Morgunblaðið - 29.10.2002, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Rúmteppi frá kr. 5.600
Z-brautir og
gluggatjöld
Faxafen 14
108 Reykjavík
sími 525 8200
Fax 525 8201
Veffang www.z.is
Netfang z@z.is
Námskeið fyrir foreldra ofvirkra barna
Algengt vanda-
mál og þörfin
mjög brýn
FRAMUNDAN erunámskeið fyrir for-eldra barna og
unglinga með athyglis-
brest með ofvirkni og
hegðunarvanda. Um al-
geng vandamál er að ræða
og að sögn aðstandenda
námskeiðanna er þörfin
fyrir fræðslu af þessu tagi
mjög brýn. Málfríður Lor-
ange sálfræðingur er í for-
svari fyrir námskeiðin og
svaraði hún nokkrum
spurningum Morgunblaðs-
ins.
Segðu okkur eitthvað
um námskeiðin, yfirskrift
þeirra, hvar haldin og hve-
nær?
„Þetta eru námskeið
fyrir foreldra barna og
unglinga með athyglis-
brest með ofvirkni og
hegðunarvanda. Þau eru
haldin á vegum Foreldrafélags
misþroska barna og fræðslu- og
ráðgjafaþjónustunnar Eirðar.
Þessi námskeið hafa verið haldin
reglulega undanfarin ár en hefur
nú verið skipt í styttri námskeið
sem höfða til foreldra barna á
grunnskólaaldri og foreldra ung-
linga. Einnig höfum við nú þegar
haldið eitt grunnnámskeið fyrir
foreldra barna sem nýlega hafa
greinst með athyglisbrest með of-
virkni. Námskeiðin eru haldin í
Safnaðarheimili Háteigskirkju
eða fundarsal Öryrkjabandalags-
ins í Hátúni. Næstu tvö námskeið
verða laugardagana 2. og 9. nóv-
ember fyrir foreldra grunnskóla-
barna og laugardagana 16. og 23.
nóvember fyrir foreldra ung-
linga.“
Hver er tilgangur þessara nám-
skeiða?
„Markmiðið með námskeiðun-
um er að fræða foreldra um at-
hyglisbrest með ofvirkni, orsakir
hans, eðli og einkenni og hvað er
til ráða. Athyglisbrestur með of-
virkni er hegðunartruflun sem
kemur oft mjög snemma fram hjá
börnum og orsakirnar eru alltaf
líffræðilegar. Barnið eða ungling-
urinn ræður illa við að stjórna
hegðun sinni. Alls ekki er um að
kenna röngu uppeldi en hins veg-
ar skiptir öllu máli að foreldrar
læri og tileinki sér ákveðna nálg-
un og uppeldisaðferðir sem vitað
er að henta ofvirkum börnum.
Það gleymist stundum að ein-
kennin eru þrenns konar, athygl-
isbrestur, hvatvísi og hreyfióró-
leiki. Einkennin eru auðvitað
mismikil hjá einstaklingum og
geta verið töluvert breytileg eftir
aldri. Hreyfióróleikinn er mest
einkennandi á yngri árum en á
unglingsárunum verður hann
minna áberandi en segja má að
innri óróleiki komi í staðinn. At-
hyglisbresturinn kemur hvað
skýrast fram þegar barnið byrjar
í skóla og getur oft haft mikil
áhrif á nám. Hvatvísin
kemur börnum oft í
vandræði og því þurfa
þau oft meira eftirlit en
önnur börn. Sama gild-
ir um unglingsárin.“
Hverjar verða helstu áhersl-
urnar?
„Á námskeiðunum verður farið
yfir helstu einkenni, tíðni, orsakir,
meðferð og horfur. Þá verður
fjallað um hvaða áhrif það hefur á
samskipti innan fjölskyldunar ef
ofvirkt barn er í fjölskyldunni og
samskipti þess við önnur börn.
Fjallað verður um hegðunarmót-
andi aðgerðir og þarfir barnanna í
skóla. Einnig verður fjallað um
sjálfsmynd þeirra og mikilvægi
þess að styrkja hana.“
Hver verða efnistökin, þ.e.a.s
hvernig byggir þú námskeiðin
upp?
