Tíminn Sunnudagsblað - 13.05.1962, Blaðsíða 4

XIV
Um þær mundir, er Sjöundármál
gerðust, var Davíð Scheving settur
sýslumaður í Barðastrandarsýslu og
bjó í Haga. Hálf öld var liðin síð'an
hann fékk þar fyrst sýsluvöld. Þegar
hann komst á miðjan aldur og tók
nokkuð að mæðast á miklum umsvif-
um, hafði hann fengið sér til aðstoð-
ar tengdason sinn, Bjarna Einarsson
frá Vatneyri, og afsalaði hann embætt-
inu brátt í hans hendur að öllu leyti.
En sambúð' Bjarna og konu hans, dótt-
ur Davíðs, var stormasöm, og kom þar
áður en varði, að Bjarni fékk lausn
frá embætti, fór nokkru siðar utan og
gerði fjárskilnað við konu sína.
Þá kom enn nýr sýslumaður að
Haga í sambýli við Davíð' Scheving.
Það var Oddur Vídalín, sonur Hall-
dórs klausturhaldara Vídalíns á Reyni
stað. Hafði vinnukona alið Halldóri
þennan son á brú'ðkaupsdegi hans, og
var það í sögur fært, að Halldór var
sóttur á brúðarbekkinn til þess að af-
klæðast skyrtu, er konur steyptu síð-
an volgri yfir höfuð sængurkonunni,
svo að erfiður hagur hennar mætti
greiðast, því að það var trú, að volg
flík af barnsföðurnum megnaði helzt
að létta konum harð'a fæðingu. En
það er af sýslumennsku Odds að
segja, að hann varð ekki mosagróinn
í embættinu, því að hann var sviptur
þvi snemma vetrar 1801, vegna taum-
lauss drykkjuskapar. Kölluðu menn
þó ekki allt ömmu sína í þeim efnum
í þá daga. En svo langt hafði óvirð-
ingin á Halldóri sýslumanni gengið,
að sýslubúar höfðu bæði hýtt hann og
steypt á hann keytu, að því er sögn
heimdi. Var þá gripið til þess ráð's
uð fela Davíð Scheving að gegna emb-
ættinu um stundarsakir, og var dótt-
ursonur hans og sonur Bjarna Einars-
sonar, Guðmundur Scheving, settur
honum til aðstoðar, tæplega
hálfþrítugur að aldri. Stóð
svo, er hér var komiS.
Þegar séra Jón Ormsson
var kominn heim og hafði
jafnað sig vikutíma eftir
ferðalag sitt suður á Rauða-
sand á þrenningarhátíðinni,
þótti honum hlýða að skrifa
Davíð sýslumanni svofellt
bréf um athafnir sínar og
greftrun Guðrúnar: „Jatfnvel
þó að minni hyggju sé lík-
legast, að Guðrúnu heitina Egilsdótt-
ur á Sjöundá hafi ei annað til dauða
dregið en sá veikleiki, sem hana þess
á millum heimsótti þau síð'ustu ár,
sem hún lifði, samt af því nóg kvis og
íráðningsyrði mátti af ýmsum f sveit-
inni heyra um það, að hún mundi af
mannavöldum (nefnilega Bjarna
Bjarnasonar, ektamanns síns og Stein-
unnar Sveinsdóttur, ekkju Jóns heit-
ins Þorgrímssonar á Sjöundá) dáið
hafa, þá lét ég, áður en hún var jörð-
uð næstliðinn trinitatis-sunnudag
hreppstjórana Sigmund Jónsson og og
Ólaf Sigurðsson slá upp kistuna og
skoð'a líkið í minni viðurvist og flestra
þeirra, sem þá við kirkjuna voru, hvar
við þó enginn, eftir mínu áliti, rimileg
líkindi til sannleika þessa illmælis
uppgötvuðust, né heldur við mína
eftirgrennslan í sama sinn um grund-
völl til þessa sveitarróms.
— Þetta vildi ég ei undanfella yðar
veleðlaheitum til vitundar að gefa,
þar ei sýnist aldeilis ónauðsynlegt, að
þar um væri inquisition haldin, ef
prófast kynni, hvort þetta rykti væri
á nokkrum eða engum líkindum og
rökum byggt. Bjarni Bjarnason og
Steinunn Sveinsdóttir þykjast og hafa
orðið' fyrir stórurr. órétti og mannorðs-
spilli, að slíkt illmæli skuli vera að
sér saklausum dróttað“.
Bréfið sendi prófastur áleiðis, er
ferð féll inn að Skápadal, og var þá
enn liðin vika frá því það var skrif-
að. Komst það svo inn að Haga í
hendur Davíðs Schevings nokkram
dögum síðar.
Sýslumennirnir í Haga fóru sér
engu óðslegar en prófasturinn. Þeir
höfðu í mörg horn að líta, og það
varð langur dráttur á því, að þeir
gerðu reka að rannsókn.
En annað var það, sem bæði séra
Jón Ormsson og sýslumaðurinn ungi
létu til sín taka, þegar kom fram á
sumarið. Enn voru á flögri margar
sögur, sem hermdu, að fulldátt væri
með þeim Steinunni og Bjar-na á Sjö-
undá, og hlutaðist prófastur til um
það við' Guðmund Scheving, að Stein-
unn yrði flutt frá Sjöundá til vanda-
fólks síns. Var því farið með hana,
börn hennar, búslóð alla og fénað,
sem eftir lifði, að Grænhól á Barða-
strönd, þar sem bróðir hennar, Jón
Sveinsson, bjó þá. Var Steinunn ekki
ófús til þessara vistaskipta. En ekki
stafaði það' þó af því, að hugur henn-
ar hefði hvarflað frá Bjarna, því að
hann ræddi litlu siðar um það við pró-
fast, að þeirra vilji væri að byggja
sem fyrst eina sæng með blessun kirkj
unnar.
XV
Sumarið leið, án þess að til nýrra
tíðinda drægi. Það var helzt í frásög-
ur færandi, að tíunda sunnudag eftir
þrenningarhátíð tók Jón Pálsson,
hreppstjóri í Keflavík, Bjarna tali við
Saurbæjarkirkju. Er bersýnilegt, að
líkskoðunin hefur ekki sannfært hann
um, að dauða Guðrúnar hefð'i borið
að með eðlilegum hætti. Sagði hann
Bjarna' umbúðalaust, að það orð lægi
á, að' Steinunn hefði gefið Guðrúnu
eitur í vatnsgraut og orðið henni með
því að bana.
Bjarna varð hverft við þessa ásök-
un.
Ekki dó hún af því, svaraði hann
Sjöundármál - fjórði
frásöguþáttur
244
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