Vísir - 09.04.1981, Blaðsíða 9

Fiinmtudagur 9. april 1981 VISLR 9
Skýrslur Orkustofnunar
„Vinnsla og flutningur raforku
til aldamóta”, sem dreift var i
fyrradag með inngangsbréfi
Jakobs Björnssonar orkumála-
stjóra til Iðnaðarráðuneytisins,
fjalla um „nýjustu niðurstöður
sem fyrir liggja” varðandi þessi
heitu mál.
Hér á eftir verður eftir föng-
um gerð grein fyrir aðalatriðum
i niðurstöðunum.
Hvaða vatnsaflsvirkj-
un eftir Hraunaeyjar-
foss?
Skýrslunum er ætlað að svara
þessari mest aðkallandi spurn-
ingu í virkjunarmálunum, að
þvi er varðar kostnað við
vinnslu og flutning raforku frá
þeim orkuverum, sem verið
hafa i athugun hjá Orkustofnun,
Landsvirkjun og Rafmagnsveit-
um rikisins og talin eru hag-
kvæm. Jafnframt er reynt að
finna hagkvæmustu uppbygg-
ingu meginflutningskerfisins.
Forsendur saman-
burðar
Samanburður virkjunarleiða
er fólginn i þvi að vega saman
núgildi heildarkostnaðar
þjóðarinnar af þvi að sjá fyrir
raforkuþörfinni til aldamóta,
eftir mismunandi virkjunarleið-
um. Við reikning á núgildi eru
notaðir 8% grunnvextir og I öll-
um tilfellum er miðað við visst
grunnkerfi sem er eins varðandi
allar leiðirnar og hefur þvl ekki
áhrif á samanburðinn.
Grunnkerfið er það raforku-
kerfi sem er núna og viðbætur,
sem sérstaklega eru taldar upp.
Varðandi orkuöflunarkerfiö eru.
viðbæturnar 1. og 2. vél Hraun-
eyjarfossvirkjunar (140 MW)
1981, 3. vél (70 MW) 1983, 15 MW
disilstöð með svartoliu 1984,
stifla i Þjórsá og Tungnaá við
Búðarháls 1985, önnur disilstöð
sams konar 1988, yfirborö
Krókslóns hækkað I 498 m.y.s.
1989 og disilstöðvar 1992, 1996 og
2000.
Aðrar forsendur eru ýmsar og
þar á meðal áfangaskiptingar,
sem leitast hefur verið við að
falli sem best að áætlaðri þróun
markaðsins.
Næsta virkjun strax
eða siðar
Sé aöeins miðað við almenna
notkun þarf næsta vatnsafls-
virkjun að vera tilbúin 1986,
nema annað hvort eða bæði
Kröfluvirkjun nái 60 MW afli á
árabilinu og ráðist verði i ýmsar
minni háttar framkvæmdir sem
taldar eru upp og gætu náð sam-
tals álika raforkuframleiöslu og
Kröfluvirkjun fullbúin. Ef hvort
tveggja kæmi til væri hugsan-
legt að næsta vatnsaflsvirkjun
þyrfti ekki aö vera tilbúin fyrr
en 1988-1990.
Þessar framkvæmdir að
Kröfluvirkjun frátalinni, eru
jarðgufuvirkjun I Svartsengi
aukning aðrennslis til Þóris-
vatns (svokölluö Kvislarveita)
aukning miðlunar i Þórisvatni
með dýpkun frárennslisskurðar
og hækkun vatnsborðs og við-
bótarvélar i Sigöldu- og Hraun-
ey jarfossvirkjunum.
Ef hins vegar kemur til ný
stóriðja, þýðir það að sjálfsögðu
að ártöl breytast i samræmi við
slikar ráðstafanir.
Hvaða vatnsafls-
virkjun er hagstæðust?
Samanburður virkjanakosta
er gerður með þvi að reikna nú-
virði árlegs kostnaðar við orku-
ver og meginflutningslinur
fram til aldamóta. Gert er ráð
fyrir þvi að orkuver sé tekið i
notkun, þegar hagstæðast er,
þ.e. á þeim tima sem gefur
lægst núvirði þess virkjunar-
kosts sem orkuverið tilheyrir.
