Vísir - 17.10.1981, Blaðsíða 9

Laugardagur 17. október 1981
9
VÍSIR
Margir kalladir -
en fáir útvaldir
Þa6 vakti nokkra athygli,
þegar fréttastofa útvarpsins
skyrði frá þvi, að þingmenn
Nato-rikjanna þinguðu i
MUnchen i vikunni vegna
áhyggja sinna af vaxandi fylgi
við „friö og hlutleysi”. Menn
kváðu.* 1 Er nú svo komiö, að
stuðningsmenn Atlantshafs-
bandalagsins hafi áhyggjur af
friöi? Er það andstætt
markmiöum Nató, aö friðar-
horfur aukist, að friðarhreyf-
ingu vaxi ásmegin?
Eða er hér á ferðinni frjálsleg
túlkun og þýðing á erlendum
fréttaskeytum, visvitandi
tilraun til að stilla upp Atlants-
hafsbandalaginu og friði sem
andstæöum?
Ekki er gott að segja, en fyrir
þá sem styöja Atlantshafs-
bandalagið, einmitt vegna
framlags þess til friðarins,
hljómar frétt eins og sú sem að
framan getur, fáránlega i eyr-
um. Tilgangur bandalagsins er
sá og sá einn að tryggja friö i
Evrópu.
Hreyf ing gegn útrýmingu
Vissulega hefur það verið gert
i skjóli vopna og vigbúnaöar,
enda sér hver heilvita maður,
að litil vörn væri I þvi fólgin fyr-
irhinn frjálsa heim, að standa á
nærbrókinni einni gagnvart
hernaðarmætti Sovétrikjanna.
Illu heilli hefur vigbúnaðar-
kapphlaupiö magnast stig af
stigi. Almenningur hefur staöið
álengdar og fylgst með hinni
óhugnanlegu þróun, smiði tor-
timingarvopna, nifteinda-
sprengja, kjarnorkusprengja.
Sú friðarhreyfing sem nú lætur
til sin taka viða i Evrópu, er
fyrst og fremst hreyfing sem
berst gegn gjöreyðingarvopn-
unum, mótmælir brjálæöislegu
vigbúnaöarkapphlaupi. Um
þessa friðarhreyfingu er ekkert
nema gott aö segja, ef hún hefur
tilætluö áhrif beggja megin
járntjaldsins, ef hún getur kom-
ið báöum hinum striðandi öflum
i skilning um að vitfirringunni
veröur að linna. Þvi miöur er
þvi ekki að heilsa. Allt tal um
afvopnun setur aöeins þrýsting
á vestræn stjórnvöld, gerir þeim
erfiöara fyrir aö treysta varnir
sinar, en raskar vitaskuld i engu
áformum kommúnistarikjanna
I hinu minnsta tilviki.
KGBog friðarhreyf ingin
Við þetta bætist aö svo-
kallaðar friðarhreyfingar eru
sagöar i nánum tengslum við
þau pólitisku öfl á V^sturlönd-
um, sem eru andvig Nató, og
berjast fyrir hlutleysi meöal
Vestur-Evrópulanda. Þannig
tóku samtök herstöðvaand-
stæðinga hér á landi friðar-
gönguna upp á sina arma. Svo
mikiö er vist, að það skapast
aldrei nein þjóðareining um
einlægar og skynsamlegar
friöarbænir, undir gunnfána
herstöðvaandstæðinga. Það er
þvert á móti besta ráöið til að
koma i veg fyrir frið manna i
milli um þau mál.
Þá er þess að geta, að i
Berlingske Tidende hafa birst
fullyrðingar um, að friðarhreyf-
ingin sé á mála hjá KGB,
staðhæft að samtök sem stýra
aðgeröum og stjórna áróöri, fái
beina fjárstyrki frá sovésku
leyniþjónustunni. Frásagnir
blaðsins hafa vakið mikla at-
hygli I Danmörku og þar er
krafist rannsóknar á meintum
tengslum kommúnistasamtaka
þar i landi við KGB annars
vegar og friðarhreyfinguna
hinsvegar.
Það er vissulega ástæða fyrir
alla Natosinna aö fylgjast vel
með rannsókn þessa máls og
niðurstööu hennar. Þingmenn-
irnir á Munchenarfundinum
mega svo sannarlega hafa
áhyggjur af friöarhreyfingu,
sem kann aö vera fjarstýrð af
KGB. En friðurinn sjálfur
verður aldrei áhyggjuefni.
Margir kallaðir
Miklar vangaveltur fara fram
manna á meðal um landsfund
sjálfstæöismanna, sem haldinn
verður i lok þessa mánaðar.
