Pressan - 21.02.1991, Blaðsíða 16

16
FIMMTUDAGUR PRESSAN 21. FEBRÚAR 1991
'S'iqa&iCctcin 'þ&iyein&dóttin
Settiey cCavPui ún
„Mér leiðist nðldur; skil
hreinlega ekki hvernig
sumir geta kvartað og
kveinað yfir öllu,“ segir
Brynhildur Þorgeirsdóttir
myndhðggvari. Sjálfri
virðist henni takast ágæt-
lega að lifa eftir þessu
móttói. Hún er jákvæð,
vinnusðm og blátt áfram.
„Myndlistarmenn þurfa
að vera egóistar. Þeir
þurfa að treysta á sjálfa
sig,“ segir hun.
í frétt í PRESSUNNI í nóv--
ember var fjallað um Bryn-
hildi sem myndlistarkonu af
pönkkynslóðinni, að á tíma-
bili haf i hún sjálf verið eins og
gangandi skúlptúr. Hún er lít-
ið gefin fyrir slíkar skilgrein-
ingar, enda langt frá því að
vera einhver pönkpía, ef
marka má útlit hennar nú.
Hún er 35 ára gömul „settleg
og hraustleg og gæti verið
a.m.k. 5 árum yngri,“ hvíslaði
ónefndur aðdáandi hennar
að blaðamanni.
Brynhildur er bóndadóttir,
fædd og uppalin á Hrafnkels-
stöðum í Hrunamanna-
hreppi, dóttir hjónanna Þor-
geirs Sveinssonar og Svövu
Pálsdóttur. Hún er í miðjum
hópi fimm systkina. Barna-
skólamenntun fékk hún á
Flúðum en síðan tók Héraðs-
skólinn á Laugarvatni við.
„Heimavist, verulegt fjör,“
segir hún.
KLUKKUSTRENGIR
í BUNKUM
Varstu venjuleg sveita-
stúlka?
„Já,“ og hún virðist ekki
ætla að svara því neitt frek-
ar ... „afskaplega heilbrigt
uppeldi," heldur hún áfram.
En hvaö? Best aö láta þad
flakka: Þú hlýtur ad hafa ver-
ið svolítið skrítin — sérlunda?
„Aldrei verið það.“
Þetta er orðið svolítið
vandræðalegt og hún leysir
hnútinn í eitt skipti fyrir öll:
„Foreldrar mínir líta á
myndlist sem eðlilegasta hlut
í heimi. Bróðir minn, Sveinn,
er líka í myndlist. Svo eru
bræður mínir líka bændur og
vörubílstjórar."
Eru foreldrar þínir kannski
áhugafólk um myndlist?
„Mamma var í Kvennó í
Reykjavík og það eru til fínar
myndir eftir hana. Það var
eiginlega hún sem benti mér
á að fara í myndlist. Fyrst ég
vildi ekki fara í menntó, þá
var bara eðlilegt að ég færi í
teiknikennarann."
Þú hefur sem sagt verið
dugleg í handavinnu?
„Já, ég fékk alltaf verðlaun.
Það eru til klukkustrengir eft-
ir mig í bunkum. Ég er nefni-
lega svo dugleg."
Brynhildur er óvenju af-
kastamikil! myndlistarmaður.
Það er ekki orðum aukið að
hún framleiði myndir í
massavís, eins og sást best á
yfirlitssýningu hennar á Kjar-
valsstöðum í nóvember síð-
astliðnum.
fiettd van, (LcécU á&t <xy fiafifUruvt.
'Þew, veytta, fot aíít í tmóÁitttt.
LÆRÐI AÐ VINNA
í SVEITINNI
Af hverju ertu svona dug-
leg?
„Maður lærir að vinna í
sveitinni. Þar þurfa menn líka
að kunna til verka. Það gat
stundum verið erfitt að fá að
lesa bók í friði, það var alltaf
búið að finna eitthvað handa
mér að gera."
Þú ert sem sagt laus við
verkkvíða?
