Vísir - 09.04.1981, Qupperneq 14

15
14
VÍSIR
Fimmtudagur 9. april 1981
Fimmtudagur 9. aprll 1981
vtsm
Þarf að halda i fólkið
A næstu árum koma stórir
Ef ekki kemur til sérstakt átak til eflingar iðnþróunar, mun iónaóur hópar ungs fólks inn á vinnu-
ekki geta orftió vaxtarbroddur framleiftsluatvinnuveganna. markaftinn, en þaft er ljóst af
framansögftu, aft gera verftur
verulegt átak til aft skapa öllum
viftunandi atvinnu heima fyrir.
Ella er hætt vift aft unga fólkift
flytji i burtu til annarra landa efta
til annarra landshluta og þaft ótt-
ast ráftamenn Akureyrarbæjar ef
til vill mest. Hver yrfti t.d. stafta
Eyjafjarftarsvæftisins, ef farift
yrfti I virkjun og stóriftju á
Austurlandi, vestanverftu
Norfturlandi svo ekki sé talaft um
hugsanlegan orkufrekan iftnaft á
Húsavik? Eflaust þýddi þaft
fólksflótta frá Eyjafjarftar-
svæftinu og þaö verftur aft segjast
eins og er, aö forsvarsmenn þess-
arra byggöarlaga, t.d. Húsavik-
ur, virftast hafa verift betur vak-
andi á verftinum i þessum efnum
heldur en bæjarstjórn Akureyrar
sem hefur átt erfitt meft aft marka
sér stefnu i þessum málum. En
hvaft þarf aft gera til aft skapa öll-
um nægilega atvinnu? Ég sló á
þráöinn til þingmanna kjör-
dæmisins bæjarfulltrúa og for-
svarsmanna atvinnufyrirtækja.
Valur Arnþórsson varö fyrstur
fyrir svörum, en hann er fram-
kvæmdastjóri Kaupfélags Ey-
firftinga sem er langstærsta at-
vinnufyrirtækiö á Eyjafjarftar-
svæftinu. Auk þess er hann
stjórnarformaftur Sambandsins.
„Fólksfjölgunin fer eftir þvi
hvaft gerist annars staftar. Ef litift
geristhér en mikift i öörum lands-
hlutum, þá er viöbúift aö fjölgunin
hér stöftvist, en fólkift leiti i burtu
til stórframkvæmda annars-
staöar.
Ég held aö þaö þurfi aft horfa
mjög til þess aft efla iftnaft sér-
staklega. Ég á tæpast von á þvi aft
landbúnaöur og sjávarútvegur
taki vift miklum mannafla frá þvi
sem nú er. Þaft koma stórir ár-
gangar fólks á vinnumarkaftinn á
næstu árum. Þaft þarf aö fá vinnu
viö sitt hæfi á iönaftarsviftinu. Þaft
þarf aft taka til hendinni og
byggja upp.
Margt kemur til álita.
Þýöingarmest er aft þjóftfélagift
skapi iftnaftinum þann rekstrar-
grundvöll aft hann geti dafnaft
eftlilega. Þá er tvimælalaust hægt
aft skapa fleiri atvinnutækifæri I
almennum iftnafti og um leift færi
byggingariftnaöurinn aft snúast á
ný. Siöan er spurningin hvort
menn vilja byggja upp einhver
stærri iönfyrirtæki og þann
möguleika held ég sé rétt aö
skofta. Lita veröur á kosti þess og
galla opnum augum, áftur en slikt
er ákveftift eöa gefift upp á bát-
inn”, sagfti Valur.
Valur gat þess ennfremur aft
verift væri aft koma á fót sam-
starfi sveitarfélaga á Eyja-
fjarftarsvæftinu. Mestu máli
skipti aft taka til óspilltra mái-
anna og gera eitthvaö raunhæft
ekki bara tala og búa til pappira.
