Pressan - 03.05.1991, Side 21

21
LISTAPÓSTURINN
HVAÐA DAGUR ER I DAG?
Unnið að gerð heimildamyndar um Dag Sigurðarson rithöfund
,,Ég heíalla tíð haft dálœti
á Degi," sagdiKári Schram en
þessa dagana er veriö ad
gera heimildamynd um Dag
Siguröarson rithöfund. Þaö
eru þeir Kári Schram og Jón
Proppé kvikmyndageröar-
menn sem standa aö gerö
myndarinnar en aö sögn
Kára veröur megin áhersla
myndarinnar á Dag eins og
hann er í dag. Hún byggist á
viötölum, heimsóknum og
frásögnum og leitast er viö aö
gefa innsýn í líf manneskj-
unnar Dags Siguröarsonar.
Dagur mun birtast í hinum
fjölbreyttustu hlutverkum I
myndinni sem skáldiö, faöir-
inn og bóheminn. Listapóst-
urinn náöi tali af þeim Degi
Siguröarsyni og Jóni Proppé
á ka ffihúsi I miöborginni.
„Ég hef því miður oft farið
flatt á tilhneigingu minni til
að treysta fólki," segir Dagur.
,,En þegar Kári hafði gengið
á eftir mér í hálfan mánuð
sannfærðist ég um að hann
væri í lagi."
„Myndin er samvinnuverk-
efni fyrirtækisins Andrá sem
er í eigu Kára Schram og
Megafilm sem leggur til tæki.
Við erum þrír sem vinnum
myndina og Dagur tekur full-
an þátt í gerð hennar enda er
um samsköpun að ræða. Það
má eiginlega segja að þetta
sé anarkistaskólinn i kvik-
myndagerð." %
„Og ég réði mig sem aðal-
stjörnu og handritshöfund,"
segir Dagur hressiiega.
„Við reynum að komast'
langt frá meðalgerð þátta um
fólkið í landinu. Þetta er öðru
fremur svona tilrauna-
mennska í gerð heimilda-
mynda," sagði Jón Proppé.
„Það eru leiknar senur í
myndinni og töluvert er lesið
af Ijóðum auk þess sem við
erum með myndir af uppá-
komu hjá Inferno 5 sem Dag-
ur tók þátt í.“
„Þetta er fölsuð heimilda-
mynd," sagði Dagur. „Það er
ekki þar með sagt að þetta sé
tóm lygi. Myndin er vel föls-
uð. Svo að ég vitni í ljóð eftir
sjálfan mig.
Sannleikurinn er alltaf
fallegur
hversu loginn sem hann
er.
Fegurðin er alltaf sönn
hversu ljót sem hún er.
Ég hef ekkert fagurfræði-
legt prógram til hliðsjónar
nema þá helst þetta. Eg vil
einnig koma á framfæri
þakklæti til vina fyrir hvað
þeir voru duglegir við að
Íeika sjálfa sig."
„Myndin fjallar einnig um
Dag sem myndlistarmann,"
segir Jón og Dagur bætir við.
„Ef þeir fengju nógu langan
tíma myndi myndin fjalla um
Sölva Helgason með rauð-
gullið hár og skegg og ég
þyrfti að leika hann."
Og fööurhlutverkiö:
„Börnin mín eru flest kom-
in upp og ég þarf því lítið að
sinna þeim. En ég á tíu stykki
með fimm konum. Nú er ég
laus við pabbarulluna og ger-
ist afi. Það er margt leiðinlegt
við mannlífið og þó mest
hvað það er óumbreytanlegt.
Ég á tvö barnabörn en þau
verða tvöhundruð áður en ég
veit af. Ég læt þó ekki gera úr
mér barnapíu. Þetta er full-
frískt fólk og ætti frekar að
hafa áhyggjur af mér enda er
ég orðinn gamall. En ég kem
óvænt í heimsókn og spilli
barnabörnunum passlega
mikið."
Nú hefur þú fengiö viöur-
nefniö kóngurinn. Samræm-
istþaö ekki illa andúö þinni á
valdi?
„Kóngurinn er ekki endi-
lega valdsmaður. Hann þekk-
ist á því að hann er kóngur yf-
ir sjálfum sér. Þessi nafnbót
stafar af hæfileika minum til
að öskra en ég nota þann
hæfileika afar sjaldan."
„Dagur er krýndur i mynd-
inni,“ segir Jón. „Hann er
krýndur konungur hafsins
hjá Inferno 5“ „Nú er ég
kominn í bandalag við Ægi
og Njörð," segir Dagur. „Og
samningaviðræður standa yf-
ir við keisara Atlantis."
En þegar búiö er aö gera
heimildamynd um Dag. Erþá
deginum lokiö?
„Stundum þegar ég er mik-
ið einn vantar mig félagsskap"
segir Dagur. „Þá langar mig
að heyra hvernig röddin mín
hljómar og hvernig orðin fara
á tungunni. Myndin þjónar
montinu. Það er gaman að
láta vita af sjálfum sér þegar
maður finnur svona mikið til
sín. Svo er líka gaman að
vinna með vandvirku fólki
sem þarf ekki að vinna eftir
klukku."
Innhverfir og afskiptalausir tréhausar
Sýning Guðjóns Ketilssonar í Nýlistasafninu
„Sum tré eru samvinnuþýð.
önnur þrjósk og andsnúin. Á
einu augnabliki verður tré-
kubbur að veru sem þröngv-
ar sér út úr efninu." segir
meðal annars í sýningarskrá
að sýningu Guðjóns Ketils-
sonar myndlistarmanns i Ný-
listasafninu. Tréhausarnir á
sýningunni eru spennandi.
