Vísir - 23.09.1980, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 23. september 1980.
Texti: Gu6-
mundur -
Pétursson
ist er vi6 þvi a6 Laker láti þa6
ekki veröa lokaoröiö.
„Kirkjugarðurinn”
Meöal flugkaupsýslumanna eru
Noröur-Atlantshafsleiðirnar
kallaöar „kirkjugaröurinn” en
flug á þeim er rekiö með botn-
lausu tapi. Fæstir vilja þó út af
þeim markaöi álitsins vegna.
En það er víöar sem samkeppn-
in er hörö en á Atlantshafinu. Til
dæmis er ódýrara orðiö aö fljúga
frá New York til Los Angeles,
heldur en frá New York til
Denver, sem er þó miklu styttri
leiö. A fyrrnefndu leiöinni fljúga
sjöflugfélög og bitast um kökuna,
sem stækkar litið.
Af þessu öllu gripa flugfélög til
ýmissa ráöstafana. Sum hafa
ruglað saman reitum sinum. T.d.
Pan-American og National Air-
lines i Bandarikjunum.
Continental og Western eru aö
bollaleggja um þessar mundir
sameiningu. — Braniff hefur selt
fimmtán af 727-þotum sinum til
bandariskra flugfélaga og hefur
auglýst fimmtán aörar til sölu.
Pan-Am hefur selt aöalskrifstofur
sinar i New York til þess að öngla
saman lausafé og hefur einnig
sett i sölu flugafgreiöslu, sem það
fékk i sameiningunni viö
National. Fækkað hefur verið i
starfsliði beggja vegna Atlants-
hafs.
British Airways ætla aö selja
fasteignir og flugvélar og skera
niöur þjónustu á óaröbærum
leiöum. Lagt verður niður flug
Concorde til Singapore sem rekið
er i samvinnu við Singapore Air-
lines. Kvisast hefur að félagið
muni neita aö taka viö sjöundu
Concorde-vélinni af breska rikinu
á næsta ári, eins og ráögert hafði
þó verið.
örlað hefur á þvi að flugfélögin
skeri orðið niður veitingarnar,
sem bornar eru farþegum, meðan
á fluginu stendur og eins hefur
verið fjölgað sætum meö skó-
hornsaðferðum, sem reynst hefur
þó beggja handa járn. Almennir
farþegar láta sig þaö ekki öllu
skipta, ef fargjaldið lækkar um
leið en menn i viðskiptaferðum,
greiddum af fyrirtækjum þeirra,
eru minna hrifnir, þegar þeir geta
hvorki flett blöðum, né sýslað
neitt með vinnuskjöl á leiðinni.
IATA gerir ekki ráð fyrir verð-
striði innan Evrópu, en sir
Freddie Laker, sem hvatt hefur
til frjálsrar samkeppni innan
Efnahagsbandalagsins hefur
óskað þess, að allir flugleiða-
samningar innan Evrópu verði
felldir úr gildi.
Fargjöld i Evrópu eru miklu
hærri en i Bandarikjunum, enda
eldsneytiskostnaður hærri og
meiri kvaðir á flugleiðum.
En helsta ljósið i myrkrinu
þykjast menn eygja i þvi að stóru
flugfélögin dragi úr umsvifum og
skeri niður útgjöld og óarðbæra
þjónustu meðan þau smám
saman rétti úr kútnum.
Stríðsýfingar stofna
olíuflutningunum f hættu
Irak hefur hótað að herða enn
strið sitt við Iran og færa það
lengra inn i Persaflóann, ef íranir
gera alvöru úr hótunum sinum
um að hindra skipasiglingar um
Hormuz-sund — aðaloliulifæð
iðnaðarrikja.
Fylgir sú hótun viðtækum loft-
árásum traka i gær á herbæki-
stöðvar i Iran, sem báru allan
svip þess, að fullkomin styrjöld
væri skollin á, þótt hvorugt rikið
hafi lýst yfir striði á hendur hinu.
Þriðjungur allrar oliu heims fer
um Hormuz-sund i mynni Persa-
flóa (um 900 km frá trak), en
Teheranútvarpið hafði orð á þvi i
gær, að transher hefði sundin á
valdi sinu. Vildi írak túlka þá
ábendingu sem hótun um, að tran
mundi geta sett siglingabann á
sundið, þegar svo þætti henta.
