Morgunblaðið - 24.09.2002, Page 36

MINNINGAR
36 ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Þórhildur Sigur-björg Stein-
grímsdóttir fæddist
á Végeirsstöðum í
Fnjóskadal 31. mars
1908. Hún andaðist á
Hjúkrunarheimilinu
Hlíð á Akureyri hinn
12. september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Stein-
grímur Þorsteins-
son, f. 30.12. 1881, d.
27.11. 1962, og Tóm-
asína Tómasdóttir, f.
27.4. 1884, d. 25.1.
1971. Systkini Þór-
hildar: Tómas, f. 6.11. 1909, d.
1.7. 1996, Margrét, f. 27.3. 1912,
d. 8.7. 1995, Ingibjörg, f. 8.10.
1916, d. 29.9. 1969, Brynhildur, f.
18.9. 1919, d. 20.1. 1996, og Ragn-
hildur, f. 11.6. 1927. Þórhildur
giftist árið 1931 Hermanni Stef-
ánssyni íþróttakennara frá Mið-
görðum í Grenivík, f. 17.1. 1904,
d. 17.11. 1983. Synir þeirra eru:
1) Stefán Ingvi, f. 28.12. 1935,
verkfræðingur í Reykjavík,
kvæntur Sigríði Jónsdóttur. Börn
þeirra: Jón Hallur, f. 1959, Þór-
hildur, f. 1965, d.
1975, og Hermann,
f. 1968. Þau eiga
fimm barnabörn. 2)
Birgir Steingrímur,
viðskiptafræðingur í
Reykjavík, f. 8.12.
1940, kvæntur Elvu
Ólafsdóttur. Börn
þeirra: Steingrímur,
f. 1964, Anna Björk,
f. 1966, Ólafur Ingi,
f. 1969, og Þórhild-
ur, f. 1980. Barna-
börn þeirra eru
fimm.
Þórhildur fluttist
til Akureyrar með foreldrum sín-
um og stundaði nám þar. Nam
síðan íþróttafræði í Finnlandi.
Hún starfaði við leikfimikennslu
við Menntaskólann á Akureyri
um árabil. Þórhildur og Hermann
bjuggu í Hrafnagilsstræti 6 á Ak-
ureyri flest sín hjúskaparár, en
Þórhildur fluttist í Víðilund 24
árið 1989. Síðustu þrjú árin
dvaldist hún á Hlíð.
Útför Þórhildar verður gerð
frá Akureyrarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Nú er hún elsku amma mín dáin – í
hárri elli, verður að segjast, en það
er samt ekki sú tilfinning sem ég hef.
Eftir aðgerð með svæfingu fyrir
þremur árum urðu tengsl hennar við
líðandi stund svolítið óskýr, fyrst var
afturförin mikil, svo jafnaði hún sig
að nokkru, en hrakaði svo smám
saman. Ég hitti hana seinast fyrir
nokkrum vikum, kom í snögga heim-
sókn norður með yngri dætur mínar
tvær, við litum tvisvar inn hjá henni
áður en við þurftum að bruna suður
aftur. Hún var ruglaðri í seinna
skiptið, þreifaði fyrir sér með ýms-
um kunnuglegum setningum til að
reyna að ná tökum á kringumstæð-
unum, en skildi ekki alveg hvað um
var að vera. Hún var held ég að leita
að ástæðunni fyrir því hvað hún var
glöð, því hún gladdist innilega einsog
alltaf þegar maður hitti hana. Við
leiddum hana inn í herbergið henn-
ar, hún settist á rúmið sitt, lét stelp-
urnar setjast hjá sér og faðmaði þær
að sér, vissulega ringluð en frá sér
numin af fögnuði. Hún var svo falleg
hún amma mín, það var eitthvað
unglegt við hana sem aldurinn máði
aldrei burt, eitthvað saklaust og
gott, hrekklaust og algjörlega laust
við beiskju eða kaldhæðni. Hún
varðveitti alltaf kvenlegan þokka og
mýkt í hreyfingum og fasi sem marg-
ar konur missa svo löngu fyrr á æv-
inni. Ætli hún hafi ekki búið að fim-
leikaiðkun æskuáranna sem fram-
lengdist svo með íþróttakennslu og
hrekkleysið stafaði líklega af því að
hún þurfti aldrei að eiga sér ills von.
