Vísir - 18.08.1980, Blaðsíða 30

VlZHMl Mánudagur 18. ágúst 30
r------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------^
SannleiKurinn um skattana
■ Á slBasta Alþingi uröu mikil
■ átök um skattamál eins og
■ flestir muna. Rikisstjórn
I Alþýðuflokksins haföi lagt fram
■ fjárlagafrumvarp, sem geröi
■ ráö fyrir því aö tekjuskattur
lækkaöi allverulega á ein-
I staklingum. 1 kjölfarið lagöi
' rikisstjórn Alþýöuflokksins
I fram tillögur um skattstiga,
sem heföi i fyrsta lagi mjög bætt
skattaleg kjör einstæöra for-
eldra frá þvi sem siöar varö og I
ööru lagi afnumiö tekuskatt af
, meðallaunum i landinu I tveim-
| ur áföngum á tveimur árum —
I árinu 1980 og 1981.
Rikisstjórn Gunnars Thor-
■ oddsen kastaöi öllum þessum
' tillögum fyrir björg — lagði
■ fram nýtt fjárlagafrumvarp,
“ þar sem áæflun um tekjuskatt
I var hækkuö um 40% frá tillög-
1 um Alþýöuflokksins og geröi
I siöan tillögur um skattstiga i
kjölfarið. Skattstigatillögurnar
I böggluöust aö visu nokkuö fyrir
rikisstjórninni vegna óvandaös
I undirbúnings, sem leiddi til þess
. aö þráfaldlega þurfti hún aö
I gera breytingar á sinum eigin
, tillögum og baöst m.a. und-
| an þvi aö hafa útvarpsumræöur
I um fyrstu skattstigatillögurnar,
Q sem efna átti til aö kröfu
» Alþýöuflokksins. Endanlegar
I skattstigatillögur rikisstjórnar-
H innar voru svo samþykktar af
I þingmönnum Framsóknar-
■ flokksins og Alþýöubandalags-
■ ins, en þeir, sem úrslitum réöu
■ um skattstigann, voru aö sjálf-
■ sögöu Sjálfstæöismennirnir i
j rikisstjórninni ásamt Eggerti
■ Haukdal.
1 Hækkun eða lækkun
Nú er álagningu tekjuskatts á
k einstaklinga aö mestu lokiö og
| deila mennum hvort skattbyröi
a hafi vaxiö eöa minnkað. 1 þeirri
■ deilu er einna óvenjulegast, aö
■ fjármálaráöherra, Ragnar
I Arnalds, á i oröaskaki viö skatt-
■ stjórann i Reykjavik, sem
I Ragnar Arnalds telur aö kunni
B ekki aö reikna prósentureikning
■ af þvi aö niöurstööur skattstjór-
I ans eru fjármálaráöherranum
1 ekki aö skapi. 1 yfirlætisfullri
| yfirlýsingu frá ráöherranum er
skattstjórinn i Reykjavik vittur
fyrir þekkingarleysi og slöan
. leitast viö aö sanna, aö þótt á-
| lagöur tekjuskattur hafi stór-
. lega hækkaö á milli ára hafi
skatturinn i rauninni snarlækk-
. aö!
Ekki ætla ég aö blanda mér I
I deilur fjármálaráöherra og
| skattstjórans i Reykjavik um
I hvor þeirra sé betri I reikningi
■ heldur aðeins styöjast viö þær
| upplýsingar, sem tiltækar eru
I um þróun skattbyrðar i landinu
m frá ári til árs og sýna þær upp-
■ lysingar í ljósu máli: svart á
I hvitu.
| Aukning skattbyrðar
um 6.8 milljarða
Alagningu er nú svo langt
| komiö aö gera má sér talsvert
I örugga grein fyrir endanlegri
| niöurstööu. Samkvæmt þvi er
I liklegt aö tekjuskattur á árinu
I 1980 muni nema 45.5 milljöröum
m kr., eignarskattur 3,8 milljörö-
I um, sjúkratryggingagjald 8
m milljöröum, útsvar 54.0
■ milljöröum og fasteignagjöld
L.——.
7.4 milljöröum eöa beinir skatt-
ar samtals röskum 119 milljörö-
um kr. Þessir skattar voru
lagðir á tekjur framteljenda ár-
iö 1979, sem námu i heild 564
milljöröum kr. Skattarnir i hlut-
falii af tekjum þess árs, sem
skattarnir voru á lagðir, nema
þvi alls 21.1% af heildartekjun-
um.
neðamnóls
i þessari grein sinni um
efnahagsmálin fjallar
Sighvatur Björgvinsson,
formaður þingflokks
Alþýðuf lokksins, um
skattamálin og aukningu
skattbyrðar.
