Vísir - 19.03.1980, Blaðsíða 8

8
vtsm
Miðvikudagur 19. mars 1980

utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson
Ritstjórar: ölafur Ragnarsson
Ellert B. Schram
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Friða Astvaldsdóttir, Gisli Sigurgeirsson, Hannes
Sigurðsson, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson.
utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson. Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siðumúla B. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2 4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Prentun Blaðaprent h/f.
BOGGULL FYLQIR SKAMMRIFI
1 þessari ritstjórnargrein er vakin athygli á þeirri atkvæðagreiðsiu sem fram fór á Al-
þingi i gær um tillögu Guðmundar J. Guðmundssonar o.fl. um 5 milljarða króna út-
svarshækkun. Sjálfstæðismennirnir I rikisstjórnarliðinu hafa greitt götu þessara
skattahækkana, þrátt fyrir loforð um að skattar yrðu ekki auknir.
Það hef ur verið sagt að núver-
andi rfkisstjórn verði dæmd af
verkum sinum, en ekki orðum og
fyrirheitum. Fyrstu verkin eru
nú að sjá dagsins Ijós. Skatta-
hækkanir fjárlagafrumvarpsins
hafa verið tíundaðar, orkuskatt-
ur er boðaður, og nú er útsvars-
hækkun upp á 5 mill jarða króna á
góðri og hraðri leið gegnum Al-
þingi. ( gær fór fram atkvæða-
greiðsla um tillögu til 10% út-
svarshækkunar, sem borin er
fram af fjórum stjórnarþing-
mönnum, og var hún samþykkt
við aðra umræðu í neðri deild
með 20 atkvæðum gegn 17.
Stjórnarliðið hlýddi þeirri
ákvörðun ríkisstjórnarinnar að
hleypa málinu í gegn, með þeirri
heiðarlegu undantekningu að
tveir þingmenn Framsóknar-
flokksins sátu hjá. .
úrslitum réði þó, að alþýðu-
flokksmaðurinn Magnús
Magnússon taldi skyldur sínar
ríkari gagnvart bæjarsjóði Vest-
mannaeyjaen hagsmunum skatt-
greiðenda, og sjálfstæðisráð-
herrarnir Friðjón Þórðarson og
Pálmi Jónsson kokgleyptu
skattapólitík vinstri flokkana.
Kempan Albert Guðmundsson lét
sig hafa það að sitja hjá þegar
Reykvíkingum var færð á silf-
urfati 10% útsvarshækkun sem
forréttur að orkuskattinum.
Lítið leggst nú fyrir þessa
kappa, sem hingað til hafa verið
fremstir í flokki málsvara skatt-
borgaranna gegn útþenslu hins
opinbera bákns.
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra lét svo um mælt á
beinni línu Vísis fyrir nokkru, að
skattar yrðu ekki auknir. Ráð-
herann situr að vísu í efri deild
svo enn er ekki komið til hans
kasta, en Ijóst er þó, að það er
með vitund og vilja ríkisstjórnar-
innar og hans, að þessar skattaá-
lögur eru að verða að veruleika.
Þáttur Guðmundar J. Guð-
mundssonar formanns Verka-
mannasambandsins er þó einna
sérstæðastur í þessu máli öllu.
Hann gerist flutnings- og for-
göngumaður að þessari atlögu að
lífskjörum umbjóðenda sinna,
sem leggst hlutfallslega af jafn
miklum þunga á lágar tekjur sem
háar. Og svo er þessi maður að
tala um að verja lífskjör hinnar
fátæku alþýðu. Hvílík hræsni!
Ríkisstjórnin hefur notið vel-
vildar almennings. En böggull
fylgir hverju skammrif i, og nú er
ríkisstjórnin á góðri leið með að
glata þeirri tiltrú, sem hún hefur
haft. Eða hver getur vænst
trausts sem lofar í dag en
svíkur á morgun? Hvar er þá
komið allri stjórnmálabaráttu og
flokkaskiptingu, þegar sjálf-
stæðismenn leggjast í eina sæng
með ríkisafskiptamönnum og
skattapostulum og knýja fram
skattahækkanir með svo miklum
ákafa, sem raun ber vitni?
Sveitarfélögin hafa kvartað
undan óbærilegum útgjöldum.
Mörg þeirra munu fagna þessari
hækkun, enda vilja þau sjálfsagt
ekki verða skilin útundan, í þeirri
skattaveislu sem nú er efnt til.
Vitaskuld má ekki fjársvelta
sveitarfélögin, það á jafnvel að
færa enn fleri verkefni yfir á
þeirra herðar. Þau eru betur fær
um að dæma um þarfir borgar-
anna og standa þeim nær en f jar-
lægt og lítt sveigjanlegt ríkis-
kerfi. En þessi verkefnatilfærsla
á auðvitað að hafa það í för með
sér að ríkisskattar minnki að
sama skapi. Hér er öf ugt að farið
eins og vænta mátti þegar vinstri
stjórn á í hlut. Hin sorglega sta6
reynd er hinsvegar sú, að nokkrir
ágætir sjálfstæðismenn hafa
gjörsamlega tapað áttum í af-
drifaríku máli. Sá böggull verður
þungur sem þeir bera en hann
verður þó enn þyngri á þeim tug-
þúsundum (slendinga sem verða
að borga brúsann þegar upp er
staðið.