Ég man ekki eftir að amma hafi
nokkurn tímann byrst sig við mig
þegar ég var strákur, einsog fullorð-
ið fólk gerir þegar börn ganga fram
af þeim, en ég var ekki jafn þægur
við neinn og ég var við hana. Ef ég
gerði henni eitthvað á móti skapi
sagði hún kannski nafnið mitt á sinn
blíðlega hátt en með sárum undirtóni
sem ég vildi umfram allt forðast að
heyra. Svo ég reyndi að gera mitt
besta. Í einni af mörgum sumar-
heimsóknum mínum til Akureyrar
kom einhvern tímann upp sú fárán-
lega spurning hvort mér þætti
vænna um ömmu mína eða afa. Ég
valdi afa, hann andmælti hrærður en
amma fagnaði þessum dómi barnsins
með einlægan gleðiklökkva í mál-
rómnum, ég held í rauninni að henni
hafi ekki sárnað þetta.
Amma hafði skarpan húmor, mild-
aðan af meðfæddri tillitssemi við
náungann. Þar sem ég sat andspæn-
is henni á okkar síðasta fundi, óviss
um hvort hún bæri raunverulega
kennsl á mig, þótti mér sérlega vænt
um þegar hún leit allt í einu stríðn-
islega á mig og sagði: „Nú hefur ein-
hver hér inni gleymt að greiða sér.“
Hún hafði aldrei sagt neitt slíkt við
mig áður, en kannski oft langað til
þess. Nú þegar hún amma mín er dá-
in, í hárri elli, get ég ekki annað en
þakkað fyrir mig og undrast þá gæfu
að hafa átt slíka ömmu. Já, þvílík
amma!
Jón Hallur Stefánsson.
Amma á Akureyri er dáin og upp
rifjast ótal fallegar minningar um já-
kvæða og bjartsýna konu. Margar
þeirra tengjast íþróttum á einn eða
annan hátt enda hafði amma óþrjót-
andi áhuga á þeim. Hún fylgdist ætíð
með frammistöðu sinna manna, KA-
manna og oft kom ég að henni þar
sem hún sat fyrir framan sjónvarpið
og fylgdist spennt með fót- eða hand-
boltaleik.
Ég þarf aðeins að loka augunum
og í huganum er ég aftur orðin 10
ára, sit í eldhúsinu hjá ömmu með
vallash og ristað brauð með marmel-
aði, vælandi yfir því að þurfa að
stökkva yfir kubba og hesta í skóla-
leikfimi því eins og ég elskaði skíðin,
leiddust mér fimleikar. Amma, þá
orðin áttræð hló bara að mér og út-
skýrði með sveiflum og handapati
hvernig best væri að liðka kroppinn
svo leikfimiseinkunnin myndi hækka
eitthvað. Ekkert mál. Svona var
amma alltaf jákvæð og glöð. Bíltúr-
arnir í „Vín“ með henni og systrum
hennar eru mér líka mjög minni-
stæðir en þær systurnar héldu mér
hlæjandi alla leiðina með skondnu
athugasemdum sínum um sig og
hver á aðra.
Amma var líka alltaf afskaplega
ánægð að fá heimsókn og beið úti í
glugga þegar hún átti von á fólki.
Einn snjóþungan veturinn þegar ég
var fyrir norðan að keppa á skíðum,
þurfti ég að vaða snjóinn upp að
hnjám fyrir framan húsið hennar, og
það á harðahlaupum því ég var að
missa af rútu. Amma hló mikið og í
mörg ár á eftir talaði hún um að fót-
sporin mín hefðu verið í snjónum
fram á vor. Þær voru margar heim-
sóknirnar norður til ömmu á Akur-
eyri en nú verða þær víst ekki fleiri.
Eftir lifir minningin um góða ömmu.