A árinu 1979 námu álagöir
beinir skattar röskum 74
milljöröum kr. og voru þeir
lagöir á tekjur, sem námu 376
milljöröum kr. Sú álagning nam
þvi 19.9% af tekjunum.
Frá árinu 1979 til ársins 1980
hafa skattarnir I hlutfalli af
tekjum álagningarársins þann-
ig vaxiö úr 19.9% af tekjum f
21.1% af tekjum.
Þessi aukna skattbyröi nemur
1.2 prósentustigum eöa i krón-
um 6.8 milljöröum. Þannig hafa
skattarnir veriö þyngdir á milli
ára um 6.8 milljaröa kr. sem má
eins skoöa sem beina launa-
hækkun eöa kjaraskeröingu af
háifu rikisvaldsins.
Þetta eru einfaldar staö-
reyndir, sem reikningskennari
noröan ur Skagafiröi getur ekki
reiknaö sig frá, en hann getur
auövitaö lokaö augunum fyrir
þeim og krafist hins sama af
öörum.
Athyglisvert yfirlit
A íinuriti sem fylgir grein
þessari er sýnd þróun skatt-
byröar beinna skatta 1 pró-
sentum af tekjum áiagningar-
árs frá árinu 1964 til ársins 1980.
Þannig má sjá hvernig skatt-
byröi beinu skattanna hefur tek-
iö breytingum á timabilinu og
þaö er mjög athyglisvert, aö
skattbyröintekur stórstökk upp
á viö i hvert skipti, sem Alþýöu-
bandalagiö kemst i rikisstjórn.
Þetta skeöur áriö 1971 og aftur
áriö 1978 og i bæöi skiptin má
segja, aö Alþýöubandalag fari
meö launþega i fjallgöngu upp
eftir skattstiganum. Eftir þvi
sem næst veröur komist af
mynd siöustu tveggja ára mætti
ætla, aö Alþýöubandalagiö væri
komiö meö okkur skattborgar-
ana til Himalaja.
Þá er einnig mjög athyglis-
vert, aö öll þessi skattstiga-
brattganga Alþýöubandalags-
ins er framkvæmd án þess aö
nokkuö raunhæftsé gertaf þess
hálfu til þess aö jafna hiö gifur-
lega skattamisrétti I landinu,
sem Alþýöubandalagsmenn eru
þó stööugt aö klifa á. Þannig
hafa menn tungur tvær og tala
sitt meö hvorri.
Greiðslubyrði skatt-
anna
Hér aö framan og i llnuritinu
hefur veriö rakin þróun skatt-
byröarinnar — þ.e.a.s. hvernig
beinu skattarnir hafa vaxiö eða
minnkaö i’ hlutfalli af tekum
þess árs, sem þeir voru á lagöir.
önnur viömiöun skiptir einnig
máli, þ.e.a.s. sú hvernig mönn-
um tekst aö standa undir
greiöslu skattanna. Eins og
menn vita eru beinu skattarnir
greiddir einu ári eftir aö þeirra
tekna er aflaö, sem skattarnir
voru á lagöir. A þvl ári geta
hafa orðiö verulegar breytingar
á tekjum fólks annaö hvort aö
þær hafi hækkað mjög verulega,
sem auöveldar fólki greiöslu
skattanna af tekjum fyrra árs,
eöa aö tekjurnarhafi ekki fariö
hækkandi, sem skapar fólki
erfiöleika á aö greiöa skatta af
fyrra árs tekjum.
Þetta getum viö nefnt
greiöslubyrði skatta og getur
hún aö sjálfsögðu veriö önnur —
annaöhvort meiri eöa minnni —
en skattbyröin: hlutfall skatt-
anna af tekjum þess áís þegar
þeir voru á lagöir. Varast ber aö
rugla þessum tveimur hugtök-
um saman en þaö er iöulega
gert, stundum vitandi vits.