Lýsti Saddam Hussein, Iraksfor-
seti, þvi yfir, að trak mundi neyta
allra ráða til þess að halda sund-
unum opnum.
Khomeini æðstiprestur sagði i
útvarpsávarpi i gær, að Irak hefði
opinberlega lýst yfir striði við
tran, og að Hussein forseti væri
brjálaður. Bað hann þjóð sina
samt ekki halda, að skolliö væri á
strið, eða að „við höfum misst
varoDátar tra oman a ettirlitssiglingu I Hormuzsundi
þriðjungur allrar oliuumferöar heims á leiö um.
sem
tökin á ástandinu”. „Þeir bara
komu, vörpuðu sprengjum og
flúðu siðan.”
Bardagarnir i gær voru þeir
hörðustu i átökunum, sem hófust
fyrir nær hálfum mánuði á landa-
mærum rikjanna. Sögðust trakar
hafa skotiö niður 6 iranskar her-
þotur, en Iranir sögðust hafa
skotið niður 11 herþotur fyrir
Irökum, eyðilagt 4 eldflaugabáta
og 1 oliustöð.
Atökin hafa vakið mikinn kviða
um heim allan, vegna hinna gif-
urlegu hagsmuna, sem i húfi eru i
þessum heimshluta, þar sem eru
aðaloliusöluriki hins vestræna
oliuneyslumarkaðar. — I Banda-
rikjunum i gær lét Carter forseti
þó svo um mælt, að átökin gætu
orðið til þess að sannfæra tran um
hentugleika þess að sleppa
bandarisku gislunum 52, sem i
aldi hafa verið siðustu 10 mánuði.
Indira gripur til
■gomlu fang-l
elsisúrræðanna
Leiðtogar stjdrnarandstöö-
unnar á Indlandi sögðu í morgun,
að þeir mundu berjast gegn
hinum nýju handtöku- og
fangelsunarheimildum, sem
stjórn Indiru Candhi hefur tekið
sér.
Sanjiva Reddy, forseti Ind-
lands, gaf út i gær bráðabirgða-
lög, sem veita stjórninni i Nýju
Delhi og 22 fylkisstjómum til við-
bótar heimild til þess að halda
mönnum i fangelsi i allt að tólf
mánuðum, án þess að verða
færðir fyrir rétt.
Segja stjórnarandstæðingar lit-
inn mun vera á þessum tilskipun-
um og neyðarástandslögum
Gandhistjórnarinnar 1975-77,
þegar þúsundir stjórnarand-
stæðinga voru hnepptir i varð-
hald.
I yfirlýsingum þess opinbera er
sagt, að þessi tilskipun sé nauð-
syn vegna óíriðar- og ófremdar-
ástands innanlands, ættbálka-
erja, vinnuófriðar og hermdar-
verka öfgaafla.
Swamy, framkvæmdastjóri
Janata-flokksins, sem sigurorð
bar af Kongressflokki Indiru 1977
(og fór með stjórn þar til i fyrra),
sagði að flokkur hans mundi
vinna með öllum ráðum gegn
þessum nýju lögum.
ÚHÁÐU VERKALÝDSFÉLðG-
IN MVNDA LANDSSAMTðK
Hin nýju óháðu verkalýðsfélög
Póllands hafa nú myndað með sér
landssamtök óháðra verkalýðs-
félaga og kalla sig Solidar Nosc.
Var þetta gert á fundi i Gdansk
i gær, þar sem fulltrúar fjórðungs
vinnuafls Póllands voru saman
komnir. — útvarp og sjónvarp
Póllands nefndu fundinn þó ekki
einu orði.
A meðan óháö verkalýösfélög
hafa þotið upp hvert á eftir öðru,
hafa eldri verkalýðsfélögin, sem
lutu stjórn kommúnista i verka-
lýðsráðinu, lýst sig óháö og sjálf-
ráð. Forvigismenn nýju verka-
lýðsfélaganna telja, að það sé þó
einungis tilraun til þess að gefa
gömlu flokksstýrðu samtökunum
nýtt yfirbragð tilaö etja kappi við
hin nýmynduðu, en þau verði
áfram undir stjórn trúrra flokks-
kurfa.
