Vísir - 17.10.1981, Blaðsíða 17

Laugardagur 17. október 1981
17
vísm
Nu væri þörf á aö frí-
múrarar opnuöu munninn
Úlfar Þormóðsson:
Bræðrabönd II
Útgefandi: Skrásetjari
I 1981
Fyrri hluti frimúrarafræða
Úlfars Þormóössonar kom út
fyrr á þessu ári á kostnað og
ábyrgð hans sjálfs, enda gaf
hann hiklaust i skyn að ýmis
| „skringilegheit”hefðu girt fyrir
■ að hann fengi venjuleg bókaút-
1 gáfufyrirtætó til þess að taka
I útgáfuna að sér. Það er enn hul-
inn leyndardómur hvað höf-
I undur bókarinnar átti við með
þessum ummælum. Bar að
skiíja þetta svo, að hann hefði
I farið á milli helstu útgefanda og
■ útgáfu verið neitað af þvi að fri-
múrarar áttu i hlut og útgefend-
ur þorðu ekki að styggja mátt-
arstólpana? Hver voru þessi
„skringilegheit”? Einn útgef-
andi — aðeins einn — hefur gert
■ hreintfyrirsinum dyrum og lýst
yfir að honum hafi ekki verið
| boðin útgáfan. Það væri þarf-
■ legt að fleiri gæfu .slikar yfirlýs
ingar eða að þeir sem neituðu
gæfu upp eðlilegar ástæður og
hreinsuðu sig af áburði höfund-
ar um „skringilegheit” i
þessu sambandi. Það er óþarfi
að höfundur komist upp með
slikar dylgjur ef þær eru til-
m efnislausar, og engin ánægja að
þeirri tilhugsun aö útgefendur
■ séu flestir á bak við slagbrand
óttans i einhverju andlegu
I svartholi frimúrara. Ég tel að
■ lesendur Bræðrabanda eigi rétt
á skýringu höfundar á „skringi-
I legheitunum” eða yfirlýsingu
| bókaútgefenda. Nóg er nú samt
þótt þessari þvingunarákæru
| veröi létt af frimúrurum.
Fyrra bindi Bræðrabanda
vakti nokkra forvitni sakir
leyndar þeirrar sem þessi lok-
■ aða félagshreyfing sjálfshafn-
ingarmanna hefur lengi vafiö
| um sig. Sú var tiðin að „betri
bændur” á íslandi sátu i kór en
alþýða utan er menn þjónuðu
■ guði sinum i auðmýkt og jöfn-
uði. Þessi siður er löngu aflagð-
I ur og margir fylgifiskar hans i
| islensku og upplýsingaskyldu
lýðræðisþjóöfélagi nútimans.
1 En til eru þeir sem ekki una
■ þessu jafnræöi og víða eimir eft-
ir af gömlum ráðum til þess að
| hefja sig yfir sauðsvartan
L..........
almúga. Þessir sjálfshafningar-
menn rokka sig saman, þeir
finna hver annan á lyktinni.
Siöan byggja þeir sér
eigin kór og setjast i hann með
verðugum sessunautum. Og
þarna er Jok, lok og læs og allt i
stáli”. Þarna komast þeir einir
að sem eiga „sauði” sam-
timans, bæöi andlega og efnis-
lega og i viðtækri merkingu.
Þeir sem ráða flestum sauðum
og sálum eru mestar gersemar
og innstir koppar i' búri. Að
sjálfsögðu er skæðasta vopn
allrar áþjánar i sögu
manna — ieyndin
mikla — bjartastur skjómi i
höndum þessara manna. Sær-
ingareiðurinn — sterkasti and-
legur fjötur sögunnar — er inn-
sigli hins heilaga kórs þar sem
þeir eru fjölmennastir sem
JesUs rak út forðum. Það er
siðalögmál hinnar gömlu bibliu-
legu tjaldbúðar sem þarna ri'kir.
Slikri hreyfingu er hætt við að
verða átumein i nútima sam-
félagi.