Einkum er velt vöngum yfir
væntanlegum frambjóðendum
ýmist til formanns eöa varafor-
manns. Þar eru margir
kallaðir, en fáir útvaldir. Þegar
þetta er skrifað hafa tveir menn
lýst yfir framboðum sinum til
varaformanns, Friðrik Sófusson
og Sigurgeir Sigurðsson. Fleiri
munu vera i farvatninu. Meðan
óvist er um frambjóðendur eða
fjölda þeirra, er eölilegt að
landsfundarfulltrúar haldi að
sér höndum og biöi með
stuðningsyfirlýsingar til eins
eða annars.
Aö þvi er varðar formennsk-
una, þá er löngu kunnugt að
Geir Hallgrimsson gefur áfram
kost á sér.
Stjórnarsinnar
leggja á ráðin
Stjórnarsinnar i Sjálfstæðis-
1‘á^stjórnar
pistill
Cttort B. Sctw-am
ritstiéri ikritar

flokknum hafa aö undanförnu
haldið tiða fundi og lagt á ráðin
um aðgerðir á landsfundi. Eftir
þvi sem best er vitaö, er ekki
ætlan þeirra sú, að efna til
ófriðar aö fyrra bragði enda i
litilli stööu til þess. Liðsskipan
verður þeim mjög óhagstæö á
fundinum. Hinsvegar þykir
stjórnararminum illt undir þvi
að sitja, ef formaðurinn veröur
kosinn mótframboöslaust. Þess
vegna eru bollaleggingar um að
Pálmi Jónsson gefi kost á sér til
formannsframboös. Þótt
einkennilegt kunni aö virðast
mundi slikt framboð verða Geir
Hallgrimssyni til styrktar,
einfaldlega vegna þess að kosn-
ing milli hans og Pálma, yröi
uppgjör milli stjórnar og
stjórnarandstööu I flokknum, en
ekki eingöngu kosning milli
tveggja manna. Af þvi mundi
Geir njóta góös eins og sakir
standa. Flokkurinn sjálfur
myndi hinsvegar skaðast enn
meira i slikri kosningu og biliö
breikka milli stjórnar og
stjórnarandstööu.
Reynsla framsóknar
Uppákomurnar i Sjálfstæðis-
flokknum verða nú æ tiðari, og
vart llöur sá dagur að ekki séu
væringar manna i milli. Aöur
hefur verið minnst á breyt-
ingarnar sem gerðar voru á
prófkjörsreglunum, og ekki enn
séð fyrir endann á afleiöingum
þeirra. Vandi prófkjöranna er
ekki bundinn við Sjálfstæðis-
flokkinn einan. 1 Alþýðuflokkn-
-um hefur verið viðhaft opiö
prófkjör, en þessa dagana, er
einmitt deilt um þaö, hvort það
fyrirkomulag sé skynsamlegt.
Framsóknarflokkurinn hefur
sömuleiöis efnt til prófkjörs við
ákvöröun framboöslista, og þá
sögu hef ég heyrt, að I 6000
manna prófkjörsþátttöku hjá
Framsókn hafi aöeins rétt um
lOOOmanns verið flokksbundnir.
Það kom lfka á daginn, að þátt-
takan i prófkjöri Framsóknar-
flokksins reyndit meiri heldur
en i þingkosningunum er á eftir
fylgdu. Meö ööru orðum:
annarra flokka fólk þyrptist aö,
jafnvel þúsundum saman, til aö
ráða skipan lista þeirra fram-
sóknarmanna i opnu prófkjöri,
en greiddi siðan atkvæði gegn
flokknum I sjálfum alþingis-
kosningunum. Sömu sögu má
sjálfsagt segja um Alþýöuflokk-
inn, en það gefur auga leiö aö
opin prófkjör eru miklu mun
vafasamari fyrir minni flokka
en stærri. Hvaö sem liöur öllu
lýöræði, þá eru eflaust flestir
sammála þvi, að flokkarnir
sjálfir og stuöningsmenn þeirra
eigi aö ráða sinum eigin
frambjóðendum.
Þversögn
önnur uppákoma i Sjálf-
stæðisflokknum átti sér stað i
þingflokknum, þegar Guömund-
ur Karlsson var fetldur úr fjár-
veitingarnefnd, af Agli
Jónssyni. Guðmundur tók það
óstinnt upp og hnútur flugu um
borð. Þessar ýfingar eru
sprottnar af þeim hugsunar-
hætti, að kjördæmin verði að
gæta hagsmuna sinna viö út-
hlutun fjár og fyrirgreiöslu, svo
geöfellt sem það er.
Þeir eldar, sem þannig gjósa
upp hér og hvar i Sjálfstæöis-
flokknum, eru afleiöingar af þvi
upplausnarástandi, sem er i
hrópandi þversögn viö þær
skoöanakannanir, að Sjálf-
stæöisflokkurinn sé að vinna á.
Það er kannske I stil viö aðra
stjórnmálaþróun, að fylgi flokks
fari vaxandi i takt við sundur-
lyndisstefið, sem flokkurinn
sjálfur gengur eftir.
Ellert B. Schram