Miðað er við raforkuspá
Orkuspárnefndar fyrir 1978-2000
og annars vegar orkuþörf al-
menna markaðarins og þess
orkufreka iðnaðar sem samið
hefur verið um og hins vegar
þetta hvort tveggja að viðbættri
þorf nýs orkufreks íonaöar I
þrem 50 MW áföngum 1986, 1988
og 1990.
Hugsanleg viðbótarstóriðja er
miðuð við að hún verði öll á ein-
um staðanna Grundartanga, I
Eyjafirði eða Reyðarfirði.
Þeir kostir sem taldir eru
koma til greina eru þessir:
Sultartangavirkjun
Stórasjávarmiðlun
Búrfellsvirkjun II
Blönduvirkjun
Fljótsdalsvirkjun
Besststaðaárvirkjun.
Til þess að meta samanlagða
mestu hagkvæmni þessara
,virkjana allra var þeim raðað
eftir mismunandi leiðum á áður
greindum forsendum.
Fjórar leiðir voru taldar
koma til greina:
I: Blanda — Sultartangi —
Fljótsdalur — Stórisjór — Búr-
fell II.
II: Blanda — Fljótsdalur —
Stórisjór — Búrfell II — Sultar-
tangi.
III. Sultartangi — Blanda —
Fljótsdalur — Stórisjór — Búr-
fell II.
IV: Fljótsdalur — Blanda —
Stórisjór — Búrfell II — Sultar-
Orkustofnun raðar næstu vatnsaflsvlrkjunum:

fsi RTAV IGI
-
FL Jl UR
- nema ef ný stóriðja rfs á Reyðarfirðl
Fllðtsdalur - Blanda - Stórisjór
Herbert
Guð-
mundsson
skrifar
tangi.
Niðurstaða samanburðar á
kostnaði við raforkuvinnslu og
flutning til aldamóta eftir þess-
um fjórum leiðum er sú að leið I
er hagstæðust nema i þvi eina
tilviki að stóriðja komi á
Reyðarfirði. Leið I er hag-
stæðust ef miöað er við almenn
not eingöngu, einnig að með-
taldri nýrri stóriðju á Grundar-
tanga eða i Eyjafirði. Hins veg-
qORKUSTOFNUN
Dags.
1981 04 07
Dags.
Tllv. vor
JB/sg
Tllv. yðar
Iðnaðarráðuneytið
Arnarhvoli
101 Reykjavík
Vinnsla oq flutninqur raforku til aldamóta
Hjálagt sendist hinu háa ráðuneyti skýrslan "Vinnsla og flutningur
raforku til aldamóta", sem fjallar um athugun sem Orkustofnun hefur
haft með höndum nu undanfarið. Skýrslan er í þremur bindum:
I Niðurstöður og heildarsamanburður
II Orkuver
III Flutningskerfi
Helstu niðurstöður þessarar skýrslu lágu fyrir vorið 1980, og komu
m.a. fram x erindi orkumálastjóra á aðalfundi SÍR þá. Mikil vinna
var við að gera skýrsluna sjálfa og hefur verið unnið að þvx þar til
í febrúar í ár að hún fór í fjölritun.
Virkjunaráætlanir þær, sem þessi athugun byggir á, eru frá vetrinum
1979-80. Sumarið 1980 fóru fram umfangsmiklar rannsóknir á Fljóts-
dalsvirkjun og Sultartangavirkjun, en rannsóknum við Blöndu lauk að
heita má 1979. Unnið hefur verið úr þessum rannsóknum síðan á vegum
virkjunaraðila, Rafmagnsveitna ríkisins og Landsvirkjunar. Sú úrvinnsla
er nú langt komin, en henni er þó ekki að fullu lokið. Þegar þetta er
ritað hefur ekkert komið fram sem bendir til þess, að rannsóknirnar
1980 muni raska þeim forsendum um virkjanir í Fljótsdal og við Sultar-
tanga, sem gengið var út frá í athugun þessari. Niðurstöður hennar
eru þvi enn í fullu gildi og eru hinar nýjustu sem fyrir liggja.