En vikjum að þvi siöara bindi
Bræðrabanda Úlfars Þormóðs-
sonar sem séð hefur dagsins
ljós. Það er stærra en hiö fyrra,
nokkuð á fjórða hundraö blað-
siðna. Meginhluti þess er fri-
múraratal sem á að svara
spurningunum : Hverjir eru
þeir? Hvar eru þeir? Fyrri
spurningunni svarar taliö mjög
iUa og af handahófi, hinni siðari
betur. Þetta frimúraratal er
raunar aðeins félagaskrár fri-
múrarastúkna en frimúrararnir
birtast þar ekki i samfdldri
stafrófsröð. Þar af leiðandi er
það seinlegt til uppflettingar.
Þegar nöfnum sleppir er þetta
aðeins hrafl sem um mennina
má lesa. Oft eru nöfnin ein
ásamt fæðingardögum látin
duga,um aðra er ofurlitið meiri
samtiningur æviatriða sem
gefur nokkrar visbendingar um
það hvar þessir menn eru á
skákborði þjóðlifsins. Nafna-
skráin er auðvitað allfróðleg og
handhæg fyrir þá sem vilja
annað hvort forðast sálufélag
við f rimúrara — eða sækjast
eftir þvi. Þetta er þó liklega
skást handbók fyrir frimúrara
sjálfa. Forvitnilegast fyrir
venjulegan borgara er auðvitað
starfog staða mannanna isam-
félaginu, og svo hin merkilegu
ættar- vensla- og áhrifatengsl
Úlfar Þormóðsson
sem þarna birtast. Bisniss--
mennirnir eru eins og mý á
mykjuskán af öllum stigum,
háum sem lágum.Lögfræðingar
eru þarna margir, embættis-
m.enn á rikisjötu vel heimtir svo
og iðnaöarmenn — þ.e.a. s.
rjóminn af þeim stéttum.
Verkamaður fyrirfinnst vist
enginn, borðalaus sjómaður
ekki heldur. Bændur eru þar til
en fáséðir. Kennarar lika, guði
sé lof. Stéttahópar manna sem
ég hef lengi bundið miklar vonir
við, eru þarna svo furðulega
fjölmennir að mér fellur allur
ketill i' eld. Þetta eru æðstu
starfsmenn og forystumenn
samvinnuhreyfingarinnar á Is-
landi og prestar. Samvinnu-
menn segja sjálfir að stefna
þeirra sé lifsviðhorf byggt á sið-
fræðilegum grunni. Eitt höfuð-
boðorð þeirar siðfræði er að fé-
lagsskapurinn sé opinn og opin-
skár, hreinskiptinn i starfi,
rekstri og boðun. Hvers vegna i
ósköpunum finna þessir menn
þörf hjá sér til þess aö steypa
sér á kaf i Frimúr? Og prest-
arnir hvaöa hugsvölun finna
þeir þar? Halda þeir að Jesús
Kristur hafi verið i Frimúr eða
mundi vera frimúrari ef hann
væri uppi núna? Menn geta svo
sem velt þvi fyrir sér, hvort
þarna sé að finna fótsporin
hans.Ætlihittséekkisanni nær,
að i launhelgum og í'ræðum fri-
■múrara sé einmitt að finna ým-
islegt sem Jesús hafnaði úr aríi
Salomonstima og Mósesarsiðar.
Frimúraratalið tekur helming
bókarinnar, um 150 siður. t
fimmta kafla hennarer reynt að
svara þeirri spurningu hverjir
frimúrarar eru og hverjir þeir
voru. Þá er byrjað að vitna i
prótókolla Zionsöldunga og gera
þá aö eins konar bibliu fri-
múrara, þar sem sá félags-
skapur li'ti þá sérstökum vel-
vildaraugum og telji þá raunar i
forgarði sinum. Það er nú li'k-
lega ekki með öllu réttmætt. t
þessumkafla segirum leyndina:
,,Leynd erein rót spillingar. I
leynifélögum hefur hún góö
vaxtarskilyrði,. Leynd gefur
félagsskap færi á að vera
óvandaðri að meðulum en
félögum sem starfa án leyndar
þvi hann starfar að tjaldabaki.