En til þess þyrfti tima og peninga
og þaft yrftu menn aft horfast i
augu vift.
Þarf að gera stórátak
Margir tóku i sama streng og
Valur, en litum á þaö nánar
Freyr ófeigsson, bæjar-
fulltrúi Alþýðuflokks-
ins:
,,Ég er sammála þvi aft gera
þarf stórátak i atvinnumálum. Ég
styft orkufrekan iftnaft án þess aft
skilgreina þaft frekar efta binda
mig vift eitt eöa annaö”.
„Rými fyrir mjög landfrekt
iftjuver er tæpast fyrir hendi inn-
an núverandi lögsagnarumdæmis
Akureyrar. Sliku iöjuveri yrfti þvi
aft koma fyrir annars staöar á
Eyjafjarftarsvæöinu. í þvi sam-
bandi hafa verift tilgreindir ýmsir
staftir vestan fjarftarins, þar sem
saman fer nægilegt landrými og
möguleiki á aft gera fullnægjandi
höfn. Bæjarstjórn álitur aft æski-
legasta staftsetning iöjuvers af
þeirri stærft sé á sv.æftinu sunnan
Hjalteyrar en norftan Hörgár um
15 km norftan Akureyrar og 25 km
sunnan Dalvikur.
Þessi tilvitnun er tekin úr svari
bæjarstjórnar Akureyrar vift
spurningu staftarvalsnefndar
iftnaöarráftuneytisins um „hvar
helst komi til álita aft reisa iftju-
ver i tengslum vift nýtingu á orku-
og hráefnalindum landsins”.
1 svarinu er ennfremur bent á,
aft hafnaraftstaöa sé góft á Akur-
eyri auftvelt sé aö útvega vatn,
tenging vift raforkunetift sé auö-
veld, félagslegar aftstæöur séu
góftar og aft samgöngur séu meö
þeim bestu utan Reykjavikur-
svæftisins. Eini varnaglinn sem
bæjarstjórn Akureyrar slær i
svari sinu, varftar losun úrgangs-
efna frá sliku iftjuveri, sem þurfi
„væntanlega” mjög mikillar at-
hugunar vift, þar sem kyrrviftri
eru aigeng á svæftinu og straumar
i firöinum litt rannsakaftir.
Stefnir i atvinnuleysi?
Þaft er þvi greinilegt, aft bæjar-
stjórn Akureyrar hefur fullan hug
á aft „iftjuver I tengslum vift nýt-
ingu á orku- og hráefnalindum
landsins” verfti reist á Eyja-
fjarftarsvæftinu. Astæöan er I
meginatriftum sú, aö bæjarfull-
trúar hafa vaxandi áhyggjur af
atvinnuástandinu á Akureyri og
þróun þess á næstu árum.
Þaft er ekki aft ástæftulausu.
Samkvæmt upplýsingum Heift-
reks Guftmundssonar á vinnu-
miftlunarskrifstofunni á Akureyri
þarf aö leita aftur til áranna 1969
og 70 til aft finna hliöstæftur i at-
vinnuleysi. Um sl. mánaftamót
voru 125 manns á atvinnuleysis-
skrá: 54 verkamenn, 18 iftnaftar-
menn, 16 vörubilstjórar, 23
verkakonur og 14 verslunar- og
skrifstofumenn. Alls voru 1.903
atvinnuleysisdagar á Akureyri I
marsmánufti, sem samsvarar þvi
aö 132 voru atvinnulausir aft
meftaltali allan mánuftinn. Þetta
mikla atvinnuleysi stafar aft
miklum hluta af samdrætti i
byggingariftnaftinum, en þaftan
eru iftnaftarmennirnir og flestir
verkamennirnir á atvinnuleysis-
skrá.
Hvað á að gera við unga
fólkið?
Þar meft er ekki öll sagan sögft.
Hvaft á aft gera vift allt þaft unga
fólk, sem kemur á vinnu-
markaftinn á næstu árum?
