Pressan - 21.01.1993, Blaðsíða 24

24
___________FIMMTUDAGUR PRESSAN 21.JANÚAR 1993_
LEIKHÚS MYNDLIST KLASSÍK
KLASSÍKIN
FIMMTUDAGUR
H# Sinfóníuhljóm-
sveit islands flytur
verkin Forleik og Sorg-
arlag úr Galdra-Lofti eftir Jón
Leifs; Jeux eftir Claude Debussy;
Konsert fyrir píanó í G-dúr og og
Daphnis og Cloe, svítu nr. 2 eftir
Maurice Ravel. Hljómsveitarstjóri
er Petri Sakari. Einleikari er brasil-
(ski píanóleikarinn Cristina Ortiz.
Hdskólabíó kl. 20..
SUNNUDAGUR
• fslenska hljómsveitin held-
ur kammertónleika. FÍH-salur-
innkl. 17.
LEIKHÚS
• Hafið Það
er skemmst UB
frá því aö I
segja að I
áhorfandans
bíða mikil átök og líka húmor,
skrifar Lárus Ýmir Óskarsson.
Þjóðleikhúsið kl. 20.
• Drög að svínasteik. Egg-
leikhúsið sýnir einleikinn fræga
eftir Frakkann Raymond Cousse i
samvinnu við Þjóðleikhúsið. Við-
ar Eggertsson fer með hlutverk
svinsins. Leikstjóri er Ingunn Ás-
dísardóttir. Þjóðleikhúsið, Smíða-
verkstæði kl. 20.30.
• Platanov. Sýningin á Plat-
anov er þétt og vel leikin og
skemmtileg, stendur í leikdómi
Lárusar Ýmis. Aukasýning. Borg-
arleikhúsið, litla svið kl. 20.
mam
• Blóðbræður Leikfélag
Reykjavikur frumsýnir þennan
vinsæla söngleik Willys Russel.
Verkið segir frá misjöfnum örlög-
um tvíbura sem eru skildir að við
fæðingu en dragast hvor að öðr-
um og verða vinir, uns ólík þjóð-
félagsstaða þeirra skilur þá að.
Leikstjóri er Halldór E. Laxness.
Tvíburana leika þeir Felix Bergs-
son og Magnús Jónsson. Borg-
arleikhús kl. 20.
, • My Fair Lady. Stefán Bald-
I ursson leikstjóri hefur skilið
nauðsyn góðrar útfærslu vel og
kostar miklu til. Úrvalsfólk er á
hverjum pósti undir styrkri stjórn
Stefáns, segir Lárus Ýmir Óskars-
son í leikdómi. Þjóðleikhúsið kl.
20.
• Ríta gengur menntaveg-
inn. Fyrir þá leikhúsgesti sem
ekki eru að eltast við nýjungar,
heldur gömlu góðu leikhús-
skemmtunina, skrifar Lárus Ýmir.
Þjóðleikhúsið, litla svið kl. 20.30.
• Drög að svínasteik. Þjóð-
leikhúsið, Smíðaverkstæði kl.
20.30.
• Hræðileg hamingja. Ég
mæli með þessari sýningu
vegna leikritsins, skemmtilegs
leikrýmis og listar leikarans, sem
þarna er iðkuð af lífi og sál, skrif-
ar Lárus Ýmir. Alþýðuleikhúsið,
Hafnarhúsinu kl. 20.30.
• Útlendingurinn. Gamanleik-
ur eftir 'bandaríska leikskáldið
Larry Shue sýndur norðan heiða.
Þráinn Karlsson fer með hlutverk
aðalpersónunnar, Charlies, sem
þjáist af feimni og minnimáttar-
kennd. Leikstjóri er Sunna Borg.
Leikfélag Akureyrar kl. 20.30.
LAUGARDAGUR
• Bensínstöðin. Nemendaleik-
húsið frumsýnir gamanleik hins
virta franska leikritaskálds Gildas
Bourdet. Leikritið gerist á af-
skekktri bensínstöð í Frakklandi.
