Pressan - 05.09.1991, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. SEPTEMBER 1991
25
Hvemig er lífið í Frönsku útlendingahersveitinni og hvernig var að vera í átökunum miðjum í Persaflóastríðinu
„Það er starf hermanns-
ins að hlýða þeim skipun-
um sem hann fær. Hann
ber enga ábyrgð, vegna
þess að hann getur það
einfaldlega ekki.“ Sá sem
hér talar er einn fárra ís-
lendinga sem hafa lagt fyr-
ir sig hermennsku. Hilmar
Þór Arnarsson heitir hann
og starfar í Frönsku út-
lendingahersveitinni.
Hilmar Þór gekk í her-
sveitina fyrir tveimur ár-
um og er nú í fyrstu heim-
sókn sinni til Islands síðan.
Hann kom reyndar eins
óvænt og hann fór — birt-
ist bara einn daginn inni í
eidhúsi hjá mömmu.
Hilmar er ekki margmáll
piltur en féllst þó á að ræða
lítillega um sitt óvenjulega
starf og sérstaklega þátttök-
una í Persaflóastríðinu. „í
raun var okkar hlutverk ein-
falt. Við fengum 36 tíma til að
taka herflugvöllinn við Alsal-
man, sem er einn helsti flug-
völlur íraka. Við keyrðum
þangað á 30 tímum án þess
að sjá neinn. Þegar þeir sáu
okkur koma gáfust þeir upp.“
Hilmar segir að þetta sé að
mörgu leyti lýsandi fyrir
stríðið — það hafi í raun kom-
ið öllum á óvart hvað þetta
var auðvelt.
ÍSLENSKUR HERMAÐUR
ENN Á SPÍTALA
En það er langt í frá að
þetta hafi allt verið svona ein-
falt. Hilmar var einn þriggja
íslendinga í Frönsku útlend-
ingahersveitinni sem börðust
fyrir botni Persaflóa. Annar
hinna tveggja særðist lífs-
hættulega þegar hann tók
upp riffil sem hafði verið
tengdur við sprengju. Hilmar
sagðist lítið geta sagt frá hon-
um nema að hann dveldist
enn á sjúkrahúsi — hálfu ári
eftir að hann slasaðist.
Mannfall í liði bandamanna
var ótrúlega lítið en sama
verður ekki sagt um tjón ír-
aka. Hann var spurður um
það hvort hermennirnir
hefðu hugsað eitthvað um
fólkið fyrir handan? „Nei, við
höfðum engar tilfinningar
gagnvart íraksbúum. Það er
einfaldlega ekki hægt að
hugsa á þann veg — við verð-
um að vera tilfinningalausir
að því leyti."
Þetta vekur upp spurningar
um eðli starfsins, sem vissu-
lega er fjarlægt okkur íslend-
ingum. „Það er í sjálfu sér
ekki mikið hugsað um þetta
— það væri þá helst á kvöldin
þegar menn eru að spjalla. í
raun erum við ekkert nema
verkfæri og við hlýðum þeim
skipunum sem við fáum.“
DAUÐINN FYLGIR
STARFINU
Hilmar segir að þeir sem
taki að sér þetta starf þurfi í
sjálfu sér ekki að efast um að
þeir geti lent í þeirri aðstöðu
að þurfa að drepa aðra menn.
Hann segir að það sé ekki
vandamál sem haldi fyrir sér
vöku. Það er í raun einkenni-
legt að velta svona hlutum
fyrir sér, sérstaklega þar sem
Hilmar er sallarólegur þegar
hann svarar þessum spurn-
ingum.
„Ég hef aldrei þurft að
skjóta á menn. Það er hins
vegar Ijóst að ef slík staða
kemur upp þá er ekki hægt
að velja á milli. Ef þú hleypir
ekki af sjálfur þá verður þú
undir — þetta er spurning um
að lifa af. Ef til þess kæmi að
maður þyrfti að skjóta á
menn mundu aðstæður
væntanlega réttlæta það.
Hins vegar er það þannig að
þeir sem hafa lent í því tala
ákaflega lítið um það.“
Hilmar er búinn að vera tvö
ár í deildinni og segist reikna
með að vera þrjú ár til viðbót-
ar. Þá gerir hann ráð fyrir að
koma heim og segist meðal
annars hafa velt fyrir sér að
nýta sína óvenjulegu starfs-
reynslu sem öryggisvörður
eða á því sviði.