„Þú meinar listamanna-
veikina? Nei, ég finn stund-
um fyrir henni."
Brynhildur neitar að það
hafi verið kúltúrsjokk fyrir
hana að koma í bæinn. „Mað-
ur var ekki algjör græningi,
fljótur að falla inn í kramið,"
segir hún. „Þetta var engin
einangrun á Flúðum. Það er
mikil menningarsveit," bætir
hún við.
Fyrsta veturinn fyrir sunn-
an sótti hún myndlistarnám-
skeið, en síðan hóf hún nám í
Myndlista- og handíðaskóla
íslands. Samferða henni þar
voru meðal annarra Grétar
Reynisson, Guðjón Ketilsson,
Asta Ólafsdóttir og ína Sal-
óme. yFínn árgangur," segir
hún. A þessum tíma 74 til
78, var nýlistadeildin stofn-
uð. Þá var engin skúlptúr-
deild í skólanum þannig að
Brynhildur tók mömmu sína
á orðinu og fór í kennara-
deildina. „Það var áframhald
af því að læra tækni, kaos af
ölluÞannig var líka ferillinn
hjá henni næstu árin. Árið
eftir MHÍ fór hún í ferðalag til
Austur-Evrópu, en síðan fór
hún til Hollands að læra gler-
list. „Það var mjög eðlilegt að
læra eitt nýtt í viðbót."
SLAPP UNDAN
KAUPMANNAHAFNAR-
HIPPUM í KALIFORNÍU
Svo fór Brynhildur til Kali-
forníu, Oakland, að læra
skúlptúr og gler. Þangað hef-
ur straumur íslendinga legið
síðustu ár, en Brynhildur seg-
ist prísa sig sæla að hafa
sloppið undan því flóði. „Ég
var ein af þeim fyrstu sem fór.
Svo kom alit hippagengið frá
Kaupmannahöfn í sólskinið
og grasið og lúserarnir frá ís-
landi að læra ljósmyndun og
vídeó. Ég var heppin að vera
farin áður en fyrsta holskefl-
an kom.“
Eftir Kaliforníudvölina
hafði Brynhildur viðkomu
heima og það kannast margir
við hana frá þeim tíma, ekki
síst vegna útlitsins. Hún átti
það til að snoða á sér kollinn
og sumum fannst hún heldur
pönkaraleg. Því neitar hún
hins vegar alfarið. „Ég hef
aldrei verið neinn pönkari.
Þetta er eitthvað sem list-
fræðingar finna út. Þeir eru
svo gjarnir á að skilgreina
fólk og setja það í bása.“
Brynhildur var umboðsmað-
ur fyrir Oxsmá, sem var ein
allsherjar listaaksjón og á kafi
í leikhúsinu Svörtu og sykur-
lausu. „Það var ekki orðinn
neinn tími fyrir myndlistina,
þannig að það var ekkert
annað en drífa sig út. Þetta
var ofsalega gaman, en mað-
ur getur ekki endalaust verið
að skemmta sér.“
EIGNAST EKKI BÖRN
í HJÁVERKUM
Brynhildur gifti sig árið
1987 og brúðkaupið var hald-
ið í Viðey. Þar kom hljóm-
sveitin Oxsmá saman í sein-
asta skipti og framdi músík-
gjörning, sem lengi verður í
minnum hafður. Brynhildur
gekk í það heilaga með Am-
eríkana, en hjónabandið ent-
ist bara í tvö ár. „Við skulum
ekki tala um það,“ segir hún.
Jú, þú samþykktir að við
myndum tala um allt og ekki
neitt. Var hann líka myndlist-
armaður?
„Er,“ svarar hún svolítið
snubbótt, „... Hann er von-
andi lifandi ennþá.“
Þú ert sem sagt á lausu?
„Það má eiginlega segja
það.“
Þurftirðu kannski að giftast
Ameríkana?
