Morgunblaðið - 09.02.2004, Blaðsíða 28

FRÉTTIR
28 MÁNUDAGUR 9. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
KOSTNAÐUR vegna kaupa ráðherrabifreiða
nam 55 milljónum króna á tímabilinu 1. janúar
1998 til 15. nóvember 2003. Þetta kemur fram í
skriflegu svari Davíðs Oddssonar forsætisráð-
herra við fyrirspurn Jóhönnu Sigurðardóttur,
þingmanns Samfylkingarinnar, sem lagt var
fram á Alþingi.
Mestur er kostnaðurinn í umhverfisráðu-
neytinu. Þar var keyptur bíll af tegundinni
Audi A6 árið 1999 og síðan af tegundinni Lex-
us RX300 fyrir 5,3 milljónir á síðasta ári. Kom
söluverð eldri bifreiðarinnar upp í, tæplega 1,7
milljónir, samtals er kostnaðurinn í ráðuneyt-
inu tæplega 8,4 milljónir króna á tímabilinu.
Næst á eftir umhverfisráðuneytinu kemur iðn-
aðar- og viðskiptaráðuneyti þar sem útlagður
kostnaður var 7,9 milljónir. Árið 2000 var
keyptur Audi A6 og á síðasta ári BMW X5 sem
kostaði tæpar fimm milljónir króna, söluverð-
mæti þess eldri var 1,8 milljónir króna.
Athygli vekur að af öllum ráðherrunum ek-
ur forsætisráðherra um á elsta bílnum. Ekki
var keypt ráðherrabifreið fyrir forsætisráð-
herra á tímabilinu sem Jóhanna spurði um.
Bíll forsætisráðherra var keyptur í september
árið 1995 og er af tegundinni Audi A8. Kaup-
verðið var 5,9 milljónir króna, en á sama tíma
var seldur bíllinn Audi 100, árgerð 1991 fyrir
1,9 milljónir. Samkvæmt upplýsingum úr
ráðuneytinu eru ekki uppi áform um að kaupa
nýja bifreið fyrir forsætisráðherra.
Í fimm ráðuneytum voru keyptir tveir bílar
á tímabilinu, að einhverju leyti má hugsanlega
skýra það með ráðherraskiptum, eins og í heil-
brigðis- og tryggingaráðuneytinu, en fyrir
fjármálaráðherra voru keyptir bílar árin 2000
og 2003, hann var skipaður árið 1998. Þá voru
keyptir bílar fyrir iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra, sem skipaður var árið 1999, sömu ár, ár-
in 2000 og síðan aftur árið 2003. Í landbún-
aðarráðuneyti var keypt ráðherrabifreið árið
1999 og aftur 2002, sami ráðherra hefur gegnt
embættinu síðan í maí 1999. Sama er uppi á
teningnum í umhverfisráðuneytinu, þar var
keyptur bíll árið 1999 og aftur 2003.
Mest keyrsla í iðnaðar-
og viðskiptaráðuneyti
Mestur var kostnaður af rekstri og viðhaldi
bifreiða í ráðuneytunum tólf í iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytinu, eða 10,4 milljónir króna á
tímabilinu. Þar á eftir kemur félagsmálaráðu-
neyti með 7,9 milljónir, menntamálaráðuneyti
með rúmlega 6,8 milljónir og umhverfisráðu-
neyti með tæplega 6,8. Er forsætisráðuneyti í
fjórða sæti hvað þetta varðar, eða með 6,3
milljónir í rekstrarkostnað á tímabilinu. Í
ráðuneytunum öllum er rekstrarkostnaðurinn
á tímabilinu 74,1 milljón króna samtals.