Þórhildur Birgisdóttir.
Ég hef ekki þekkt neina eins góða
manneskju og ömmu mína. Ég
heyrði aldrei nokkurn tímann köp-
uryrði af hennar vörum. Hún hallaði
aldrei orðinu á neinn, skammaðist
aldrei, öfundaði engan, grunaði eng-
an um græsku, átti ekki til kergju.
Hún var alltaf ánægð og sátt með
það sem hún hafði og virti allt til
besta vegar. Einu sinni, fyrir nokkr-
um árum, nefndi hún við mig að ekki
væri nógu gott að búið væri að
byggja fyrir framan gluggann á
íbúðinni sem hún bjó í síðustu árin,
byrgja útsýnið yfir fjörðinn. Ég man
eftir þessu vegna þess að það var
óvenjulegt að hún hefði yfirleitt orð á
einhverju sem miður fór. Hún kvart-
aði aldrei. En svo kom uppúr kafinu
að hún var að hugsa um erfingja sína
sem hefðu misst útsýnið í framtíð-
inni. Það var ekki til í henni síngirni.
Samt var henni útsýni mikils virði,
hún kallaði oft á mig þegar ég var
barn til að horfa á sólsetrið út um
gluggann á gamla húsinu. Ég man
þessi sólsetur mjög skýrt.
Þótt hún væri góðlynd var það
samt alls ekki þannig að hún væri
skoðanalaus eða skorti viðmið og
gildi. Hún var ákveðin, ef ekki bein-
línis þrjósk, og fór sínu fram með
mildi og blíðu. Henni var ekkert gef-
ið um tilgerð, það sem hljómaði
falskt, óekta og óeinlægt. Hún bjó
yfir sannri gleði sem kom frá hjart-
anu og hún gerði að gamni sínu, hló
mikið og skemmti sér. Hún var ekki
lengur íþróttakennari þegar ég
kynntist henni, þau voru það hvorugt
lengur hjónin, hún og Hermann
Stefánsson afi minn. Þau bjuggu í
stóru húsi við Hrafnagilsstræti 6 og
ég segist gjarnan hafa verið þar öll
sumur sem barn en líklega er það
vitleysa, ég hef sennilega yfirleitt
varla dvalist þar mikið lengur en
nokkrar vikur í senn, þótt það virki
meira í minningunni. Þar ríkti góður
andi, friðsæld og lífsgleði; þau voru
vön að bíða við gluggann eftir að bíll-
inn kæmi að sunnan. Síðan var
gjarnan setið við spil, þau voru
óþreytandi að spila við barnabörnin.
Þau fóru alltaf með okkur í lítinn
kofa við læk í Kjarnaskógi sem var
kallað Rauðahús. Í rauninni er ekki
hægt að hugsa sér betri afa og
ömmu.
Amma var fædd í gjörólíkum
heimi, sveitabæ frá þarsíðustu öld,
og lifði miklar breytingar án þess að
glata sinni fallegu lífssýn. Hún var
síung og falleg, eltist vel og var tign-
arleg í fasi. Hún laðaði fram það
besta í öllum; þegar hún sagði sögur
af barnabörnunum – hún mundi og
hélt til haga smáum atvikum – fengu
söguhetjurnar á sig blæ af sýn henn-
ar á veröldina. Á seinni árum komu
upp sögur frá ævagamalli tíð,
bernskuárum hennar og fyrstu árum
á Akureyri; síðast þegar ég sá hana
sagði hún mér sögu frá námsárum
sínum í Finnlandi. Um leið og gamli
tíminn kom til hennar síðustu árin
tók það sem nær stóð að fjara út fyr-
ir henni. Nú hefur hún fengið hvíld.
Hermann Stefánsson.
Elsku langamma á Akureyri.
Nú þegar þú ert farin frá okkur
langar mig til að segja nokkur orð til
að kveðja þig.