„Já, en þetta var bæði ást
og pappírar. Þess vegna fór
allt í vaskinn. Þetta hefði
kannski gengið upp ef það
hefði bara verið annað í
einu.“
Engin börn í spilinu?
„Nei, nei. Maður gerir ekki
slíkt í hjáverkum."
Brynhildur komst aftur til
Bandaríkjanna. Hún hafði
reyndar leitað fyrir sér í Evr-
ópu, en fann enga heppilega
aðstöðu til að vinna með gler.
Að lokum bauðst henni að-
staða í New York á stað sem
heitir New York Experiment-
al Glass Workshop. Það hjálp-
aði margt til að gera henni
þetta kleift, m.a. styrkur og
árslaun frá Islandi. Það virð-
ist alltaf fylgja henni smá-
heppni.
ÍSLENSKT MANNLÍF
GETUR VERIÐ „BORING“
„Mér finnst Ameríka æðis-
leg. Hún er svo geggjuð.
Mannlífið í New York er svo
margbreytilegt. Það er hægt
að rölta frá einni húsalengju
til annarrar og uppgötva
endalaust eitthvað nýtt.
Mannlífið á íslandi getur ver-
ið svolítið „boring". Samt
langar hana til að eiga hér
samastað. Hún er staðráðin í
því að byggja hús, ekki fjarri
vinnustað sínum núna, en
hún býr í íbúð myndhöggvara
á Korpúlfsstöðum og hefur
þar vinnustofu. Hún hefur
þegar tryggt sér lóð niðri við
sjóinn, en þar er ráðgert að
hefja byggingar árið 1994.
„Og þá vantar mig peninga,"
segir hún.
Á margan hátt er Brynhild-
ur óíslensk. Hún er svo for-
sjál, að hún gæti jafnvel verið
Svíi. Hún kann skýringu á
þessu: „Það eru forréttindi að
fá að starfa við myndlistina.
Ég gæti ekki hugsað mér að
gera neitt annað, en til þess
að svo megi verða þarf ég að
skipuleggja hlutina."
VANN GRÆNA KORTIÐ
ÍLOTTÓI
Auk fyrirhyggjunnar og
dugnaðarins hefur ótrúleg
heppni fylgt Brynhildi. Sem
dæmi þarf hún ekki lengur að
hafa neinar áhyggjur af
starfsleyfi í Bandaríkjunum.
Hún vann hreinlega græna
kortið í lottói. „Ég fékk rétt-
indi þegar ég gifti mig en
missti þau aftur. Stjórnvöld í
Bandaríkjunum ákváðu að
vinna gegn svartamarkaðs
vinnunni með því að gefa
fólki kost á að sækja um. Síð-
an var dregið úr umsóknum
og ég var ein af þeim heppnu.
Fékk sent bréf í desember í
gegnum sendiráðið hérna
heima. Líkurnar voru ekki
ýkja miklar, en þetta gekk
sarnt."
Brynhildur var líka svolítið
heppin áður en hún kom
heim síðastliðið sumar. Hún
fékk 10 þúsund dollara styrk
og gat komið með hann heim
og byrjað á því að taka bílpróf
og kaupa sér bíl. Bíllaus hefði
hún varla getað verið upp á
Korpúlfsstöðum. Síðan var
hún svo óheppin að velta
bílnum og eyðleggja hann, en
það var lán í óláni að hún
slasaðist ekkert og bíllinn var
í kaskói og tjónið því að fullu
bætt. Þar fór því saman,
heppnin og fyrirhyggjan.
Á síðasta ári vann Bryn-
hildur 17 skúlptúra. Samt gat
hún aðeins unnið á fullu í
fimm mánuði, þar sem bakið
gaf sig. Hún gerir ekki mikið
úr því, segist aðeins hafa
breytt vinnulaginu hjá sér til
betri vegar. „Nú get ég ekki
lengur tekið 16 tíma tarnir,
heldur vinn bara í 5 tíma í
einu og legg mig síðan á milli,
alveg eins og í sveitinni."
Kristján Þorvaldsson