TEL MIG GÓÐAN
HERMANN
Hann segist síður en svo
fyrirverða sig fyrir þetta
óvenjulega starf — segir
þvert á móti að þetta eigi vel
við sig. „Þetta er það sem
mig iangaði alltaf til að gera,“
segir Hilmar, sem er á 21. ald-
ursári. Hann segist gera sér
grein fyrir því að ekki hafi all-
ir upplifað herdeildarlífið
eins vel og hann. „Ef menn
misstíga sig þá getur þetta
orðið virkilega erfitt." í kjöl-
farið fylgja fremur óhugnan-
legar lýsingar á meðferð aga-
brota og ekki síst þeirri með-
höndlun sem menn fá hjá fé-
lögum sínum. En telur Hilm-
ar sig góðan hermann?
„Ég hef talið það. Mér hefur
gengið vel og þetta á greini-
lega við mig. Ég hef uppgötv-
að ýmsa eiginleika hjá sjálf-
um mér, til dæmis er ég orð-
inn ágætur í íþróttum sem ég
gat ekkert í þegar ég var hér
heirna." Þess má geta að
Hilmar er búinn að fá fimm
heiðursmerki, þar af þrjú fyr-
ir þátttöku sína í Persaflóa-
stríðinu.
Það er erfitt að fá ákveðin
svör út úr Hilmari um það
hvernig hermenn eru í
Frönsku útlendingahersveit-
inni. „Ég veit ekki hvort rétt
er að segja að við séum harð-
skeyttir. Þetta er sjálfboða-
liðasveit og eina atvinnu-
mannalið Frakka. Við erum
alltaf viðbúnir og erum vana-
lega í fararbroddi þegar til
átaka kemur.“ Þess má geta
að rætt hefur verið um að
senda lið á vegum Evrópu-
bandalagsins til Júgóslavíu
og segir Hilmar að sveitin
verði þar líklega í farar-
broddi.
Hann segist gera ráð fyrir
að verða liðþjálfi fljótlega og
þá muni hermennskan breyt-
ast töluvert tii hins betra.
Með því að ganga í hersveit-
ina snúa menn baki við ýmsu
sem venjulegt fólk telur
nauðsynlegt: Það er til dæm-
is óheimilt að eiga bíl og íbúð
og þá er bannað að gifta sig.
BORGAR SIG EKKI AÐ
GERAST MÁLALIÐI
Það hefur lengi loðað við
Frönsku útlendingahersveit-
ina að menn fari þaðan og
gerist málaliðar. Hilmar segir
að slíkir möguleikar séu nán-
ast úr sögunni. „Það borgar
sig einfaldlega ekki lengur.
Það er of mikið framboð af
mönnum og of lítið að gera.“
Hilmar segir að það hafi sér-
staklega verið í Suður-Afríku
sem eitthvað hafi verið fyrir
málaliða að gera, en nú hafi
pólitískar breytingar þurrkað
þá möguleika út — ekki þar
fyrir, Hilmar segist ekki hafa
mikinn áhuga á slíku starfi.
í Frönsku útlendingaher-
sveitinni eru 6.000 manns og
fækkar stöðugt, fyrir 10 árum
vo.ru þar 9.000 manns. Kaup-
ið segir Hilmar að sé ekkert
sérstakt, en ef menn séu út-
sjónarsamir megi leggja fyrir
vegna þess að í raun sé engu
hægt að eyða.
En mundi hann rádleggja
einhverjum ad leggja slíkt
starf fyrir sig?
„Ég mundi ekki ráðleggja
neinum að leggja þetta fyrir
sig, það verður hver og einn
að gera upp við sig,“ sagði
Hilmar, sem í morgun lagði af
stað til Frakklands til liðs við
hersveit sína.
Sigurður Már Jónsson
tengsl
Sigurður Sigur-
jónsson leikari
er áhugamaður
um laxveiði
eins og
Pálmi Gunnars-
son tónlistar-
maður sem eitt
Pf* sinn vann sem
I vörður eins og
Árni Isleifsson
píanóleikari
sem er frum-
kvöðull djass-
hátíða eins og
Ólafur Þórðar-
son útvarps-
maður sem er
Akureyringur
eins og
Pétur Péturs-
son þulur sem
eitt sinn var
sendisveinn
eins og
Davíð Stefáns-
son háskóla-
nemi sem var
skáti eins og
Sigurður Sigur-
jónsson leikari.
hannsson tón-
Albert Guð-
mundsson
sendiherra sem
sagði skilið við
þinglið sjálf-
stæðismanna
eins og
Ellert B.
Schram rit-
stjóri sem var í
forystu SUS
eins og
Egill Eðvarðs-
son kvik-
myndagerðar-
maður sem
haldið hefur
myndlistarsýn-
ingar eins og
---------?
HEyRÓU VIMURI.'I
V VI© HP.UM A® RÉyNA
AD R'l FA O&IÁUR
IÍTúkSOVBT, Vlí>
HOFUM sKo ENGAW
TiMÁFyRlRKjAFTAcÐI
' BARINN I PERLUNI1