Sáð frjokornum ofundar,
afbrýðl og sundurlyndis
í annars ágætu blaöi ASI —
Vinnunni, 1. tbl. 1980 eru birtar
niöurstööur úr könnun sem
blaöiö hefur væntanlega iátiö
framkvæma á fæöiskostnaöi
starfsmanna hjá ýmsum stofn-
unum, vitt og breitt um iandiö.
Viö skoðun á þvf yfirliti kemur i
Ijós umtalsveröur munur á
fæðiskostnaöi milli stofnana og
einstakra vinnustaöa.
Kannanir sem þessar hafa
mikiö félagslegt gildi, að minu
mati, fyrst og fremst sem tæki
eöa rök fyrir endurskoðun eða
leiðréttingu á kjörum þeirra,
sem við lakari kostinn búa, og
þaö held ég að öllum hljóti held
ég að öllum hljóti aö vera ljóst.
Af þeirri ástæðu var af hálfu
SFR gerð sambærileg könnun
s.l. haust og voru niðurstööur
hennarbirtar i 7. tbl. Félagstiö-
inda SFR I sept. 1979. Var reynt
að hafa könnunina á sem breið-
ustum grundvelli, svo hún gæfi
nokkuð raunsanna mynd af
ástandinu eins og það var, með
þvi aö fá uppgefið verð hjá
bankamötuneytum, mötuneyt-
um I einkarekstri, hjá sam-
vinnuhreyfingunni og slöast en
ekki slst hjá þeim fyrirtækjum
og stofnunum, sem stóöu okkur
næst, þ.e. rlkinu.
Umtalsverður munur
Við þessa athugun kom I ljós
umtalsverður munur á veröi, og
voru þau birt án sérstakra leið-
andi athugasemda, og treyst á,
að trúnaðarmenn félagsins gætu
sjálfir dregið sinar ályktanir og
gripiö til þeirra ráðstafana eða
aðgeröa, sem þeir teldu þörf á.
1 þessari könnun félagssin
kom I ljós, að kjörin voru á
ýmsan veg. T.d. upplýstist að
stórir hópar, sem starfa á kjör
um samkvæmt verkalýðs- og
iönaðarmannasamningum voru
á friu fæöi. Starfsmenn hjá
Sementsverksmiöju rlkisins,
sem aö langmestum hluta eru á
Mismunandi fæðiskostnaður I mötuneytum:
Fæðiskostnaður í Sements-
verksmiðjunni 67 kr, á dag
KÖNNUN v»r jcorfl I dosombcr-
mánuói i (aólskostnaól i mntu-
nrytum i nokkrum Ntoóum á
landlnu ov rru nlóurstoóurnar
hlrtar I 1. tolublaðl Vinnunnar.
timaritl Alþýöusambands Is-
lands. I>ar kcmur (ram vi(ur-
Irvur mlsmunur á (aðlskostn
aði. dýrast rr aó boróa i mðtu-
ncyti KASK. Kaupfólaiti AuhI-
ur-Ska(t(rllinxa á Hornafirði.
rn odyrast | motunrytl Srmrnta-
vrrksmiójunnar. IIjá KASK
kostar nlóuritrritt ía-ðl 139.800
krónur á mánuði rða 4.660
krónur á dav. I Srmrntsvrrk-
smiójunnl kostar (æðið um það
bil 2.000 krónur á mánuði rða
66.67 krónur á dax.
Af þeim vtððum, arm könnun-
in náði til rr næstódýraat að
borða i mötuneyti i Grindavik.
Þar kostar farðiö 54.000 krónur á
mánuði eða 1.800 krónur á dag.
Á Flateyri koatar niðurRreitt
fæði 162.000 krónur eða 5.400
krónur á dag. Hina vegar koatar
W fast fæði 51.000 krónur eða
1.700 krónur á dag. Jafnframt er
krónur á dan- Hjá Mritlinum i
Þorlákshðfn kostar nióururritt
fæði 155.250 krónur á mánuði
'eða 5.075 krónur á dajt. rn
óniðurgreitt 220.500 krónur eða
7.350 krónur á dag.
Vinnaluatöðin I Veatmanna-
eyjum býður atarfafólki ainu upp
á nióurgreitt fæði fyrir 145.200
krónur á mánuði rða 4.840 rkón-
ur á dag, en óniðurgreitt kostar
fæðið 208.800 krónur á mánuði
rða 6.960 krónur á dag.