ólíkt öðrum tréhausum og
óhætt að hvetja unnendur
góðrar listar til að blanda
geði við þá.
„Þetta eru verur frekar en
mennsk fyrirbæri." segir
Guðjón Ketilsson. „Þær
poppa út úr efninu svona líkt
og spýtustrákurinn Gosi."
segir hann sposkur. „Ég vil
síður binda mig við fyrir-
myndir enda vil ég taka mér
frjálsræði sem ekki tilheyrir
því að gera myndir af fólki."
Eru þetta íslenskar verur?
„Ég hef ekki hugsað það
sérstaklega. Nema hvað það
er ein sjálfsmynd á sýning-
unni. En það var með hana
eins og hinar að ég lagði ekki
upp með hugmyndina í upp-
hafi.
Það eru engin tengsl á milli
hausanna á sýningunni. Það
undirstrikar að þeir eru í
sjálfu sér innhverfir og af-
skiptalausir gagnvart um-
hverfinu. Og þeir eru á stalli
líkt og prímadonnur."
Nú fæstu líka við að mála.
„Það truflar mig ekki að
skilgreina hvort ég er málari
eða myndhöggvari. Þetta er
allt saman myndlist. Högg-
myndirnar eru unnar á löng-
um tíma. Og ég vinn þær
mikið eins og málverk. Ber á
einn lit og pússa hann síðan
niður og ber á annan. . . Þar
til myndast slikja yfir efninu.
Mér finnst gott að mála og
höggva á víxl. Enda viðfangs-
efnið oftast mjög líkt.“
Næturklúbbadúfan
Louis Lane
og bóndadóttir
í tröllahöndum
Vilborg Halldórsdóttir í spjalli
,,Þaö er gaman aö hafa
fengiö aö takast á viö tvö ólík
hlutverk í einu,“ sagöi Vilborg
Halldórsdóttir leikkona en
hún fer meö hlutverk nœtur-
klúbbadúfunnar bouis Lane
sem er jaröbundin framadrós
I söngleiknum Kysstu mig
Kata en sýningum á því verki
lýkur 26. maí. Hún fór einnig
meö hlutverk í leikritinu
Skrúösbóndinn sem var sýnt
á Kirkjulistaviku í Akureyrar-
kirkju.
„Skrúðsbóndinn byggist á
þjóðsögu um tröllið í Skrúðn-
um í Fáskrúðsfirði," segir Vil-
borg. Sú saga er einföld og
falleg og í henni eru dregin
skýr mörk milli góðs og ills.
Sagan fjallar um unga mann-
eskju sem lætur glepjast og
þarf að taka afleiðingum
gerða sinna. í leikgerðinni
var farin sú leið að skipta
hlutverki ungu konunnar í
tvennt og Helga Hlín Hákon-
ardóttir fór með hlutverk
hennar þegar hún er ung og
saklaus en ég þegar hún hef-
ur verið 12 ár í tröllasollinum
og hefur glatað æsku sinni og
sakleysi. Þetta er iðrunarsaga
og fjallar um hvernig hún
snýr til baka.
Mér finnst fallegt og tákn-
rænt að leika þetta verk í
kirkju ekki síst vegna þess að
í verkinu sjáifu er messa og
umgjörðin nýtist því líka
mjög vel í leikmyndinni. Org-
anisti kirkjunnar sem heitir
Björn Steinar Sólbergsson er
á heimsmælikvarða, algjör
snillingur og hljóðfærið sjálft
er það stærsta á landinu og
allur hljómburður því gríðar-
lega góður. Það er ein setning
í verkinu sem kannski segir
meira en mörg orð um leikrit-
ið sjálft. Sú setning sem er
lögð í munn prestinum og
segir í raun ástæðuna fyrir
því að hún afvegaleiðist:
„Útþráin er misjafnlega
sterk eins og allt annað í fari
mannanna og framhjá henni
sneiðir enginn. En þetta er
tímabil sem líður hjá. Það
varir sjaldan lengur en þau
tímabil sem manneskjan er
hvorki barn né fullorðin."
Þessi setning segir svo mik-
ið um þann tíðaranda sem
var. Þegar fólk átti að una
ánægt í sínum dal. í dag er
fólk á ferð og flugi fram á
grafarbakkann og þykir eng-
um mikið."
Er einhver von til aö Reyk-
víkingar fái aö sjá verkiö?
„Það hefur komið til tals en
ekkert hefur verið ákveðið
ennþá."
Nú hefur þú leikiö mikiö
meö Leikfélagi Akureyrar?
„Já, það er gott að vera í
LÁ og ég held að fólk hljóti að
meta það að verðleikum. Hér
fær fólk tækifæri sem það
fengi ekki annars staðar. Og
svo er fólk alltaf virkara þar
sem hlutirnir eru smærri í
sniðum. Leikfélagið er í ynd-
islegu húsi og lífið er t svo
miklu jafnvægi hérna og það
er kyrrð yfir bænum svona
einskonar „spiritualitet". Það
er heilmikið að gerast í lista-
lífinu hér á Akureyri þó að
þeir hlutir séu oft mjög ein-
angraðir í allri listumræðu."
Eitthvaö aö lokum Vilborg?
„Já, mig langar að minnast
á hátíðarmessu sem var flutt
í lok Kirkjulistaviku. Þar flutti
Sigurbjörn Einarsson svo
yndislegt erindi þar sem
hann sagði m.a. að listsköpun-
in væri það sem skildi á milli
manna og dýra. En handan
við hinn hæsta tón og hina
dýpstu þrá væri kyrrðin í
manneskjunni. Mér fannst
þetta bara svo fallegt."