Það var alltaf ánægjulegt að heim-
sækja þig á Akureyri, þú tókst alltaf
svo hlýlega á móti mér. Fyrst í
Hrafnagilsstrætinu þegar ég var lítil
stelpa sem lék mér í spjótkasti í
garðinum og klifraði síðan upp í tré
til að hugsa. Seinna í Víðilundi, þar
sem ég var svo heppin að fá að dvelja
með þér nokkur páskafrí frá skól-
anum auk annarra heimsókna. Einu
sinni, þegar ég var orðin eldri, kom
ég til að keppa í handbolta og gat
ekki hitt þig nema í klukkutíma en
þá varst þú samt búin að elda kjöt-
súpu handa mér. Ég minnist þess
hvað það var alltaf gaman að hitta
þig, hvernig þú hélst undir höndina á
mér, þegar við skruppum út í búð og
síðast en ekki síst margra stunda þar
sem við spiluðum rommí og spjöll-
uðum saman. Ég vildi alltaf taka
bunkann og þú hlóst að mér í hvert
sinn.
Elsku langamma, ég er ótrúlega
þakklát fyrir að hafa fengið tækifæri
til að kynnast þér svona vel, þú
kenndir mér marga hluti sem ég
mun geyma og hafa meðferðis í líf-
inu. Minningin um þig mun fylgja
mér alla ævi og ég er viss um að rödd
þín mun hvísla að mér nokkrum heil-
ræðum einhvers staðar á leiðinni.
Blessuð ævinlega, þín
Brynja.
Frá Zontaklúbbi Akureyrar
Nú kveðjum við Þórhildi Stein-
grímsdóttur íþróttakennara og heið-
ursfélaga í Zontaklúbbi Akureyrar
með þökk og virðingu.
Þórhildur var félagi í klúbbnum í
53 ár eða allt frá því klúbburinn var
stofnaður með formlegum hætti árið
1949 og til dauðadags. Hún var mjög
virk sem Zontafélagi, starfaði í
mörgum nefndum og sinnti stjórn-
arstörfum í klúbbnum og var t.d. for-
maður tvö tímabil, starfsárin 1956-
1957 og 1967-1968. Árið 1988 þegar
hún varð áttræð, var hún kjörin heið-
ursfélagi klúbbsins.
Þórhildur var hlý og glæsileg kona
og eftirminnileg þeim sem hana
þekktu og dugnaður hennar hvatti
aðra til dáða. Zontaklúbburinn valdi
sér það sem meginverkefni að heiðra
og halda á lofti minningu rithöfund-
arins séra Jóns Sveinssonar, Nonna,
og setti í þeim tilgangi á stofn
Nonnahús, minjasafn, árið 1957, en
þá voru 100 ár voru liðin frá fæðingu
Nonna. Þess má nærri geta að mörg
handtök Zontakvenna þurfti til að
koma því í kring að gömlu húsi,
æskuheimili Nonna í Fjörunni, var
forðað frá því að vera rifið og gert
þess í stað að safni. Gert að stað þar
sem æ síðan jafnt börn sem fullorðn-
ir geta skyggnst inn í fortíðina og
kynnst lífi og starfi Nonna. Það var
fyrir elju og framsýni þeirra kvenna
sem störfuðu í klúbbnum fyrstu árin
að fólk um víða veröld sem á æskuár-
um hreifst af frásögnum Nonna um
æsku sína í Fjörunni á Akureyri,
getur heimsótt húsið þar sem hann
bjó sem drengur.
Við minnumst Þórhildar með inni-
legu þakklæti fyrir öll hennar störf í
þágu klúbbsins og sendum aðstand-
endum hennar samúðarkveðjur.
Fyrir hönd Zontaklúbbs Akureyr-
ar,
Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir.
Þórhildur Steingrímsdóttir móð-
ursystir mín er látin, 94 ára gömul.
Hún var elst þeirra Steingríms-
systra, sem ásamt Tómasi bróður
þeirra stóðu mér næst á bernskuár-
um mínum.
Þórhildur var brosmild kona og
einkar jákvæð í afstöðu sinni til allra
mála, en undir niðri fannst mér þessi
frænka mín þó umfram allt alvöru-
gefin. Sem elsta systir var hún nokk-
uð stjórnsöm og líktist að því leyti
móður sinni, Tómasínu Ingibjörgu.