Ráðherrar geta notað eigin bifreið sem ráð-
herrabíl, ríkissjóður ber þá allan kostnað af
rekstri bifreiðarinnar og fá þeir ráðherrar sem
gera þetta greitt fyrningafé, sem er 20% af
endurnýjunarverði bifreiðarinnar ár hvert og
greiða skatt af þeim tekjum. Í svarinu kemur
fram að félagsmálaráðherra hefur notað eigin
bifreið frá 10. júní 2003 og að heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra hafi gert slíkt hið
sama frá 1. janúar 1998 til 14. maí 2001. Fyrir
það tímabil fékk heilbrigðisráðherra tæplega
1,6 milljónir króna í fyrningafé. Á tímabilinu 1.
janúar 1998 til 11. maí 1999 notuðu landbún-
aðarráðherra og umhverfisráðherra eigin bif-
reið, hvor um sig fékk tæplega hálfa milljón
króna í fyrningafé.
Í svarinu kemur fram að ráðherrar hafi
heimild til takmarkaðra einkanota þeirra bif-
reiða í eigu ríkisins sem þeir fá afnot af í krafti
embættis síns, svo sem til aksturs milli heim-
ilis og vinnustaðar og til annarra einstakra
ferða. Ráðherrar skuli greiða skatt af bifreiða-
hlunnindum, framkvæmdin sé þannig að ráð-
herrar greiði mánaðarlega staðgreiðslu af bif-
reiðahlunnindum sem sé dregin af launum.
55 milljónir í ráðherrabifreiðir 1998–2003
Forsætisráðherra
á elsta bílnum
Morgunblaðið/Þorkell
Bílafloti ráðherranna er ekkert slor. Þessi mynd var tekin meðan á ríkisstjórnarfundi stóð. Bíll
dómsmálaráðherra er fremstur, hann kostaði rúmar 5 millj. þegar hann var keyptur árið 1999.
STARFSFÓLKI ráðuneyta og al-
þingismönnum er alltaf boðið að
kaupa farseðla á hagstæðustu kjör-
um, þar á meðal hjá Iceland Express,
í ferðum skipulögðum af Ferðaskrif-
stofu Íslands. Hins vegar er það á
valdi þeirra sjálfra að velja úr þeim
kostum sem í boði eru í ferðum á veg-
um ríkisins að sögn Harðar Gunn-
arssonar, forstjóra ferðaskrifstof-
unnar.
Enginn alþingismaður hefur
ferðast með Iceland Express eftir að
flugfélagið hóf reglubundið flug til
Kaupmannahafnar og London fyrir
tæpu ári. Ólafur Hauksson, forstöðu-
maður almannatengsla, segist ekki
trúa því að aldrei nokkurn tíma hafi
hentað þingmönnum að fljúga á hag-
stæðu verði með félaginu. Þegar
hann leitaði skýringa hjá skrifstofu
Alþingis var sagt að Ferðaskrifstofa
Íslands skipulegði allt flug fyrir
þeirra hönd.
„Í samningum við ríkið er okkur
skylt að bjóða netmöguleika, bæði
Netsmelli Flugleiða og netmöguleika
Iceland Express, sem valkost í vali
fyrir starfsmenn til að ferðast á,“
segir Hörður Gunnarsson, forstjóri
Ferðaskrifstofu Íslands. „Þetta er
alltaf gert. Valið er síðan algjörlega
starfsmannsins, hvað hann tekur.“
Hörður segir fjölda fyrirtækja í
viðskiptum hjá þeim ásamt ríkinu og
tekin sé ákveðin þóknun fyrir hverja
ferð sem skipulögð sé fyrir viðskipta-
vini. Ekki fáist hærri þóknun fyrir að
selja ferðir með Netsmellum Flug-
leiða en Iceland Express. „Fyrir okk-
ur er þetta algjörlega hlutlaust mat.
Það er hins vegar farþegans að velja
hvaða leiðir hann fer.“
Ferðaskrifstofa Íslands er dóttur-
félag Flugleiða. Hörður leggur
áherslu á að faglega sé unnið að
skipulagningu ferða þrátt fyrir það.