Leynifélög verða aldrei sótt til
saka.þau þurfa aldrei að standa
reikningsskil gerða sinna, þvi
að opinberlega eiga þau aldrei
þátt ineinum aðgeröum.” Undir
þetta er ástæða fyrir hvern lýð-
ræðismann að taka. Þetta er
mergurinn málsins um Fri-
múrarahreyfinguna á okkar
dögum. t þvi felst engin ákæra
um saknæman verknað annan
og auðvitað eru frimúrarar
frjálsirað trú sinni og skoðun en
frjálst val til þess að þegja eða
tala er hluti persónufrelsis sem
lýðræðislög eiga að tryggja.
Höfundur Bræðrabanda
bendir á, að herdeildir frimúr-
ara hérlendis séu saman settar
áæokkuð annan veg nú en var
i öndverðu þegar uppgangur
reglunnar hafi verið mestur
undir handleiðslu forseta lands-'
ins, rektors háskólans og sak-
sóknara rikisins. NúorNð eru
hlutfallslega færri stóráhrifa-
menn þjóðfélagsins innan vé-
banda hennar en miklu fleiri á
næstu þrepum. Þetta er auð-
vitað til bóta. Hreyfingin verður
þvl saklausari sem hún er al-
þýðlegri. En hún er miklu breiö-
ari en áður og áhrif hennar þvi
ef til vill i' raun meiri.
Margar likur sem höfundur
tinirtil i' þviskyni að sýna áhrif
frimúrara i þjóðlifinu orka tvi-
mælis en aörar vekja áleitnar
spurningar. Þeim er ekki
svarað þarna tilneinnar hlitar,
og þvi hefur frásögnin allviða á
séryfirbragð dylgjunnar. Þegar
höfundur fer að nálgast dóms-
málin að þvi er viröist með til-
burðum i þá átt að setja fri-
múrarahreyfinguna I hlutverk
hjálparsveitar bræðra á þeim
vettvangi leynir kattartifið sér
ekki, enda er grauturinn
óneitanléga heitur, þar sem örö-
ugt er að fjalla opinskátt um
gengin dómsmál. Þarna verður
ýmislegt ónákvæmara en
ástæða er til.
Þegar litið er yfir þessar
bækur báðar verður þaö varla
af þeim skafið, að þær flytja
ýmsanfróöleik um óaögengilegt
efni. Ber frimúraratalið þar
hæst. Þaö er gagnlegt hverjum
borgara að vita hverjir eru og
hafa veriö i Frimúr, er þeir
þurfa aö velja menn til áhrifa,
hvort sem menn vilja telja þaö
tillofs eða lasts. Ýmsan annan
fróðleik sem þarna er dreginn
fram og ályktanir af honum
verðurhinsvegarað skoða með
gætni, og mestur galli er sá að
vart skuli verða að vænta leið-
réttinga af hendi hinna visu um
þessa hluti. Þeir kjósa vafalaust
fremur að þola ranghermi en að
rjúfa eiðinn sem bannar þeim
aö bera sannleikanum vitni
þegar þörf er.
Þessar bækur vekja fleiri
spurningar en þær svara. En
þetta upphaf umræðunnar um
Frimúrarahreyfinguna er betra
en þögnin og það kallar á meiri
umfjöllun sem mun færa okkur
nær kjarna málsins — réttum
skilmngi á þessum samtökum. í
fyllingu þeirrar herferðar gegn
leyndinni verður þessi andlýð-
ræðislegi köngulóarvefur loks
rofinn.
Andrés Kristjánsson
____________________—-J
SUNNUDAGS
BLADID
DJOOVIUINN
alltaf
um
helgar
Nýttúdit
léöara
yfirbrag
Nú höfum viö breytt útliti Eddustólsins.
Með nýjum örmum hefur stóllinn léttara
yfirbragð.
Höfum auk þessfjölbreytt úrval af öórurr
gerðum skrifstofustóla.
STALIÐJANhf
SMIÐJUVEGI 5, KÓPAVOGI, SÍMI 43211