Hin nýmynduðu landssamtök
senda I dag milli 30 og 40 fulltrúa
undir forystu Lech Walesa (for-
ingja verkfallsmanna I Gdansk)
til Varsjár til aö þinglýsa skrán-
ingu þessara nýju samtaka.
Framújóðenda-
Kappræðan:
Færri horfðu
E
vegna Ijar-
veru Carters
Keppinautar Carters
gagnrýna hann áfram
fyrir aö ganga ekki til
kappræðna i sjónvarpi viö
þá Anderson og Reagan, en
hlustendakannanir gefa til
kynna, að Carter hafi tek-
ist þaö, sem hann ætlaði
sér. Nefnilega að draga úr
fjölda þeirra, sem fylgdust
með sjónvarpskappræð-
unni.
Kannanir gefa til kynna, að
milljónir sjónvarpsáhorfenda
hafi heldur horft á biómynd og
dýrasýningu, sem ein þriggja
stærstu sjónvarpsstöðvanna
sýndi, meöan hinar tvær sjón-
vörpuðu kappræðu Reagans og
Andersons.
Anderson og Reagan þóttu ann-
ars koma vel fyrirí kappræðunni,
og vildu menn gefa Anderson
betri einkunn. Beindu þeir minna
skeytum sinum að Carter I fjar-
veru hans en búist var við, eftir
inngangsorðin, þar sem þeir
hæddu forsetann fyrir að ganga
ekki á hólm við þá.
15 aida -aimæii
múhammeðstrúar
Dóttir Zulfikar Ali Bhútto þess,
sem var forsætisráðherra Paki-
stans, en var tekinn af llfi sagöi á
sunnudaginn, að Zia-Ul-Haq,
hershöföingiog leiðtogi Pakistan,
væri ekki hæfur tii þcss aö ávarpa
Sameinuðu þjóöirnar fyrir hönd
múhammeðstrúarmanna.
Segir hún, að Zia forseti hafi
ekki umboö þjóöarinnar i Paki-
stan, og sé ólöglega aö vöidunum
kominn. — Zia bylti fööur hennar
úr sessí I júlí 1977, en á ráöstefnu
múhammeðstrúarrikja I mal i
vor var hann vaiinn til þess að
ávarpa Sameinuðu þjóöirnar fyr-
ir þeirra hönd I tiiefni 15 alda af-
mælis múhammeöstrúarinnar.
Flúð i Frakklandi
Sex fórust, þrettán melddust og
hundruö uröu aö yfirgefa heimiii
sin i Miö-Frakklandi vegna fióöa
urn helgina. Var þaö áin Loire,
sem fiæddi yfir bakka slna, eftir
mikla storma um helgina.
i þorpinu Brive-Charensac
fengu margir bjargaö sér naum-
Iega meö þvi aö leita skjóls uppi á
húsþökum eöa I trjákrónum, en
þaöan fiuttu þyrlur þá á óhuitan
staö.
Vegir og járnbrautalinur rofn-
uðu.
Slys á
flugsýningu
Sjö menn fórust f gær meö
bandariskri sprengjuftugvél úr
siöari heimstyrjöldinni, en hún
hrapaöi á flugsýningu. sem efnt
var til á Biggin Hill i Bretiandi I
tilefni 40 ára afmælis „orrust-
unnar um Brctland”.
Þúsundir manna voru sjönar-
vottar aö slysinu á flugvellinum,
sem var einn þeirra, er breski
fiugherinn notaði I strlöinu.
Munaöi minnstu aö vélin — af
gerðinni 1-26 Invader — lenti á á-
horfendum á bllastæöi.
Var vélin I eigu „Cavalier Air
Force”, sem sérhæft hefur sig f
viöhaldi og sýningum sögulegra
flugvéla. Flugmaöur vélarinnar
var Donatd Bullock frá „Cavali-
er”, reyndur sýningarmaöur.
Banna
frfmerkl
Póstsamband Araba ákvaö á
fundi i Bagdaö á sunnudag aö
banna verslun meö egypsk fri-
merki, sem gefin hafa veriö út I
tilefni friöarumleitana viö lsrael.
Var hvatt til skjótra ráöstafana
vegna bréfa, sem bærust til sam-
bandsrlkjanna meö þessum fri-
merkjum.