Komi eitthvað það í ljós við fullnaðarúrvinnslu rannsóknanna 1980, sem
tilefni þykir gefa til að endurmeta forsendur fyrir virkjunaráætlunum
verður það strax kannað, hvaða áhrif það hefur á samanburðinn.
Vakin skal athygli á því, að ef reiknað er með nýjum orkufrekum iðn-
aði getur staðsetning hans haft áhrif á það, að hvaða virkjun er
hagkvæmast að byrja. Orkustofnun telur, að þetta sýni ljóslega að
sú stefna sem stjórnvöld móta í iðnþróunarmálum hljóti að hafa veru-
leg áhrif á val virkjana í framtiðinni. Þegar hún liggur fyrir er
ástæða til að endurtaka sumar af þeim athugunum, sem skýrsla þessi
fjallar um til þess að rannsaka hvaða áhrif sú stefna hefur á
tímaröð virkjana.
Allra viröingarfyllst, jSUuii /
—/ t— / Jakob Björnsson
Heimilitfang Ntfnnúmer Slmi Slmnefni Banki Hlaupar. nr 1
\ Laugavegur 116, REYKJAVÍK 6901-3058 1 74 00 Orkustofnun L.í. Austurúxjarútibú 4669
ar er leið IV hagstæðust ef ný
stóriðja kemur á Reyðarfirði.
Kostnaðarmunur milli
leiða
Ef miðað er við almenna
notkun eingöngu er leiö II 19.1
milljón dýrari en leið I, leið III
55.3 milljónum dýrari og leið IV
58.1 milljón dýrari, á verðlagi i
byrjun þessa árs.
Miðað við almenna notkun og
nýja stóriðju á Grundartanga er
leið III 19.7 milljónum dýrari en
leið I, leið II 85.2 milljónum dýr-
ari og leið IV 149.7 milljónum
dýrari en leiö I.
Ef miðað er við almenna
notkun og nýja stóriðju i Eyja-
firði er leið III 63.6 milljónum
dýrari en leið I, leið II 68.2
milljónum dýrari og leið IV 83.3
milljónum dýrari.
Sé hins vegar miðaö við al-
menna notkun og nýja stóriðju á
Reyðarfiröi er leiö II 45.2
milljónum króna dýrari en leið
IV, sem nú er orðin hagstæðust,
leið I 75.8 milljónum dýrari en
leiö IV og leið III 108.1 milljón
dýrari.
Af þessu má sjá að munurinn
á milli leiðar I og IV, þ.e. meö
Blöndu fyrst i röðinni eða
Fljótsdal, er leið I 58.1, 149,7 eöa
83.3 milljónum króna i hag
nema aö ný stóriðja komi á
Reyðarfiröi, þá er munurinn
hagstæður leið IV um 75.8
milljónir.
Munurinn á milli leiðar I og
III með Blöndu fyrst eða Sultar-
tanga er hagstæður Blöndu i öll-
um tilfeilum, um 55.3, 19.7, 63.3
eða 32.3 milljónir króna.
Tekið er fram, að þessar
niðurstöður byggist á eldri
rannsóknum og tilliti til þess
sem rannsóknir i Fljótsdal og
við Sultartanga i fyrra hafi enn-
þá leitt i ljós og hafi ekki breytt
neinu.
Sagan er þó ekki öll sögð þvi i
þessum áætlunum er ekki tekið
tillit til hugsanlegra breytinga á
hönnunaráformum og þar með
miðlunarmannvirkjum, né
. hugsanlegra skaðabóta fyrir
landspjöll. Hvort tveggja getur
vitanlega raskað og jafnvel
kollvarpað þessum samanburði
sitt á hvað.
Stóriðjurafmagn 30-
50% ódýrara i fram-
leiðslu
Eftir þf tta talnaflóð má bæta
við þeur' tölulegu ályktun
Orkustofnunar i skýrslunum, aö
framleiðslukostnaður raforku
eftir þeim leiðum, sem um er að
ræða i þeim sé á bilinu 30-50%
lægri til stóriöju en almennra
nota eftir leiðum.
HERB