A siftasta áratug var ástandift
gott á Norfturlandi I heild. Mann-
fjöldi óx umfram landsmeftaltal
sem ekki haffti gerst áftur á þess-
ari öld. Aft auki jukust meftaltekj-
ur og atvinna umfram lands-
meftaltal. En hvaft meft ný-
byrjaftan áratug? Má búast vift
sömu þróun áfram? Vift skulum
lita i nýgerfta iftnþróunaráætlun
fyrir Norfturland en þar segir:
„Þrátt fyrir þessar framfarir
aft undanförnu er ekki útlit fyrir
nema mjög takmarkaftan hag-
vöxt á svæftinu á næstu árum án
sérstakra aftgeröa. Orsakast þaft
af þvi, aft fyrirsjáanlegt er aft
mun minni vöxtur verftur I fram-
tiöinni I þeim greinum, sem mest
hafa vaxift frá þvi 1970. Slæmt
ástand fiskistofna og fyrirsjáan-
leg framleiftniaukning i frystihús-
um leyfir vart meiri vöxt mann-
afla auk þess sem erfitt er aö fá
islenskt vinnuafl til aft taka aft sér
þessi störf”, segir i iftnþróunar-
áætluninni sem Sigfús Jónsson og
Sigurftur Guömundsson gerftu
fyrir Framkvæmdastofnun rikis-
ins i samvinnu vift Fjóröungs-
samband norftlendinga. Ljótt til
afspurnar ef landinn fæst ekki
lengur til aft vinna vift „höfuftat-
vinnuveg þjóftarinnar” en litum
aftur I iftnþróunaráætlunina.
„Sauma- og prjónastofur eru
þegar taldar of margar og vift
mikla erfiftleika er aö etja i
rekstri þeirra sem ekki er vist aft
hægt sé aft leysa þannig aft þeim
geti fjölgaft. Aft auki er offram-
leiftsla á landbúnaftarafurftum”.
Um iftnaöinn segir: „Af
framansögftu er ljóst aft ef ekki
kemur til sérstakt átak til efling-
ar iftnþróun mun iftnaftur ekki
geta orftift sá vaxtabroddur fram-
leiftsluatvinnuveganna sem þarf
til þess aft öllum nýliftum á vinnu-
markafti svæftisins gefist kostur á
atvinnu heima fyrir”.
Ingólfur Árnason,
bæjarfulltrúi Samtak-
anna:
„Þaft þarf aö gera stórátak i at-
vinnumálum, til aö Eyjafjaröar-
svæöift haldi sinum hlut. Stóriöja
á svæftinu sunnan Hjalteyrar aft
Hörgá er álitlegust”.
Hjörtur Eiriksson fram-
kvæmdastjóri iðnaðar-
deildar SÍS:
,Ef sköpuft yrftu viöunandi Þessir ungu og hressu Akureyringar eru starfsmenn Vfsis þar nyrftra. En hvafta framtfft biftur þeirra á vinnumarkaöinum eftir nokkur ár?
Y | »
- ' »r-‘
Ekki er gert ráft fyrir aft fleiri komist að vift fiskvinnslu.
Haildór Blöndal al-
þingismaður:
„Get ekki séft hvernig
byggftirnar viö Eyjafjörft geta
Gisli Sigur-
geirsson,
blaðamaður
Visis á Akur-
eyri skrifar
rekstrarskilyrfti fyrir iftnaftinn,
þá væri hægt aft byggja hann
hraöar upp og veita fleira fólki
vinnu”.
Gunnar Ragnars, fram-
kvæmdastjóri
Slipps töðvar innar:
„Ég óttast aö viö fljótum sof-
andi aft feigöarósi í atvinnumál-
um. Viö vöknum einn daginn og
áttum okkur á aö ekkert hefur
veriö gert, en i staftinn erum vift
aft kafna I pappir”.