„Námskeiðin eru í fyrirlestrar-
formi og eru 5–6 fyrirlestrar á
hverju námskeiði. Hver fyrirlest-
ur er 45 mínútur og foreldrum
gefst kostur á fyrirspurnum eftir
hvern þeirra. Fyrirlesarar verða
margir og hafa allir langa reynslu
af greiningu og meðferð ofvirkni.“
Hver er þörfin fyrir þetta efni?
„Þörfin er mikil af ýmsum
ástæðum. Tíðni ofvirkni er allhá
eða í kringum 5%. Oft vita for-
eldrar og aðrir sem koma að upp-
eldi barnanna ekki hvernig best
er að taka á ýmsu varðandi hegð-
un þeirra. Ofvirkni leiðir oft til
erfiðleika í námi og í skóla sem við
vitum meira um nú en áður og er
námsstaða þeirra oft verri en til-
efni er til. Þá er við að bæta að
einn mikilvægasti þáttur í með-
ferðinni er fræðsla. Ekki er hægt
að lækna ofvirkni, heldur er hægt
að halda einkennunum niðri bæði
heima og í skóla með réttri með-
ferð.“
Er eitthvað sem þú telur að
bæta þurfi við þetta hjá
okkur?
„Ég vil benda for-
eldrum sérstaklega á
unglinganámskeiðin
sem eru nýlunda. Of-
virk börn þurfa að glíma við sér-
stök viðfangsefni hvers aldurs-
skeiðs eins og öll önnur börn og
unglingsárin geta oft verið erfið
hjá þessum hópi.“
Síðan má bæta því við hér í lok-
in, að nánari upplýsingar og
skráningu á námskeið má fá og
gera með því að hringja í For-
eldra misþroska barna í síma 581
1110.
Málfríður Lorange
 Málfríður Lorange er fædd ár-
ið 1951. Lauk kandídatsprófi í
sálfræði frá Árósaháskóla 1981
og var síðan í framhaldsnámi í
fjölskyldumeðferð 1981–83.
Framhaldsnám í taugasálfræði
barna og unglinga í Hollandi
1995–96. Forstöðumaður sál-
fræði- og sérkennsludeildar
Leikskóla Reykjavíkur 1987–95.
Starfandi yfirsálfræðingur á
Barna- og unglingageðdeild
Landspítalans frá 1996. Rekur
ásamt öðrum fræðslu- og ráð-
gjafaþjónustuna Eirð sf. Maki er
Hilmar Pétursson líffræðingur
og eiga þau 3 börn, Rúnar, Sol-
veigu og Emil.
Sérstök
unglinga-
námskeið
Vinaleg áminning frá Bónusfeðgum, hr. forsætisráðherra.
BJÖRN Baldursson sigraði í karla-
flokki á fyrsta klifurmóti Klifur-
hússins í Skútuvogi, sem haldið var
á laugardag. Í drengjaflokki, 16 ára
og yngri, sigraði Tryggvi Stefáns-
son og í öldungaflokki, 40 ára og
eldri, Þorvaldur Þórsson.
Keppt var í „Bouldering“ sem
nefnt hefur verið grjótglíma á ís-
lensku. Þá eru klifraðar stuttar
leiðir þar sem fallhæðin er ekki
meiri en svo að nóg er að hafa dýn-
ur undir. Keppendur í hverjum
flokki kepptu sín á milli í fimm leið-
um. Gefnar voru fimm mínútur til
að ljúka hverri leið og skiptu kepp-
endur síðan um leið. Gefin voru stig
fyrir hverja leið, eftir því hversu
vel gekk. Flest stig fengust fyrir að
klifra leið í fyrstu tilraun, en ann-
ars eftir því hversu langt kepp-
endur náðu í sinni bestu tilraun.
Samanlögð stigagjöf réð síðan úr-
slitum að lokum.
Keppnisþátttaka var góð og fór
keppnin fram að viðstöddum fjölda
áhorfenda.
Í drengjaflokki varð í öðru sæti
Kjartan Björnsson og Hjalti Sigur-
björnsson í þriðja.
Andri Bjarnason varð í öðru sæti
í karlaflokki og Hjalti Rafnsson í
þriðja. Halldór Kvaran lenti í öðru
sæti í öldungaflokki.
Spennandi
keppni
í Klifur-
húsinu
Morgunblaðið/Jim Smart
Keppendur kalla ekki allt ömmu sína þegar kemur að klifri. Hér er einn í
svokölluðu þaki og minnir helst á könguló á bita.