Vísir - 13.06.1980, Blaðsíða 8

VÍSIR
Föstudagur 13. júnl 1980
Utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: DavlS Guömundsson.
■ Ritstiórar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstiórnarfulltrúar: Bragi Guómundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaóamenn: Axel Ammendrup, Frlóa
Astvaldsdóttir, Halldór Reynlsson, lllugi Jökulsson, Jónlna Michaelsdóttir, Kristín
Þorsteinsdóttlr, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón Valdlmarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafstein. Blaöamaöur á Akureyri: Glsli Slgur-
geirsson. Iþróttir: Gylfl Krlstjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlit og hönnun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og Magnús Olafsson.
Auglysinga og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúla 14 simi Sóóll 7 línur. Auglýsingar og skrifstofur: Síðumúla 8
símar 86óll og 82260. Afgreiösla: Stakkholti 2-4 sími 86ól 1.
Askriftargjald er kr. 5000 á mánuöi innanlands og verö i lausasölu 250 krónur ein-
takið. Visirer prentaöur I Blaöaprenti h.f. Siöumúla 14.
Rekstrarvandi oo markaosmal
Vandi frystiiönaöarins vegna sölutregöu á aöalmörkuöum okkar veröur ekki leystur
meö gengisfellingu. t þvl sambandi getur aöeins stóraukin sala á Evrópumarkaöinum
eöa nýir markaöir komiö aö gagni.
„ Rikisstjórnin mun skoöa þessi
mál gaumgæf ilega og ég býst við
að það þurfi að skoða vanda
frystihúsanna í ýmsu Ijósi".
Þetta er eitt hinna sígildu
svara, sem ráðherra í ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsens hefur
gefið blaðamönnum/þegar spurt
er um hvað gert verði til þess að
bregðast við þeim erfiðleikum,
sem við blasa í fiskiðnaðinum
þessa stundina. Sá, sem hér átti
hlut að máli var Ingvar Gíslason,
sem fer þessa daga með sjávar-
útvegsmái, á meðan Steingrímur
Hermannsson, sjávarútvegsráð-
herra, spókar sig í útlöndum.
Þeir eru iðnir við að skoða
málin ráðherrar þessarar ríkis-
stjórnar. Þeir ýta vandamál-
unum sífellf á undan sér, en
minna er gert til þess að leysa
þau.
Og svo er enn einu sinni komið
upp gamla feimnismálið með
gengisfellinguna, það vill helst
enginn standa fyrir henni, og
forsætisráðherrann lætur hafa
eftir sér í fjölmiðlum dag eftir
dag, að það sé ekki mál ríkis-
stjórnarinnar, heldur Seðlabank-
ans að breyta gengisskráning-
unni, og hann hafi engar tillögur
heyrt frá þeirri stofnun í þá átt.
Og Seðlabankastjóri er í útlönd-
um.
Það er eins og ríkisstjórnin
haf i ekki áttað sig á því að gamla
hringavitleysan er enn við lýði,
almennar verðhækkanir leiða til
vísitöluhækkunar almennra
launa, fiskverðið er hækkað til
samræmis við launahækkanirnar
og svo standa spjótin á fisk-
vinnslunni, sem ekki getur tekið
á sig þessi fjárútlát. Þeir, sem
ráðast til stjórnarforystu í land-
inu verða að horfast í augu við
staðreyndir og bregðast við þeim
svo fljótt sem auðið er. í þessu
efni er ekki eftir neinu að bíða.
Hrikalegar tölur hafa verið
nef ndar um áætlað tap f rystihús-
anna á ári miðað við núverandi
stöðu, allt að 20 til 30 mill-
jarðar króna. Stjórnir sölustofn-
ana frystiiðnaðarins hafa sent
forráðamönnum frystihúsa orð-
sendingar um að fara að öllu með
gát, og varað þá við að halda
áfram rekstri við þessar
aðstæður. Að auki er mönnum
bent á að undirbúa uppsagnir og
rekstrarstöðvun.
I raun eru erf iðleikarnir í hrað-
f rystiiðnaðinum nú meiri en áður
hefur verið vegna þess, að auk
kostnaðarhækkananna hér
innanlands, sem fyrirtækin
virðast ekki geta borið án gengis-
fellingar, er við að glíma alvar-
lega sölutregðu á helstu
mörkuðum þeirra og verðlækk-
anir þar á ýmsum f isktegundum.
Ástæður sölutregðunnar í
Bandaríkjunum virðist mega
rekja beinttil versnandi lífskjara
þar í landi,atvinnuleysis og verð-
bólgu, sem verður til þess að
minna selst af fiski, sem hefur
verið þar alldýr, heldur en
ódýrum kjötafurðum.
Birgðageymsiur vestanhafs
eru fullar og er ekki búist við að
meira af freðfiskafurðum verði
flutt út héðan í bráð. Geymslur
frystihúsanna hér á landi eru þar
að auki um það bil að fyllast, og
gæti því komið til framleiðslu-
stöðvunar einungis vegna þess,
að hvergi verður hægt að koma
afurðunum fyrir.