Sigurður Sigurðsson,
bæjarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins:
„Þaft er sýnilegt, aft ef ekki
veröur gert stórátak i atvinnu-
málum d Eyjafjaröarsvæftinu, þá
fá ekki allir atvinnu vift sitt hæfi
sem koma á vinnumarkaöinn á
næstu 5-10 árum”.
Helgi M. Bergs, bæjar-
stjóri á Akureyri:
„Þaö er ekki nokkur vafi á þvi
aft vift gætum misst af lestinni i
samkeppni vift önnur sveitar-
félög, ef ekkert verftur gert. List
ekki illa á stóriöju”.
Helgi Guðmundsson,
bæjarfulltrúi Alþýðu-
bandalagsins:
„Þaft þarf aft gera verulegt
átak I atvinnumálum, en þaft er
ókannaft mál, hvaft þær greinar
sem fyrir eru geta vaxift mikift.
Ég og minir félagar erum ekki á
móti orkufrekum iftnafti ef vift
ráftum yfir honum sjálf”.
Árni Gunnarsson, al-
þingismaður:
„Ljóst er aft á Eyjafjarftar-
svæftinu verftur aft gera stórátak
á næstunni i atvinnumálum, ef
þaft á ekki aft verfta ennþá meira
láglaunasvæfti en þaft er. Vift
verftum aft hugsa okkur vel um
áftur en hlaupift er i orkufrekan
iftnaft þvi rafmagnift i Afrfku og
Indónesiu er miklu ódýrara en vift
getum boftift”.
rétt úr kútnum og skapaö nægi-
lega atvinnu, iiema til komi stór-
iftja og stórtæk uppbygging
iönaöar”.
Stefán Jónsson alþingis-
maður:
Atvinnuleysiö stafar af vit-
lausri vaxtapólitfk sem ákvörftuö
eraf stóriftjumönnunum i islensk-
um stjórnmálum. Ef þeim fyrir-
tækjum sem fyrir eru væri
skapaöur viftunandi rekstrar-
grundvöllur, þá gætu þau vaxift
og dafnaö og bætt vift mörgu fólki
á góöum kjörum, auk þess sem
möguleikar opnuftust fyrir ný-
iðnafti. Stóriftja er þvi óþörf
Spekulasjónir um álverksmiftju
vift Eyjafjörft þýfta yfirlýsingu
um þaö aft menn trúa þvi ekki
lengur aö hægt sé aft lifa af lands-
ins gæöum i veftursælasta og
gjöfulasta byggftalagi landsins”.
Guðmundur Bjarnason
alþingismaður:
„Eins og er viröist ekki hægt aft
búast vift aukningu á mannafla i
hefftbundnum atvinnugreinum.
Þess vegna verftum viö aft hyggja
aft nýjum leiftum. Þá hlýtur þaft
aö verfta okkur næst aö skofta
hvafta orkulindir viö eigum aftrar
og hvernig getum vift nýtt þær
orkulindir án þess aft skafta þaft
lifriki og mannlif sem fyrir er”.
Ingimar Brynjólfsson
oddviti Arnarnes-
hrepps:
„Ég held aft þaö sé skilningur
fyrir þvi aft koma þurfi eitthvaft
nýtt i atvinnuuppbyggingu til aft
allir heimamenn geti haft eitt-
hvaft aft gera. Hjalteyri er álitleg
fyrir orkufrekan iftnaft”.
Þaft er nú þaö. Allir eru þeir
sammála um aft eitthvaft þurfi aft
gera, en greinir ögn á um leiftir.
Þá er ekki annaft en aö komast aö
samkomulagi um færa ieift og
gera svo eitthvaft.
G.S./Akureyri
Mesta atvinnuleysi á Akureyri í melra en áratug:
ÞARF STÚRWJU TIL AB
LEYSA ATVINNUVANDA
BYGGBANNA VIB EYJAFJÖRB?