Leikstjóri er Þórhallur Sigurðs-
son. Nemendaleikhúsið skipa;
Björk Jakobsdóttir, Gunnar
Gunnsteinsson, Jóna Guðrún
Jónsdóttir, Vigdis Gunnarsdóttir,
Dofri Hermannsson, Hinrik Ólafs-
son og Kristina Sundar Hansen.
Lindarbœrkl. 20.
• Dýrin í Hálsaskógi. Hlut-
verkaskipan er að þvi leyti sér-
kennileg að Mikki refur hefði
komist tvöfaldur fyrir inni í Lilla
klifurmús, svo vitnað sér í leik-
dóm Lárusar Ýmis Óskarssonar.
Þjóðleikhúsið kl. 14.
• Stræti. Þessi sýning er gott
dæmi um það hve stílfærður og
stór leikur fer vel á sviði, segir
Lárus Ýmir i leikdómi. Þjóðleik-
húsið, Smíðaverkstœði kl. 20.
• Hafið. Þjóðleikhúsið kl. 20.
• Heima hjá ömmu. Margt er
ágætt um þessa sýningu að
segja. Þó er eins og flest sé þar í
einhverju meðallagi, skrifar Lárus
Ýmir. Síðasta sýning. Borgarleik-
húsið kl. 20.
• Platanov. Síðasta sýning.
Borgarleikhúsið, iitla svið kl. 17.
• Vanja frændi. Vanja geldur
samflotsins við Platanov, að því
er fram kemur í leikdómi Lárusar
Ýmis. Borgarleikhúsið, litla svið
kl. 20.
• Útlendingurinn. Leikfélag
Akureyrar kl. 20.30.
SUNNUDAGUR
• Ronja ræningjadóttir. Það
er mikill styrkur fyrir sýninguna
að svo snjöll leikkona sem Sig-
rún Edda Björnsdóttir getur leik-
ið hina tólf ára gömlu Ronju án
þess að maður hugsi mikið út í
aldursmuninn, segir Lárus Ýmir
Óskarsson í leikdómi. Borgarleik-
húsið kl. 14.
• Blóðbræður. Borgarleikhúsið
kl. 20.
• Vanja frændi. Síðasta sýn-
ing. Borgarleikhúsið, iitla svið kl.
20.
• Dýrin í Hálsaskógi Þjóðleik-
húsið kl. 14 og 17.
• Stræti. Þjóðleikhúsið, Smíða-
verkstœði kl. 20.
• Aurasálin Halaleikhópurinn
sýnir hinn fræga gamanleik
Moliéres. Aðalhlutverk er í hönd-
um Ómars Braga Walderhaug.
Leikstjórar eru féðgarnir Guð-
mundur Magnússon og Þor-
steinn Guðmundsson. Félags-
miðstöðin Ársel, Breiðholti kl. 15.
Af sautján umsækjendum vyn framleiðslustyrk úr Kvikmyndasjóði fengu tveir styrk.
Hinir bíða þar til röðin kemur að þeim, því án styrks úr íslenska
sjóðnum eru litlar líkur til að fjármagn finnist annars staðar.
Með úthlutun úr Kvikmynda-
sjóði fslands síðastliðinn föstudag
var létt af kvikmyndagerðar-
mönnum spennu sem jafnan
byggist upp hjá þeim. Það varð
ljóst hverjir þeirra fengju að gera
myndir á næstunni — og hverjir
ekki.
í hópi umsækjenda voru nán-
ast allir sem starfa af alvöru í fag-
inu. Sautján sóttu um styrk til að
framleiða myndir. Tveir fengu:
Friðrik Þór Friðriksson og Hilm-
ar Oddsson.
Það hefúr oft staðið styr um út-
hlutun sjóðsins en að þessu sinni
virðist ríkja almenn ánægja, að
öðru leyti en því að aðeins tvær
myndir komust á koppinn. Þótt
aðrir kvikmyndastjórar hafí feng-
ið loforð um fjármagn erlendis ífá
eru slík loforð bundin jákvæðri af-
greiðslu Kvikmyndasjóðs íslands.
