Vísir - 18.08.1980, Blaðsíða 6

Mánudagur 18. ágúst
Glóandi hraunið vellur fram Utinn skorning. Lengst til hægri má sjá Ijósan reyk liða upp þar sem mosi brennur. Vismynd: BG
Gosið í senn hrikaiegt og ægifagurt:
Suðurhlíðin logaði ðll
Það var þungbúið og
lágskýjað við gosstöðv-
arnar, er Vísismenn
komu þangaö um fjögur
leytið í gærdag. Frá
Kambabrún mátti greina
gosmökkinn, þar sem
hann kom upp úr skýja-
bökkunum, en þegar nær
dró, sáust engin merki
goss — í rauninni ekki
fyrr en komið var að af-
leggjaranum að Gaita-
læk. Þá blasti suðurhlíð
Heklu við og Ijóst var að
hér var ekki um neitt
smágos að ræða.
Þaö rauk upp úr gigum 5-6
kflómetra kafla og viða sást eld-
ur, þó aö bjart væri af degi og
enn langt til gosstöövanna.
Hekla gamla var aö minna á
sig, og þó stutt væri sföan hún
rumskaöi siöast, þá var þetta
engin smáskvetta.
Lögreglan stöövaöi alla um-
ferö viö brú, um þrjá kilómetra
frá Galtalæk, en eftir nokkurt
þref var Visismönnum, og sföan
fulltrúum annarra fjölmiöla eft-
ir þvf sem þá bar aö, hleypt inn
á svæöiö.
Er um alllangan veg aö fara
inn aö gosstöövunum frá Galta-
læk, og er hann ekki fær nema
jeppum og stórum bilum. Eftir
rúmlega hálftima akstur eftir
troöningum, komum viö aö enda
einnar hrauntungunnar, og var
þar f senn hrikalegt og ægifag-
urt um aö litast.
Litiö sást f hlföar Heklu fyrir
öskufalli og gufu, en þó sást þar
loga á þremur eöa fjórum aö-
skildum stööum .Nokkrar
minniháttar hraunelfur runnu
niöur eftir hlíöum fjallsins, en
stærsti hraunstraumurinn birt-
ist út úr biksvörtu, öskumettuöu
loftinu, sem birgöi aö mestu sýn
til f jallsins og ógerningur var aö
sjá hvaöan hrauniö kom.
Viö gengum nú alveg aö
hraunjaörinum, sem var ekki
minna en 6-8 metrar á hæö og
vall áfram eins og sjóöheitur
risaskammtur af hafragraut.
Nýja hrauniö fór yfir gamalt,
mosavaxiö hraun, og liöaöist
upp ljós reykur þegar mosinn
brann.
Þrjátiu metrum frá hraun-
jaörinum var hitinn næstum ó-
bærilegur og ekki unnt aö
standa þar lengi. Þó staröi maö-
ur sem bergnuminn, gáttaöur af
þeim ógnarkrafti, sem þarna
leystist úr læöingi. Hægt, en ör-
ugglega rann hrauniö á-
fram — ekkert gat stöövaö þaö
eöa veitt þvi fyrirstööu. Miklar
drunur og skruöningar heyröust
frá gfgunum og viö þaö bættist,
aö meö stuttu millibili sáust eld-
glæringar og miklar þrumur
fylgdu f kjölfariö. Þrumuveöur
haföi gengiö I liö meö eldf jallinu
til aö gera sýninguna sem eft-
irminnilegasta! Dante heföi
sjálfsagt bætt nokkrum köflum
viö helvitislýsingu sfna, heföi
hann veriö viöstaddur þessa at-
buröi.
Eftir aö hafa staöiö viö hraun-
jaöarinn i nokkrar mfnútur,
uröum viö aö hörfa. Bæöi var
hitinn oröinn óbærilegur, og eins
virtist hraöi hraunrennslisins
hafa aukist. Þá bættist viö, aö
miklir sprengihvellir heyröust
innan úr sortanum og var ekki
gott aö vita, hvaö'gat komiö i
kjölfar þeirra. Þaö var heldur
engin skynsemi i þvf aö ögra
Heklu gömlu, þegar hún var i
þessu skapi.
Þaö var undarleg tilfinning aö
sjá staöinn, sem maöur haföi
staöiö á fyrir nokkrum mfnút-
um, hverfa undir 6-8 metra
þykkt lag af vellandi hraun-
inu — eitthvaö sem minnti á
hversu mannskepnan má sfn lft-
ils, þegar náttúruöflin leggja sig
fram.
Viö fundum nú skyndilega
eitthvaö brennheitt skella á
okkur og áttuöum okkur svo á
því, aö þaö var rigning. Og
hversu frábrugöin var þessi
rigning ekki venjulegri skúr!
Fyrir utan þaö, aö droparnir
voru heitir eftir ferö sina gegn-
um gosbólstrana, höföu þeir
sameinast öskunni og voru þvi
drullugir. Menn og föt uröu
svört eftir dembuna.
En eftir skúrina var eins og
loftiö hreinsaöist ögn, þvi hægt
var að sjá hliöina á stórum
kafla. Og þaö eru engar ýkjur aö
segja, aö hliöin hafi logaö!
Fjalliö var klofiö af gigaröö og
gaus á ótal stööum. Og þar sem
ekki gaus, rann logandi hraun-
vellingurinn. Snjóflákar, sem
enn sáust á við og dreif — leifar
snjóþyngslanna sföasta vetur,
bráönuöu á svipstundu og ljós
gufumökkurinn blandaöist
rauöum logunum, gráum gos-
mekkinum og svartri öskunni.
Litasamsetningin var stórkost-
leg.
Þegar rökkva tók, sást eldur-
inn greinilegar og bjarma sló á
himininn. Nú sást þaö betur
hversu viöa logaöi og var þaö á
fleiri stööum en svo, aö hægt
væri aö kasta tölu á þaö i einni
svipan. — A milli eldann glitti
svo I hraunglóöina. Þetta mátti
sjá viða af Suöurlandi — jafn-
vel vestur á Selfossi sáust eld-
arnir greinilega I gærkvöldi.
— ATA
Hraunbreiöan
veltur fram I vesturhliöum Heklu. Hæö hennar var á aö giska 6-8 metrar^á þessum
staö. Visismynd !
BG