Þá er birt yfirlit yfir motu-
neyti nokkurra ríkisfyrirtækja
unni eina og áður er getið. Hjá
sjón'varpinu kostar kjöt, súpa og
kaffl 480 krónur; flskur, aúpa og
kaffi 360 krónur og kaffi eitt sér
50 krónur. I Arnarhvoli, mötu-
neyti stjórnarráðsins, kostar
kjöt, aúpa og kaffi 500 krónur, I
motuneyti i Siðumúla kostar
þesHÍ sama máltið 435 krónur og
á tollstjóraskrifstofunni kosUr
kjöt, súpa og kaffi 600 krónur;
fiskur. súpa og kaffi 550 krónur
og kaffi 230 krónur. Hjá Raf-
magnsveitum rlkisins kostar
kjöt, súpa og kaffi 500 krónur;
Morgunblaöiö birti upplýsingar Vinnunnar i frétt.
kjarasamningum ASl félaga,
• greiddu liölega 60 krónur á dag
fyrir morgunkaffi, hádegisverö
og eftirmiödagskaffi og nutu
opinberir starfsmenn þar góðs
af sambýlinu. Hjá Aðalverktök-
um á Keflavlkurflugvelli var
greitt fyrir sama fæöi 100 kr. á
viku og var það frekar gert af
hefö, en að atvinnurekandinn
óskaði eftir þvl.
Hafi það veriö tilgangur Vinn-
unnar aö veita upplýsingar um
margbreytileika þeirra samn-
inga sem I gildi eru á þessum
vettvangi, þá hefði það ekki
verið úr vegi að nefna það
einnig að félagsmenn Dags-
brúnar eru á frlu fæði, ef þeir
eru viö störf utan Elliðaánna.
Viðbrögð rikisins.
Astæða þess aö ég hripa
þessar linur er, að með nefndri
könnun Vinnunnar er fæðis-
kostnaður opinberra starfs-
manna geröur aö sérstöku um-
talsefni og myndinni stillt
þannig upp, að um algjöra sér-
stöðu sé að ræða, sem ekki
þekktist á almennum vinnu-
markaði. Þaö vita allir sem
vilja, aö er alrangt. Meö skrif-
um sem þessum á opinberum
vettvangi, er hér eru gerð að
umtalsefni, er engum greiöi
gerður, aðeins verið að
„skemmta skrattanum”, enda
hefur árangurinn ekki látiö á
sér standa.
Fjármálaráöuneytið hefur
með bréfi til allra rlkisstofnana
neðanmóls
Gunnar Gunnarsson,
framkvæmdastjóri
Starfsmannafélags ríkis-
stofnana, gerir hér að
umtalsefni skrif Vinn-
unnar, málgagns Alþýðu-
sambands islands, um
mötuneytismál launþega.
gert grein fyrir þeirri ákvöröun
ráðuneytisins, að matarverð
rikismötuneyta, sem selja aö-
keyptan mat, skuli ákvarðað
þannig, að aðeins veröi greitt
25% af matarverðinu. 1 fram-
kvæmd þýðir þessi ákvörðun
það, aö t.d. matur hjá Bifreiða-
eftirliti ríkisins hækkar úr kr.
700 I 1.388 krónur. Á sama tfma
er matur hjá Eimskipafélagi
Isl. sem keyptur er á sama stað,
seldur starfsmönnum þess á 695
krónur. Hefur það verið
öfundarlaust til þessa, þó ein-
hver byggi við betri kost en
rikisstarfsmenn, máske orðinn
vani.
Hráskinnaleikur
Það er flestum ljóst að stóru
samflotin undir yfirskini bættra
kjara til handa þeirra lág-
launuðu, hafa skilað þeim
árangri einum, aö lægstlaunuöu
hóparnir innan ASI þola ekki
þriðja samflotiö án þess að eitt-
hvað láti undan. Það llður senn
að þvl, að þeir haldast ekki
lengur við og neita að vera not-
aðir sem hornveifur til réttlæt-
ingar á körfugerö og samning-
um, sem I reynd er öllum öðrum
til hagsbóta, en þeim sem brýn-
asa hafa þörfina. Er ekki mál aö
þeim hráskinnaleiki linni?
Ég hefi fullan skilning á þeim
vanda sem blaðafulltrúi ASI á I,
þegar hann getur ekki lengur
beitt láglaunafélögunum innan
sambandsins fyrir kröfugerð
þess og áróðri, en ég vil biðjast
undan þvl að samtökum opin-
berra starfsmanna verði beitt I
staðinn, og kjarasamningar
þeirra verði affluttir og rang-
túlkaðir öðrum til framdráttar,
eins og gert er I tilvitnaðri grein
Vinnunnar.
Að minu mati stæði þessum
samtökum nær að vinna I sam
einingu að bættum kjörum
þeirra umbjóðenda sinna sem
við lakastan kostinn búa, en aö
standa I þvi ljóst og leynt að sá
frjókornum öfundar, afbrýöi og
sundurlyndi, hvar sem þvl
verður við komið.