Norrœni kvikmynda- og sjón-
varpssjóðurinn og Eurimages,
kvikmyndasjóður Evrópuráðsins,
gera úthlutun úr kvikmyndasjóði
heimalandsins að skilyrði þegar
umsókn er lögð fram og nánast
útilokað er að fá fjármagn frá
einkaaðilum án styrks frá Kvik-
myndasjóði.
fslendingar eru aðilar að Med-
ia, sem stuðlar að samvinnuverk-
efnum milli landa og veitir ýmiss
konar fyrirgreiðslu aðra til að
greiða fyrir kvikmyndafram-
leiðslu. Hjá Media er það krafa að
minnst þrír aðilar standi að ffam-
leiðslunni og skilyrði fyrir um-
sókn er að íslenskt fjármagn liggi
fyrir. f raun geta íslenskir kvik-
myndagerðarmenn ekki fundið
það fjármagn annars staðar en hjá
Kvikmyndasjóði.
Við störf sín hefur úthlutunar-
nefnd Kvikmyndasjóðs fslands
tekið mið af því hversu langt fjár-
mögnun verkefnanna er komin;
það er hvort umsækjendur hafa
loforð um fjármagn. Sem, eins og
sjá má af ofangreindu, er off
bundið úthlutun úr sjóðnum.
„Möguleikarnir til framleiðslu
myndar eru litlir án styrksins, þótt
sumum hafi tekist það, en svo
reynist aftur erfitt að fá styrk úr
kvikmyndasjóðnum hérlendis án
þess að vera búinn að afla fjár er-
lendis frá. Þetta er tengt hvað
öðru,“ segir Lárus Ýmir Óskars-
son, leikstjóri og fulltrúi FK í
Kvikmyndasjóði.
Stefnt er að því að taka minna
tillit til þess í framtíðinni hversu
langt fjármögnun verkefnanna er
komin en láta gæði handrita vega
þyngra. Því verður líklega hagað
svo að mönnum verða gefin lof-
orð um peninga til ákveðins tíma
og með því loforði geta þeir aflað
sér fjármagns erlendis.
„Þannig flyst
frumkvæðið
heim og þarf þá
ekki lengur að
einbeita sér að
því að skrifa
handrit sem út-
lendingum líkar,
segir Lárus Ýmir.
Næsta skref þeirra sem
hlutu framlög að þessu sinni er
væntanlega að leita eftir styrkjum
hjá öðrum sjóðum, norrænum
eða evrópskum. Þeir kvikmynda-
gerðarmenn sem ekki fengu styrk
verða hins vegar að bíða enn eitt
ár áður en þeir geta ráðist í kvik-
mynd í fullri lengd. Og þar sem
aðeins tveir hafa árlega fengið
styrk á undanförnum árum er
hætt við að bið sumra, í það
minnsta, geti orðið tvö, þrjú eða
jafnvel enn fleiri ár.
Við spurðum þá hvað þeir
hygðust fyrin
Hvað gera kvikmyndagerðarmenn sem fá ekki styrk?
LÁRUS ÝMIR ÓSKARSSON
„Þetta starf gengur út á að vera
á þessu fiskeríi og er ágætt ef 20
prósent af tímanum fara í að gera
það sem maður ætlaði, það er að
leikstýra myndum. Hins vegar fer
nánast enginn af stað án þess að
hafa sjóðinn með sér.
Ég sótti að þessu sinni ekki um
fyrir bíómynd og varð því per-
sónulega ekki fyrir vonbrigðum.
Mér lukkast hins vegar að lifa af
þessu starfi mínu og nú er ég að
íeggja lokahönd á 45 mínútna
langan þátt sem er ætlaður til sýn-
ingar í norrænum sjónvarps-
stöðvum. Myndin verður sýnd á
kvikmyndahátíð í Gautaborg á
næstunni.“
ÞORSTEINN JÓNSSON
„Leiðirnar til fjáröflunar eru
takmarkaðar og Kvikmyndasjóð-
urinn er eini aðilinn sem veitir
fjármagn, utan einkaaðila, en að
þeim er ekki hægt að ganga í dag.