Auðsætt virðist því, að sölu-
samtök hraðf rystiiðnaðarins
verða nú að gera stórátak til þess
að koma framleiðslu sinni inn á
nýja markaði eða ráðast í
herferðir til þess að auka söluna
á Evrópumörkuðunum og þá
aðallega i Bretlandi.
Erlendur Einarsson á aðalfundí SIS:
„SAMBANDSMENN ERU BJART-
SÝNIR 00 RAUHSÆIR”
„Eg held aö þessi staöa
Sambandsins núna, skapi hjá
okkur bjartsýni á aö mæta
erfiöleikunum, sem steöja aö,
meö myndarskap,” sagði
Erlendur Einarsson forstjóri
SIS i spjalli viö Visi i gær, en
hann er nú staddur i Bifröst, þar
sem aðalfundur SIS er haldinn.
,,Að visu syrtir mjög i álinn
með markaði erlendis og
sjávarútveginn og sjávaraf-
urðirnar, en ég held að staðan
hjá okkur nú veröi til þess að viö
reynum nú aö taka myndarlega
á og viö látum erfiðleikana ekki
hafa alltof mikil áhrif á okkur
varðandi framtiöina. Viö
munum reyna að horfa meira
fram i sambandi við atvinnu-
uppbyggingu.
Viö erum opnir fyrir að taka
þátt i framtiðar iönaðarupp-
byggingu i landinu. Það er gert
ráð fyrir að Samvinnuhreyf-
ingin haldi áfram að efla sinn
sjávarútveg og sölu sjávar-
afurða og það er nú nokkuö
ákveðiö að það verður sett upp
sérstakt sölufyrirtæki fyrir
sjávarafurðir i Bretlandi, sem
veröur svipað og fyrirtækið i
Bandarikjunum, eign Sam-
bandsins og frystihúsanna, sem
að þvi standa.
Hér urðu miklar umræður i
umræðuhópum i gær og unnið
verður úr niðurstööum þeirra i
dag . Umræöurnar snerust um
stefnuskrá fyrir 1982, en þá
er •aldarafmæli elsta
kaupfélagsins, Kaupfélags
Þingeyinga, og þá er Sam-
bandið 80 ára.
Menn eru bjartsýnir hér á
fundinum og hressir, þrátt fyrir
skuggana. Kannski er oft nauð-
synlegra að geta verið hæfilega
bjartsýnn, þegar syrtir i álinn,
en þó raunsær,” sagði Erlendur
Einarsson að lokum.
Heildarvelta SlS nam 107.534
milj. kr. árið 1979 og jókst um
71% frá árinu áður. Brúttó-
tekjur jukust um 66.4%, en
almenn rekstrargjöld um 62.3%.
Best var afkoma Sjvarafurða-
deildar ailra deilda SIS. Af veltu
Sambandsins var umboðssala
68.591 milj. eða 63.8%. Útfiutn-
ingur var 53.716 milj. og hafði
aukist um 82% frá fyrra ári.
Launagreiðslur hækkuðu um
56.2%, opinber gjöld um 73.2%
og vaxtakostnaður um 81.5%.
Endanlegur tekjuafgangur á
rekstrarreikningi er 465.9 milj.
samanborið við 83.6 milj. 1979 .
Starfsmenn voru 1814 i árslok
og skiptust þannig: Skrifstofu-
menn 349, verslunar- og lager
menn 235, iðnaðar- og verka-
menn 1040, farmenn 135 og aðrir
starfsmenn 55. Konur i þessum
hópi voru 835 og karlar 979.
Félagsmenn i kaupfélögunum
voru 41.639. Afkoma kaupfélag-
anna er reiknislega heldur góð
hjá þeim flestum, en vegna
nýrra reglna um uppgjör er
óhægt um samanburð við fyrri
ár. Erlendur taldi vafasamt aö
útkoman væri i raun betri i ár en
i fyrra, en þá var hún slæm, og
iagði áherslu á að mjög erfitt
væri að reka smásöluverslun i
dreifbýli um þessar mundir.
„Miðað við allar aðstæður,
sýnist mér útkoman betri en á
horfðist. I svona margþættum
rekstri eins og hjá okkur eru
auövitað ýmsar greinar, sem
eiga i erfiðleikum, en aðrar
koma betur út. Flestar deildir
Sambandsins komu sæmilega
út, en það eru vissir erfiðleikar i
Véladeildinni.
Það er ákaflega erfitt að átta
sig á afkomu kaupfélaganna,
vegna nýrra reglna um uppgjör,
þannig að verðbreytingtekjur
koma inn og miðað við þær
verður tekjuafgangur.þegar
kaupfélögin eru tekin saman.
Þaö er þó fyrst og fremst af öðru
en versluninni. Verslunin i
dreifbýlinu á afskaplega erfitt
uppdráttar og er mjög mikið
vandamál. Við ætlum að reyna
að taka saman uppgjör eftir
gamla laginu til að fá
samanburð.”
SÍJ