðan hljómgrunn og yfirgnæf-
andi fjöldi þeirra, sem komið
hafa til landsins síðan hún tók
gildi, nýtt sér réttinn til að kaupa
bjór.
Aftur á móti telja ýmsir, og
það réttilega, að þótt f ullur jöf n-
uður sé nú kominn á milli þeirra,
sem fari út f yrir landsteinana, sé
misréttið í raun enn aukið með
þessari ráðstöfun, þar sem allur
almenningur fái ekki að njóta
forréttindanna og sé því verið að
mismuna fólki eftir því, hvort
það heldur kyrru fyrir heima eða
ferðast út fyrir landsteinana.
En hætt er við, að með þessari
breytingu varðandi bjórmálið
hafi verið stigið stærsta skref ið í
átt til almennrar sölu á sterku öli
í landinu og þrýstingur á að slíkt
verði leyft muni aukast á næst-
unni.
Fátt mun algengara en rifja
upp gamlar minningar, þegar
kunningjar hittast á förnum
vegi. Skelfing var til dæmis
undarlegt. islenskum heimaln-
ingi aö vera á sinum tima stadd-
ur á Hafnarslóö I fyrsta sinn,
eftir öll þau ósköp sem hann
hefur lesiö um staBinn og alla
landa sina sem áBur hafa veriB
á þessari sömu, frægu sldö. En
ekki var um aö villast. Kaup-
mannahöfn var til i veruleikan-
um. Kóngsins-nýja-torg var til
og StrikiB var til, og þaö var
hægt aö ganga á þvi, og þar var
lifandi fólk, Nellan var til og þar
var hægt aB fá bjór, og miklu,
miklu viBar. Sem sagt danskan
bjór, en ekki Islenskan pilsner.
Sivaliturn var til og áþreifan-
legur, ekki bara ævintýrasmiö
og hafmeyna litlu mátti lika
höndum þreifa, ef maöur rataöi
út á Löngulinu.
Heimalningur gengur á vit
margra freistinga i Borginni viö
Sundiö. Sælkerinn og sykurætan
færist I aukana og sperrir upp
augun, þegar viö blasir stórum
stöfum á reisulegum húsvegg:
SYKURSUS. Nú skyldi sannar-
lega gera sér gott I munni, og
fyrir sjónum hugar birtast ó-
grynnileg býsn alls kyns sykur-
góðgætis. Þótt SUS væri þarna
aftan viö sykurinn, geröi þaö
svo sem ekkert til, og hvar væri
fremur viö Ihaldinu aö búast en
aftan I sykrinum. Þaö er hvort
eö er til alls liklegt og þó hvergi
fremur en þar sem fengs væri
von.
En hvfllk vonbrigði, þegar inn
var komiö. Ekki svo mikiö sem
kandismoli eöa blandaður
br jóstsykur, hvað þá þaö kon-
fekt sem kræsilegast yröi I ver-
öld. Aöeins óteljandi konur aö
snúa saumavélarhjólum, eins
og þær ættu llfshamingju slna
og sálarheill komna undir
hverjum þeim snúningi sem
miöar aö þvl aö forma efni til
PM- f-r '
1 IfltlÍlÍIPilr 1 kú^i ;>'r 1 * * -t ■ 1
Af Hafnarslóð
flikur. Og yfir þeim stendur ein-
hvers konar hverfistjóri að leið-
beina um allan snúninginn.
Lýkst þá upp sannleikurinn
mikli, og SYKURSUS leystist á
snöggu augabragði i tvennt,
brotnar sundur I frumparta
slna, SY-KURSUS, og heimaln-
ingi veröur ljóst aö hann er
staddur á hversdagslegu dönsku
saumanámskeiöi, en sælgæti
haft á öörum stööum I borginni
og Samband ungra Sjálfstæöis-
manna auövitaö hvergi finn-
anlegt I gjörvallri Danmörku.
En nýjar vonir kvikna á
hverri stundu, og ófarir heimta
hefnd. Fyrst ekki fannst sykur-
inn, skyldi annað og meira
koma I staöinn. Heimalningur
hefur lengi horft út um glugg-
ann á fátæklegu trúboöshóteli
slnu, og viö blasir ginnandi,
gullroðiö letur hinumegin göt-
unnar: DEN KINESISKE BAR.
Hugmyndaflugiö fær á ný laus-
an tauminn. Þarna hlaut allt aö
vera stórkostlega dularfullt og
töfrandi. Þaö haföi auövitaö
veriö á slíkum stööum sem
Gröndal og Fjölnismenn fengu
snjöllustu hugmyndirnar. Alla
á íömumvegi
vega hlaut þarna aö vera mann-
fagnaöurmiklu sérlegri og betri
en heima á KEA-bar.
Kona heimalnings var ekkert
mjög ginnkeypt. Merkilegt
hvernig konur finna stundum
eitt og annaö á sér. En hvaö um
þaö. Þaö er gengiö inn um
gullna hliöiö. En eitthvaö var
þetta undarlegur bar. En hann
var llka klnverskur. Og samt.
Þarna voru örfáir furöulegir
menn hver I sinu horni, og þegar
heimalningur og konan birtast,
er horft mjög einkennilega á
þau, ekki sist þegar hverfa þarf
um stund til aö skipta ferða-
tékka og konan situr ein eftir.
Aö lokum veröur andrúmsloftiö
svo undarlegt aö heimalningur
heldur vonsvikinn burt eftir eitt
glas, fokdýrt, og vill miklu
heldur vera kominn heim á sinn
KÉA-bar. Af hverju var þetta
svona skrýtinn bar? Og hvers
vegna voru engir Klnverjar? Og
hvers vegna þessi forundran og
þessi rannsakandi augnaráö, og
allt eitthvaö svo skuggalegt á
bak viö hiö gyllta letur útidyra-
rúöunnar. Sannleikurinn birtist
heimalningi daginn eftir. Þetta
var staöur, þar sem menn létu I
té konur sinar um lengri eöa
skemmri tlma. Best aö láta
freistingar stórborgarinnar
ekki glepja sér sýn og gera sig
aö flfli. Best aö vera ekki eigin-
gjarn. Hætta að hugsa um blllfi I
sykri og drykk og reyna aö gera
eitthvaö fyrir aöra.
Alveg rétt. Ekki gleyma aö
kaupa eitthvaö til þess aö gleöja
blessuö börnin. Lengi mátti
skýla sér á bak viö svo fagurt
athæfi, ef fótur kynni aö skrika.
Og viti menn. Þaö er eins og
borgin hafi lesiö hugsanir heim-
alnings. A húsi I næsta nágrenni
standa flennistórir stafir:
WONDERLAND, og heimaln-
ingur man eftir Alice in Wond-
erland og öllu þviliku, saklausu
eins og Mjallhvit og æskuprúöu
eins og Rauðhettu. Og nú skyldi
fara I Wonderland og kaupa
leikfang handa Nonna litla. I
fullkominni óeigingirni og
fjarska ánægöur meö hugul-
semina I sjálfum sér gengur
heimalningur rösklega I áttina
til fyrirheitna landsins, undra-
lands barnaleikfanganna.
Skyldi það vera munur eða
KEA, Amaro eöa Siguröur Guö-
mundsson? Hann snarast inn
fyrir dyrnar aö skoða dýröina,
en ó og vei! Heimalningur er
svo mikill heimalningur aö hann
lokar augunum og þreifar sig út.
Jafnvel I Istedgötu I Kaup-
mannahöfn, er Wonderland
meira en litiö undraland. Þar
voru ekki leikföng við hæfi
Nonna litla.
29.1.’80
G.J.