Styrkur úr sjóðnum er aftur skil-
yrði fyrir styrkjum annars staðar
frá. Ég er með mynd tilbúna til
ffamleiðslu í sumar og ég hef þeg-
ar fundið samframleiðendur í
Noregi og Danmörku sem leggja
fram 10 milljónir hvor, að því til-
skildu að ég hafi eitthvert fjár-
magn handbært. Ég hef leitað eftir
10-15 milljónum í Þýskalandi og
það er í gangi þessa daga og útlitið
er gott. Það þætti góð fjárfesting í
öðrum greinum ef einungis lítið
framlag þyrfti héðan og restin
fengist að utan. Ég get hins vegar
ekki farið af stað nema hafa fjár-
magn héðan, en styrkur úr Kvik-
myndasjóðnum er nokkurs konar
opinber viðurkenning. Það má
segja að Kvikmyndasjóðurinn sé
þröskuldurinn, en afar nauðsyn-
legt er að auka fjármagn til hans.
Þetta er ný iðnaðargrein sem ætti
að fá að dafna.“
ÓSKAR JÓNASSON
„Tvær myndir hefðu getað orð-
ið til án þess að fá styrk, Veggfóð-
ur og Stuttur frakki. Kvikmynda-
sjóður stöðvar ekki menn en gefur
hins vegar startkapítal og auð-
veldar mönnum líka að fá styrki
erlendis. Sjóðir eru oft kúltúr-
snobbsjóðir og í útíöndum þykja
mín handrit til dæmis ekki merki-
legur pappír menningarlega séð.
íslenski sjóðurinn er sá eini sem
hefur litið við þeim.
f ár fékk ég 1 milljón til undir-
búnings myndarinnar Snjóbolta,
en hana hefur mig lengi langað til
að ffamkvæma því hún snýst um
það að fara aftan að hlutunum. Ég
bytja á að hitta leikarana og vinn
með þeim í einn eða tvo mánuði.
Handritið skrifa ég í ffamhaldi af
því. í augnablikinu er ekki til saga
sem slík, en ramminn er til og ég
reikna með því að byrja í sumar.“
Kristín
JÓHANNESDÓTTIR
„Möguleikar sem við höfum til
að afla okkur fjármagns eru farnir
að þrengjast og sjóðurinn er svo
gott sem sá eini sem við höfum.
Það þarf eigið fjármagn þegar sótt
er um í erlenda sjóði og í sam-
framleiðslu verður erlendur fjár-
mögnunaraðili að sjá sér hag í því
að styðja við íslenskt verkefni á
einhvern hátt. Reynt hefur verið
að framleiða íslenska mynd og
komast af án stuðnings sjóðsins
en það hefur alltaf endað með því
að lögð er inn umsókn. Síðasta
dæmið er Stuttur ffakki. Á döfinni
hjá mér er að finna vinnu, því ég
þarf að borða eins og aðrir og salt
er ekki fengið í grautinn með því
að fara á erlendar kvikmyndahá-
tíðir. Ég er til í hvað sem er og hef
tekið mér ýmislegt fyrir hendur í
gegnum tíðina. Staðan er sú í ís-
lenskri kvikmyndagerð að ráð
verður að gera fýrir því að maður
þurfi að starfa við eitthvað annað
inn á milli, því miður.“
ÁGÚST GUÐMUNDSSON
„Mitt verkefni kemst ekki í
gang, það er ljóst, þó hef ég ekki
endanlega rætt við þann erlenda
aðila sem tilbúinn er að leggja í
púkkið. Styrkurinn er farmiðinn
sem til þarf, en fáist hann ekki er
farmiðinn í aðra áttina; nokkurs
konarreisupassi.
Athyglisvert er að báðar mynd-
irnar sem hlutu styrk að þessu
sinni eru að verulegu leyti fjár-
magnaðar erlendis og var greini-
lega vel að umsóknum þeirra
staðið. Af úthlutuninni má draga
þá ályktun að nauðsynleg for-
senda þess að hljóta styrk sé sú að
á umsókn sé sýnt ffam á veruleg-
an fjárstyrk erlendis ffá og ef það
er rammi sem Kvikmyndasjóður
setur sér er gott að fá að vita um
þann ramma fyrirffam. Stuðning-
ur heimalandsins er nauðsynlegur
til að hljóta styrk úr öðrum sjóð-
um, sem getur orðið verulegur, og
í mínu tilfelli stoppar umsókn
mín og væntaniegs meðffamleið-
anda ffá Noregi í norræna sjóðn-
um á því að við fáum engan styrk
héðan.“