Þettaer t.d. þaö sem Þjóövilj-
inn gerir nú I umræöu um
skattamál. Hann talar um
greiöslubyrði sem skattbyröiog
fjasar roikiö um, aö sú byröi
hafi aöeins aukist óverulega eöa
um 0.7%. Hvaö sé verulegt og
hvaö óverulegt I þessu sam-
bandi má endalaust um deila,
en þessi „overulegu” 0.7 pró-
sentustig, sem greiöslubyröin
hefur vaxiö hjá launþegum I
landinu á beinum sköttum milli
áranna 1979 og 1980, nemur
hvorki meiru né minnu en 6
milljöröum kr. i ár. M.ö.o.
vegna hinnar „óverulegu”
skattahækkunar Þjóöviljans
hefur ráðstöfunarfé launþega i
þessu landi áriö 1980 veriö lækk-
aö um 6 milljaröa kr. til við-
bótar viö allt annaö, sem yfir
fólk hefur duniö. Þetta heföi nú
einhvern tima verið kallaö
kauprán á þeim bæ.
En einnig þarna hefur aöstaöa
skattborgarans fariö versnandi
eftir þvi sem áhrif Alþýöu-
bandalagsins I rlkisstjórn hafa
fariö vaxandi. Þetta má lesa af
eftirfarandi upplýsingum um
greiöslubyröi beinna skatta i
hlutfalli af tekjum þess árs
þegar skattarnir eru greiddir.
Ariö 1974 greiddu menn 10.1%
af tekjum sinum I beina
skatta.
Arið 1975 greiddu menn 11.4%
af tekjum sinum I beina skatta.
Ariö 1976 greiddu menn 12.5%
af tekjum sinum i beina skatta.
Ariö 1977 greiddu menn 10.6%
af tekjum sinum i beina skatta.
áriö 1978 greiddu menn 11.6%
af tekjum sinum i beina skatta.
Ariö 1979 greiddu menn
13.2% af tekjum sinum 1 beina
skatta.
Og áriö 1980 er áætlað aö
menn greiöi 13.9% af tekjum
sinum i beina skatta.
Þannig hefur greiöslubyröi
hinna beinu skatta vaxið úr
10.6% — eins og greiöslubyrðin
var árið áöur en Alþýöubanda-
lagiö hófst til áhrifa i rikisstjórn
— uppi 13.9% eins og greiöslu-
byröi beinna skatta er nú þegar
Alþýöubandalagiö hefur I 2 ár
haft áhrif á stjórn landsins.
Þessi aukning á greiöslubyröi
beinna skatta, sem nemur aö-
eins „óverulegum” 3.3%, svo
notaö sé oröalag Þjóöviljans,
samsvarar þvf aö ráöstöfunarfé
islenskra heimila hafi rýrnaö
um 28.3 milljaröa kr. i ár.
Vegna skattastefnu Alþýöu-
bandalagsins hafa laun fólksins
i landinu þannig lækkaö um 28.3
milljaröa kr. frá þvi sem þau
gætu hafa veriö og væri ekki ó-
nýtt aö hafa þá upphæö til að
leggja nú fram til aö greiöa
fyrir samningum aöila vinnu-
markaðarins og létta af launa-
fóiki þvi kjaraáfalli, sem þaö
hefur oröiö fyrir af völdum
rangrar stjórnarstefnu.

- iq So
Silungapollur: Mikil eftirspurn er eftir vist þar.
Tæpiega 150 á á blðlisia hjá Silungapolli:
SEXTIU KONUR A
BIÐLISTANUM!
„Síöustu tvo mánuöina hafa
konur veriö jafnmargar á biölista
eftir aö komast á Silungapoll og
karlar, og er þaö gleöilegt aö kon-
ur skuli vera farnar aö yfirstíga
fordómana, sem eru meiri i
þeirra garö en i garö karlmann-
anna”, sagöi Hilmar Helgason,
formaöur SAA.I samtali viö Visi.
„Um siöustu helgi voru 147
manns á biðlista, þar af rúmlega
sextiu konur, og hefur hlutfall
kvenna þvi heldur lækkaö frá þvi
sem var I siðasta mánuöi”.
— Eru færri konur alkóhólistar
en karlar?
„Nei, þaö er ekki ástæöa til aö
ætla þaö. Hins vegar eru for-
dómar i þeirra garö meiri en I
garö karlmannanna, þaö er
meira feimnismál hjá þeim og
þær eru gjarnan faldar innan
veggja heimilisins. Nú viröist
hins vegar vera komin upp vakn-
ing þar sem þaö er viðurkennt, aö
konur geti oröið veikar, rétt eins
og karlar”.
Vistmenn aö Reykjadal og á
Siiungapolli voru um ellefu
hundruö i fyrra, og er útlit fyrir
aö þeir veröi enn fleiri i ár. 32
sjúkrarúm eru aö Silungapolli, en
fjöldi vistmanna hefur iöulega
fariö upp I 37. —ATA