Starfsfólki sé skylt að geta hag-
kvæmasta ferðamöguleikans auk
annarra möguleika, sem geta verið
mismunandi eftir hentugleika. Unnið
sé sjálfstætt og heiðarlega fyrir við-
skiptavinina þó annað sé stundum
gefið í skyn. Aðspurður segist Hörð-
ur Gunnarsson geta sannað það með
hundruðum bréfa að þingmönnum og
öðrum sé boðið að fljúga með Iceland
Express eins og öðrum flugfélögum.
Borgarstjóri Reykjavíkur upplýsti
20. janúar í borgarráði að hann og
borgarfulltrúar ferðuðust með Ice-
land Express.
Þingmenn
ekki með Ice-
land Express
FRAMLAG hins opinbera til tannlæknaþjónustu
minnkaði um 33% á tímabilinu 1991-2003, að því er
fram kemur í fréttatilkynningu frá Tannlækna-
félagi Íslands. Í fréttatilkynningunni er vitnað í
tölur Tryggingastofnunar ríkisins yfir endur-
greiðslu vegna tannlæknaþjónustu til handa
sjúkratryggðum einstaklingum, þ.e. börnum 18
ára og yngri, öryrkjum og ellilífeyrisþegum.
Ef skoðuð eru heildarútgjöld TR vegna tann-
læknaþjónustu þegar tannlækningar vegna með-
fædds galla, slysa og annarra alvarlegra aðstæðna
eru teknar með í reikninginn hafa útgjöldin
minnkað um tæpan fjórðung á sama tíma eða 23%,
segir í tilkynningunni. Á fjárlögum þessa árs sé
áætlað að tannlæknakostnaður sjúkratryggðra
einstaklinga verði um 970 milljónir króna. Gangi
það eftir hafi útgjöld vegna tannlæknaþjónustu
hinna sjúkratryggðu minnkað um 28% frá árinu
1991. Í þessum tölum eru útgjöld reiknuð á verð-
lagi í janúar 2004 og miðað við vísitölu neysluverðs
án húsaleigu.
Endurgreiðsla frá TR miðast við gjaldskrá heil-
brigðisráðherra og getur verið á bilinu 50-100%.
Segir í tilkynningunni að gjaldskráin hafi verið
hækkuð um 20% 1. desember 2002, eftir að hafa
verið óbreytt frá 1998. Í maí síðastliðnum hafi ver-
ið gefin út ný gjaldskrá þar sem fjölmargir liðir
hafi verið lækkaðir aftur, sumir hafi þá orðið lægri
en þeir voru árið 1998. Endurgreiðsla fyrir flúor-
lökkun barna hafi þannig verið 3.705 krónur árið
1998 en sé nú 2.700 krónur.
Munurinn á meðalverði tannlækna og gjaldskrá
ráðherra sé á bilinu 16-45% samkvæmt nýlegri
könnun Samkeppnisstofnunar. Sjúkratryggðir
einstaklingar fái því minna endurgreitt af raun-
verulegum tannlæknakostnaði en endurgreiðslu-
hlutfall í reglugerð gefi til kynna, en það er 50-
100%.
Heimir Sindrason, formaður Tannlæknafélags
Íslands, segir að tannlæknar hafi áhyggjur af
þessari þróun, aðsókn yngri barna til tannlækna
sé farin að minnka og efnaminna fólk virðist spara
við sig og börn sín í auknum mæli að fara til tann-
læknis. „Kemur þetta ekki niður á þeim sem síst
skyldi?“ spyr Heimir. Hann segir að endurgreiðsl-
an tengist launakröfum tannlækna alls ekki því
hún breyti ekki rekstrarkostnaði tannlæknastofa.
Enginn verkefnaskortur sé hjá tannlæknum, end-
urgreiðslur tannlækninga hafi lækkað á sama tíma
og endurgreiðsla hafi hækkað til annarrar heil-
brigðisþjónustu.