Þegar svo bar undir tók hún stilli-
lega í taumana og jafnan án þess að
aðrir en þeir nánustu tækju eftir því.
Frá afa hafði hún fríðleika, tígulegan
limaburð og virðulega framkomu.
Við vorum það sem nú heitir stór-
fjölskylda, þrjár kynslóðir bjuggu
undir sama þaki í Hrafnagilsstræti 6.
Þar bjuggu þau Þórhildur og eigin-
maður hennar, Hermann Stefáns-
son, á fyrstu hæð með synina Stefán
og Birgi. Við, móðir mín og ég, héld-
um heimili með afa og ömmu og móð-
ursystrum mínum á efri hæð húss-
ins, en höfðum að auki tvö
svefnherbergi í kjallara. Þannig voru
níu manns í fjölskyldunni, þegar
minnst var umleikis, en ellefu eða
fleiri, þegar systurnar Ingibjörg og
Ragnhildur voru heima eða aðrir
ættingjar bjuggu þar. Þótt ég ætti
þrjú önnur æskuheimili og öll góð
jafnaðist ekkert á við Hrafnagils-
stræti 6.
Fjölskyldan var mjög samhent og
hafði sameiginleg áhugamál. Þar
voru í mestum hávegum höfð tónlist,
leiklist og íþróttir. Þau hjónin, Þór-
hildur og Hermann, voru bæði
íþróttakennarar að mennt og
kenndu við Menntaskólann á Akur-
eyri. Hermann var mjög afkasta-
mikill kappsmaður, áberandi
íþróttafrömuður og mikilvirkur í fé-
lagsmálum. Þórhildur var hægari,
yfirvegaðri og fyrirferðarminni, en
kom þó ekki síður miklu í verk. Mikið
örlæti og gestrisni var báðum í blóð
borið.
Þórhildur hélt heimili, sem var
ekki venjulegt í neinum skilningi.
Hrafnagilsstræti 6 var öllum opið,
ekki síst nemendum Menntaskólans
á Akureyri, kórfélögum í Geysi og
íþróttamönnum. Löngum leigðu
margir nemendur skólans hjá þeim
hjónum og bundust þeim tryggum
böndum. Hermann var nemendum
mjög hjálplegur á alla lund. Meðal
annars átti hann miklar birgðir af
gömlum skíðum, sem hann lánaði
þeim nemendum, sem ekki áttu slík-
an búnað, sem algengt var á þeim ár-
um. Þessu erilsama rausnarheimili
stýrði Þórhildur þannig að lítið bar á
og eins og áreynslulaust.
Systurnar sungu allar í Kantötu-
kórnum undir stjórn Björgvins Guð-
mundssonar tónskálds. Þórhildur
hafði djúpa og góða alt-rödd eins og
Brynhildur systir hennar, en hinar
systurnar voru góðir sópranar,
þeirra þó langbest Ingibjörg sem var
afbragðs sópran og hafði hlotið mikla
menntun í ljóða- og óperusöng. Þar
sem Hermann var tenór og afi bassi
og báðir höfðu hlotið nokkra tónlist-
armenntun var innan fjölskyldunnar
efni í lítinn kór. Sá kór söng við öll
möguleg og ómöguleg tækifæri. Frá
því ég man fyrst eftir mér héldum
við jól sameiginlega. Jólum og pásk-
um mátti líkja við stanslaust tón-
leikahald.
Á erfiðum tímum var Þórhildur
lítið fyrir að velta sér upp úr vanda-
málum. Hún var hins vegar öðrum
drýgri við að hjálpa fólki þegar á
móti blés. Þegar áföll dundu yfir var
hún yfirveguð og fumlaus.
ÞÓRHILDUR S.
STEINGRÍMSDÓTTIR



 


  
 







   


!
"
# 




"
    
Erfidrykkjur
Heimalöguð kaffihlaðborð
Grand Hótel Reykjavík
Sími 514 8000