Heimir segir að fyrir ári hafi verið samið við
tannlækna en tannlæknar hafi sagt þeim samningi
upp eftir aðeins þrjá mánuði. „Það var einfaldlega
vegna þess að það var ekki staðið við það sem okk-
ur var lofað,“ segir hann og bætir við að Trygg-
ingastofnun hafi þá dregið hækkun á endur-
greiðslugjaldskránni til baka. „Sú framkvæmd
hlýtur að vekja spurningar, manni finnst það
merkilegt ef það á að taka það út á almenningi ef
ekki næst samningur við tannlækna,“ segir Heim-
ir.
Í fréttatilkynningunni segir að tannlæknar full-
yrði að miklum framförum í tannheilsu þjóðarinn-
ar sé ekki aðeins ógnað með minnkandi opinberum
framlögum heldur hafi tíðni tannskemmda aukist
vegna breyttra neysluvenja. Afstaða hins opin-
bera þurfi að breytast eigi heilbrigðsáætlun til
ársins 2010 ekki að lenda í uppnámi, en þar sé
bættri tannheilsu barna og unglinga skipað á
fremsta bekk með forgangsverkefnum.
Framlög hins opinbera til tannlæknaþjónustu handa börnum 18 ára og yngri
Hafa minnkað um rúman
þriðjung frá árinu 1991
Morgunblaðið/Jim Smart
DÆMI eru um að fólk sem nýtir sér
fyrirframgreidd farsímakort hafi
tapað innstæðu ef engin „notkun“ er
á símanum í tiltekinn tíma, eða frá 6
mánuðum frá því síðast var keypt
inneign á símann. Að hringja úr sím-
anum telst ekki notkun í þessum
skilningi skv. túlkun íslenskra far-
símafyrirtækja heldur er átt við hve-
nær síðast var bætt á inneignina.
Þannig getur farsímaeigandi sem
kaupir myndarlega inneign á farsím-
ann glatað henni ef honum tekst ekki
að klára hana fyrir umsamdan tíma.
Pétur Pétursson, forstöðumaður
upplýsinga- og kynningarmála hjá
Og Vodafone, segir að tekið sé fram í
skilmálum þegar viðkomandi hefji
viðskipti við fyrirtækið að inneign á
fyrirframgreidd farsímanúmer falli
úr gildi og númerið verði tekið úr
notkun ef engin notkun er á því leng-
ur en sex mánuði. Þessi háttur sé við-
tekin venja hjá símafyrirtækjum
bæði hér á landi og erlendis sem
bjóði upp á fyrirframgreidda far-
símaþjónustu. Númerið fari þó ekki
strax í umferð og viðkomandi geti því
sótt um að fá sama númerið aftur.
„Ástæðan fyrir því að þetta er gert
er sú að það eru ákveðin verðmæti
fólgin í númerinu sem er eign félags-
ins og viðkomandi hefur afnot af á
meðan hann greiðir fyrir notkunina.
Við greiðum fyrir úthlutuð númer,
þess utan greiðum við leyfisgjöld til
framleiðenda tækjabúnaðar sem
skráir niður öll fyrirframgreiddu
númerin. Að sögn Péturs kynnir fólk
sér yfirleitt vel skilmála félagsins
sem í gildi eru fyrir tiltekna þjón-
ustu. Þó hafi heyrst óánægjuraddir
vegna þessa ákvæðis en þeir sem
noti þjónustuna viti undantekningar-
lítið af því og það sé ekki nýlunda.
Að sögn Evu Magnúsdóttur, upp-
lýsingafulltrúa Símans, verða inn-
eignir sem hlaðið er inn á Frelsis-
númer óvirkar þegar sex mánuðir
eru liðnir frá því síðast var lagt inn á
kortið og rennur inneignin út þegar
12 mánuðir eru liðnir og þá er lokað
fyrir númerið. Að sögn Evu er for-
svarsmönnum Símans ekki kunnugt
um miklar kvartanir af þessum sök-
um.
Farsímanúmer í fyrirframgreiddri þjónustu eru eign símafyrirtækja
Dæmi um að fólk tapi innstæð-
um vegna lítillar notkunar